Voormalige ‘Golden Boy’ betaalt zelf 2,5 miljoen euro voor laatste kans

Tien jaar geleden lag de voetbalwereld aan de voeten van Alexandre Pato. De Braziliaan mocht in 2009 de zevende Golden Boy-award in ontvangst nemen en trad daarmee in de voetsporen van illustere voorgangers als Rafael van der Vaart, Wayne Rooney, Lionel Messi, Cesc Fàbregas en Sergio Agüero. Van een glorieuze loopbaan in de Europese top kwam het echter niet voor de nog altijd pas 29-jarige aanvaller. Na een voortijdig tot een einde gekomen avontuur in China keerde Pato eerder deze week weer terug naar Brazilië, waar hij bij São Paulo gaat spelen.

Door Robin Bruggeman

Pato trad op zestienjarige leeftijd voor het eerst in de schijnwerpers toen hij topscorer werd namens het Onder-20-elftal van Internacional. De piepjonge aanvaller maakte al snel de overstap naar de hoofdmacht van de club uit Porto Alegre en acht goals in dertien wedstrijden later volgde een transfer naar AC Milan, dat hem voor 24 miljoen euro de duurste zeventienjarige voetballer tot dan toe maakte. Vanwege reglementen van de FIFA omtrent de speelgerechtigdheid van minderjarigen van buiten de Europese Unie duurde het tot begin januari 2008 voordat hij zijn eerste officiële wedstrijd namens i Rossoneri mocht spelen en zijn Serie A-debuut tegen Napoli leverde meteen een doelpunt op. Twee weken later volgde een dubbelslag tegen Genoa en de sierlijke jongeling groeide vanwege zijn technische kwaliteiten en doelgerichtheid al snel uit tot een publiekslieveling in het San Siro, die het seizoen uiteindelijk afsloot met negen doelpunten in de defensief sterke Italiaanse competitie.

De Braziliaan begon in de seizoenen erop een steeds grotere rol te spelen in de plannen van Milan en betaalde dat vertrouwen terug met respectievelijk vijftien, twaalf en veertien doelpunten namens de Italiaanse grootmacht in de Serie A. Pato liet zich bovendien ook op het hoogste podium zien met doelpunten tegen Real Madrid en Barcelona in de Champions League en weinig leek hem nog in de weg te staan richting de absolute wereldtop. Met het einde van het seizoen 2010/11 in zicht begonnen knagende blessures echter hun tol te eisen en een moeilijk af te schudden hamstringprobleem zaaide de eerste twijfels in het hoofd van het talent. In het seizoen erop kreeg de hamstringkwetsuur gezelschap van andere spierblessures en Pato kwam tot slechts elf optredens in competitieverband, waarin hij eenmaal trefzeker was. In die periode begon hij daarnaast voor het eerst op te vallen met zijn escapades buiten de lijnen. Pato kreeg een relatie met Barbara Berlusconi, de dochter van voorzitter Silvio Berlusconi, en kwam regelmatig in het nieuws vanwege zijn avonturen in het Milanese uitgaansleven. De eerste helft van het seizoen 2012/13 betekende op sportief gebied een dieptepunt met slechts zes optredens, verspreid over alle competities, en in de winterse transferperiode van dat voetbaljaar besloot Milan eieren voor zijn geld te kiezen.

Corinthians durfde het wel aan om zeventien miljoen euro neer te leggen voor de op dat moment 23-jarige technicus, maar van een gelukkig huwelijk tussen de speler en de club uit São Paulo was al snel geen sprake meer. Een aantal grote missers leidden vlot tot gemor onder de aanhang en ondanks zeventien goals in zijn eerste jaar bezegelde een gemiste penalty in de Copa do Brasil zijn lot. Met voormalig ploeggenoot Dida in het doel tegenover zich probeerde Pato tegen Grêmio een Panenka uit te voeren, maar zijn poging was zo matig dat de doelman de bal alleen maar hoefde op te rapen. Een jaar na zijn aantreden bij Corinthians verkaste hij, als onderdeel van de transfer van Jádson, op huurbasis naar stadsgenoot São Paulo en bij O Clube da Fé beleefde hij wat zijn beste periode na Milan zou worden. In een kleine twee jaar tijd kwam Pato tot ruim 70 wedstrijden en wist hij met 23 doelpunten en 13 assists behoorlijke cijfers te overleggen. Deze opleving leidde al snel tot hernieuwde interesse uit Europa en begin 2016 volgde een overstap naar een om doelpunten verlegen zittend Chelsea, op dat moment de regerend landskampioen van Engeland.

