Waarom de keuze van Tonny Vilhena voor Rusland uiterst logisch is

Bij criticasters zal de overstap van Tonny Vilhena naar FK Krasnodar de nodige vraagtekens hebben opgeleverd. Want wat moet een speler in de bloei van zijn carrière, buiten het financiële aspect, nu in de Russische Premjer Liga? De nieuwe werkgever van de 24-jarige middenvelder bulkt echter van de ambities. Miljardair Sergey Galitsky stampte de club in elf jaar tijd uit de grond en is bezig om van de Stieren op een voor Russische begrippen wat onorthodoxe wijze tot een voetbalgrootmacht te maken.

Door Chris Meijer

Toen FIFA-voorzitter Gianni Infantino in mei 2017 aan de zijde van de Russische president Vladimir Poetin een bezoek bracht aan Krasnodar, viel zijn mond open van verbazing. “Veel mensen denken dat Krasnodar een kleine stad is, als ze er van horen. Pas als ze hier komen, begrijpen ze hoe uniek het project is”, zei Maksim Savostin, sportief directeur van de jeugdopleiding van FK Krasnodar, in gesprek met de Financial Times. Allereerst werd op tien kilometer buiten Krasnodar voor een kleine tachtig miljoen euro een hypermodern trainingscomplex opgetrokken, compleet met zeven velden, twee sauna’s, een zwembad met een jacuzzi en een gym. Er bestaat elders in de stad een ander, vergelijkbaar complex voor de jeugdteams. In 2016 betrok de club het nieuwe Krasnodar Stadium, dat in een tijdsbestek van vier jaar voor 280 miljoen euro werd gebouwd. Het stadion is geïnspireerd op het Colosseum in Rome, waardoor er gekozen is om hetzelfde soort steen te gebruiken als in de Italiaanse hoofdstad. Het meest indrukwekkende aan het nieuwe onderkomen is het videoscherm, dat in de nok helemaal rond loopt. Tegelijkertijd is er rond het stadion een park ingericht, met een skatepark en een amfitheater, waar de uitwedstrijden van FK Krasnodar op groot scherm worden uitgezonden. Niet voor niets sloeg de Spaanse nationale ploeg tijdens het WK van 2018 zijn tenten op in Krasnodar, terwijl Fabio Capello de faciliteiten bestempelde als de ‘beste ter wereld’. Het is allemaal het werk van Galitsky, die alle nieuwbouw (ter waarde van ruim vierhonderd miljoen) hoogstpersoonlijk heeft gefinancierd.

Supermarktycoon
De 51-jarige Galitsky werd geboren in een buitenwijk van Sochi, dat evenals Krasnodar in het zuidwesten van Rusland nabije de Zwarte Zee en de grens met Georgië ligt. De miljardair studeerde economie aan de universiteit van Krasnodar en werkte bij een bank, alvorens hij een handel in cosmetica en parfum begon. Een aantal jaar later opende Galitsky in Krasnodar de eerste Magnit-supermarkt. Het bedrijf groeide uit tot een van de grootste ketens van Rusland en werd miljarden waard, mede door de beursgang in 2006. Ondanks dat Galitsky dankzij Magnit steenrijk werd, vertrok hij nooit uit Krasnodar. Waar praktisch alle Russische miljardairs Moskou als uitvalsbasis kiezen en geregeld in de Europese jetset-steden te vinden zijn, is Galistky liever niet langer dan een week weg uit het zuidwesten van Rusland. Daarnaast wist de zakenman, in tegenstelling tot de meeste rijke Russen, zijn imperium op te bouwen zonder de hulp van de staat of dankzij het privatiseren van een staatsbedrijf. Galitsky behoort daardoor naar verluidt ook niet tot de kring van president Poetin.

