Ten Hag draait klok acht jaar terug: ‘Ik snap wel dat hij eerste gegadigde is’

Ajax nam vorige week met het vertrek van Donny van de Beek naar Manchester United opnieuw afscheid van een speler die in het afgelopen seizoen verzekerd was van een basisplaats. Eerder gingen Hakim Ziyech en Joël Veltman de middenvelder al voor richting Engeland en Ajax verwelkomde op zijn beurt tot nu toe Antony en Mohammed Kudus als aanwinsten voor het nieuwe seizoen. Met de komst van de Braziliaan en de Ghanees is er alvast ingespeeld op de nodige mutaties voorin en op het middenveld en dus gaan de Amsterdammers naar alle waarschijnlijkheid niet meer de transfermarkt op om een vervanger te halen voor Van de Beek. Quincy Promes speelde in de voorbereiding al enkele wedstrijden als nummer 10 en hij lijkt zich voorlopig van trainer Erik ten Hag over de erfenis van de nieuwbakken Red Devil te ontfermen. Promes is op het eerste gezicht een behoorlijk andere speler dan Van de Beek, maar de geboren Amsterdammer heeft in het verleden al vaker laten zien op 10 uit de voeten te kunnen.

Door Robin Bruggeman

Dat Ten Hag uitgerekend bij Promes uitkomt als vervanger van Van de Beek is niet zo verrassende keuze als het wellicht in eerste instantie lijkt. Promes speelde in zijn loopbaan slechts één keer eerder een volledig seizoen op de nummer 10-positie en Ten Hag was in dat jaar eveneens zijn trainer. Een nog piepjonge Promes werd in het seizoen 2012/13 door FC Twente uitgeleend aan Go Ahead Eagles en in dienst van de Deventenaren maakte Promes furore op de positie achter de spits. In 41 wedstrijden kwam hij tot 17 doelpunten en 11 assists, waarmee hij een grote rol speelde in de uiteindelijke promotie van Go Ahead naar de Eredivisie. Sjoerd Overgoor speelde in dat seizoen samen met Promes op het middenveld en de huidige speler van TOP Oss koestert nog altijd warme herinneringen aan dat jaar: “Een paar jongens uit het team kenden hem al en die hebben hem eigenlijk ook overgehaald om naar Eagles te gaan. Want volgens mij kon hij ook naar PEC Zwolle in de Eredivisie. Maar omdat hij Ten Hag kende en ook onder meer Nick Marsman, heeft hij voor een jaar Eagles gekozen. Dat was natuurlijk een enorme buitenkans omdat hij zeker voor Eagles-begrippen een speler van de buitencategorie was. Hij zat volgens mij een beetje vast in de beloften van Twente”, blikt hij terug in gesprek met Voetbalzone.

‘Quincy werd toen wel echt gehaald als de nummer 10’
Promes maakte later in zijn loopbaan furore als vleugelspits en als centrale aanvaller bij FC Twente en Spartak Moskou, maar de 41-voudig international van het Nederlands elftal speelde in de jeugd van de Tukkers juist meer achter de spitsen. Het was dan ook niet Ten Hag die met het plan op de proppen kwam om Promes op 10 te posteren: “Ik kan me nog herinneren dat ik de eerste wedstrijd tegen Almere City FC op 10 stond. Het shirt met de nummer 10 was echter nog niet vergeven, alle andere nummers waren voor dat jaar al aangewezen. Quincy werd toen wel echt gehaald als de nummer 10. Die eerste wedstrijd zat hij er nog maar net bij, toen viel hij na zestig minuten in en gelukkig scoorde ik die wedstrijd nog waardoor ik de wedstrijd erna ook mocht blijven staan”, gaat Overgoor verder. “Tegen De Graafschap speelden wij de wedstrijd daarna niet zo goed en werd Joran Pot vervangen door Quincy, waarna ik een linie gezakt ben naar linkermiddenvelder. Daarna is het op het middenveld eigenlijk niet meer veranderd. Uiteindelijk heb ik het geluk gehad dat ik een linie mocht zakken en dat iemand anders er de dupe van werd.”

