Trump wil vaccin kapen, maar uitgekotste voetbalmiljardair zit dwars

De wereld verkeert in een coronacrisis. Duizenden mensen zijn al overleden aan het virus, terwijl het einde van de pandemie nog lang niet in zicht is. Veel farmaceutische bedrijven proberen een vaccin te construeren om de crisis te bezweren, waaronder het Duitse CureVac. De Amerikaanse president Donald Trump aast op het bedrijf, maar Dietmar Hopp, de grootste investeerder van CureVac, stak hier een stokje voor. Waar de eigenaar van TSG Hoffenheim tot voor kort nog werd uitgekotst door veel voetbalfans, wordt de miljardair nu de hemel in geprezen.

Door Tim Siekman

Dietmar Hopp is al lange tijd een gehate man in het Duitse voetbal, een tendens die tijdens het duel tussen TSG Hoffenheim en Bayern München (0-6) eind februari voor de hele voetbalwereld getoond werd. Fans van de uitploeg richtten tijdens de wedstrijd hun pijlen op Hopp, die onder meer met een spandoek werd uitgemaakt voor onder andere 'hoerenzoon'. Beide teams besloten op bijzondere wijze een statement te maken, namelijk in het laatste kwartier een protest op te zetten door de bal naar elkaar toe te spelen. Na afloop waren de spelers, stafleden en bestuurders van der Rekordmeister bijzonder kritisch op de aanhang van Bayern. Veel fans van andere Bundesliga-clubs begrepen echter volkomen waarom Hopp, die al door menig fanschare in Duitsland was beschimpt, andermaal werd aangepakt.

De 79-jarige Duitser, die als medeoprichter van softwaregigant SAP puissant rijk is geworden, besloot in 1990 te investeren in TSG Hoffenheim, de club waar hij in zijn jeugd voetbalde. Met de miljoenensteun van Hopp klom de club in sneltreinvaart op naar de Bundesliga, een ontwikkeling die stak bij veel traditieclubs. In Duitsland geldt dat een club voor minstens 51 procent bezit moet zijn van de achterban, maar de Duitse voetbalbond heeft een uitzondering op de regel. Als een partij bewijst dat er al minimaal twintig jaar op een verantwoorde manier geld in de club is geïnvesteerd, dan kan men deze '50+1- regel' omzeilen. Inmiddels heeft Hopp 96 procent van de aandelen in bezit en heeft hij reeds honderden miljoen euro's in die Kraichgauer gepompt. Veel Duitse voetbalfans hekelen de praktijken bij Hoffenheim en hebben met leuzen en spandoeken hun onvrede kenbaar gemaakt. Hopp werd de kop van jut, maar lijkt door de coronacrisis nu een onverwachte held te worden.

America First?
Sinds de wereldwijde uitbraak van het coronavirus is de paniek onder de wereldbevolking groot. Landen nemen ingrijpende maatregelen om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Van China, waar het virus zijn oorsprong vond, naar Europa tot de Verenigde Staten: overal worden scholen, horecagelegenheden, sportclubs en andere openbare gebouwen gesloten om de coronacrisis zo snel mogelijk het hoofd te bieden. Bedrijven en wetenschappers zetten alles op alles om oplossingen aan te dragen. Zo claimden onlangs wetenschappers van het Erasmus Medisch Centrum en de Universiteit Utrecht dat ze een antilichaam hadden gevonden tegen de ziekte die wordt veroorzaakt door het virus. "Dit is het allereerste antilichaam waarvan we weten dat het de infectie blokkeert en er is een goede kans dat dit ook een medicijn wordt dat op de markt komt", zei hoogleraar celbiologie Frank Grosveld in het Erasmus Magazine.

Ook in onder meer Duitsland worden stappen gemaakt in de strijd tegen het coronavirus, zoals door CureVac. Het bedrijf, dat tachtig procent in bezit is van Hopp en ook veel financiële steun krijgt van de Bill & Melinda Gates Foundation, lijkt dicht bij de oplossing, iets wat ook Donald Trump niet is ontgaan. De president van de Verenigde Staten zou volgens Welt am Sontag hebben geprobeerd Duitse onderzoekers 'weg te kopen' bij CureVac. Trump zou voor de VS de exclusieve rechten op het vaccin willen verkrijgen, zo claimde de krant op basis van bronnen in de Duitse regeringskringen. Bestuursvoorzitter en oprichter Ingmar Hoerr gaf eerder al te kennen dat CureVac 'op poleposition zat' wat betreft een vaccin. "Wellicht dat er in China eerst een vaccin komt, maar wij kunnen in een zeer korte tijd een vaccin miljoenen keren produceren."

