Voor Phillip Cocu dreigt het risico van het opkomende water

Weken voor de opening van de Eredivisie waarschuwde Jan Wouters al voor PSV. Ook hij, trainer vol zorgen over de aftakeling van FC Utrecht, tipte uiteraard Ajax als de grote favoriet. Toch verwacht ik wel wat van PSV, voorspelde hij als uitzondering. Het merendeel van zijn collega’s uitte twijfels over het directe welslagen van de opvallend rigoureuze verjonging in Eindhoven.

De competitie is twee ronden gevorderd en heel het land looft de potentie van PSV. Het bekende opportunisme, dat als onkruid in het voetbal woekert en zich nooit laat verdelgen. De klas van Phillip Cocu betoverde in vier wedstrijden vriend en vijand. De cijfers schitteren ook als sterretjes: 3-2 bij ADO Den Haag en 5-0 thuis tegen NEC, en nog eens 2-0 en 3-0 tegen Zulte Waregem. Doelsaldo: 13-2! Het compleet gestripte PSV voert ook de ranglijst aan, waar Ajax al meteen de meute diende voor te gaan. Trainer Frank de Boer had geen trek in weer die krachten slurpende achtervolging en eiste van de kampioen een bliksemstart in de stijl van Usain Bolt. Maar na de nederlaag bij AZ geneert Ajax zich voor de achtste plaats.

PSV geniet van zijn opgefriste status. Dat mag, dat is ook dik verdiend. Cocu heeft bijkans een wonder verricht: in amper twee maanden knutselde hij een totaal vernieuwde ploeg in elkaar. Met louter jonkies, uit de eigen jeugd of uit de dump in het buitenland opgescharreld. Hij durfde het aan om bijvoorbeeld Karim Rekik uit Engeland terug te halen. Samen met Jeffrey Bruma, ook hard toe aan een herkansing, ontpopte het centrum van de defensie zich als het toekomstige duo voor Oranje en de basis voor de metamorfose in het Brabantse land. Het is bijna niet te geloven wat Cocu in luttele tijd al heeft bereikt en losgemaakt. Het geeft ook te denken over het recente verleden, met veel te veel chagrijn en te weinig moed om zich nu eindelijk eens radicaal om te keren in de doodlopende steeg.

Dick Advocaat, voor een jaar gecontracteerd om de eeuwviering op te tuigen met de landstitel, toonde weinig interesse in de eigen opleiding en waagde zich liever niet aan experimenten met jongeren als Memphis Depay en Jürgen Locadia. En ineens verovert ene Zakaria Bakkali, amper 17 jaar, zowel Nederland als zijn geboorteland België. Brutaal, speels, snel, lichtvoetig, tweebenig en onberekenbaar. Een in superlatieven gedoopte sensatie en nu al de kroon op het werk van Cocu. De in Luik geboren belofte kwam reeds in 2008 naar PSV en had best al eerder aan het eerste mogen ruiken. Alex Pastoor (hoe lang nog trainer van NEC?) was nog het meest verbaasd over de zo jeugdige leeftijd van het alom bewonderde fenomeen. Onbedoeld was dat ook een sneer naar de voorganger van Cocu.

De trainer voor de komende vier jaar in Eindhoven verbouwde radicaal het eerste elftal, wist zich kennelijk verzekerd van de ruggensteun uit de directiekamer en herschoolde PSV vooral in tactische zin. Juist dat laatste is in feite de zuivere winst op vroeger en de pure verdiensten van Cocu. Waar Advocaat de counter heiligde en verheerlijkte, kopieerde zijn opvolger het positiespel van Ajax. Maar meer nog dan de Amsterdammers schuilt bij PSV de kracht in het technisch vermogen van spelers als Bakkali en Depay, maar ook Georginio Wijnaldum en Adam Maher. Ze zijn allen in staat een tegenstander uit te dagen en te passeren. Dat geeft het team uit Eindhoven vleugels en bevordert de snelheid bij het aanvallen. Beter dan Ajax zoekt het stelselmatig de diepte.

In Studio Voetbal bekende Co Adriaanse dat hij het huidige PSV niet kende en dat hij moest gissen naar de ware aard van het raadsel. Ook hij is verrast en overrompeld door de dynamiek en energie van Cocu’s creatie. In de uitwaaierende euforie dichtte hij de koploper van het eerste uur enige kansen toe in de tweestrijd met AC Milan om toegang te krijgen tot de Champions League. Hij refereerde daarbij aan de stunt van Frank de Boer bij zijn debuut als trainer van Ajax: winst in datzelfde Milaan. PSV lijkt tot veel in staat, maar toch niet tot alles. Met alle respect en waardering voor de prestaties en het spel tot nog toe, moet de eerste serieuze test nog aanbreken. ADO Den Haag en NEC bungelen vooralsnog onder de streep in de Eredivisie. Zulte Waregem herinnerde aan de schamele jaren van het Belgisch voetbal. Zelfs tijdens de return in Brussel schutterde het aanvallend als een vierdeklasser.

AC Milan is toch echt van een hogere orde. Nog niet uit de Europese buitencategorie, maar wel gezegend met de typisch Italiaanse eigenschappen van een compact inzakkende en altijd loerende opponent. Weinig spectaculair versterkt met Andrea Poli, Matiás Silvestre en Riccardo Saponara in vergelijking met vorig seizoen. Daarin eindigde het als derde, op vijftien punten van Juventus en zes van Napoli. Maar met Mario Balotelli en Stephan El Shaarawy, al dan niet aangevuld met Robinho, onvoorspelbaar in de counter. PSV treft het dat CSKA Moskou weigert Keisuke Honda voor 1 januari af te staan, maar dan nog doemt Milan op als de onverbiddelijke slagboom naar de oprijlaan van de Champions League.

In de Eredivisie hoeft PSV pas examen te doen op 14 en 22 september. Tot dan kan het zich naar hartenlust en ongeremd nog uitleven tegen Go Ahead Eagles (thuis), Heracles (uit) en Cambuur (thuis). Op zaterdag 14 september lijkt de speeltijd voorbij met een uitwedstrijd tegen FC Twente en de zondag daarop de ontvangst van Ajax in Eindhoven. Zeker die laatste happening kan veel onthullen over het mysterie van het hoe dan ook nog onevenwichtige grut. Beter dan wie ook realiseert Cocu zich dat zijn schepping als een zandkasteel kan instorten. De herfst nadert en daarmee ook het risico van het opkomende water…

LEX MULLER

Sportjournalist sinds mensenheugenis. Schrijft al sinds 1966 over voetbal. Bezocht WK's vanaf 1974. Werkte tot 1994 voor kranten, waaronder twintig jaar bij het Algemeen Dagblad. Switchte daarna naar de televisie, maar legt zich sinds 1 januari 2011 volledig toe op sport op internet.