Ten Hag had met Deniz Türüç dat seizoen de beschikking over nog een middenvelder die het inmiddels ver heeft weten te schoppen. De geboren Enschedeër speelt tegenwoordig voor grootmacht Fenerbahçe en mag zich ook international van Turkije noemen. Toch was het volgens Overgoor Promes die er duidelijk bovenuit stak: “Je kon meteen zien dat hij meer talent had dan de rest van het team. Hij was heel dynamisch, hij had al heel veel loopvermogen. Maar hij is ook zo wendbaar en hij kan ook zo makkelijk mensen passeren. Daar komt ook nog bij dat hij een hele dosis schijt heeft. Ook al is de bal in de eigen zestien, hij durft hem altijd te vragen en hij heeft altijd het vertrouwen dat hij er iets goeds mee gaat doen. Menig speler werd wel tureluurs van hem. Ik heb ook weleens op de training tegenover hem gestaan, dat ik daarna door Ten Hag bij wijze van spreken weer ‘omhoog’ gepraat moest worden. Dat hij mij daar bewust had neergezet om mij ook naar een hoger niveau te tillen door me weerbaar te maken tegen dit soort spelers. Maar ik werd af en toe helemaal dolgedraaid. In mijn geval zegt het misschien niet heel veel omdat ik niet met heel veel toppers heb samengespeeld, maar Quincy is wel de beste speler met wie ik ooit mee heb samengespeeld.”

‘Hij gaat het wel op een andere manier invullen’
Na vorig seizoen vooral als linksbuiten te hebben gespeeld, lijkt Promes in de nieuwe voetbaljaargang een volgend hoofdstuk in te gaan bij Ajax. Ten Hag heeft met Kudus, David Neres, Dusan Tadic en Jurgen Ekkelenkamp verschillende spelers in de gelederen die ook als nummer 10 uit de voeten kunnen. Voor Kudus is ogenschijnlijk echter een meer teruggetrokken rol op het middenveld weggelegd, terwijl Neres en Tadic op in de voorbereiding vooral op de vleugels hebben gespeeld. Voor de twintigjarige Ekkelenkamp is het naar alle waarschijnlijkheid bovendien nog te vroeg voor een basisplaats als onbetwiste nummer 10, waardoor Promes momenteel de aangewezen vervanger van Van de Beek is. “Hij gaat het wel op een andere manier invullen", stelt Overgoor wel. "Donny van de Beek is meer van het één, twee keer raken en veel de diepte ingaan, de zestien ingaan en daarmee gevaarlijk worden. Dat heeft Quincy ook wel, maar ik denk dat Quincy ook meer is van de bal in de voeten krijgen, passeeracties en van daaruit verder voetballen. Ik denk wel dat ze daarin verschillen, al snap ik wel dat Quincy nu de eerste gegadigde is om op de 10-positie te spelen nu Van de Beek is weggevallen.”

Uit statistieken van Opta blijkt dat Promes en Van de Beek inderdaad op een aantal vlakken behoorlijk van elkaar verschillen, al moet hier wel de kanttekening bij geplaatst worden dat Promes vorig seizoen in een offensievere rol speelde dan zijn voormalig ploeggenoot. Hierdoor is het bijvoorbeeld niet verrassend dat hij vaker op doel schoot dan Van de Beek en ook meer doelpunten maakte in de Eredivisie, twaalf stuks voor Promes tegenover acht voor Van de Beek. De schotnauwkeurigheid van Promes lag bovendien ruim tien procent hoger dan die van Van de Beek en Promes creëerde ook bijna een kans meer per negentig minuten dan de speler die hij nu naar alle waarschijnlijkheid gaat vervangen. “Het zou voor Ajax een vooruitgang betekenen als Promes deze cijfers kan vertalen en meenemen naar de 10-positie”, voegt Opta toe.
{embed}{/embed}{embed}

