Wat staat Marcel Brands te wachten bij het ambitieuze Everton?

LIVERPOOL - Marcel Brands gaat definitief aan de slag bij Everton. De huidig technisch manager van PSV zal in Liverpool de nieuwe director of football worden en moet de torenhoge ambities van the Toffees kracht bijzetten. Maar wat gaat Brands aantreffen in Engeland? In ieder geval een club waar het nodige werk te verzetten is.

Door Chris Meijer

Op 27 februari 2016 maakte Everton bekend dat Farhad Moshiri 49,9 procent van de aandelen had overgenomen, waarmee de Iraans Britse zakenman grootaandeelhouder van de club werd. Moshiri had vanaf 2007 samen met zakenpartner Alisher Usmanov aandelen in Arsenal gehad, maar hij verkocht zijn deel daarvan aan Usmanov. Het is immers verboden om van twee Premier League-clubs tegelijk aandelen in handen te hebben, omdat dit belangenverstrengeling in de hand kan werken. Moshiri zag te weinig progressie bij Arsenal en verkocht zijn aandelen daarom voor een bedrag van 229 miljoen euro aan Usmanov, met wie hij sinds begin jaren negentig samenwerkt. Door die samenwerking heeft de voormalig accountant een minderheidsaandeel vergaard in USM Holdings, waaronder verschillende bedrijven vallen. Al met al is Moshiri er schatrijk van geworden, want zijn vermogen wordt door Forbes geschat op 1,45 miljard euro. De zakenman telde in 2016 naar verluidt honderd miljoen neer voor bijna de helft van de aandelen in Everton.

Moshiri wilde meer vrijheid om met een club aan de slag te gaan en besloot daarom in Everton te investeren. Sinds 2014 was de zakenman in gesprek geweest met voorzitter en aandeelhouder Bill Kenwright en met een team had hij alle aspecten van Everton uitvoerig geanalyseerd: van de jeugdopleiding van de club tot de commerciële mogelijkheden. De club zocht al een tijdje naar een rijke investeerder, met wie men een aanval kon doen op de Engelse topclubs. Moshiri beloofde bij zijn aantreden fors te investeren in de spelersgroep. Op die manier hoopte Everton gewilde spelers als John Stones, Romelu Lukaku en Ross Barkley binnenboord te kunnen houden, iets wat overigens tot dusver niet gelukt is. Daarnaast moest Moshiri op financieel gebied een rol spelen in de ontwikkeling van het nieuwe stadion, een plan dat al jarenlang speelt bij Everton. “Het is niet genoeg dat men zegt dat dit een speciale en geweldige club is”, sprak Moshiri tegenover Sky Sports.

Koeman
“We willen geen museum zijn, we willen met de topclubs concurreren en winnen. Het draait allemaal om de eindklassering in de Premier League. We moeten het goed doen in de competitie, dat is hoe het succes van de club wordt gemeten. De club zit niet in een positie waar we alle tijd van de wereld hebben. Het bestuur heeft de club in de afgelopen jaren bij de elite gehouden”, aldus de grootaandeelhouder van Everton. Moshiri gaf rechterhand Alexander Ryazantsev een functie in het bestuur, terwijl Steve Walsh in de zomer van 2016 werd aangetrokken als director of football. Walsh werkte als scout en assistent bij Leicester City en ontdekte onder meer Jamie Vardy, Riyad Mahrez en N'Golo Kanté. Daarnaast kreeg Roberto Martínez, die met Everton achtereenvolgens als vijfde, elfde en elfde eindigde, zijn congé. Vervanger Ronald Koeman werd voor miljoenen weggehaald bij Southampton.