“Toen we marktleider werden, dacht ik: ik kan de managers meer vertrouwen, zelf minder beslissingen nemen en meer tijd besteden aan het voetbal”, sprak Galitsky, die overigens geboren werd als Sergey Arutyunyan (de naam van zijn Armeense vader) en tegenwoordig de naam van zijn vrouw draagt, in een interview met Russische media. In tegenstelling tot andere Russische miljardairs, zoals bijvoorbeeld Roman Abramovich bij Chelsea, besloot Galitsky in eigen land een club op te richten. In 2008 werd FK Krasnodar gesticht, dat naast Kuban Krasnodar de tweede club in de stad werd. De club van Galitsky is tot op de dag van vandaag nog altijd een van de weinige Russische clubs die in handen is van een private eigenaar. De gefortuneerde zakenman pakte het echter iets anders aan dan de meeste andere hyperambitieuze clubs. Waar bijvoorbeeld Anzhi Makhachkala met de miljoenen van Suleyman Kerimov de top van het Russische voetbal bestormde door grote namen als Samuel Eto’o, Roberto Carlos, Willian en Guus Hiddink voor een megasalaris naar Dagestan te lokken, pakte Galitsky het een stuk gestructureerder aan.

Galitsky trok miljoenen uit om een jeugdopleiding op te bouwen, omdat hij ervan droomt om prijzen te winnen met een elftal dat voornamelijk bestaat uit lokale spelers. Tweederde van de spelers in de academie van de Stieren komt uit de omgeving van Krasnodar. De jeugdspelers worden gehuisvest op een imposant apart trainingscomplex, waar ze tevens onderwijs krijgen in buitenlandse talen, wiskunde en schaken. “In de middag komt Galitsky vaak met de helikopter vanaf het trainingscomplex van het eerste naar het trainingscomplex van de jeugd. Hij bekijkt sowieso alle wedstrijden en trainingen. Alle oudere jongens kent hij daardoor bij naam. Hij houdt zoveel van voetbal en wil een team creëren dat bestaat uit jongens uit Rusland”, zei Aleksandar Marjanovic, hoofdtrainer van de academie van FK Krasnodar, in gesprek met het Servische Kurir. Het duurt even voordat de vruchten van dit beleid kunnen worden geplukt en tot die tijd is Galitsky niet te beroerd geweest om te investeren in zijn selectie.

Razendsnelle opmars
In zijn eerste seizoen eindigde FK Krasnodar als derde op het derde niveau van Rusland. Doordat SKA Rostov en Sportakademklub Moskou met financiële problemen kampten, was deze positie onverwachts goed voor promotie naar het tweede niveau. Twee jaar later volgde andermaal promotie, ondanks een vijfde plaats in de Football National League. Opnieuw profiteerde FK Krasnodar van financiële problemen bij andere clubs, daar Saturn Ramenskoye, Nizhny Novgorod en KAMAZ zich gedwongen zagen om hun plaats in de Premjer Liga op te geven. De eerste twee seizoenen op het hoogste niveau verliepen met een negende en tiende plaats niet bijzonder goed, maar sinds 2014 is FK Krasnodar niet meer lager geëindigd dan de vijfde stek. In de afgelopen jaren wist de club van Galitsky tevens drie keer de groepsfase van de Europa League te overleven en door de derde plaats van het voorbije seizoen staat de nieuwe werkgever van Vilhena over een aantal weken voor het eerst in de voorronde van de Champions League.

Dankzij de aanwezigheid van Galitsky is FK Krasnodar in financieel opzicht momenteel een van de meest stabiele clubs van Rusland, terwijl stadgenoot Kuban in 2018 na negentig jaar failliet ging. Sinds zijn oprichting besteedde de club op de transfermarkt aanzienlijk meer dan men ontving: 125 miljoen om 60 miljoen, volgens de cijfers van Transfermarkt. Mede om die reden werd FK Krasnodar al eens op de vingers getikt door de UEFA wegens het overtreden van de Financial Fair Play-regels, waarvoor een gedeeltelijk transferverbod en een boete werden opgelegd. Het betekende dat de ambitieuze club even een pas op de plaats moest maken in de jacht naar het eerste zilverwerk in de clubhistorie. Mede door het nieuwe stadion en de florerende jeugdopleiding lijkt FK Krasnodar nu langzaam maar zeker ook zonder Galitsky de broek te kunnen ophouden. De laatste jaren stroomden er met bijvoorbeeld Matvey Safonov, Shapi Suleymanov, Ivan Ignatjev, Ilya Zhigulev, Nikolay Komlichenko en Eboue Kouassi steeds meer spelers door vanuit het tweede elftal.