SPELER	WEDSTRIJDEN	DOELPUNTEN	SCHOTEN*	NAUWKEURIGHEID	KANSEN GECREËERD*
Quincy Promes	20	12	3,4	63%	2,6
Donny v/d Beek	23	8	2,1	52%	1,9

*per 90 minuten {/embed}

Promes noteerde in het afgelopen Eredivisie-seizoen ook beduidend meer balcontacten dan Van de Beek, die in verhouding juist weer iets vaker aan de bal kwam in de vijandelijke zestien dat zijn ploeggenoot. “Met Promes krijg je dus waarschijnlijk een ander type speler op tien: één die vaker de bal opeist dan diepgaat. Wat verder voor Promes spreekt is zijn hogere passnauwkeurigheid”, aldus Opta. Qua gewonnen duels en succesvolle dribbels zijn de cijfers in het voordeel van Van de Beek, al worden duels over het algemeen vaker gewonnen door middenvelders dan door aanvallers.
{embed}{/embed}{embed}

SPELER	BALCONTACTEN*	OP HELFT TEGENSTANDER*	IN VIJANDELIJKE ZESTIEN*	PASSES*	PASSZUIVERHEID
Quincy Promes	70,8	60,5	8,1	50	87%
Donny v/d Beek	57,3	41,0	7,8	43	82%

*per 90 minuten {/embed}

Aangezien Van de Beek ook in een meer controlerende rol op het middenveld uit de voeten kan, ligt het in de lijn der verwachting dat hij op verdedigend gebied betere statistieken zou kunnen overleggen dan zijn ploeggenoot. Promes deed wat betreft het onderscheppen van de bal echter nauwelijks voor hem onder en hij heroverde de bal zelfs iets vaker dat Van de Beek. Promes tackelde daarentegen wel beduidend minder vaak dan Van de Beek, maar voerde zijn tackles dan wel weer uit met een vergelijkbaar slagingspercentage.
{embed}{/embed}{embed}

SPELER	ONDERSCHEP.*	BALHEROVER.*	TACKLES*	SUCCESVOLLE TACKLES	DUELS*	DUELS GEWONNEN
Quincy Promes	0,5	5,3	0,7	58%	9,2	35%
Donny v/d Beek	0,8	5,2	2,2	57%	8,2	56%

*per 90 minuten {/embed}

Het verbaast Overgoor niet enorm dat de verdedigende statistieken van Promes zo goed zijn: “Je moet hem niet te veel achter een man aan laten lopen, maar hij heeft wel een bepaalde agressiviteit in balverlies. Hij is gewoon niet bang, hij gaat er wel in. Natuurlijk is het geen verdedigende middenvelder en daar moet je hem ook zeker niet neerzetten, maar hij schuwt de duels niet. Hij is wel gewoon een agressief mannetje, in positieve zin. Dat hij eerder ook als back heeft gespeeld geeft wel aan dat hij een bepaalde drive heeft, het loopvermogen heeft en in het verdedigende aspect ook discipline toont.”

Promes en Van de Beek speelden maandagavond nog met elkaar samen bij het Nederlands elftal, maar de wegen van de twee scheiden deze week dan toch echt. Van de Beek kan gaan toewerken naar de eerste Premier League-wedstrijd die Manchester United gaat spelen tegen Crystal Palace, op zaterdag 19 september. Vanwege een mogelijke quarantaine en het feit dat hij tot nu toe nog niet mee heeft getraind met zijn nieuwe ploeggenoten, is het overigens nog de vraag of hij dan in actie kan komen. Voor Promes staat er aankomend weekend al een wedstrijd op het programma. Ajax opent het seizoen aanstaande zondag op Het Kasteel tegen Sparta Rotterdam.