Nieuw clublogo valt verkeerd: ‘Vrouwen horen in de keuken!’

ÚJPEST - “Ik zou graag een Vlaamse zin willen gebruiken: ‘Alstublieft meneer, ga naar huis! Komaan jullie paarsen, komaan!” De stem van Flórián Urbán slaat over van emoties. Op een estrade, met daarop de paars-witte tweekleur van zijn favoriete voetbalclub, spreekt hij de menigte toe. Urbán preekt, balt twee vuisten, oogst applaus. Het zit hem hoog en daarom heeft hij zich ook gemeld op het plein voor het Szusza Ferenc Stadion, het onderkomen van twintigvoudig kampioen Újpest FC.

Door Gijs Freriks

Flórián Urbán
De directie van Újpest kondigde op 26 juni aan het clublogo te veranderen. Zij gaf de achterban vervolgens de mogelijkheid om te stemmen op een van de drie nieuwe ontwerpen, maar de supporters zaten helemaal niet te wachten op een nieuw logo. Hun opstand culmineerde in explosieve taal op sociale media, protestmarsen én in de toespraak van voormalig verdediger Flórian Urbán van tweeënhalve week geleden bij het stadion. “Dit is mijn thuis! Mijn hart heeft altijd bij Újpest gelegen! Toen ik stopte met voetballen, heb ik er altijd in geloofd dat ik als trainer de club kon blijven dienen. Die kans heb ik niet gekregen…”, treurde Urbán hardop. “De club kreeg een Belgische eigenaar en ik had vertrouwen in hem, want ik heb zes jaar in België gevoetbald. Ik ken die mensen!”

“Een Belgische vriend van mij belde hem op om te vragen of ik geen functie bij de club kon krijgen. Mijn hart en ziel lagen en liggen immers bij Újpest! De nieuwe eigenaar zei echter dat hij het volste vertrouwen had in een zekere vrouw en zei dat hij een drinker als mijn persoon niet echt kon gebruiken”, aldus Urbán. De Belgische eigenaar over wie hij sprak, is Roderick Duchâtelet. Újpest was in het najaar van 2011 op zoek naar een koper en klopte aan bij Roland Duchâtelet, voormalig eigenaar van Standard Luik. Hij had echter geen trek om de club te runnen en schoof zijn zoon Roderick naar voren. In oktober 2011 was de deal rond: Roderick Duchâtelet kreeg ruim 94 procent van de aandelen in handen.

Een paar maanden later gaf Duchâtelet de ‘organisatorisch directrice’ promotie en zo werd Gyarmati Eszter de algemeen directeur van Újpest. Die twee maken ook nu nog, vijf jaar later, als voorzitter en algemeen directeur de dienst uit bij Újpest. De twee zijn lang gedoogd, maar na 3 juli jongstleden kunnen zij weinig goed meer doen bij de fans. Toen maakte de club immers bekend dat men op basis van het stemgedrag van de fans een nieuw clublogo had gekozen. Men had de supporters echter niet de antwoordmogelijkheid gegeven om te stemmen voor het al bestaande logo. Nemzeti Sport deed dat wél en in een poll op de website van die krant bleek 71,9 procent van de stemmers het oude logo te willen behouden.

Of Flórián Urbán zijn stem daar ook had achtergelaten, is niet bekend, maar zijn standpunt liet bij het stadion weinig ruimte over voor twijfel: “Het is prima als je mij bij de club wil verjagen, maar je kunt het wapen van de club niet afpakken. Want de club is ons leven!”, bulderde hij, uren voordat Újpest in het stadion zou aftrappen voor een oefenwedstrijd tegen stadsgenoot Dunakanyar-Vác (3-1 winst). Urbán stond niet alleen in zijn protest, want hij sprak voor ongeveer tweehonderd medestanders. Daarnaast hadden de harde kern van Újpest en zelfs de burgemeester ook al hun onvrede uitgesproken over de verandering van het embleem. De fanatici van Újpest gingen er op Facebook met gestrekt been in.

