Van spelen met Totti tot voetbalpensioen: ‘Ik won vaak met de vrije trappen’

Alessandro Frau maakte op 13 september 1998 zijn Serie A-debuut voor AS Roma. Hij speelde met rugnummer achttien en liet nummer tien over aan Roma-legende Francesco Totti. Frau liep in totaal bijna dertig jaar over de Italiaanse voetbalvelden. Pas op 44-jarige leeftijd besloot hij te stoppen met voetbal. Tegenwoordig is hij werkzaam als assistent-trainer bij zijn oude club SEF Torres 1903, dat actief is in de Serie C.

Hoewel Frau maar een seizoen speelde in Rome, maakte de aanvallende middenvelder een goede indruk. Op 44-jarige leeftijd was het genoeg en hing hij zijn schoenen aan de wilgen. Hij sloot zijn carrière af bij SS Treselighes. Het voormalige i Giallorossi-talent blikte in een interview terug op de belangrijkste fases van zijn lange carrière en vertelde, met diverse anekdotes, hoe zijn seizoen in de Italiaanse hoofdstad verliep.

Debuut
Frau begon met voetballen in het jeugdelftal van Allievi della Turris, een amateurclub in Porto Torres. Op vijftienjarige leeftijd kreeg hij een verrassende mededeling. “Ik speelde toen met Turris. Onze trainer ging naar het eerste elftal en vroeg aan mij of ik op een hoger niveau wilde spelen. Ik zei ja, omdat ik onder de zestien jaar was en toestemming moest vragen aan de Federatie in Cagliari. Ik mocht meetrainen met betere spelers en toen we goedkeuring van de FIGC kregen, speelde ik direct op zondag en maakte twee doelpunten. We hadden ons gehandhaafd en in acht wedstrijden scoorde ik acht keer. Mario Piga (technisch directeur van SEF Torres, red.) was geïnteresseerd in mij, dus ging ik in de zomer naar Torres.”

Met een geweldig schot, uitstekende techniek, goede dribbel en spelvisie belande Frau in het profvoetbal. “In Sassari vertelden ze dat ik meteen met het eerste elftal op trainingskamp zou gaan. Ik was supertrots, aangezien ik pas zestien was en als prof in de Serie C2 (vierde niveau in Italië, red.) ging spelen. Verder ging ik als kind altijd met mijn vader naar de wedstrijden van Torres, dus voor mij was het iets geweldigs om daar te spelen. In het eerste jaar speelde ik zeventien wedstrijden, waarin ik een keer scoorde.”

Frau speelde vijf seizoen achter elkaar in het rood-blauw van Torres, maar werd tussentijds verhuurd. “In november 1995 werd ik verhuurd aan Avellino, dat destijds actief was in de Serie B. Ik speelde nooit in het eerste elftal, maar werd toegevoegd aan de Onder 19. Ik vond het niet leuk, dus belde ik president Gianni Marrosu. Aan het einde van het seizoen keerde ik terug bij Torres. In het jaar 1995/96 scoorde ik zes goals en in 1997/98 was ik elf keer trefzeker.”

Avontuur in Rome
Voor de Italiaan klopten meerdere clubs aan bij Torres, maar uiteindelijk ging Roma met Frau aan de haal. Hij vertelt hoe zijn overstap naar het Stadio Olimpico in 1998 tot stand kwam. "In de loop van het jaar volgden verschillende clubs mij, maar uiteindelijk besloot Torres me aan Roma te verkopen. Toen het allemaal gebeurde speelden we in Teramo een belangrijke wedstrijd. Als we hadden gewonnen waren we bijna veilig geweest, terwijl zij streden voor de bovenste plaatsen. We wonnen met 4-1 en ik scoorde twee keer. Na de wedstrijd stapte ik de bus in en zeiden ze tegen me: 'Morgen moet je gaan tekenen bij Roma, we hebben je verkocht.' Ik reageerde als volgt: 'Nou, dat geloof ik niet.'"

