Ooit streden Ajax en Feyenoord met heel Europa om de ‘Cruijff van Montenegro’

Als Oranje het zaterdagavond in Podgorica opneemt tegen Montenegro, had een van de bekendste voetballers die het land recentelijk voortbracht normaal gezien weer van de partij moeten zijn. Stevan Jovetic ontbrak tijdens de eerdere ontmoeting in Eindhoven - waar Nederland met 4-0 won - nog wegens een kuitblessure en zit nu in quarantaine wegens een coronabesmetting, waardoor het Nederlands elftal andermaal geen rekening met hem hoeft te houden. Het zijn die pechgevallen die ervoor zorgden dat het inmiddels 32-jarige voormalig wonderkind van Hertha BSC nooit echt de absolute topspeler werd die hij had kunnen worden.

Door Chris Meijer

De reactie van Martin van Geel was stellig en misschien zelfs een beetje fel. “Wij zijn met helemaal niemand bezig”, reageerde de toenmalig technisch directeur van Ajax, toen hij in het najaar van 2007 geconfronteerd werd met uitspraken van de zaakwaarnemer van Jovetic. Hij had beweerd dat Ajax het meest serieus in de markt was voor de toen zeventienjarige schaduwspits. Ook Tomislav Karadzic, voorzitter van Partizan Belgrado, sprak van een ‘officieel bod’ van Ajax. “De hoogte ervan is bedrijfsgeheim. Maar we verwachten nog anderen. Er is veel belangstelling voor hem”, zei Karadzic. Jovetic zou vanwege de naam en faam van Ajax als springplank naar de Europese top de voorkeur hebben gehad voor een overstap naar Amsterdam boven Feyenoord, AZ, Manchester United, Real Madrid, Juventus en een hele rits Europese grootmachten.

Scouts verlieten het Stadion Partizana in die tijd steevast met één naam omcirkeld in hun notitieboekjes: die van de nummer 35 van Partizan Belgrado. Deze krullenbol - die veel mensen met zijn kapsel deed denken aan Queen-gitarist Brian May - was ondanks zijn zeer jonge leeftijd opvallend compleet. Fysiek in orde, een uitstekende dribbel, snel, technisch begaafd, creatief, veelzijdig, vaak betrokken bij doelpunten: de scouts konden overal een vinkje achter zetten. Partizan haalde Jovetic al op veertienjarige leeftijd weg uit zijn geboortestad Podgorica, waar hij bij OFK Titograd zijn carrière begon. Nog geen twee jaar later maakte hij al zijn debuut in het eerste elftal van de Servische topclub en daarna ging het snel. Met 17 jaar, 10 maanden en 21 dagen droeg hij al voor het eerst de aanvoerdersband bij Partizan.

“Het was een verrassing, want er waren veel oudere en meer ervaren spelers. Ze kozen mij, geen idee waarom. Maar ik was er blij mee. Partizan is een grote club en ik was een kind. Misschien waren sommige oudere spelers een beetje boos, omdat zij ook aanvoerder wilden zijn. Niet op mij, maar op de club. Ze hebben er nooit wat van gezegd en bleven correct. Dat is de reden dat we dat seizoen alles hebben gewonnen”, vertelde Jovetic later in een interview in the Guardian. Hij won in 2008 de Servische dubbel en bleek daarna niet langer houdbaar voor Partizan. Niet Ajax, Feyenoord of AZ, maar Fiorentina werd zijn volgende club. De Italianen betaalden acht miljoen euro, een stuk minder dan de vraagprijs van vijftien miljoen euro die eerder gemeld werd. In Florence sprak men van een ware coup: Fiorentina was er in geslaagd om een wonderkind voor de neus van de grootste clubs van Europa weg te kapen.

“Alle grote clubs van Europa zaten achter hem aan. En als ik alles grote clubs zeg, overdrijf ik niet. Real Madrid deed een interessante aanbieding, daar hebben we zeker over gesproken. Maar Pantaleo Corvino (sportief directeur van Fiorentina, red.) belde hem iedere dag, hij wilde hem zo graag hebben. Er was een heel duidelijk plan voor zijn ontwikkeling”, zei Fali Ramadan, de zaakwaarnemer van Jovetic, tegenover La Nazione. Jovetic bleef zich bij Fiorentina naar behoren ontwikkelen en mede daardoor kwam de toekomst van voetbalnatie Montenegro min of meer op zijn schouders te liggen. Hij speelde en scoorde in de eerste officiële interland van het land, in 2008 tegen Bulgarije. Voor talentvolle Montenegrijnen is de vergelijking met Dejan Savicevic nooit ver weg. Hij is een van de grootste voetballers die Montenegro ooit voortbracht en won met Rode Ster Belgrado en AC Milan de Champions League. Savicevic zelf voerde in de tijd dat Jovetic bij Fiorentina speelde de druk echter nog wat verder op. “Ik zie bij hem een eindeloze potentie. Of hij de nieuwe Savicevic is? Nee, hij kan nog beter. Hij doet me denken aan Johan Cruijff. Op zijn leeftijd speelde ik nog bij Buducnost voor een paar honderd man. Hij speelt tegen Liverpool in de Champions League.”

Fast forward naar 2021. Jovetic werd niet de nieuwe Johan Cruijff. Hij haalde ook niet structureel het niveau van Lionel Messi, Gabriel Batistuta, Roberto Baggio of Kaká, spelers met wie hij ook ooit vergeleken werd. Zijn lichaam liet hem vaker in de steek dan de spelers wiens pad hij voorbestemd was te volgen. Voor het eerst in 2010, toen hij in dienst van Fiorentina een volledig seizoen aan zich voorbij moest laten gaan vanwege een zware knieblessure. Tot hij drie jaar later voor 26 miljoen euro de overstap naar Manchester City maakte, bleef hij over het algemeen fit. Maar in Engeland en later bij Internazionale, Sevilla en AS Monaco sukkelde Jovetic van blessure naar blessure. Problemen met zijn kuit, hamstring, bovenbeen, rug, knie. Wéér een kruisbandblessure. Ieder seizoen miste hij wel een minimaal handvol wedstrijd door blessureleed.

