Van Basten: ‘Je probeert er niet aan te denken, maar op de bank gebeurt het’

Basta, de biografie over Marco van Basten, is vertaald naar het Catalaans. Ter ere van de publicatie van het boek, waarvan de Nederlandse versie al in 2019 uitkwam, heeft de voormalig topaanvaller een interview gegeven aan El Periódico. In gesprek met het Catalaanse ochtendblad blikt Van Basten terug op zijn carrière, die door een slepende enkelblessure voortijdig ten einde kwam.

In 1995 moest Van Basten op dertigjarige leeftijd wegens een ernstige enkelblessure een punt achter zijn loopbaan zetten. Op dat moment was hij al bijna tweeënhalf jaar niet in actie gekomen voor zijn club AC Milan. Hij liet zich na aanhoudende enkelblessures onder handen nemen door zijn vaste chirurg, René Marti. De arts opereerde Van Basten in totaal vier keer, maar het gewenste resultaat bleef uit. "Ik weet niet of de artsen me altijd hebben geholpen, want vanaf 1992 is de situatie niet echt verbeterd. Ik heb de indruk dat het na elke operatie eerder slechter dan beter ging", gaf Van Basten aan tijdens zijn afscheidsspeech in 1995 in het San Siro.

Hoe gaat het nu met zijn rechterenkel? Van Basten kan nog steeds niet alles met het gewricht doen, vertelt hij. "Het doet geen pijn. Ik kan niet alle bewegingen uitvoeren, maar ik kan squashen en golfen. Ik ben blij dat ik tenminste iets kan doen. Ik kan niet voetballen, maar squash en golf is op mijn leeftijd voldoende.” Squash is echter ook een intensieve sport, weet Van Basten. “Maar er zit geen publiek op de tribune, de ruimte is kleiner, slechts drie tot vijf meter, en je speelt meer met je hoofd dan met je lichaam.” Van Basten mist het voetbal wel, geeft hij toe. "Ja, ja. Je probeert er niet aan te denken, maar soms zit ik op de bank en kan ik alleen maar denken dat het voetbal alles is wat ik had, tot ik op mijn 28ste niet meer kon spelen. Het is heel vreemd, het is iets van een ver verleden, maar het is droevig om bij stil te staan.”

In het Catalaans is de titel van de biografie Basta gebleven, ofwel 'Genoeg'. Een van de redenen voor die titel is dat Van Basten genoeg heeft van de pijn die hij heeft doorgemaakt. "Ja, dat speelt mee. We vonden 'Basta' een simpele uitdrukking die makkelijk te begrijpen en te onthouden is. En het is een knipoog naar mijn naam. Je kunt het interpreteren zoals je wilt. Het klopt dat de artsen gevaarlijker voor me waren dan de meeste verdedigers", zegt Van Basten. "Achteraf bezien was het beter om weg te blijven van de artsen. Soms gaan ze in de fout. Natuurlijk doen ze dat niet expres, maar wat ze bij mij deden, is niet geslaagd. Een van de operaties was het schoonmaken van de enkel. Dat was de ergste, want daarna kon ik niet meer voetballen. Ze zeiden dat het de makkelijkste operatie was van allemaal, maar het werd een ramp.” Hoewel zijn loopbaan voortijdig ten einde kwam, stond Van Basten te boek als een van de beste voetballers ter wereld. Hij won driemaal de Ballon d'Or en werd tweemaal Wereldvoetballer van het Jaar. Zag hij zichzelf als de beste speler in zijn tijd? "Nee, want in mijn tijd speelden ook Maradona, Gullit, Rijkaard en Baresi."

"Ik was een goede voetballer, maar het is lastig te zeggen dat ik de beste was. Ik was de spits en maakte doelpunten; Baresi was de verdediger en voorkwam doelpunten. Ik was deel van een geweldig Milan. Dat ik Ballon d'Ors won, komt omdat ik de centrumspits van Milan was, de club die mij alle kans gaf om te presteren op het hoogste niveau. Ik was onderdeel van een team. Het is moeilijk voor mij om te zeggen at ik degene was die het verschil maakte. Ik ben ervan overtuigd dat spelers als Rijkaard, Gullit, Ancelotti, Costacurta en Baresi net zo belangrijk waren voor het elftal als ik”, concludeert Van Basten, die tegenwoordig voornamelijk als analist op tv komt in uitzendingen van Ziggo Sport, waaronder Rondo. Bij dat praatprogramma zit hij geregeld samen met zijn voormalig ploeggenoot Gullit aan tafel.