Wat is Barça-gate? Acht vragen en antwoorden over het Barcelona-schandaal

Voormalig Barcelona-voorzitter Josep Maria Bartomeu is maandag door de politie gearresteerd naar aanleiding van een onderzoek dat Barça-gate genoemd wordt. Ook drie andere verdachten zijn aangehouden nadat de Catalaanse politie een inval deed in het kantoor van de club. Waarom zijn Bartomeu & co. opgepakt en welke rol speelt het bedrijf I3 Ventures in Barçagate?

Wat is Barça-gate?
Barçagate refereert aan een langlopend onderzoek naar voormalig Barcelona-voorzitter Bartomeu, die ervan wordt beschuldigd dat hij in het geheim geld heeft betaald aan het PR-bureau I3 Ventures om online werk te doen voor de club. Behalve Bartomeu zijn ook algemeen directeur Òscar Grau, hoofd juridische zaken Romà Gómez Ponti en voormalig adviseur Jaume Masferrer maandag opgepakt.

Het onderzoek werd opgestart naar aanleiding van aangifte door een supportersclub van Barcelona, nadat er gespeculeerd werd dat de club I3 Ventures had betaald voor activiteiten op social media. Onderdeel van de werkzaamheden was het oppoetsen van het imago van Bartomeu en het beschadigen van het imago van diverse spelers, waaronder Lionel Messi, Gerard Piqué en Xavi.

De zaak kwam aan het licht in februari 2020, toen radiozender Cadena SER onthulde dat Barcelona sinds eind 2017 I3 Ventures had gecontracteerd. De beschuldigingen werden destijds ontkend door de clubleiding, maar dat weerhield de politie er niet van om het onderzoek te vervolgen. In juni 2020 werden de kantoren van het Camp Nou doorzocht, waarna in maart 2021 arrestaties volgden.

De naam Barçagate is afgeleid van het Watergateschandaal, een affaire uit de Amerikaanse politiek uit de jaren zeventig. De journalisten Bob Woodward en Carl Bernstein brachten destijds aan het licht dat er ongeoorloofde methodes waren gebruikt voor de presidentsverkiezingen van 1972. Het schandaal leidde uiteindelijk in 1974 tot het aftreden van toenmalig president Richard Nixon.

Wie is Josep Maria Bartomeu en wat is zijn rol?
Bartomeu was bijna zeven jaar lang voorzitter van Barcelona. In 2014 werd hij gekozen als opvolger van Sandro Rosell als de veertigste voorzitter uit de clubgeschiedenis. In zijn tijd werd Barcelona vier keer landskampioen en werd in het seizoen 2014/15 de Champions League gewonnen. Hij zal echter herinnerd worden om de problemen aan het einde van zijn voorzitterschap.

De laatste jaren bleef onder zijn bewind het grote succes uit. Hij slaagde er onder meer niet in om de verkoop van Neymar aan Paris Saint-Germain goed op te vangen. Tot overmaat van ramp verliep het seizoen 2019/20 dramatisch. De Catalanen wonnen geen grote prijs en werden in de Champions League met 8-2 vernederd door Bayern München. Mede door een verstoorde relatie met sterspeler Messi besloot Bartomeu in oktober op te stappen, nadat de druk vanuit de achterban was gegroeid.

Messi had genoeg van de spelletjes die achter de schermen werden gespeeld door Bartomeu. Hij diende een transferverzoek in. “Ik vertelde de club, inclusief de voorzitter, dat ik weg wilde”, zei Messi in een interview met Goal. “Dat heb ik ze een jaar lang gezegd. Ik vond het tijd om een stap opzij te doen. Ik was van mening dat de club meer jonge spelers nodig had en voelde dat mijn tijd bij Barcelona over was.”

Hoewel Bartomeu aan Messi had beloofd dat hij ondanks zijn doorlopende contract tot medio 2021 zelf kon beslissen over zijn toekomst, ging de voorzitter voor het vertrek liggen. Bartomeu hield Messi aan zijn contract. “De voorzitter heeft altijd gezegd dat ik aan het einde van het seizoen zelf kon beslissen wat ik zou doen, maar hij heeft zijn woord niet gehouden”, zei een teleurgestelde Messi. Eerder dit jaar lekte plots het contract van Messi uit in de Spaanse media. Bartomeu ontkende dat hij daar iets mee te maken had.

Wat is I3 Ventures?
I3 Ventures, gevestigd in Barcelona, is een bedrijf van de Argentijnse zakenman Carlos Ibanez. Volgens de eigen website gaat het om een bedrijf dat data analyseert om kennis op te bouwen over het gedrag van mensen. Bartomeu zou dit bedrijf ingehuurd hebben om ‘tegenstanders’ doelbewust zwart te maken. Honderden accounts werden opgezet door I3 Ventures met als doel om op social media diverse kopstukken van Barcelona aan te vallen, met als doel om het imago van Bartomeu op te poetsen.

Zo kreeg Messi veel kritiek omdat hij zijn contract niet verlengde en kreeg Piqué het te verduren vanwege zijn rol als zakenman. Vanaf 2017 zijn op sociale media ongeveer 65.000 berichten geplaatst om de reuptatie van Bartomeu te beschermen en het imago van anderen te beschadigen. Bartomeu heeft de aantijgingen ontkend en eiste zelfs nog een rectificatie naar aanleiding van de berichtgeving. Bartomeu heeft de aantijgingen ontkend en eiste zelfs nog een rectificatie naar aanleiding van de berichtgeving.

