Zelfs Wilfried Bony kan Vitesse niet aan de landstitel helpen

Koppig en parmantig houdt Vitesse de achtervolging vol op de top drie van de Eredivisie. De achterstand op koploper Ajax bedraagt slechts drie punten, ofwel één overwinning meer. Op papier resteren er derhalve nog altijd vier vrij gelijkwaardige kandidaten voor de landstitel. Maar hoe serieus doet de club uit Arnhem echt mee in de race naar de ontknoping? In Vitesse schuilt sowieso een onpeilbare outsider. Het ontbeert ontegenzeggelijk een aantal eigenschappen van een onomstreden kampioen. Maar het beschikt over Wilfried Bony, een zeldzaam fenomeen en tegen wie ook in staat tot een dodelijke uithaal.

De topscorer van Nederland betoverde ook ADO, nog wel op eigen terrein. Twee treffers, een onnavolgbare assist, dat bleek al meer dan voldoende om een Haagse vechtmachine uit te schakelen. Zonder de inbreng van Bony had Vitesse zo goed als zeker genoegen moeten nemen met een mager gelijkspel. Bony maakt het verschil, erkende Kenneth Omeruo als tegenstander. De gespierde verdediger uit Nigeria, Afrikaans kampioen na onder meer een overwinning op Ivoorkust, anticipeerde een paar keer te laat op het sluwe gesluip van de spits. Zonder enige aarzeling roemde hij hem als de beste speler van de Eredivisie. Ook trainer Maurice Steijn plaatste Bony op eenzame hoogte ver boven de rest uit. Hij werd, begrijpelijk, een beetje moe van alle vragen over de superspits. Qua cijfers had Vitesse zijn team diep vernederd, maar dat was feitelijk puur de verdienste van het ontembare roofdier uit Afrika.

Maar hoe goed was Bony nou werkelijk in Den Haag? Tijdens het opkomen van Marco van Ginkel lette ook Vito Wormgoor als centrale verdediger een paar tellen niet op de geblokte aanvaller. Tien seconden later rustte de bal in het doel achter Martijn de Zwart. De venijnige schuiver van Bony leek houdbaar, maar ook dat is kennelijk schijn. Bij zijn tweede doelpunt reageerde hij ook al sneller en scherper op een afgeslagen hoekschop. Met een simpel puntertje besliste hij na amper veertig minuten in principe de wedstrijd. Wormgoor vergeleek hem na afloop met een boom. Onverzettelijk, niet van de bal te krijgen, fysiek niet te bedwingen en te controleren. Bony oogt een beetje lui en loopt of slentert op die kenmerkende o-benen ook minder dan zijn teamgenoten. Maar hij loert constant op een kans, hoe klein ook, en heeft een feilloos instinct voor de juiste positie. Hij overziet de situatie, eer de bal ook maar in zijn richting rolt. Met zijn fantastisch getimede assist op Van Ginkel naar 0-3 dolde hij met een achteloze veeg van de schoen de halve Haagse defensie.

Zijn spel doet franjeloos aan en zonder spektakel. Maar ook dat is betrekkelijk. Mede vanwege zijn ongelooflijke efficiency staat Bony niet voor niets op 26 goals uit 24 wedstrijden. Dat is iets meer dan één per duel. Een uniek gemiddelde, al zegt dat ook wel wat over het lage niveau van de Eredivisie en de kwaliteit van de verdedigers. Daardoor twijfelen sommige insiders of Bony als goalgetter wel kan slagen in een grotere en zwaardere competitie met meer weerstand als in Duitsland of Engeland. Volgens Wormgoor gaat dat zeker lukken. De Ivoriaan heeft over belangstelling uit beide landen bepaald niet te klagen, al is het onduidelijk of er ook topclubs al contact hebben opgenomen met zijn zaakwaarnemers.

Blijft de vraag of Bony tijdens zijn afscheidstoernee van de komende zeven ronden Vitesse aan de titel kan helpen? Sinds zijn terugkeer uit de Afrika Cup produceerde hij tien goals in zes duels. Hij was daarbij in elk geval (mede) beslissend tegen PSV, FC Groningen, Heracles, FC Utrecht, FC Twente en ADO Den Haag; kortom in elke beurt. Feyenoord is erg afhankelijk van Graziano Pellè en Vitesse kan niet buiten zijn eenzame held. Zonder Bony zou het team van trainer Fred Rutten al lang hebben afgehaakt in de smalle top van de eredivisie. Hij kan alles, loofde Steijn ten overvloede. De Afrikaan is leper, sterker, sneller in zijn acceleratie, attenter in de zestien en van meer waarde voor een ploeg dan de Italiaanse lieveling van Rotterdam. Als hij mocht kiezen, wie zou hij dan willen hebben, kreeg Frank de Boer als vraag voorgehouden in Studio Voetbal. Hij dacht nauwelijks na en prefereerde Bony. Om Steijn nog één keer te citeren: Bony zou Vitesse kampioen kunnen maken. Hoor goed: zou! De lichte aarzeling was begrijpelijk. Van de top vier staat de topscorer in het team met de minste klasse. Zeker Ajax, maar ook Feyenoord en PSV in goeden doen hebben toch een hoger in te schalen collectief.

Vitesse heeft daarentegen nog het gemakkelijkste programma. Vier keer thuis, drie keer uit, met daarin een bezoek aan Feyenoord. Voor de rest komen alle zes tegenstanders uit het rechter rijtje. Terecht hechtte Rutten totaal geen waarde aan die conclusie. Want de clubs uit de onderste regionen kunnen om te overleven ineens vreemd gaan spoken. Vitesse treft ook het liefst mede-bewoners uit het linker rijtje van het klassement. Het vergaarde zes punten tegen Ajax, voorlopig drie tegen Feyenoord, vier tegen PSV, vier ook tegen FC Twente en zes tegen FC Utrecht. Het ging vijfmaal onderuit: thuis en uit tegen AZ, uit tegen Heerenveen, uit tegen NEC, uit tegen VVV. Let op: vier keer buiten het eigen GelreDome, waar het elders ook tien keer de winst ophaalde.

Rutten smeedde Vitesse aaneen tot een degelijk en inmiddels goed ingespeeld elftal, met een priemende piek in Bony en de weer opgeleefde Van Ginkel als een perfecte aangever voor de nummer negen. De rest van de formatie telt spelers tussen de zes en zeven als globale beoordeling. In geen geval van de buitencategorie zoals bij de concurrenten. Vitesse heeft nog een evident nadeel, als wellicht de grootste handicap om de titelrace te dicteren. Het kan als de beste counteren, zoals tegen opponenten uit de top en subtop. Als het even kan gunt het ook de tegenpartij grootmoedig het initiatief. Dat kan het opbreken tegen afwachtende ploegen als PEC, NAC, Roda JC, Willem II, RKC en VVV. Vitesse kwalificeert zich zonder meer rechtstreeks voor Europees voetbal, waarmee het aan de doelstelling voor dit seizoen voldoet. Maar wie weet, begeert Bony meer dan die ene hoofdprijs als topscorer...

LEX MULLER

Sportjournalist sinds mensenheugenis. Schrijft al sinds 1966 over voetbal. Bezocht WK's vanaf 1974. Werkte tot 1994 voor kranten, waaronder twintig jaar bij het Algemeen Dagblad. Switchte daarna naar de televisie, maar legt zich sinds 1 januari 2011 volledig toe op sport op internet.