Te klein bevonden als keeper, maar toch actief bij Ajax: ‘Wil de ArenA halen’

Een voetbalcarrière kan raar lopen. Zo is het succesverhaal van Denzel Dumfries, die zich opwerkte van de amateurs naar het internationale topvoetbal, de afgelopen jaren honderden keren verteld. In de rubriek Nachtkaarsen zoomt Voetbalzone juist in op de andere kant van de medaille, door in gesprek te gaan met voormalig toptalenten die de torenhoge verwachtingen niet hebben waargemaakt. In deze vierde editie spreken we met Stan Bijl, die als keeper te klein werd bevonden door Ajax en nu in de Amsterdamse jeugdopleiding werkt.

Door Wessel Antes

Een paar maanden geleden vond op Sportpark De Toekomst een bijzondere ontmoeting plaats. De 29-jarige Bijl, inmiddels jeugdtrainer van Ajax Onder 13 en 14, schudde generatiegenoot en eerste elftalspeler Branco van den Boomen na jaren weer de hand. Het duo speelde jarenlang samen in de befaamde jeugdopleiding van Ajax om uiteindelijk, ieder via een eigen route, terug te keren aan de Borchlandweg.

Hoewel Bijl net als Van den Boomen dolgraag in de Johan Cruijff ArenA had willen staan, heeft dat voor hem niet zo mogen zijn. Of beter gezegd: het heeft nóg niet zo mogen zijn. Bijl, ooit een groot keeperstalent bij Ajax, wil de ArenA nog altijd halen. Niet meer als keeper, maar als trainer. De Hoornaar gebruikt de teleurstelling van het niet slagen als profvoetballer iedere dag als motivatie om het in zijn trainerscarrière zo ver mogelijk te schoppen.

Zwaluwen

Bijl weet nog goed waarom hij ooit begon met keepen. “Tijdens mijn eerste wedstrijd speelde ik als spits, maar die verloren we helaas. In die tijd kon ik daar erg slecht tegen, dus ging ik zelf maar onder de lat staan om ballen te stoppen. Dat ging mij uiteindelijk zo goed af dat ik daar tijdens mijn jeugd nooit mee ben gestopt. Achteraf gezien had ik dat beter wel kunnen doen, als ik wist dat ik maar 1,77 m zou worden”, zegt de nuchtere jeugdtrainer met een goede portie zelfspot.

Bij zijn amateurclub in Hoorn, Zwaluwen ’30, bleek Bijl een bovengemiddeld talent te zijn. Binnen de kortste keren klopte Ajax op de deur. “Na een talentendag werd ik gebeld door Fred Grim, die destijds keeperstrainer was op De Toekomst. Hij nodigde mij uit voor een aantal stagedagen. Toen dat allemaal goed verliep, werd ik uiteindelijk aangenomen door Fred Grim en Danny Blind en daar begon mijn hele Ajax-droom.” Bijl is een echte Ajacied. “Als kind droeg ik al pakjes van Ajax, dus die liefde voor de club was er al vroeg. Ik wilde niets liever dan mijn held Maarten Stekelenburg achterna: namens Ajax 1 keepen in de ArenA.”

Als jeugdspeler van Ajax komt er veel op je af, zo ervaarde Bijl in de tien jaar dat hij in de opleiding speelde. “Sommige dingen zijn positief, maar je merkt ook dat bepaalde mensen je dingen misgunnen. Uiteindelijk heb ik zelf alleen maar genoten van mijn tijd in de jeugdopleiding van Ajax. Ik haalde er ook wel mijn voordelen uit hoor, haha. Ik mocht eerder weg van school en lag goed in de markt bij de meisjes! Ik ging iedere dag met plezier naar de club en dat is waar het uiteindelijk om draait. Dat probeer ik mijn jongens nu ook mee te geven: het is bijzonder om voor Ajax te mogen spelen, dus geniet daar ook van.”

