Promotie leidt tot bizarre vluchtafstanden: ‘Hoera! We mogen naar SKA!’

KHABAROVSK - Het Russisch kent het specifieke woord ‘degraderen’ niet en gebruikt in plaats daarvan het gelijkbetekenende ‘vyletayet’, dat vertaald wordt als ‘eruit vliegen’. Toen tweedeklasser SKA-Khabarovsk zondagmiddag ten koste van FK Orenburg promoveerde naar de Premjer Liga, schreef een voetbalfan het volgende op de website van de krant Sport-Express: “Is Orenburg gevlogen? Dat geldt dan toch eerder voor de vijftien andere teams...” De scherpzinnige lezer verwees daarmee naar de reis die de clubs volgend seizoen naar SKA-Khabarovsk moeten maken.

DOOR GIJS FRERIKS

Emoties
Khabarovsk ligt in het verre oosten van Rusland, op ruim achtduizend kilometer van Moskou en op slechts dertig kilometer van de grens met China. En uitgerekend de club uit die stad doet vanaf volgend seizoen mee in de hoogste afdeling van de Russische voetbalpiramide. Toen het Spartak Moskou van Quincy Promes in september voor de beker (1-0 verlies) op bezoek ging bij SKA, zat men acht uur in het vliegtuig. Ter vergelijking: als Ajax in Europees verband tegen een ploeg als Neftchi Baku uit Azerbeidzjan speelt, dan is men de helft minder lang onderweg dan wanneer een Spartak het opneemt tegen SKA. Het mag dan ook geen verrassing heten dat de clubs in Rusland allesbehalve blij zijn met de promotie van SKA.

Het team van Aleksei Poddubsky eindigde in de reguliere competitie (de Football National League, FNL) op de vierde plaats en verzekerde zich daarmee van een plaatsje in de play-offs. Daarin speelde men thuis doelpuntloos gelijk tegen Orenburg en ook in de return werd niet gescoord. De bezoekers - die zelf ruim zevenduizend kilometer hadden afgelegd om in Orenburg te geraken - namen de strafschoppen echter beter (3-5) waarop het feest kon losbarsten. “Ik voel me overweldigd door emoties. De jongens hebben het geweldig gedaan, hebben hun taken uitstekend uitgevoerd”, zei de 44-jarige trainer Poddubsky, oud-middenvelder en tevens een waar clubicoon van SKA, na afloop op de persconferentie.

“We wisten dat het een echte wedstrijd zou worden. Orenburg speelde bij ons namelijk heel agressief, maar we hebben het overleefd. Orenburg heeft goede kansen gehad om te scoren en strafschoppen zijn een loterij. Wij hebben daarin meer geluk gehad dan Orenburg”, aldus Poddubsky. “Ik kan nog steeds niet geloven dat we naar de Premjer Liga aan. Ik wil iedereen bedanken die ons gesteund heeft, iedereen die ook nog in ons geloofde toen we naar de vijfde plaats afzakten”, voegde topscorer Ruslan Koryan eraan toe. SKA stond wekenlang in de top die, maar in april kwam de klad erin en stond men inderdaad opeens vijfde. De directie greep in en ontsloeg trainer Andrey Gordeev, die werd vervangen door Poddubsky.

Financiële problemen
De man die Gordeev ontsloeg, algemeen directeur Oleg Flegontov, was na afloop van het duel met Orenburg door het dolle heen: “Of ik emotioneel ben? Natuurlijk, dat zie je! Ik kan niet zeggen dat ik ervan overtuigd was dat we het zouden halen, maar we zijn nu bevrijd. We hebben een geweldige ploeg en een prachtige trainer die er een eenheid van heeft gemaakt. Of ik champagne ga drinken? Nee, jij? We gaan naar het hotel en daar weten we wel hoe we een feestje moeten vieren. We gaan biertjes pakken. Bel maar als je zin hebt om te komen”, glimlachte Flegontov naar de verslaggever. Wie pakweg tweeënhalf jaar geleden had voorspeld dat SKA nu zou promoveren, zou waarschijnlijk voor gek zijn verklaard.