Moshiri zette zijn ambities kracht bij door de portemonnee te trekken. Sinds de zomer van 2016 spendeerde Everton volgens Transfermarkt 288,6 miljoen euro aan zestien verschillende spelers: Maarten Stekelenburg, Dominic Calvert-Lewin, Idrissa Gueye, Ademola Lookman, Ashley Williams, Morgan Schneiderlin, Yannick Bolasie, Sandro Ramírez, Henry Onyekuru, Nikola Vlasic, Cenk Tosun, Theo Walcott, Davy Klaassen, Michael Keane, Jordan Pickford en Gylfi Sigurdsson. Daarmee werd afgelopen twee seizoenen meer gespendeerd dan clubs als Tottenham Hotspur (205,1 miljoen), Arsenal (225,89 miljoen) en Liverpool (247,93 miljoen). Los van het aankoopbedrag van zijn aandelen zou Moshiri reeds 172 miljoen aan Everton geleend hebben. Dat bedrag werd gestoken in onder meer het aantrekken van spelers, het wegwerken van de schuld, verbeteringen aan trainingscomplex Finch Farm en de eerste uitgaven aan het nieuwe stadion. Op financieel gebied is Everton dus machtig genoeg, al is er de afgelopen twee jaar op transfergebied niet altijd verstandig met het geld omgesprongen. Qua transferuitgaven hoort de club de afgelopen twee jaar bij de Engelse, of zelfs Europese top, maar dat is de resultaten voorlopig nog niet terug te zien.

Het eerste seizoen onder Koeman was veelbelovend, met een zevende plaats in de Premier League en plaatsing voor de Europa League. De verwachtingen voor dit seizoen namen daardoor alleen maar toe en Everton werd gezien als een outsider voor de top zes. The Toffees konden het vertrek van Romelu Lukaku echter niet voorkomen, terwijl het juist de bedoeling was dat spelers van dat kaliber zouden blijven door de komst van Moshiri. De portemonnee werd vervolgens getrokken om de selectie te versterken, maar tussen de spelers die voor totaal 158,2 miljoen gehaald werden, zat geen vervanger voor Lukaku. Mede daardoor draaide seizoen 2017/18 al snel uit op een deceptie voor de fans van Everton. Na een teleurstellende start van de competitie en een betrekkelijk kansloos avontuur in Europa werd Koeman eind oktober ontslagen. Sam Allardyce werd vervolgens, ondanks interne twijfels, aangetrokken als zijn vervanger. Onder Big Sam verliet Everton in ieder geval de degradatiezone, maar de oefenmeester heeft de fans nog niet voor zich weten te winnen. Ondanks dat de formatie van Allardyce in de laatste weken redelijk is gaan draaien en het seizoen besloot op de achtste plaats, is hij volgend seizoen niet meer de manager van Everton.

Bestuurlijke wisseling van de wacht
“Er is sprake van een verstoorde band tussen het team en de fans”, schreef the Guardian onlangs. Walsh, de huidige director of football, wordt daar verantwoordelijk voor gehouden. Van de spelers die onder zijn bewind naar Everton zijn gekomen, is het gros nog niet helemaal uit de verf gekomen of volledig mislukt. Om die reden moet Brands de nieuwe technisch eindverantwoordelijke worden op Goodison Park, terwijl Walsh dan aan de slag zal gaan als algemeen directeur of zal vertrekken. Robert Elstone, momenteel werkzaam als algemeen directeur, vertrekt in ieder geval na dertien jaar en keert terug naar het rugby, waar hij directeur van de Super League wordt. De eerste taak die Brands te wachten staat in Engeland, is dus een zoektocht naar een nieuwe manager, aangezien Allardyce zijn congé heeft gekregen. Onder meer Laurent Blanc, Arsène Wenger, Paulo Fonseca, Patrick Vieira en Sérgio Conceição werden reeds gelinkt aan een dienstverband bij Everton.

Verder zal Brands de balans terug moeten brengen in de selectie van Everton. Met Cenk Tosun is er in januari in ieder geval een spits bijgekomen, maar anderzijds wordt Wayne Rooney momenteel nadrukkelijk in verband gebracht met een transfer naar de Verenigde Staten. Verder zei Allardyce onlangs dat er eerst spelers moeten vertrekken, alvorens er aankopen gedaan kunnen worden. “Er is al een groot aantal spelers bij deze club en het is een uitdaging om een aantal te verkopen. Er zijn momenteel 14 spelers verhuurd en nog steeds hebben we een selectie van 38... Je kan niet blijven doorgaan met het halen van spelers zonder iemand te verkopen”, was Allardyce duidelijk in gesprek met The National. “De verwachtingen nemen alleen maar toe en iedereen denkt dat Everton mee zou moeten doen om de Europese plaatsen. We moeten dus alleen naar topspelers kijken op de transfermarkt. Al komen er maar één of twee: dat kan een enorm verschil maken volgend seizoen.”