Talloze keren werd Bijl door een busje opgehaald om af te reizen naar De Toekomst voor een training of wedstrijd. Die ritjes kan hij zich nog goed herinneren. “Marco Bizot zat bij mij in het busje, uit Zwaag, een gekke boer. Ja, hij is gek! Lorenzo Ebecilio heeft het ook redelijk ver geschopt, die komt net als ik uit Hoorn. Op een gegeven moment kwam ook Dani de Wit daarbij en hij doet het nu natuurlijk goed bij AZ. Verder spelen redelijk wat jongens nu hoog in het amateurvoetbal. Soms kom je elkaar plotseling weer tegen. Het was zeker een mooie tijd.”

Bijl heeft nooit last gehad van prestatiedruk. “Ik ging daar juist wel lekker op. Hoe meer toeschouwers, hoe beter. Andere jongens hebben dat wellicht anders ervaren. Of Ajax daarbij hielp? In mijn tijd niet echt, je moest het echt zelf doen. Nu ik hier als jeugdtrainer werk, zie ik dat er veel is veranderd. Van topsportbegeleiders tot een voedingsplan, en van schoollessen op De Toekomst tot hulp van vakmensen of stagiaires: alles is aanwezig. Als ik zie wat voor hulpmiddelen jeugdspelers tegenwoordig aangeboden krijgen, is dat erg positief. Al had de werkwijze van vroeger ergens ook wel zijn charmes, het moest nog meer vanuit jezelf komen.”

Te klein

Wie de jeugd van Ajax de afgelopen vijftien jaar heeft gevolgd, zal zich de naam van Bijl zeker herinneren. De sluitpost was altijd hét Nederlandse keeperstalent van zijn generatie. Daardoor heeft hij geweldige wedstrijden en meerdere jeugdinterlands mogen keepen in binnen- en buitenland. Diverse Nederlandse talenten vertrokken destijds naar Europese topclubs, maar Bijl had slechts één doel. “Dat was Ajax 1 halen, niet meer en niet minder. Ajax was mijn club en daar wilde ik per se slagen.”

Die potentie had Bijl zeker, zo zegt hij zelf. “Daar ben ik nog steeds van overtuigd. Ik heb een aantal jaar onder Frank de Boer mogen keepen, in de D1 maakte hij mij aanvoerder. Op een gegeven moment ging hij naar de A1 en toen zei hij tijdens het afsluitende gesprek tegen mij: ‘Ik zie je over vijf jaar in de Arena.’ Die woorden zijn mij altijd bijgebleven. Uiteindelijk is het heel duidelijk geworden: ik was te klein voor het topvoetbal. Maar als ik tien centimeter langer was geweest, weet ik zeker dat ik de absolute top had kunnen halen.”

Bijl weet goed te benoemen wat hij als doelman wel en niet beheerste. “Hoge ballen waren een probleem en ik moest veel moeite doen om in de hoeken te komen. Uiteindelijk miste ik op dat vlak die cruciale centimeters om te slagen als keeper in het betaald voetbal. Verder had ik het inzicht, was ik volledig tweebenig, een goede lijnkeeper en sterk in de een-op-een. Mijn meevoetballende kwaliteiten waren onder jeugdtrainers bij Ajax zeer geliefd, daarmee had ik ver kunnen komen.”

“Met deze uitspraken wil ik allesbehalve popiejopie doen, want ik heb gewoon een realistisch zelfbeeld”, aldus Bijl. “Vanaf de Onder 17/18 merkte ik dat langere keepers mij inhaalde en dan moet je eerlijk naar jezelf toe zijn en met die onmacht zien te dealen.” Bijl zijn focus lag altijd meer op voetbal dan op school. “Daar heb ik nooit spijt van gehad. Ik dacht destijds al: als ik de top niet haal als keeper, dan wil ik de Champions League halen als trainer. Daarom ben ik uiteindelijk ook al tijdens mijn carrière begonnen als trainer.”