SKA kampte met een schuld van 2,3 miljoen euro en had zeven tot acht maanden lang moeite om salarissen en bonussen uit te betalen. De spelersgroep was het in januari 2015 zat en dreigde trainingen en wedstrijden te boycotten én overwoog naar de arbeidsinspectie te stappen. Zover kwam het allemaal niet, maar het contrast met hoe de club er nu voor staat, is levensgroot. “Bestuursvoorzitter Arkady Mkrtychev en zijn collega’s zijn er voor de eerste keer in geslaagd om voor een stabiele financiële situatie te zorgen binnen de club. Die is er decennia niet geweest”, concludeerde voormalig trainer Aleksandr Grigoryan al voor het allesbeslissende tweeluik met Orenburg. Grigoryan is momenteel de coach van Anzhi Makhachkala en werkte eerder vier jaar lang bij SKA.

“Toen ik er trainer was, werd ik altijd uitgelachen wanneer ik zei dat ik SKA wilde klaarstomen voor de Premjer Liga. Het idee om deze ploeg uit het verre oosten naar de Premjer Liga te brengen, begon vijf jaar geleden serieus te leven. Ik vertrok niet veel later, maar het is uiteindelijk wel een succes geworden. Het hangt allemaal af van hoe gemotiveerd je bent. Het team van Khabarovsk bestaat alleen máár uit jongens met veel motivatie”, aldus Grigoryan. Onder zijn leiding schreef SKA tót de promotie het grootste succesverhaal uit de clubgeschiedenis: in september werd kampioen Spartak uit het bekertoernooi geknikkerd. Vladislav Nikiforov maakte op het kunstgras van het Lenin Stadion het enige doelpunt.

Japanse competitie
Grigoryan had al aangekondigd dat hij er alles aan zou doen om het Spartak uit te schakelen: “Of ik hen vrees? Waarom zou ik? Omdat ze de koploper zijn? Ja, er spelen goede spelers, maar ze zullen het hier moeilijk krijgen. Het is fiftyfifty. Ik wil dat Massimo Carrera (de trainer van Spartak, red.) Khabarovsk straks nooit meer zal vergeten.” Toen de verslaggever stelde dat Spartak het duel vanwege de enorme afstand en het feit dat het ‘slechts’ de beker betrof, misschien niet serieus zou nemen, reageerde Grigoryan gevat: “Ik ben geen liefhebber van toeristische tripjes, tenzij Spartak op zoek is naar een massagraf …” Een slachtpartij werd het niet (1-0), maar niemand bij Spartak is dat ene bekerduel vergeten.

Ook Denis Glushakov niet: de aanvoerder en kersvers Speler van het Jaar van de Russische competitie twitterde zondagavond na de promotie van SKA gekscherend: “Hoera! We mogen weer vliegen naar Khabarovsk!” De ironie droop ervan af. Ook Igor Akinfeev zal niet blij zijn met de toetreding van SKA tot de Premjer Liga. Luch-Energiya Vladivostok speelde in de jaren 2006, 2007 en 2008 op het hoogste niveau en die club ligt nóg verder weg dan Khabarovsk. Het CSKA Moskou van Akinfeev ging daar in juni 2007, na zo’n negen uur in het vliegtuig te hebben gezeten, keihard met 4-0 onderuit. “Ze kunnen beter in de Japanse competitie spelen. Dat is voor iedereen beter”, knipoogde de doelman na afloop.

“Ik feliciteer SKA allereerst met deze geweldige opsteker voor het voetbal in Khabarovsk. Maar ik denk niet dat de andere clubs blij zijn met de promotie. Een dergelijke vlucht kan nooit goed zijn voor de wedstrijdvoorbereiding en clubs moeten er ook ernstig rekening mee houden wat betreft hun budget”, zei Boris Ignatiev, de voorzitter van derdeklasser Torpedo Moskou, zondag tegen Sovsport. “Ik vind dat de competitieorganisatie van de Premjer Liga contracten moet afsluiten met vliegtuigmaatschappijen om de spelers onder betere en voordeligere voorwaarden te kunnen laten reizen. De vluchten moeten immers zo weinig mogelijk effect hebben op de prestaties van de voetballers.”

