Surinaams tienertalent krijgt kans bij Besiktas: ‘Ze zijn hartstikke trots’

ISTANBUL - Nog nooit voetbalde er een volbloed Surinamer bij een topclub in de Süper Lig, maar daar komt mogelijk verandering in. Isiah Helstone was sinds begin december op proef bij Besiktas en de bijna negentienjarige rechtsback maakt een goede indruk op de staf van trainer Senol Günes. Dat zegt Tony Pengel, die Helstone heeft geholpen om op stage kunnen komen in Turkije.

Door Gijs Freriks

Pengel, 42 jaar, speelde in de jeugd van Feyenoord en bleef vervolgens werkzaam in zijn favoriete sport. Want: Pengel ging op zijn negentiende aan de slag als coach en richtte tevens een eigen voetbalschool op: Total Football Science Academy. Daarnaast begeleidt hij spelers en staat hij ze bij als het gaat om transfers en contracten. Zo had de zaakwaarnemer een aandeel in de overstap van de achttienjarige rechtsbuiten Roscello Vlijter naar Feyenoord en nu is hij dus bezig om Isiah Helstone te helpen om een bestaan als profvoetballer op te bouwen in Europa.

Helstone wordt bij 24-voudig kampioen SV Robinhood als stopper of centrale middenvelder gebruikt, maar in Europa heeft hij waarschijnlijk meer kans om door te breken als rechtsback, voorspelt Pengel. “In Suriname wordt er heel anders gevoetbald: opportunistischer, minder geduldig en met meer een-tegen-een-situaties. Het is grillig, fel en het tempo ligt hoog, maar er wordt niet altijd even zorgvuldig gevoetbald. Een speler als Helstone kan goed voetballen en wordt daarom op het middenveld geposteerd. Een Tyrell Malacia is een vergelijkbare speler en zou in Suriname waarschijnlijk ook op het middenveld worden gezet.”

“Als ik naar de Europese voetbalmaatstaven kijk, dan is Helstone eerder een rechtsback. Hij is snel, wendbaar, fysiek sterk, kan een mannetje uitschakelen en is een speler die constant de achterlijn wil halen. In mijn ogen is hij dan de perfecte back”, aldus Pengel. De agent zag zijn landgenoot uitblinken op een Onder-21-toernooi in Miami en via via werd Pengel benaderd door Besiktas. “Ze zeiden dat ze voor de toekomst op zoek waren naar zo’n type speler. Ze waren enthousiast en zo is de stage tot stand gekomen.”

Helstone is tien dagen op stage geweest bij Besiktas. Hoe ging dat?
“Hartstikke goed. Hij verstond ze in het begin niet, want niet iedereen spreekt er Engels en dat was even wennen. Maar hij is door de groep heel goed opgenomen en het is vanaf de tweede dag alleen maar beter gegaan. Jeremain Lens komt hem af en toe ophalen en dan gaan ze samen wat eten. Ze zijn ook samen naar de Europa League-wedstrijd tegen Malmö FF (0-1 verlies, GF.) gegaan en iedereen is blij met Isiah. Het is wel een unieke situatie dat een jeugdspeler uit Suriname zo’n kans krijgt bij een topclub.”

Volgens Pengel behoort Helstone tot de vijf beste Surinaamse voetballers uit zijn leeftijdscategorie en hoeft het niet per se een probleem te zijn dat Helstone enkel in eigen land heeft gespeeld. “Isiah heeft nooit écht op niveau gespeeld, maar dan is het juist goed dat hij dit niveau meteen leert kennen. Tussen de oren zit het sowieso wel goed bij hem en doordat hij weinig opleiding heeft gehad, is hij misschien ook minder voorgeprogrammeerd dan talenten in Nederland. Daar krijgen ze vanaf de D’tjes al veel tactische training, terwijl Isiah het gewend is om veel vrijer te spelen.”

Hoe is het verdere contact tussen Helstone en de Nederlanders bij Besiktas?
“Ze zijn allemaal hartstikke trots. Het zou al leuk zijn als en Nederlands jongetje van Surinaamse afkomst de overstap maakt naar een club als Besiktas, maar voor een jongen die direct uit Suriname komt, wordt dit toch gezien als een onmogelijke stap. Ze vinden het fantastisch en stoer dat hem dit al gelukt is. Hij doet het goed en daar zijn ze trots op. Isiah spreekt ook veel jongens in Nederland: Georginio en Giliano Wijnaldum, Gregor Breinburg. Die zijn stuk voor stuk benieuwd en willen allemaal graag weten hoe Isiah het doet.”

Voordat Isiah Helstone naar Istanbul afreisde, trainde hij een week mee met Sparta Rotterdam. “Ik heb Henk Fraser en Henk van Stee de vraag gesteld: ‘er komt een jongen naar Europa die naar Besiktas moet. Ik wil hem eerst laten wennen aan het Europese niveau. Mag dat bij jullie?’ Ze stonden er meteen voor open. Fraser heeft natuurlijk Surinaamse roots en Van Stee heeft ook met veel Surinaamse spelers gewerkt. Isiah heeft het er goed gedaan, maar het was geen officiële stage en kreeg dus ook geen formele beoordeling. Isiah was nog nooit voor dit soort zaken in Europa geweest. Het was dus erg spannend voor hem en dus leek het mij verstandig om hem via Sparta op niveau te laten komen. Zijn tussenlanding was sowieso in Nederland, dus dat kwam mooi uit. Ik heb hem ook nog enkele tips meegegeven. Ik heb gezegd dat hij best brutaal mag zijn op het veld. Ook heb ik verteld dat het in Europa een vorm van respect is om mensen in de ogen aan te kijken. In Suriname ligt dat anders.”