Trump kreeg hoogte van de ontwikkelingen en ontving CureVac-directeur Daniel Menichella onlangs op het Witte Huis. Het bezoekje van Menichella deed veel stof opwaaien in Duitsland, met een toch plots vertrek van de directeur afgelopen week tot gevolg. De Amerikaanse president zou 'een groot bedrag' hebben geboden voor de exclusieve rechten op het onderzoek. 'Trump doet er alles aan om een vaccin voor de VS te krijgen. Maar alleen bedoeld voor de Amerikanen', zo klinkt het. Het bedrijf uit Tübingen blijft echter in Duitse handen, zo liet de Duitse regering weten. Politici in Duitsland zijn woest dat Trump naar verluidt exclusieve rechten wilde op het vaccin en daarbij forse geldsommen beloofde aan de onderzoekers.

"Duitsland heeft er bijzonder belang bij dat vaccins en werkzame stoffen tegen het coronavirus ook in Duitsland en Europa ontwikkeld worden. In dat verband is de regering in intensief gesprek met CureVac", zo gaf een woordvoerder van de regering aan. Duitse politici hekelen de handelswijze van Trump. Zo stelde Bärbel Bas, vicevoorzitter van de SPD-fractie in de Bondsdag, dat hier sprake was van een ethische kwestie. "Als er een vaccin komt, dan moet dat iedereen ter beschikking staan. Al het andere zou schandalig zijn. Bij een pandemie gaat het om alle mensen, niet om America First", zo verwees zij naar de leus waarmee Trump zijn buitenlandse politiek vaak typeert.

'Dan verdient Hopp een standbeeld'
CureVac wilde in eerste instantie niet reageren op het verhaal van Welt am Sontag, maar inmiddels lijkt alles erop te wijzen dat het verhaal van de krant correspondeert met de werkelijke gang van zaken de afgelopen tijd. De Duitse overheid heeft namelijk veel meer financiële steun beloofd aan CureVac, dat inmiddels circa 550 miljoen euro aan investeringen heeft binnengeharkt en waar 450 werknemers hard aan het werk zijn een vaccin te regelen. Ook Hopp heeft indirect bevestigd dat het bedrijf in trek is. "Als we het voor elkaar krijgen om, hopelijk zo snel mogelijk, een effectief vaccin tegen het coronavirus te ontwikkelen, dan zal dit niet alleen mensen regionaal, in Duitsland of in Europa helpen en beschermen, maar, uit solidariteit, de hele wereld", reageerde Hopp, die naar verluidt achter de schermen fel ageerde tegen een overname van Trump.

De actie van Trump wekt veel woede in Duitsland. Op social media wordt de Amerikaanse president hard aangepakt, terwijl Hopp en consorten juist een dikke pluim krijgen. De eigenaar van TSG Hoffenheim werd in de voetbalwereld lange tijd gezien als de boeman, ondanks het feit dat hij zich al sinds de jaren negentig intensief inzet voor het goede doel, maar nu lijkt hij niets meer verkeerd te kunnen doen. Sven Astheimer, redacteur van de Frankfurter Allgemeine Zeitung, schetst in een column perfect hoe Hopp in een mum van tijd van gehate miljardair tot geliefde filantroop is uitgegroeid. "De coronacrisis schrijft ondertussen ook geweldige verhalen", begint Astheimer.

{embed}

"Voordat het virus het dagelijkse leven in Duitsland wist te ontwrichten, hingen voetbalstadions vol met lelijke spandoeken en posters, waarbij Hoffenheim-baas Hopp het doelwit was. Dietmar Hopp, medeoprichter van softwareconcern SAP en daarom een rijk man, werd de personificatie van het kapitalisme en commercialisering voor veel voetbalfans. Maar Hopp investeert ook al lange tijd hevig in biotechnische bedrijven. Een van die bedrijven is nu een baken van hoop. Donald Trump, die het gevaar van het coronavirus eerst nog bagatelliseerde, wilde CureVac zelfs naar de VS halen en verleiden met een zak geld. Het zou een aantrekkelijke deal zijn geweest voor een investeerder die snel veel winst wil maken. Maar Dietmar Hopp wees Trump af. Omdat hij het zich kan veroorloven, blijft het onderzoek in Duitsland. Als het daadwerkelijk tot een doorbraak komt door CureVac, dan verdient Hopp een standbeeld."

Hopp heeft maandag in gesprek met Sport1 laten weten dat een vaccin vanuit CureVac niet op korte termijn kan worden verwacht. "Dat hangt ook namelijk af van het Paul-Ehrlich-Institut (het Duitse instituut van vaccins, red.). Het moet eerst op dieren worden getest en dan pas op mensen. Maar ik denk dat het wel beschikbaar zal zijn rond de herfst, wanneer er een nieuwe golf infecties gaat komen", aldus Hopp.