Waarom ‘Judas’ Ibrahimovic enigszins onverwacht ‘hoogverraad’ pleegde

Een filmpje van het shirt van Hammarby IF met de naam van Zlatan Ibrahimovic achterop zorgde vorige week voor een storm aan speculatie. Een dag later maakten alle partijen bekend dat de 38-jarige spits niet bij de Zweedse club kwam spelen, maar dat hij een kwart van de aandelen had overgenomen en dus mede-eigenaar wordt. Maar hoe komt Ibrahimovic eigenlijk terecht bij Hammarby, een club waar hij tot vorige week geen enkele verbondenheid mee leek te hebben?

Door Chris Meijer

“Dit standbeeld betekent heel veel. Het is mijn erfenis. Het zal een symbool worden voor iedereen die zich voelt zoals ik, een symbool dat je kunt slagen, ongeacht waar je vandaan komt, ongeacht hoe je eruit ziet, zelfs als je je anders voelt of niet welkom voelt. Niet alleen als het gaat om voetbal, het staat voor zoveel meer dan alleen voetballers”, zo sprak Ibrahimovic in oktober bij de onthulling van zijn standbeeld in Malmö. De in brons gegoten gestalte van de spits voor het stadion van Malmö FF vormde voor de stad het ultieme eerbetoon aan zijn beroemde zoon. Ibrahimovic werd geboren in Malmö en groeide op in de beruchte wijk Rosengard. Na voor Malmö BI en FBK Balkan te hebben gespeeld, kwam hij in 1995 op veertienjarige leeftijd in de jeugdopleiding van Malmö FF terecht. Ibrahimovic beleefde bij de twintigvoudig kampioen van Zweden zijn doorbraak en ondanks dat hij na slechts veertig wedstrijden in twee jaar al naar Ajax vertrok, is de naam van Malmö FF voor altijd verbonden aan het voorlopig bekendste jeugdproduct.

De woede in Malmö was dan ook groot toen Ibrahimovic vorige week in hun ogen hoogverraad pleegde. Als een van de meest grote en succesvolle clubs behoren andere traditieclubs, zoals IFK Göteborg, AIK, Djurgardens IF en Hammarby IF, tot de rivalen. Het viel moeilijk te verkroppen dat Ibrahimovic, die zich altijd had gemanifesteerd als kind van Malmö en nooit enige verbondenheid had getoond met andere Zweedse clubs, zich uitgerekend bij een van die rivalen had gemeld als mede-eigenaar. “Dit heeft niets met MFF te maken. Als we het over MFF hebben, praten we over de voetballer Zlatan. Ik denk dat ze dit in Malmö kunnen respecteren. Ik heb een goede verstandhouding met MFF en dit heeft niets te maken met mij als voetballer. Ik denk dat ze in Malmö blij voor me zullen zijn”, zei Ibrahimovic in gesprek met Aftonbladet.

Met die uitspraak had Ibrahimovic het op z’n zachtst gezegd aan het verkeerde eind. “Van alle reacties die ik tot nu toe heb gehoord, denk ik dat er niet een positieve tussen zat. Iedereen is extreem kritisch. Sommigen zijn, teleurgesteld, sommigen zijn boos en anderen vinden het idioot. Dit zal niet met blijdschap worden ontvangen, deze beslissing voelt ongemakkelijk en verkeerd. Hij heeft waarschijnlijk niet door wat hij voor Malmö betekent. Hij begrijpt zijn positie niet goed wanneer hij zegt dat Malmö blij voor hem zal zijn. Dat zijn we namelijk niet. Ik denk niet dat er iemand blij voor hem is”, liet Kaveh Hosseinpour, vice-voorzitter van supportersgroep MFF Support, weten tegenover Fotbollskanalen. In de dagen daarna werd de daad bij het woord gevoegd en was voornamelijk het standbeeld van Ibrahimovic het mikpunt van de volkswoede van Malmö. Zo werd het standbeeld beklad en probeerden men om het in brand te steken, terwijl het hoofd van Ibrahimovic afgeplakt werd met een plastic zak en er een toiletbril om zijn arm gehangen werd. Op de deur het huis van de spits in Stockholm werd daarnaast ‘Judas’ achtergelaten.