In een interview met La Vanguardia in oktober vorig jaar liet Piqué zich kritisch uit over de clubleiding. “Ik zie dat mijn club geld heeft uitgegeven, geld dat ze nu aan ons terugvragen, om de eigen spelers te bekritiseren. Dat is schandalig”, foeterde Piqué in het spraakmakende interview. De Barcelona-verdediger richtte zijn woede echter niet op Bartomeu. “Ik vroeg hem om uitleg en Josep vertelde mij dat hij er niets van af wist. Ik geloof hem. Maar nu zie je dat de persoon die verantwoordelijk is geweest voor het inhuren van deze diensten (adviseur Jaume Masferrer, red.) nog steeds bij de club werkt… Dat doet me veel pijn. Ik zeg dat hier omdat ik het de voorzitter eerder persoonlijk al heb verteld. Mijn relatie met de voorzitter mag nu dan wel goed zijn, maar er zijn altijd dingen die blijven hangen.”

Waarom is de politie betrokken?
Volgens de berichtgeving van Cadena SER is de politie bij het onderzoek betrokken vanwege oneigenlijk management. In dit geval gaat het om opvallend hoge betalingen aan I3 Venture. Barcelona betaalde naar verluidt zes keer meer dan het normale tarief. Daarnaast worden diverse personen in het onderzoek verdacht van corruptie. Zij zijn echter onschuldig tenzij het tegendeel wordt bewezen.

Wat heeft de politie gevonden?
Hoewel Bartomeu ontkent iets te maken te hebben met de lastercampagne, schrijft La Vanguardia dat de lokale justitie bewijs heeft gevonden dat hij er wel degelijk iets mee te maken heeft. Bij het bedrijf Telampartners zijn er documenten gevonden die de interesse van de lokale autoriteiten hebben gewekt. Dat bedrijf heeft Bartomeu doorverwezen naar I3 Ventures. Volgens de krant heeft Bartomeu persoonlijke gegevens van Barcelona-leden doorgespeeld aan het bedrijf. De informatie over de Barcelona-leden werd vervolgens gebruikt om nepprofielen te creëren, die op sociale media het imago van Bartomeu oppoetste.

Wat heeft Barcelona gezegd?
Barcelona heeft in een verklaring op de clubwebsite bevestigd dat er maandagochtend een inval is geweest van de Catalaanse politie in het kantoor van de club. "Barcelona zal volledig meewerken aan het onderzoek van de autoriteiten en de politie, om zo tijdens het onderzoek de feiten naar boven te halen. De informatie en documentatie die door de gerechtelijke politie zijn opgevraagd, hebben puur en alleen betrekking op de feiten met betrekking tot deze zaak. Wij hebben groot respect voor de gerechtelijke procedure, maar ook voor het principe van veronderstelde onschuld voor de mensen die betrokken zijn bij dit onderzoek", zo klonk het vanuit het Camp Nou.

Hoe is er gereageerd?
Ronald Koeman, de trainer van van Barcelona, reageerde dinsdag op een persconferentie voor het eerst op de arrestatie. "Voor het imago van de club is het geen goede zaak. We moeten afwachten wat er gaat gebeuren. Bartomeu was niet bij de club en heeft nog niet kunnen reageren", aldus Koeman, die zich voorbereidt op de Copa del Rey-wedstrijd van woensdag tegen Sevilla. "We moeten ons concentreren op het werk dat wij moeten doen. Aan al het andere kunnen we niets doen. Ik schrok er wel van, want ik ken zowel Bartomeu als Óscar Grau goed. Bartomeu is voor mij altijd een uitzonderlijk persoon geweest."

"Ik heb het nieuws over de arrestatie van Bartomeu zojuist vernomen", werd presidentskandidaat Joan Laporta maandag geciteerd door AS. "Je bent gelukkig onschuldig totdat het tegendeel is bewezen, al is het zeker geen goed nieuws voor Barcelona dat hij is gearresteerd. Zijn manier van besturen heeft de club dan wel niet veel gebracht, maar hij is nog steeds de ex-voorzitter van Barcelona en het blijft derhalve onaangenaam nieuws. Sterker nog, het is schokkend om dit allemaal te vernemen."

Toni Freixa, een andere presidentskandidaat, gaf maandag via social media zijn mening over de arrestatie van Bartomeu, die thuis werd opgehaald door de Catalaanse politie. "Helaas willen te veel mensen Barcelona pijn doen", schreef de presidentskandidaat op Twitter. "We zullen dat nooit toestaan, je staat dan ook nooit alleen", gaf Freixa als steunbetuiging mee aan de gearresteerde Bartomeu. Presidentskandidaat Victor Font vindt het vooral belangrijk dat mogelijke corruptie bij Barcelona zo snel mogelijk een halt wordt toegeroepen. "Hierdoor wordt de meritocratie vermoordt. We moeten dit pijnlijke tijdperk afsluiten om zo zonder angsten en beperkingen de toekomst tegemoet te treden."

Hoe nu verder?
Bartomeu is dinsdagmiddag op borgtocht vrijgelaten nadat hij de nacht op het politiebureau heeft doorgebracht op verdenking van corruptie omtrent de lastercampagne. De voormalig Barcelona-directeur en Masferrer deden voor de rechter een beroep op hun recht om niet te getuigen, waana zij mochten vertrekken. Bartomeu en Masferrer willen eerst onderzoeken wat hen precies ten laste wordt gelegd, voordat zij hun getuigenis afleggen.