Voetbalzone-weblog: Pools hoogstandje verslaat ArenA en Waldstadion

Na jarenlange voorbereiding begint vanavond om 18:00 uur dan eindelijk EURO2012. Het toernooi waar we met z’n allen zolang naar hebben uitgekeken. Maar dan was daar deze week ineens het bericht dat bijna veertig bedrijven de openingswedstrijd van Polen tegen Griekenland in Warschau willen verstoren wegens achterstallige betalingen.

Je ziet het bij elk groot toernooi. Niet alleen op een EK of WK, maar ook bij de Olympische Spelen. Stadions die pas op het allerlaatste moment gereed zijn, omdat de planning totaal in de war was geschopt door (wilde) stakingen. In Duitsland, waar in 2006 daardoor pas een dag voor het de start van het WK de laatste spijker erin werd geslagen, hebben ze er nog slapeloze nachten van.

Ook in Oekraïne en Polen hoorde je die verhalen. En al helemaal in de voormalige Sovjet-republiek. Neem het Olympisch Stadion in Kiev, het voetbaltheater waar op 1 juli de finale wordt gespeeld. Tien maanden geleden stond ik daar op het veld. Of beter gezegd: waar het veld zou moeten komen. De plek waar nu de penaltystip is gekalkt, was toen nog altijd een stortplaats voor bouwafval. Rondkijkend vroeg ik me tevens af waar de fans zouden moeten zitten. In het hele stadion was nog geen stoeltje te zien, laat staan dat het dak, dat met een oppervlakte van 48.000 vierkante meter de grootste overkapping van Europa moest worden, al klaar was. Want de bouwvakkers waren boos. En goed ook. Boos omdat ze niet of te weinig betaald kregen.

In Polen was dat niet anders. Ook in het Nationaal Stadion van Warschau, een verkleinde versie van het majestueuze Greenpoint Stadium in het Zuid-Afrikaanse Kaapstad, zorgde nog geen jaar geleden alleen modder voor de nodige opwinding. Maar lopend in de drek, met al snel vieze schoenen als gevolg, raadde hoofdaannemer Maron Stradowski ons aan niet in paniek te raken. "Binnenkort zal alles anders zijn", benadrukte hij. En Stradowski kreeg gelijk. Net als in Oekraïne, waar het Olympisch Stadion in Kiev onder druk van bovenaf in een recordtempo werd omgetoverd tot een multifunctioneel stadion dat van de UEFA het predicaat Elite kreeg, werd alles anders. Wat heet, ruim voor het begin van het toernooi, kon er eigenlijk al afgetrapt worden.

Sterker nog, het stadion in Poznan was ruim anderhalf jaar geleden, iets later dan gepland, zelfs al opgeleverd. Een duidelijker signaal konden ze niet afgeven, trots dat ze zijn om dit evenement te mogen organiseren. De opening van het splinternieuwe complex, dat een capaciteit heeft van 45.000 overdekte zitplaatsen en de thuishaven wordt van Lech Poznan, werd dan ook op grootse wijze gevierd. Zo was zanger Sting speciaal ingevlogen om samen met het Koninklijk Philharmonisch Orkest het stadion voor het eerst in gebruik te nemen. Daarbij zorgde een enerverende lichtshow voor nog meer spektakel.

Grzegorz Lato, de Poolse doelpuntenmachine van weleer, is dan ook met recht trots. "Als ik de verhalen mag geloven", zei hij destijds in zijn werkkamer waar UEFA-voorzitter Michel Platini ons vanaf de muur liefdevol aankeek, "had niemand kunnen dromen dat we dit voor elkaar zouden krijgen. Nou, ik kan je verzekeren: de wereld zal verbaasd. zijn hoe wij dit EK organiseren. En ze zullen jaloers zijn op onze stadions. Dat worden één van de grootste en mooiste architectonische ontwerpen van de laatste jaren." Dat wordt wel zichtbaar als je ervoor staat. Het stadion in Warschau, goed voor 55.000 zitplaatsen en gesitueerd iets buiten het oude centrum, mag dan later klaar zijn dan gepland, het is met recht een hoogstandje. Niet alleen vanwege de roodwitte kleuren en de touwenstructuur, maar ook vanwege het dak dat net als in de Amsterdam ArenA en het Waldstadion in Frankfurt dicht kan. "Alleen gaat het bij ons veel sneller", zei Stradowki. "Binnen twintig minuten zit-ie dicht, veertig minuten sneller dan bijvoorbeeld in Frankfurt."

Het is alleen de vraag of dat, gezien de aangekondigde protesten en blokkades bij het stadion, vanavond lukt. Of dat de wedstrijd op een andere manier wordt verstoord. De Poolse president Bronislaw Komorowski heeft er in ieder geval het volste vertrouwen in, zo liet hij weten. Al riep hij voor de zekerheid wel op om tijdens het EK af te zien van stakingen en demonstraties. Hij wil van het evenement een ‘positieve belevenis’ voor Polen maken. Benieuwd of de werknemers, die al maanden wachten op in totaal zo’n 25 miljoen euro, daar rekening mee houden.

Een verstoring van de openingswedstrijd zou in ieder geval een geweldige aderlating zijn voor Marek Solarczyk. De katholieke bisschop zegende eerder maand in een paars/zwart gewaad het veld en vroeg daarbij aan God om een mooi EK. Om daar kracht bij te zetten, schoot hij op het inmiddels heilige gras tot groot genoegen ook nog tegen een bal. Dat Solarczyk dat vanwege wilde stakingen later deed dan eigenlijk de bedoeling was, ach, dat nam hij voor lief.

Vincent de Vries, freelance-voetbalverslaggever, houdt tijdens dit EK speciaal voor Voetbalzone een weblog bij. Vanuit steden als Gdansk, Warschau, Kharkiv en Krakau blogt hij dagelijks over de randzaken die een evenement zo uniek en speciaal maken.