‘Oranje of Zweden? Ik heb eerlijk gezegd écht geen idee wat ik zou kiezen’

Ondanks dat hij inmiddels al bijna zes jaar in Zweden woont, valt aan het onvervalste Noord-Hollandse accent exact te horen waar de wieg van Tim van Assema stond. Toch is het een reëel scenario dat de zeventienjarige middenvelder binnen een aantal jaar niet in Oranje, maar in het gele shirt van het Scandinavische land te bewonderen is. Van Assema tekende onlangs zijn eerste profcontract bij topclub IFK Göteborg en mocht zich al eens melden bij een trainingskamp van Zweden Onder-17.

Door Chris Meijer
Foto's: David Moldin

De eerste stappen op het voetbalveld zette Van Assema bij amateurclub SVA in Assendelft, een dorp dat ingeklemd ligt tussen Beverwijk en Zaandam. In 2013 werd hij op elfjarige leeftijd opgemerkt door AZ, dat van de toenmalig spits een centrale verdediger wilde maken. Het aanbod van de Alkmaarders viel samen met het plan van de familie van Assema om naar Zweden te verhuizen. “Mijn ouders hebben me destijds voor de keuze gesteld, ze zeiden: ‘Als jij dat wil, gaan we niet en ga jij hier lekker voetballen’. Ik was nog niet echt bezig met het profvoetbal, dus ik heb er toen zelf voor gekozen om naar Zweden te verhuizen. In de afgelopen jaren heb ik weleens gedacht: ‘wat als? Ik had bij AZ kunnen spelen’. Dat heb ik nu niet meer, gelukkig”, vertelt Van Assema in gesprek met Voetbalzone. Hij begon in Zweden bij IFK Åmål uit het gelijknamige dorp, in het zuidwesten van het land. Mede dankzij het voetbal wist Van Assema razendsnel zijn plaats te vinden in Scandinavië. “We waren al vaker op vakantie naar Zweden geweest voordat we gingen verhuizen. Ik deed een paar dagen mee op school, de taal pak je daardoor snel op. Binnen anderhalf jaar sprak ik vloeiend Zweeds.”

In zijn eerste maanden moest Van Assema even wennen aan het Zweedse voetbal. “Het niveau en alles was lager dan ik gewend was, toen ik hier begon. Het gaat meer op kracht, technisch is het niet heel goed. Er zitten een enkeling tussen die meer van het technische is, maar het komt voornamelijk aan op kracht. De velden kan je totaal niet vergelijken, het is meer zand op het gras. Dat had je in Nederland niet. Het is ook meer kick and rush”, blikt de middenvelder terug op zijn eerste indrukken van het voetbal in Zweden. Na twee jaar bij IFK Åmål achtte Van Assema zichzelf klaar voor de volgende stap. Säffle FF, waarvan het eerste elftal uitkomt op het vijfde niveau van het Zweedse voetbal in Division 3 Västra Svealand, bood hem aan om mee te trainen. Daarnaast tekende de club direct een duidelijk plan uit voor de toen dertienjarige Van Assema: na twee jaar in de jeugd moest hij doorstromen naar het eerste elftal. “Dat voelde goed, ik ben daarheen gegaan en alles is volgens plan verlopen. Ik was altijd wel heel bewust bezig met mijn ontwikkeling.”

Doordat alles bij Säffle volgens plan verliep, maakte Van Assema al op vijftienjarige leeftijd zijn debuut in het eerste elftal van de club. “Dit is redelijk snel gegaan, ja”, bekent Van Assema met een glimlach. “In fysiek opzicht was dat wel lastig, want die andere jongens zijn allemaal een stuk ouder. Je wordt makkelijk aan de kant gezet, maar het heeft niet heel lang geduurd voordat het beter liep. Ik ga niet zeggen dat ik heel breed ben, maar ik ben een stuk slimmer gaan voetballen. In het begin kreeg ik wel de nodige tikken, dat ik een duel inging en al wist dat ik naar de grond zou gaan. Ik heb het snel opgepakt en me heel snel ontwikkeld, door die ervaringen ben ik sneller volwassen geworden. Het is op dat moment niet meer dat je met je vriendengroep meedoet, daardoor is het iets minder voor de lol.” Bij Säffle werd Van Assema omgeturnd tot middenvelder, een positie waarop hij het Zweedse kick and rush-voetbal probeerde te veranderen.

“Er komen veel lange ballen overheen, dus als middenvelder moet je er zijn als de verdediging die duels weet te winnen. ‘Geef die bal maar eens aan mij’, zei ik in het begin. Dat gebeurde vaak niet, dus daar moest ik wel aan wennen. In Nederland is het veel voetballen en dat was hier totaal niet zo. Ze rammen die bal gewoon over je heen en kijken wel waar die komt. Ik denk dat ze wel een beetje naar me zijn gaan luisteren, want gaandeweg kreeg ik steeds meer ballen ingespeeld. Af en toe werd er net iets meer gevoetbald, maar het is totaal niet te vergelijken met Nederland”, vertelt hij. Na anderhalf jaar bij de hoofdmacht van Säffle werd Van Assema vorige zomer voor het eerst uitgenodigd voor een stage bij IFK Göteborg, waar hij met de Onder-17 meetrainde. Niet lang daarna volgde een invitatie voor een trainingskamp met de Onder-17 van de Zweedse nationale ploeg. Tussen de 44 beste spelers van zijn leeftijdscategorie was Van Assema een enigszins vreemde eend in de bijt, omdat hij als een van de weinigen niet in de jeugdopleiding van een profclub speelde.