De Sardijnse middenvelder wilde het zeker weten. "Ik belde de technisch directeur op en hij bevestigde dat ik naar Roma zou gaan. Maar ik geloofde het niet en bleef maar denken dat het allemaal een grap was. Toen we terugkwamen, belde de vicepresident me ook op en zei: 'Kijk Alessandro, morgenochtend hebben we het vliegtuig om 10.00 uur. Ik kom je ophalen, we gaan naar Rome.' 'Maar dan is het waar', reageerde ik. 'Tuurlijk, waarom geloofde je het niet?', antwoordde hij. De volgende dag stond het artikel ook in de kranten en begon ik het te beseffen.”

Het seizoen 1998/99 werd voor Frau een droom die uitkwam. “In het begin was het een beetje vreemd allemaal, maar als je mensen ontmoet die je waarderen wordt alles makkelijker. Ik werd goed ontvangen door mijn teamgenoten en kon goed met ze opschieten. Toen ik naar Torres ging stonden de spelers naast mij die ik als kind vanaf de tribune bekeek. Nu was ik bij Roma en stonden de spelers naast mij die ik vroeger op tv bekeek. Naar de Serie A gaan is de droom van elke speler, maar de stap van de C2 naar de Serie A is niet makkelijk. Godzijdank had ik op technisch vlak een uitstekende basis, ook al lag het niveau hier veel hoger.”

Het debuut in de Serie A was bijzonder voor Frau, omdat hij Francesco Totti een assist met de hak gaf voor een belangrijk doelpunt. “Op de eerste speeldag maakte ik mijn debuut in de Serie A. We speelden op zaterdag, omdat we toen de midweekse wedstrijd hadden voor de UEFA Cup. De tegenstander was Salernitana, waar Michele Fini speelde. We kwamen allebei uit de Serie C en kwamen in hetzelfde jaar bij Torres. Nu maakten we samen ons Serie A-debuut. Toen hebben we van shirt gewisseld.”

“Aan het begin van de tweede helft zei trainer Zdenek Zeman tegen mij dat ik moest gaan warmlopen. Ik vroeg of hij het wel tegen mij had. 'Ja ja, ga, ga', reageerde hij. Nog geen tien minuten later riep hij me weer terug. Terwijl ik wachtte tot Gustavo Bartelt naar de kant zou komen, keek ik naar het stadion en zei tegen mezelf: 'Mamma mia, laten we hopen op het beste!' Ik denk dat er maar weinig stadions in de wereld zoals Olimpico zijn waarin de fans je zo vooruit stuwen als ploeg. Omdat in die jaren nog niet alle televisiestations beschikbaar waren, kwamen elke zondag zestig- of zeventigduizend mensen naar ons stadion.”

“Toen ik eenmaal de eerste bal had aangeraakt en met goede spelers op het veld stond, werd alles makkelijker. We maakten meteen gelijk nadat ik binnen de lijnen kwam. We namen de leiding toen ik een assist gaf op Totti en uiteindelijk wonnen we met 3-1. Het was een grote voldoening voor mij. Na de wedstrijd was ik heel blij. Ik heb het met mijn vrienden en mijn broers gevierd, ook al was het een klein feestje omdat we maandag weer training hadden.” Alles liep op rolletjes en Frau had geen last van aanpassingsproblemen. “Dat team bestond uit geweldenaren, op en naast het veld. Ik had veel geluk dat ik met ze mocht spelen. Francesco is een geweldig persoon. Ik heb nog steeds contact met Eusebio Di Francesco en Antonio Chimenti. Ik was elke dag met hun, het voelde als familie.”

Aan anekdotes geen gebrek over de spelers die dat jaar in de Serie A speelden. “Als kind was ik supporter van Juventus en in die jaren was ik een superfan van Del Piero. Alessandro had me zijn shirt voor Roma - Juventus beloofd, maar de week ervoor speelde hij tegen Udinese en kreeg hij een blessure aan zijn knie. Op dat moment zei ik: 'Wauw, nu wil ik je shirt niet meer hebben.' In plaats daarvan was hij erg aardig en door de magazijnman kreeg ik zijn shirt alsnog. In Stadio Olimpico trainden alle tegenstanders voor de wedstrijd in de stadiongym. Zeman wilde zelfs dat degenen die op de bank zaten gingen warmlopen. Na een beetje opwarmen stopte ik en keek naar alle spelers van Juventus. Dat waren Zidane, Inzaghi, Davids, Ferrara en Peruzzi. Op een gegeven moment merkte de trainer het en zei tegen mij: 'Alessà, kom op... Schiet op, anders irriteer ik me als coach.' Ik smeekte hem: 'Kom op, laat me kijken.' Het was alsof ik droomde op dat moment. Tegen je idolen spelen was iets unieks.”