Het is aan Brands om dergelijke spelers binnen te halen en geld is er in ieder geval genoeg, door de aanwezigheid van Moshiri. Al kan dat ook een nadeel zijn, omdat andere clubs weten dat Everton over het nodige budget beschikt. Het is een van de oorzaken dat er vorige zomer behoorlijk gespendeerd moest worden. Brands zal bij Everton echter iets anders te werk moeten gaan dan bij PSV, zo schreef Michael Ball in zijn column in de Liverpool Echo. “We willen bij Everton gearriveerde spelers, die er direct staan. Daarom zal zijn werk hier anders zijn dan bij PSV, ook omdat de club snakt naar succes en prijzen. Brands zal ook prijzen willen winnen en moet zich afvragen: waarom zou ik PSV verlaten, waar prijzen gewonnen worden en Champions League gespeeld wordt? Het kost tijd en geld om de top te bereiken. Hopelijk is Brands zich daarvan bewust en brengt hij spelers met de juiste mentaliteit en kwaliteit om Everton flink te verbeteren”, concludeerde de oud-speler van onder meer Everton en PSV. De komst van het nieuwe stadion, waarvoor Everton reeds de grond heeft aangeschaft, zou het beschikbare (transfer)budget in de komende jaren echter kunnen beïnvloeden.

Nieuw stadion
Everton gaat op het Bramley-Moore Dock, in het noorden van de stad bij de Mersey-rivier, een nieuw onderkomen bouwen. De kosten voor het stadion, dat plaats moet bieden aan ruim 50.000 toeschouwers, worden geschat op 572 miljoen. De gemeente Liverpool leent 320 miljoen, al moet Everton over die lening een forse rente betalen. Op termijn moet het project ervoor zorgen dat Everton zich op financieel vlak kan meten met de top van Engeland. Het nieuwe stadion kan immers meer toeschouwers herbergen dan het verouderde Goodison Park en biedt de nodige commerciële voordelen. Keerzijde is dat de kosten voor het nieuwe onderkomen waarschijnlijk invloed zullen uitoefenen op het transferbudget, zoals bijvoorbeeld Arsenal dat heeft ondervonden door de bouw van het Emirates Stadium. Vanuit de gemeente is er in ieder geval genoeg vertrouwen in eigenaar Moshiri, zo liet burgemeester Joe Anderson weten aan de Liverpool Echo. “Vergis je niet, hij is hier om van Everton een succesverhaal te maken. Zijn visie gaat niet alleen om nieuwe spelers of een nieuw stadion, maar om de club op alle vlakken te transformeren.”

Voor Brands zal in ieder geval een interessante uitdaging wachten bij Everton. “Op dit moment is er sprake van weinig progressie met het nieuwe stadion, gedesillusioneerde fans en volgens velen het slechtste elftal van de eeuw”, concludeerde the Guardian. Er kan dus in Liverpool vooral veel beter gaan met Brands als director of football. De overstap van Brands naar Everton werd woensdagmiddag wereldkundig gemaakt. "Het is echt lastig om iets dat goed is los te laten, maar dat ga ik nu toch doen. Ook in mijn functie is de Premier League natuurlijk iets geweldigs. Het is in alle opzichten de grootste competitie ter wereld. Ik krijg nu de kans om daar op mijn manier iets neer te gaan zetten. Daar kijk ik ontzettend naar uit", aldus Brands op de website van PSV. De eerste transferdoelwitten van Brands bij Everton werden de voorbije weken al genoemd: Hirving Lozano en Hakim Ziyech. Het zal in ieder geval een interessante transferzomer worden voor the Toffees.