“Blessures zijn dingen die je niet kunt controleren. Ik heb twee knieblessures gehad. Ik heb continuïteit en speelminuten nodig. Het is geen makkelijke tijd geweest, maar ik voetbal al 23 jaar en daar geniet ik enorm van. Mijn liefde voor het voetbal heeft altijd overwonnen”, zei Jovetic toen hij in oktober 2020 bij AS Monaco terugkwam van de tweede kruisbandblessure van zijn carrière. Zijn eigen worsteling met blessures deden Jovetic ooit besluiten om uit eigen zak te betalen voor een knie-operatie van landgenoot Milivoje Raicevic, die hij niet persoonlijk kende. Diens club Buducnost Podgorica kon de ingreep die nodig was na de opgelopen kruisbandblessure zich niet veroorloven.

“Toen hij hoorde wat er gebeurd was en ontdekte dat mijn club niet genoeg geld had om me in Augsburg te laten opereren, belde hij me om zijn hulp aan te bieden. Hij zorgde ervoor dat ik terecht kon bij de dokter door wie hij was geholpen bij dezelfde blessure. Jovetic heeft alle kosten betaald. Ik kan hem alleen maar enorm bedanken en beloven dat ik zo snel mogelijk terug zal zijn, om voor hem doelpunten te maken”, zei Raicevic, die tegenwoordig in dienst van Sutjeska Niksic speelt. Het zijn gebaren die Jovetic een grootheid maken in Montenegro, ondanks dat hij misschien niet aan de torenhoge verwachtingen die aan het begin van zijn carrière werden gesteld heeft kunnen voldoen. De 62-voudig international is normaal gezien de aanvoerder van de Montenegrijnse ploeg, die met Stefan Savic (Atlético Madrid) en Adam Marusic (Lazio) nog twee voorname blikvangers kent.

Jovetic heeft zich begin dit seizoen wel in een uniek gezelschap gevoegd. Met zijn treffer in de wedstrijd tussen FC Köln en Hertha (3-1) werd hij na Florin Raducioiu (speelde voor onder meer Bari, Hellas Verona, Brescia, AC Milan, Espanyol, West Ham United en AS Monaco) en oud-Ajacied Christian Poulsen (speelde voor onder meer Schalke 04, Sevilla, Juventus, Liverpool and Évian) de derde speler ooit die scoorde in alle vijf de Europese topcompetities. “Zijn start bij Hertha was niet heel goed”, zegt Falko Bloeding, journalist voor de Duitse tak van Goal. “Het was zeker een verrassing dat Hertha Jovetic haalde, want er gingen amper geruchten aan vooraf. Op zich paste hij wel in de strategie van de nieuwe sportief directeur Fredi Bobic, die geprobeerd heeft een evenwichtige selectie samen te stellen. Daarom heeft hij met Jovetic, Kevin-Prince Boateng en Ishak Belfodil enkele ervaren spelers transfervrij aangetrokken.”

“Ik weet niet of de komst van Jovetic te rijmen valt met de grote ambities van Hertha. Met zijn ervaring zou hij binnen de selectie een leider kunnen zijn. Dan moet hij wel voor langere tijd fit blijven, iets dat de afgelopen jaren een probleem is geweest”, legt Bloeding uit. Ook in zijn eerste weken bij Hertha stond Jovetic al even buitenspel wegens kuitproblemen. Voor de wedstrijd tegen Bayer Leverkusen van vorige week was hij eigenlijk voor het eerst echt honderd procent fit, waardoor trainer Pál Dárdai hem de voorkeur gaf boven Krzysztof Piatek in de spits. “Piatek wil altijd de bal in het strafschopgebied en wacht daar op zijn kans om te scoren. Maar we hebben aanvallers nodig die de bal kunnen vasthouden, Stevan zei zelf dat hij zo’n spits kan zijn”, verklaarde Dárdai in gesprek met de Berliner Zeitung. “Zijn kuitproblemen zijn voorbij. Hij bewoog elegant op de training, maakte doelpunten en liet een goede houding zien.”

Het vertrouwen van Dárdai betaalde Jovetic terug door met een fraai doelpunt een glimp van zijn kwaliteiten te laten zien. Jovetic reisde dus aanvankelijk met een goed gevoel af naar Montenegro en had normaal gesproken zaterdagavond de directe tegenstander van Virgil van Dijk moeten zijn. Aan hun meest recente duel zal de aanvoerder van Oranje niet met al te veel plezier terugdenken. Liverpool verloor in de voorbereiding op dit seizoen mede dankzij twee goals van Jovetic met 3-4 van Hertha en voorafgaand aan zijn laatste treffer gaf hij Van Dijk in diens eerste optreden sinds zijn zware knieblessure het nakijken. “Hoe we dat tegen die verdedigers moeten doen? We gaan de beelden bekijken van hoe Stevan Jovetic scoorde tegen Liverpool”, zei de Montenegrijnse bondscoach Miodrag Radulovic voorafgaand aan de eerste ontmoeting met Oranje. Zoals in Eindhoven zal Jovetic er echter ook in Podgorica niet bij zijn. Door een coronabesmetting moet hij het duel thuis in quarantaine op televisie bekijken.