“In dat seizoen heb ik bijna alle shirts verzameld. Een andere anekdote is de wedstrijd tegen Internazionale. De doorgang van het stadion was erg lang. Naast mij zat Ronaldo, ook in zijn eerste jaar in de Serie A. Ik bleef naar hem kijken en op een gegeven moment besefte hij dat en met een glimlach omhelsde hij me. 'Hoe gaat het, alles goed?', zei Ronaldo. Van binnen dacht ik: 'Madonna, deze is pas een jaar ouder dan ik, hij presteert het onmogelijke en is een echt fenomeen.'”

De specialiteit van Frau waren vrije trappen. Daarmee wist hij de doelman van de tegenstander vaak te verrassen. “Ik heb veel video's van Del Piero, Maradona, Baggio, Mihajlovic en Totti bekeken. Toen ik samenspeelde met Francesco oefenden we op de training. Ik daagde hem vaak uit met vrije trappen… en ik won! Maar hij en de anderen zeiden altijd tegen me: 'Mamma mia, hoe trap je!' Ik keek naar video's van grote sterren en begon het na te doen. Beetje voor beetje werd ik beter en op een bepaald punt in mijn carrière, vaak op zondag, scoorde ik uit een vrije trap.”

Hoewel het lastig was om bij Roma te scoren in de Serie A, kreeg Frau het vertrouwen van Zeman en slaagde erin om zeven keer in de competitie, twee keer in de Italiaanse beker en een keer in de UEFA Cup te spelen. “Zeman is een zeer oprecht persoon en een zeer veeleisende coach. Iemand die niemand in de ogen kijkt. Of je nu een vedette was of een jonge speler zoals ik, hij behandelde je op dezelfde manier en had er geen probleem mee om je te laten spelen. Mijn relatie met hem was uitstekend. Hij maakte alleen maar grapjes met mij en een paar anderen.”

Qua resultaten ging het echter niet zo goed. Roma slaagde er niet in om de Champions League te halen, waardoor het einde van Frau en Zeman dichterbij kwam. “Toen we tegenover Inter stonden, vochten we voor kwalificatie voor de Champions League. Als we die wedstrijd hadden gewonnen, waren we gekwalificeerd en zou Zeman trainer gebleven zijn. In plaats daarvan verloren we met 4-5, werd Zeman ontslagen en opgevolgd door Fabio Capello. Ik deed de voorbereiding mee bij Roma, maar toen stuurden ze me naar Palermo. In 1998 had ik binnen een seconde de lucht aangeraakt en nu was ik weer terug op aarde.”

Geen promotie en terug bij de amateurs
Het gebrek aan duidelijkheid werd langzaam maar zeker zichtbaar. Frau ging spelen in de Serie C en opnieuw beginnen viel niet mee. “Het vertrek uit Rome heeft me een beetje gedemotiveerd, maar ik heb goede herinneringen aan elk team waar ik gespeeld heb. Pas na verloop van tijd slaagde ik erin om mijn verlangen en zelfvertrouwen terug te krijgen. Ik ging naar Palermo, waar ik nog steeds een goed seizoen speelde. Echter, het volgende jaar in Pisa ging niet zo goed. In het seizoen 2001/02 draaide ik een goed seizoen bij Viterbese, waar ik elf keer scoorde. Daarna werd ik verhuurd aan Torres, om vervolgens weer terug te keren bij Viterbese. Ik word nog steeds erg gewaardeerd door de fans. In 2004 speelden we de playoff-finale voor promotie naar de Serie B, maar we verloren met 2-0 bij Crotone en de promotiedroom verdween. Het jaar daarop ging ik naar Pistoiese en dat ging niet goed. Van daaruit keerde ik terug naar Sassari en vond het plezier weer terug in voetballen.”