Zwaarste competitie van Europa
“Wat onze ervaring is met voetballen in Khabarovsk? We moesten er met Torpedo eens in de beker spelen. We vlogen de hele nacht door, kwamen vroeg in de ochtend aan, sliepen wat en gingen daarna het veld op…”, aldus Ignatiev. “Maar SKA heeft er natuurlijk ook last van, want zij moeten straks om de week naar Europa vliegen. Een moeilijke situatie.” Sergei Pavlov, van 2004 tot 2007 de trainer van Luch-Energya Vladivostok, vertelde al eens hoe de verre vluchten de wedstrijdvoorbereiding verstoren: “Het is heus niet alleen een probleem voor de andere ploegen, want de hele situatie is eerder zwaar voor ons! Als we naar Moskou moeten, hebben we eerst twee dagen nodig om te acclimatiseren.”

Wie van het verre oosten naar Moskou reist, komt door zeven verschillende tijdzones. En dat heeft zijn weerslag op de spelers, benadrukte Pavlov, die momenteel aan het roer staat van Atyrau in Kazachstan: “Als we van Moskou terugreizen, dan heeft de selectie bijna een hele week nodig om enigszins normaal te kunnen functioneren. Het is vreselijk dat geen enkel herstelprogramma de spelers kan helpen, er is geen geheim recept.” Dat geheime recept is er, tien jaar nadat Pavlov bovenstaande uitspraken deed, nog altijd niet gevonden en dus is het met name voor de spelers van clubs als Luch en SKA om de week afzien. “De FNL is waarschijnlijk de zwaarste competitie van heel Europa”, zei Vladislav Radimov onlangs.

De trainer van het tweede elftal van Zenit Sint-Petersburg eindigde dit seizoen met 43 punten op de twaalfde plaats en ontsnapte daarmee aan degradatie. “38 wedstrijden, lange afstanden, veel weerstand. Nee, het is in deze competitie niet makkelijk. Tegenstanders uit de FNL worden vaak onderschat, dat zie je ook in het bekertoernooi. Clubs in de FNL doen veel hardheid op en kunnen het hun tegenstanders heel moeilijk maken.” Daar slaagde SKA dus ook in, hoewel men zich voor het seizoen ‘slechts’ ten doel stelde om bij de eerste vijf te eindigen. Die doelstelling bepaalde men aan de hand van de relatief lage begroting (circa 3,1 miljoen euro) én de kwaliteit van de spelersgroep, want SKA kent geen grote namen.

Samuel Eto’o
Voor het komende voetbaljaar is een flinke kwaliteitsinjectie nodig en de kans is aanwezig dat SKA aanklopt bij CSKA Moskou, waarmee men sinds november samenwerkt. “We krijgen de beschikking over aanvaller Lacina Traoré. Met hem zullen we zeker promoveren”, zei toenmalig trainer Grigoryan. “Nee, dat is een grapje, maar CSKA heeft zeker spelers die interessant voor ons zijn. Maar wie wil er in Khabarovsk voetballen? En twee: wie is er geïnteresseerd in de FNL? De samenwerking houdt vooralsnog vooral in dat er samen wordt gewerkt op het gebied van de jeugdopleiding, volgens mij.” Nu SKA gepromoveerd is, is de club opeens wél een stuk interessanter geworden voor (jonge) spelers van CSKA.

De grootse ‘aankoop’ deed SKA overigens al in januari: “We hebben de strijd gewonnen om deze superspits”, zo viel er te lezen op het Instagram-account van de club. Op de bijgevoegde foto was niemand minder te zien dan Samuel Eto’o. Hij kreeg een souvenir overhandigd van coach Gordeev en ging ook nog op de foto met twee spelers van SKA. “Dat gevoel wanneer je onze legendes Aleksandr Dovbnya en Maksim Kazankov ontmoet…”, grapte SKA, dat de fans uiteindelijk wel moest teleurstellen, want Eto’o was slechts voor een ontmoeting met zijn oude trainer van Anzhi (Gadzhi Gadzhiev) aanwezig in Turkije, waar zowel Anzhi als SKA een trainingskamp belegde. Schrale troost: Dovbnya, Kazankov én alle andere spelers van SKA-Khabarovsk zijn na de promotie alsnog ‘legendes’ geworden van hun club.