“Of ik nu dingen anders had gedaan? Misschien nog meer vragen stellen aan trainers en ook dingen opschrijven”, aldus Bijl. “Frank de Boer heeft mij veel geleerd en daar heb ik een aantal dingen van onthouden, maar van zulke grote namen kun je nooit genoeg opsteken, dus hem had ik wel meer willen vragen.”

Future Cup

De voormalig doelman hoeft niet lang na te denken wanneer hij wordt gevraagd naar zijn mooiste herinnering in de jeugdopleiding van Ajax. “Absoluut de Future Cup, in 2012. Die wedstrijden werden live uitgezonden op Eredivisie Live (nu ESPN, red.)”, herinnert Bijl zich. “In de halve finale tegen FC Barcelona pakte ik tijdens de penaltyserie twee strafschoppen en uiteindelijk wonnen we het toernooi. Dat is onvergetelijk. Pas achteraf besef ik hoe bijzonder het is dat ik op jonge leeftijd tegen zulke grote clubs heb mogen spelen op zo’n geweldig podium.”

Bijl heeft slechts één hechte vriendschap overgehouden aan zijn tijd als voetballer, maar spreekt af en toe nog met oud-teamgenoten, voornamelijk online. “Vriendschappen in de voetballerij zijn vaak tijdelijk, al beschouw ik Dennis Gentenaar als een goede vriend. Verder heb ik er vooral goede kennissen aan overgehouden. Ik volg die gasten nog steeds en geniet ervan dat zij wel een hoog niveau hebben bereikt. Als ik bijvoorbeeld Kenny Tete tegenkom, is het direct als vanouds, want met hem heb ik jarenlang gespeeld. Ik gun die gasten de wereld.”

Van welke oud-teamgenoot Bijl het meeste genoten heeft? “Die felle tackles van Kenny waren geweldig, verdedigend was hij niet normaal. Als ik het voor het zeggen had bij Ajax, had ik hem komende zomer teruggehaald voor in de verdediging naast Jorrel Hato. Aan de bal heb ik genoten van Riechedly Bazoer, met hem heb ik twee jaar gespeeld nadat hij van PSV kwam. Echt een goede middenvelder. Voorin hadden wij altijd Sheraldo Becker. Hij was technisch niet de sterkste, maar beschikte over een aantal wapens waardoor hij altijd een probleem was voor zijn directe tegenstander. Daardoor beleeft hij nu ook een geweldige carrière.”

Het is voor Bijl niet lastig dat hij het minder ver heeft geschopt dan oud-teamgenoten. “Ik vind het juist altijd heel mooi als ik die jongens zie spelen in Engeland, Spanje , Frankrijk of de Champions League. Daar zit geen wrok bij, want ik ben als persoon relatief nuchter. Ik heb misschien één keer per jaar een moment waarop ik denk: shit, daar had ik ook kunnen staan als ik tien centimeter langer was geweest. Waar dat aan ligt? Je ziet die gasten spelen in de mooiste stadions, in de grootste affiches en ze verdienen enorm veel geld. Nu verdien ik ook een prima salaris, maar dat verschil is natuurlijk enorm.”

Het trainersvak

Toch wist Bijl de knop om te zetten. “Ik moest wel, want profvoetballer of niet: je moet iets maken van je leven. Die instelling heb ik na en eigenlijk al tijdens mijn twee seizoenen bij NEC in Nijmegen altijd gehad. Sindsdien heb ik de ambitie om een toptrainer te worden. Na NEC heb ik nog in het amateurvoetbal gespeeld bij Magreb’90 en ASV De Dijk, maar dat combineerde ik altijd al met het trainerschap en een keepersschool, die ik samen had opgericht met Dennis Gentenaar. Als jeugdtrainer bij VPV Purmersteijn merkte ik dat dit echt mijn passie is en even later kwam Ajax opnieuw op mijn pad. Soms moet je ook een beetje geluk hebben in het leven.”