Met Torres beleefde hij de mooiste momenten van zijn voetbalcarrière en gedurende de twee seizoenen was hij dicht bij promotie naar de Serie B, waarbij de droom opnieuw in duigen viel in de play-offs. “Als je thuis speelt zijn de prikkels honderd procent. Als je niet honderd procent geeft, ben je altijd het eerste doelwit. Ik droeg dat shirt al vijf jaar, dus ik wilde geen fouten meer maken omdat iedereen altijd veel van me verwachtte. Dankzij God heb ik in een aantal grote competities gespeeld. In 2005/06 waren we dicht bij promotie naar de Serie B, maar verloren in de play-offs van Grosseto.”

In 2008 verliet Frau Torres, dat in een nieuwe bedrijfscrisis terechtkwam. Na een seizoen bij Alghero bleef hij presteren bij de amateurs, waar hij veel voldoening uithaalde. Hij speelde meer dan vier jaar bij Porto Torres, het eerste elftal van zijn club die hij naar de Serie D sleepte. Vervolgens speelde hij bij Castelsardo, Tempio en Stintino voordat hij in december 2016 voor de laatste keer terugkeerde bij Torres. De Rossoblù riskeerden degradatie naar Eccellenza en vertrouwde op de inmiddels 38-jarige middenvelder. Frau scoorde de laatste drie doelpunten in het rood-blauw, maar slaagde er niet in om degradatie te voorkomen.

Met pensioen en toekomst als coach
De laatste jaren van zijn carrière bracht Frau door bij een kleine Sardijnse club, Treselighes. Een club uit Porto Torres die uitkomt in de tweede categorie van Sardinië. De cirkel was bijna rond. “Ik bleef spelen omdat ik dat wilde en ik genoot er nog steeds van. Het is vandaag nog steeds moeilijk voor mij om trainingen te missen, omdat ik het leuk vind. Ik wil ook aan jonge mensen overbrengen dat je niet toevallig in bepaalde categorieën terechtkomt. Het kost opoffering, er is passie voor nodig. Als je dat niet doet, ongeacht de competitie, krijg je geen resultaten. Dat heb ik altijd gedacht. Soms zeggen zelfs de tegenstanders tegen mij: 'Mamma mia, hoe kun je zó spelen op 43-jarige leeftijd?' Ik heb altijd een gezond leven geleid als sporter. Ik wil nog steeds plezier hebben met mijn teamgenoten en nog steeds achter mijn tegenstander aan jagen. Als ik dan besluit te stoppen, word ik coach.”

Een extra stimulans voor de voormalig speler van Roma was de groei van jongens die met hem speelden. “Soms erger ik me aan het zien van jonge mensen met kwaliteiten die niet naar boven komen. Het komt vaak voor dat ik 'stop' zeg om met ze te praten. Je moet er altijd in geloven en op de training moet je er altijd voor gaan. Er is niet meer de mentaliteit van twintig jaar geleden, maar ook van tien jaar geleden om in het voetbal te willen stappen. De kinderen van nu hebben alles. De mentaliteit van toen ontbreekt simpelweg. Bovendien worden we op Sardinië gestraft door het gebrek aan structuren.”

Frau is tevreden en trots op wat hij in zijn bijna dertigjarige carrière heeft bereikt, met slechts één kleine tegenvaller. “Het spijt me dat ik niet meer seizoenen in de Serie A heb kunnen spelen. Deels mijn schuld, deels door de omstandigheden. Een club als Roma was niet makkelijk voor mij. Er stond een grote vedette voor me zoals Francesco Totti, die niet zomaar een man was. We hebben gezien wat hij heeft gedaan in zijn carrière. Als ik op het veld bij Empoli of Cagliari had gestaan, had ik waarschijnlijk wat meer kunnen laten zien. Ik was dicht bij een overstap naar Cagliari in 1998. Zij behoorden tot de clubs die in mij geïnteresseerd waren. Persoonlijk had ik graag voor het team gespeeld dat Sardinië vertegenwoordigt, maar ik werd verkocht aan Roma. In die tijd beslisten de clubs.”