Met Murad Musaev staat er nu tevens een eindverantwoordelijke voor de groep die geboren is in Krasnodar en zich als trainer ontwikkelde binnen de jeugdopleiding. Onder leiding van de 35-jarige oefenmeester reikte de Onder-19 van FK Krasnodar in seizoen 2017/18 tot de play-off van de Youth League, waarin Real Madrid in een uitverkocht stadion na een 0-0 gelijkspel na strafschoppen te sterk was. “Al die verschrikkelijke verhalen dat we onze beste voetballers weg moeten geven, zodat buitenlanders naar ze kunnen kijken... Dat is de verkeerde competitie voor de verkeerde mensen, een schande. Ik wil geen Thomas Tuchel of andere buitenlander als trainer. Murad komt uit Krasnodar en dat is heel belangrijk, we verliezen anders onze identiteit”, sprak Galitsky na de aanstelling van Musaev in de zomer van 2018. De oefenmeester nam zijn offensieve speelstijl vanuit de jeugd mee naar het eerste elftal en dat doet Galitsky uitermate goed, want de miljardair wil het voetbal van FK Krasnodar inspireren op het Barcelona van Josep Guardiola.

Levensdoel
Het is aannemelijk dat Galitsky in de komende jaren nog intensiever aan de slag gaat met FK Krasnodar. De miljardair verkocht in februari 2018 bijna al zijn aandelen in Magnit aan de VTB, een bank die bestuurd wordt door de Russische staat. In de laatste jaren ging het beetje bij beetje minder met het bedrijf van Galitsky, mede door het Russische verbod op de invoer van westerse voedselproducten en de toegenomen concurrentie. Toch kwam het enigszins als een verrassing dat de zakenman voor 2,1 miljard, een bedrag onder de marktwaarde, afscheid nam van zijn opgebouwde imperium. Het biedt Galitsky de mogelijkheid om zich nog meer te richten op zijn levensdoel: het op de kaart zetten van Krasnodar. Om die reden liet hij het hypermoderne stadion optrekken in de stad. “Ik wil iets nalaten aan onze kinderen en kleinkinderen”, liet Galitsky weten. Het zal hem ergens pijn hebben gedaan dat Krasnodar geen speelstad was tijdens het WK van 2018. Volgens de officiële lezing had dat te maken met de infrastructuur rond de stad, de capaciteit van het stadion (35.000 toeschouwers) en de nabijheid van Sochi, maar boze tongen beweren dat de keuze van speelsteden tevens een politieke insteek heeft gehad.

Qua perspectieven lijkt het in ieder geval wel goed te zitten voor Vilhena, die in Krasnodar gezelschap krijgt van de van PEC Zwolle overgenomen Younes Namli. Daarnaast is de Russische club volgens het Algemeen Dagblad in de markt voor Oussama Idrissi, al verlangt AZ naar verluidt tien miljoen voor de aanvaller. Met een gedegen en gerichte scouting heeft FK Krasnodar over het algemeen een kern van voor Russische begrippen onbekende buitenlandse spelers gecreëerd, die wordt aangevuld met eigen jeugd en spelers uit de Premjer Liga. De bekendste naam in de selectie is waarschijnlijk die van Ari, ex-spits van AZ en sinds kort Russisch international. “Er staat een stadion in Krasnodar, dat geloof je bijna niet, zo mooi. Ik sprak deze week met de trainer en die zei: ‘Misschien open jij de ogen van andere spelers in de Eredivisie door naar Rusland te komen’”, zo legde Vilhena in gesprek met het Algemeen Dagblad zijn overstap naar Krasnodar uit. “Het verhaal is gewoon goed. Er zullen vast mensen zijn die het een vreemde stap vinden. Maar ik ken de plannen van de club. En ik ken de plannen die de club met mij heeft. Er gaat iets moois groeien en ik wil daar deel van uitmaken.”