“Of je moet op het juiste moment op de juiste plek zijn”, gaat Bijl zijn verhaal verder. “Ik was op De Toekomst een wedstrijd van Ajax Onder 18 aan het kijken toen ik aan de praat raakte met René Stam, hij was keeperstrainer in onze jeugdopleiding. Hij vertelde mij dat er een vacature was voor keeperstrainer in de onderbouw. Ik ben direct naar huis gegaan om een cv in elkaar te knutselen, heb vervolgens gesolliciteerd en werd aangenomen. Dat was dus behoorlijk toevallig. Als ik René niet was tegengekomen, weet ik ook niet hoe het was gelopen.”

Als jeugdtrainer bij Ajax ontstond al snel een volgende uitdaging voor Bijl. “Ik was aangenomen als keeperstrainer, maar de club was ervan op de hoogte dat ik meer ambities heb. Na drie maanden kreeg ik de kans om de vaste trainer te worden van Ajax Onder 13-2. Dat heb ik drie jaar lang gecombineerd met mijn werk als keeperstrainer, maar nu ben ik al voor het tweede seizoen fulltime actief als hoofdtrainer van Ajax Onder 13 en 14. Op die manier wil ik steeds stappen blijven maken en mezelf verder ontwikkelen als trainer.”

Champions League

Bijl werkte als trainer tot dusver niet enkel met kinderen. Tussen 2018 en 2022 stond hij als hoofdtrainer voor de groep bij amateurclub sv De Meer. “Dat heb ik van mijn 23ste tot 27ste gedaan en het was echt de mooiste tijd van mijn leven. Ik was vrij jong voor een trainer van het eerste elftal, maar ook de dertigers pakte ik gewoon aan. Ik ben vrij direct en zit overal kort op, daarmee probeer ik alles uit mijn spelers te halen. Voor mij maakt het niet uit met wie ik werk.”

“Ik werd geaccepteerd omdat die gasten merkten dat we stappen aan het zetten waren”, denkt Bijl. “Dat zat hem in kleine dingen zoals beelden bekijken en trainen in dezelfde kleren. Zulke details kunnen al een verschil maken. Het eerste jaar was moeizaam, want we waren net gepromoveerd naar de Derde klasse. Toen kon ik doorselecteren en zijn we met een aantal nieuwe jongens historisch gepromoveerd naar de Tweede klasse. In mijn laatste jaar zijn we zelfs als kampioen gepromoveerd naar de Eerste klasse en dat was al helemaal een unicum voor de club.”

Uiteindelijk hoopt Bijl weer met senioren te gaan werken, maar dan in het betaald voetbal. “Dat is waar ik naartoe wil groeien. De komende jaren wil ik mezelf binnen de jeugdopleiding van Ajax ontwikkelen. De club wil mijn contract komende zomer opnieuw openbreken, dus ik ervaar veel vertrouwen en dat is positief. Momenteel doe ik de Onder 13 en 14, maar in de komende jaren wil ik doorgroeien naar de bovenbouw en uiteindelijk meer.”

“Ajax is mijn club, dus mijn ideaalbeeld is dat ik zelfs doorgroei naar Jong Ajax en dan assistent-trainer of zelfs hoofdtrainer bij het eerste”, aldus Bijl. “Maar of dat gaat gebeuren met mijn achtergrond, slechts een wedstrijd in het betaald voetbal, weet ik niet. Anders kan ik altijd weer mijn vleugels spreiden en op een andere plek voor mijn kans gaan. Je weet tenslotte nooit hoe het loopt in het voetbal.”

Wanneer is de trainerscarrière van Bijl geslaagd? “Als ik de Champions League heb gewonnen en in meerdere landen kampioen ben geworden. Dat klinkt misschien ambitieus, maar ik ben hartstikke jong en geloof altijd in mijn kunnen.” Tot slot heeft Bijl een mooi nieuwtje in petto. “Ik mag binnenkort mee met de Ajax Legends naar Engeland voor een wedstrijd tegen de legends van Liverpool. Sjaak (Swart, red.) vroeg mij onlangs of ik dat zag zitten en daar hoefde ik natuurlijk niet lang over na te denken. Binnenkort een solo op Anfield? Wie weet!"