De woede in Malmö valt voornamelijk te verklaren doordat de terugkeer van Ibrahimovic vrij onverwachts is. Sinds zijn vertrek uit Zweden in 2001 keek de 116-voudig international nauwelijks om naar de Allsvenskan. Als het Zweedse clubvoetbal wel ter sprake kwam bij Ibrahimovic, was dat doorgaans om te benadrukken dat hij niet zou terugkeren of dat hij te goed was voor de competitie in zijn geboorteland. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat hij het mede-eigenaarschap bij Hammarby dan ook enigszins in de schoot geworpen heeft gekregen. Bajen was sinds 2001 voor een deel in handen van de Anschutz Entertainment Group (AEG). In Zweden hanteert men de zogenaamde 50+1-regel, waardoor de meerderheid van de aandelen van voetbalclubs ten alle tijden in handen moet blijven van de leden.

AEG telde in 2001 circa 1,2 miljoen euro neer om 25 procent van de aandelen in Hammarby in handen te krijgen. Het bedrag is een schijntje voor het Amerikaanse sport- en entertainmentconcern, dat onder leiding staat van Philip Anschutz. De 79-jarige Amerikaan behoort tot de rijkste mensen ter wereld, met een geschat vermogen van circa tien miljard euro. Naast het organiseren van muziekevenementen is AEG de afgelopen jaren bijzonder actief geweest in de Amerikaanse sportwereld. In 1996 was de groep van Anschutz een van de oprichters van de Major League Soccer (MLS), terwijl men tevens betrokken was bij het ontstaan van Los Angeles Galaxy, Chicago Fire, Colorado Rapids, Houston Dynamo, San Jose Earthquakes, DC United en New York/New Jersey MetroStars. AEG is nog altijd de eigenaar van LA Galaxy en diens thuishaven (het Staples Centre), terwijl ook Los Angeles Kings, Ontario Reign, Eisbären Berlin, Los Angeles Lakers en Los Angeles Sparks, al dan niet gedeeltelijk, tot het imperium van Anschutz behoren.

Bijna twintig jaar geleden maakte Anschutz de oversteek naar Zweden, waar hij met AEG Sweden naast Hammarby ook de ijshockeytak van Djurgardens gedeeltelijk in handen heeft en een rol speelde bij de verbouwing van de Friends Arena in Stockholm. De afgelopen achttien jaar van Hammarby verliepen niet louter succesvol. In 2001 veroverde Bajen zijn eerste en tot dusver enige landstitel. Acht jaar later degradeerde de club uit Stockholm naar de Superettan, waar men uiteindelijk vijf jaar doorbracht. Sinds de promotie in 2014 is Hammarby de laatste jaren uitgegroeid tot een stabiele middenmoter en in het afgelopen Allsvenskan-seizoen, dat over een kalenderjaar loopt, werd er een derde plaats behaald, met een achterstand van slechts één punt op kampioen Djurgardens. Met de in 2013 geopende Tele2 Arena, die niet geheel toevallig beheerd wordt door AEG, heeft de club tegelijkertijd de beschikking over een hypermodern stadion, al wordt het onderkomen wel gedeeld met stadgenoot Djurgardens.