“Het is wel extra speciaal dat je als speler van Saffle bij het nationale jeugdteam zit, dat gebeurt niet heel vaak. Er wordt toch wat anders naar je gekeken. Alle jongens die bij die jeugdteams spelen, zitten bij grote clubs. Als je daarbij komt, heb je wel zoiets van: waarom speel ik daar niet?” Al snel na het trainingskamp kreeg Van Assema van Säffle te horen dat er belangstelling voor hem was. IFK Göteborg nodige hem andermaal uit voor een proefperiode, deze keer bij de Onder-19. De geboren Noord-Hollander maakte indruk en kreeg een contract aangeboden bij de achttienvoudig kampioen van Zweden. “Je kijkt ook naar waar je gaat wonen, de club heeft appartementjes. Buiten het voetbal wil je dat alles ook goed zit, met school bijvoorbeeld. Toen het contract er eenmaal lag, dacht ik: dit ga ik doen. Ik heb er nooit echt over getwijfeld.”

Van Assema moet in deze weken eerst nog zijn middelbare school afmaken, alvorens hij zich definitief in Göteborg zal vestigen. Op dit moment is hij van woensdag tot en met zondag van huis en speelt hij ‘gewoon’ mee met de wedstrijden van IFK Göteborg Onder-19. “Het ligt eraan hoe je traint en presteert, maar tot nu is het erg goed gegaan. Er is gelukkig veel vertrouwen bij de club tot nu toe. Mijn school zie ik als een soort back-up, dat ik ergens op kan terugvallen als het voetbal mislukt. Misschien dat het ook wel ingegeven wordt door het feit dat ik nu pas bij een profclub terecht ben gekomen. Daardoor was ik voorheen vooral met school bezig, om goed werk te kunnen vinden. De focus ligt nu meer op het voetbal.” De eerste maanden in dienst van Blåvitt, tweevoudig winnaar van de UEFA Cup, zijn Van Assema meer dan uitstekend bevallen. “Het niveau ligt hoger: de passes zijn harder en strakker, de kwaliteit en het tempo zijn net iets beter dan ik gewend was. Het was in het begin wel even aanpoten, goed mijn best doen. Nu ben ik er aardig aan gewend. Ik vond zelf dat ik op zich wel toe was aan deze stap.”

“De club en het trainingscomplex zijn veel groter, je krijgt alles wat je nodig hebt. Eigenlijk zijn alle mogelijkheden aanwezig om een grote voetballer te worden. Bij Säffle moest ik zelf overal voor zorgen, terwijl hier alles voor je geregeld wordt. Dat is even een andere wereld. Ook in andere opzichten verandert er wel iets. Qua Instagram-volgers wordt het bijvoorbeeld net iets meer. Of dat mensen zeggen: ‘Jij bent toch diegene die daar speelt?’ Dit is toch wel een jongensdroom, natuurlijk”, gaat Van Assema verder. Voor hem zou in de toekomst weleens een duivels dilemma kunnen wachten, daar hij voor zowel Zweden als Nederland zou kunnen uitkomen. “Ik heb eerlijk gezegd écht geen idee wat ik zou kiezen. Je weet nooit hoe het loopt, ik zou blij zijn als ik ooit voor die keuze kom te staan. Ik heb voor de helft van mijn leven in Nederland gewoond en voor de helft hier. Toen ik me bij Zweden Onder-17 meldde, had ik wel zoiets van: het is toch apart dat je als Nederlandse jongen het Zweedse tenue aan hebt, dat ging wel even door mijn hoofd.”

In de afgelopen jaren is Van Assema het Nederlandse voetbal op de voet blijven volgen. “De Eredivisie kijk ik nog regelmatig, ik houd oude vrienden die nog voetballen in de gaten. Ajax is ook altijd mijn favoriete club gebleven, ik ben het blijven volgen. Wat die dit seizoen hebben gepresteerd, dat gaat boven het normale. Elke Champions League-avond zat ik voor de televisie. Als de kans er is en ik zou bij een goede Nederlandse club kunnen spelen, zou ik er over nadenken.” Eerst zal Van Assema dit seizoen in de Onder-19 van IFK Göteborg gaan spelen, waarna de Onder-21 de volgende halte is. Volgens het uitgestippelde plan moet dan binnen een aantal jaar een aansluiting bij de hoofdmacht volgen. “Ze vinden dat ik fysiek nog wat stappen moet maken. Ik denk in ieder geval dat er meer aandacht komt van Zweedse jeugdteams. In dat opzicht was deze stap wel nodig, ook voor de volgende fase in mijn ontwikkeling. Voor mezelf hoop ik binnen twee jaar mijn debuut te maken voor het eerste, of in ieder geval mee te trainen. Ik kijk wel echt stap voor stap, dus nog niet heel veel verder. Natuurlijk wil je voor de echte grote clubs spelen, maar daar focus ik me nu niet op. Eerst het eerste van IFK Göteborg en daarna gaan we verder kijken.”