Eén doelpunt in slechts twee wedstrijden maakte zijn dienstverband in Londen er echter eentje om snel te vergeten, maar na afloop van dat seizoen stond Villarreal wel met drie miljoen euro op de stoep om Pato naar LaLiga te halen. Met een doelpunt in zijn eerste wedstrijd in de Champions League-voorrondes tegen AS Monaco begon hij voortvarend aan zijn periode in El Madrigal en later volgden ook nog treffers in de Europa League en de Spaanse competitie. Fysieke ongemakken gooiden echter opnieuw roet in het eten en El Submarino Amarillo kneep zich in de handen toen Tianjin Quanjian zich in januari met een bod van achttien miljoen euro in Vila-real meldde. De Spanjaarden maakten zo binnen een halfjaar vijftien miljoen euro winst en Pato ging in de Chinese Super League aan de slag bij zijn vijfde nieuwe werkgever in twee jaar tijd. In zijn eerste seizoen in het Verre Oosten kwam de aanvaller nog tot vijftien doelpunten en daarmee schoot hij zijn nieuwe club naar de derde plek in de competitie. Tianjin plaatste zich daardoor voor de eerste keer ooit voor de Aziatische Champions League en reikte in dat toernooi uiteindelijk tot de kwartfinales, waarin het Japanse Kashima Antler uiteindelijk te sterk bleek.

Perikelen buiten de lijnen overschaduwden het tweede seizoen van Pato in China echter. Ploeggenoot Anthony Modeste vertrok eind vorig jaar al toen zijn salaris niet langer werd uitbetaald en niet veel later volgde de arrestatie van voorzitter Shu Yuhui. De directeur van een groot farmaceutisch bedrijf dat ook de club in handen had, werd samen met zeventien andere bestuursleden aangehouden op verdenking van corruptie en het verspreiden van misleidende informatie over hun producten. Ze namen Tianjin Quanjian mee in hun val. Op het moment dat Pato terugkeerde van de winterse onderbreking bleek de naam van zijn werkgever veranderd te zijn in Tianjin Tianhai en waren de borden met het oude logo al van het stadion verdwenen. De club kwam vervolgens onder bewind van de lokale voetbalbond te staan en Pato stuurde met een cryptische boodschap op Weibo, het Chinese Facebook, op een vertrek bij de club aan: “Wat betekent geluk? De waarheid zal altijd zegevieren, ongeacht hoe hard er wordt geprobeerd het te verstoppen of te stoppen. De leugens zijn alleen een tijdelijk uitstel van het onvermijdelijke”, viel er te lezen op zijn door meer dan 700.000 Chinezen gevolgde pagina.

Ruim een week geleden volgde met wederzijdse instemming een contractontbinding, daar Pato eigenlijk te duur was voor de weg die de nieuwe beleidsbepalers in wilden slaan. De club weigerde echter om de aankoop van 18 miljoen euro zomaar te laten gaan en de aanvaller betaalde naar verluidt 2,5 miljoen euro uit eigen zak om een streep te kunnen zetten onder zijn periode in het Verre Oosten. Hoewel hij in een eerder stadium nog schermde met een aantal aanbiedingen uit Europa en ook in verband werd gebracht met clubs als Palmeiras en Corinthians, koos Pato er woensdag voor om terug te keren bij São Paulo. De Braziliaanse grootmacht beleeft een moeizaam seizoen en sneuvelde in de voorrondes van de Copa Libertadores al door toedoen van het Argentijnse Talleres, terwijl de club er in het staatskampioenschap van de deelstaat São Paulo niet in slaagde om door te stoten tot de kwartfinales.

Bij zowel club als speler heerst de hoop dat de hernieuwde samenwerking uit kan groeien tot een win-winsituatie. Pato heeft een driejarig contract gekregen, waardoor hij de tijd en het vertrouwen krijgt om opnieuw te wennen aan de Série A. São Paulo heeft met Pato weer een aansprekende speler op de loonlijst staan, die een aantal jaar geleden nog tot goede prestaties kwam in Zuidoost-Brazilië. De belofte om de ‘nieuwe Ronaldo’, zoals de 27-voudig international in zijn beginjaren werd genoemd, te worden zal hij waarschijnlijk niet meer inlossen, maar met zijn 29 jaar is het niet uitgesloten dat het voormalige toptalent nog een paar goede en productieve seizoenen voor de boeg heeft. “Ik heb er vanwege mijn liefde voor de club voor gekozen om terug te keren”, was zijn verklaring tijdens zijn presentatie. “Ik houd van de mensen hier en ik ben erg blij dat ik deze club weer mag vertegenwoordigen, ik houd van São Paulo en voelde de vorige keer veel warmte van de fans. Ik ben erg blij met mijn keuze.” Pato heeft bovendien nog een ander motief voor zijn terugkeer, daar hij een terugkeer bij de Goddelijke Kanaries nog niet helemaal uit het hoofd gezet. De laatste keer dat hij in actie kwam namens Brazilië was in oktober 2013 en hij hoopt na ruim vijf jaar nog zijn rentree te kunnen maken: “Ik had verwacht dat ik opgeroepen zou worden toen ik nog in China speelde, aangezien ik het daar erg goed deed. Ik ga proberen er opnieuw bij te komen”, sprak hij zijn ambities uit.