Om de club verder te kunnen ontwikkelen, kan de komst van Ibrahimovic uitermate gunstig uitpakken. De spits speelde de afgelopen twee jaar voor LA Galaxy en had zodoende al warme banden met AEG. Het is voorlopig onbekend wat Ibrahimovic heeft betaald voor de aandelen, maar er wordt gesuggereerd dat het deel van Hammarby weleens een afscheidsbonus van de eigenaar van zijn oude club kan zijn geweest. Andersom kan AEG uiteindelijk ook weer het nodige profijt hebben van de komst van Ibrahimovic. Alleen in de afgelopen dagen al is de naam van Hammarby zo’n beetje de hele wereld over gegaan. De (internationale) aandacht voor de Zweedse club is door de bekende mede-eigenaar flink toegenomen en dat kan de nodige commerciële voordelen opleveren. De aanwezigheid van Ibrahimovic kan de deuren openen voor nieuwe sponsors, wat uiteindelijk weer leidt tot een hogere omzet en meer budget om bijvoorbeeld in de selectie te investeren. Bovendien kan het spelers over de streep trekken om aan de slag te gaan bij Hammarby.

Anderzijds is Hammarby ook een uitermate interessant project. Bajen staat bekend om zijn hondstrouwe aanhang, die zelfs in de jaren op het tweede niveau iedere thuiswedstrijd voor een uitverkocht huis zorgde en gemiddeld voor de hoogste toeschouwersaantallen van Scandinavië zorgen. De prijzenkast van Hammarby is ondanks die gigantische achterban behoorlijk beperkt gevuld, met slechts één Zweedse landstitel. “Ik heb met Hammarby en AEG een overeenkomst bereikt om deze club zo internationaal mogelijk te maken. We moeten bekend worden over de hele wereld. Niet alleen in Zweden, maar over de hele wereld. Iedereen zal van Hammarby weten, dat ze ons logo zien en zich realiseren: dát is Hammarby”, sprak Ibrahimovic in een interview met Aftonbladet zijn ambitie uit. “Er zijn geen grenzen hoe ver Hammarby kan komen. Ik zal bijdragen met mijn ervaring, mijn onbeperkte netwerk. De jeugdopleiding van Hammarby moet de beste van Zweden worden, wat daar ook voor nodig is. Deze club zal voortaan de beste talenten voortbrengen. Ik heb daar de middelen en het netwerk voor. Hammarby heeft de mogelijkheid om de beste club van Scandinavië te worden. Het droomscenario is dat Hammarby de grootste wordt.”

Ondanks de grote woorden lijkt het volgens de berichten in Zweden niet aannemelijk dat Ibrahimovic veel geld in Hammarby gaat pompen. Doordat hij ‘slechts’ de helft van de aandelen van AEG, dus 23,5 procent, in handen krijgt, is zijn inspraak in principe beperkt. “Dit is wel nieuw voor ons, maar tegelijkertijd erg leuk en spannend. De timing voelt goed. We hebben ons sterk ontwikkeld de laatste jaren en volgend jaar spelen we Europees. Om dan een persoon als Zlatan Ibrahimovic bij de club te hebben, iemand met veel passie en een winnaarsmentaliteit, voelt goed. Het is nog te vroeg om te zeggen hoe Ibrahimovic kan bijdragen aan Hammarby, maar er zit duidelijk potentie in deze samenwerking”, zei Hammarby-voorzitter Richard von Yxkull over de samenwerking met Ibrahimovic.

De potentie van de investering van Ibrahimovic lijkt in ieder geval gigantisch. Naast de indrukwekkende achterban heeft Hammarby de zaakjes op voetballend gebied ook uitstekend voor elkaar. Met aantrekkelijk aanvallend voetbal was de club afgelopen seizoen onder leiding van trainer Stefan Billborn verreweg de vaakst scorende ploeg in de Allsvenskan. Hammarby heeft met de ervaren Jesper Jansson een goede technisch directeur in huis, terwijl Joachim Björklund als oud-verdediger van onder meer Rangers, Valencia en Wolverhampton Wanderers de nodige internationale ervaring aan de staf toevoegt. Door de derde plaats van afgelopen seizoen is Hammarby in de volgende jaargang voor het eerst sinds 2008 weer actief op het Europese podium. Wat dat betreft ziet de toekomst voor Bajen er uitermate rooskleurig uit, maar Malmö zal het Ibrahimovic waarschijnlijk nooit vergeven als de macht in het Zweedse voetbal komende jaren bij de volksclub uit Stockholm komt te liggen.