Was Besiktas de enige club waar Helstone op stage kon komen?
“Hij kon nog op stage in de Verenigde Staten en ook bij een club in Nederland. De naam van die club noem ik liever niet. Het is voor een Nederlandse club sowieso moeilijker om een speler uit Suriname te contracteren omdat het een niet-EU-speler betreft. Stel: hij krijgt de kans om bij PEC Zwolle te voetballen. Isiah heeft dan een maand of drie nodig om daar volledig te acclimatiseren. Maar zo’n club moet die speler dan wel een hoog salaris betalen. Dan kijkt Zwolle misschien eerder of er een vergelijkbare speler rondloopt bij Ajax, PSV of Feyenoord die ‘maar’ negentigduizend euro per jaar kost. De praktijk leert dat die clubs daar sneller voor kiezen dan dat ze een speler ophalen uit Afrika, Azië of in dit geval Suriname. Voor Turkse topclubs is het makkelijker, want die betalen gewoon hogere salarissen.”

Helstone is inmiddels terug in Suriname. Hij maakt zijn school af en vliegt in het voorjaar mogelijk voor een tweede stage terug naar Istanbul Airport. “Het staat niet vast dat dat doorgaat, want in de voetballerij is niets voor honderd procent zeker. Maar Besiktas heeft wel laten weten dat ze hem graag opnieuw willen uitnodigen, dus er ligt een zeker herenakkoord.” Maar waarom heeft Besiktas Helstone eigenlijk niet meteen gecontracteerd als ze tevreden over hem zijn? Pengel legt uit: “Het is de pech van Isiah dat Besiktas is uitgeschakeld in de Europa League. De club zit daardoor in een andere financiële situatie en heeft al spelers laten gaan, onder wie Pepe. De trainer ligt onder vuur en naar de achterban kunnen ze daarom nu niet aankomen met een in Europa onbekende jongen. Dat gevoel hebben ze.”

“Het zou anders zijn geweest als het een groot talent uit bijvoorbeeld Mexico of Brazilië betrof, maar het is nu erg rumoerig bij de club, vandaar dat ze het even laten rusten. We hebben laten weten dat we het standpunt van de club begrijpen en hebben sportief gereageerd.” Intussen is de belangstelling voor Helstone toegenomen, zegt Pengel: "Laat ik het zo zeggen: hij ligt goed in de markt. Het doel is om ergens te signen, al hopen we natuurlijk wel op Besiktas omdat die club hem al de kans heeft gegeven.”

Mocht Helstone een contract krijgen bij Besiktas, maar het eerste niet halen, dan verwacht Pengel dat Helstone sneller aan een andere Europese club kan komen dan wanneer hij Besiktas niet op zijn curriculum vitae had staan. Mocht Helstone tóch niet in zijn Turkse missie slagen, dan is Pengel hoe dan ook trots op de tiener. Dat is de Surinaamse bond logischerwijs ook: “Wij zijn ontzettend trots dat onze talenten zich in het buitenland kunnen bewijzen”, aldus voorzitter John Krishnadath. “We weten dat we talent in Suriname hebben, maar dat het nu ook door buitenlandse stages onderstreept wordt, dat is fantastisch?. Hiermee kan voor vele jongens uit Suriname de droom om ooit profvoetballer te worden werkelijkheid worden.”

Tony, je hebt een eigen voetbalschool: Total Football Science. Wat doe je precies?
“Op zondagen geven wij extra training aan jeugdig talent. Of aan voetballers die dicht tegen het profvoetbal aanzitten. Bij een (prof)club moet een trainer altijd rekening houden met een groep van een man of achttien en die coach moet die spelers dan ook beoordelen. Ik sta er anders in, want ik hoef die jongens niet te beoordelen en kan vrij communiceren. Wij werken vaak met groepjes van twee of een-op-een. Bij een club staan spelers altijd onder druk en worden ze constant geëvalueerd. Bij ons niet. Tegelijkertijd kunnen wij de clubs meer informatie verschaffen over de ontwikkeling van de spelers en kunnen wij de voetballers extra oefenstof meegeven. Dat werkt ook heel motiverend.”

Pengel trainde reeds spelers als Malacia, de gebroeders Duarte, Calvin Verdonk, Jerson Cabral, Anwar El Ghazi en Elvis Manu. Niet alle clubs reageerden in het begin enthousiast op de extra trainingen die hun spelers aanvroegen, aldus Pengel. “Maar toen begonnen mijn spelers meer stappen te maken dan de andere spelers van hun teams... Ik begeleid ook een aantal voetballers van Sparta Rotterdam en in principe is die club ook niet blij met het externe trainen, maar ze keuren het ook niet af. Het wordt gedoogd.”

Denk je er weleens over na om bij een profclub aan de slag te gaan?
“Daar heb ik weleens over nagedacht, ja, maar ik denk niet dat het bij mijn persoonlijkheid past. Ik ben niet iemand die onder gezag iets moet doen. Ik ben meer iemand die de jeugd op een losse manier helpt om de juiste beslissingen te nemen en die de spelers tools aanreikt om hun vaardigheden op de juiste manier te gebruiken. Ik heb voor mezelf al bepaald dat ik dit blijf doen en daar voel ik mij hartstikke fijn bij. Dit geeft mij veel voldoening.”