Verraders
“Wij hebben begrepen dat het veranderen van het logo een idee is geweest van een vrouw binnen onze club. Vanaf nu is Gyarmati Eszter dus vijand nummer één! Niemand heeft het recht om ons historische logo af te pakken. De laatste keer dat zoiets kon gebeuren, was onder het dictatoriale bewind van Mátyás Rákosi. Wie in deze strijd niet mét ons is, is een verrader van Újpest!”, zo viel er in het schrijven te lezen. “De souvenirverkopers kunnen maar beter geen producten verkopen met daarop het nieuwe logo van Újpest, want anders zullen zij moeten instaan voor de gevolgen. En dat geldt ook voor fans, verraders, die deze opzettelijke en vieze vervalsing van onze clubgeschiedenis ondersteunen. We zullen zaterdag de eerste demonstratie organiseren, bij het stadion, tegen killer spree Eszter!”

Burgemeester Zsolt Wintermantel van de conservatieve Fidesz-partij van premier Viktor Orbán steunde het initiatief van de supporters: “Niemand begrijpt deze onbeschofte actie”, zo doelde hij op de logoverandering. “Duchâtelet wil ons gewoon vernietigen! Hij wil onze voetbalgemeenschap, het embleem en onze traditie vernietigen! Hij toont nul respect voor onze grote familie. Ik roep Torna Egylet (de omnivereniging waaronder ook voetbalclub Újpest valt, red.) op om actie te ondernemen tegen deze kolder!” Torna Egylet (UTE) gaf gehoor en zei dat men de directie ‘nadrukkelijk en herhaaldelijk’ oproept om de beslissing terug te draaien. Men liet tevens weten dat Újpest eigenlijk toestemming aan UTE had moeten vragen alvorens een dergelijke ingrijpende maatregel te willen nemen.

Ondanks de dreigende taal van de burgemeester en met name van de harde kern van Újpest verliep de demonstratie van 8 juli jongstleden vreedzaam. De politie hoefde geen enkele keer uit te rukken. We zijn nu weer tweeënhalve week verder, maar dat betekent niet dat de storm is gaan liggen. Integendeel: tijdens de eerste competitiewedstrijd van het seizoen op 15 juli (Paksi, 2-2) richtten de meegereisde supporters zich met spreekkoren negentig minuten lang tot Duchâtelet en Eszter. De tuchtcommissie van de Hongaarse voetbalbond greep na afloop in en deelde de club een boete uit vanwege ‘racistische en seksistische uitingen’. Daarnaast werd een aantal supporters nog tijdens de wedstrijd uit het stadion gezet.

Offshorebedrijven
Duchâtelet heeft de Hongaarse nationaliteit aangenomen, kocht vastgoed in het land, stuurt zijn kinderen in Boedapest naar school en runt een voetbalclub. Kortom: de baas van Újpest lijkt zich te hebben gevestigd. Toch zal hij zich met name de laatste tijd afvragen waar hij aan begonnen is, want sinds de overname is het bijna geen moment rustig geweest. “Ik ben mij bewust van de omstandigheden waarin ik de club overneem, maar de tekortkomingen van het elftal zullen snel worden opgelost en we willen de club financieel gezond maken. We willen daarna de successen uit de zeventiger jaren herleven”, zei de Belg in 2011.

De bestuurder voegde daar later aan toe dat alle inspanningen achter de schermen op zijn vroegst in 2019 zouden moeten kunnen leiden tot sportief succes. Dan zou de visie waarmee Duchâtelet de club al jaren runt tot uiting moeten komen op het veld, zo verzekerde hij. In de jaren zeventig bereikte Újpest onder meer de halve finale van de Champions League en werd men zeven keer kampioen, maar vrijwel niemand gaat ervan uit dat Újpest in 2019 tot vergelijkbare prestaties in staat zal zijn. De voormalig werkgever van Ferne Snoyl eindigde vorig seizoen slechts op de zevende plaats en gaf voor het lopende voetbaljaar nog geen cent uit aan een aankoop, al werden er wel elf transfervrije spelers vastgelegd.

Duchâtelet beloofde in 2011 gouden bergen, maar sinds zijn komst is Újpest nooit verder gekomen dan de zesde plaats in de Nemzeti Bajnokság I. Het had wellicht allemaal voortvarender kunnen verlopen wanneer Duchâtelet zich vanaf dag één alleen had kunnen concentreren op Újpest, want dat is allerminst het geval geweest. Duchâtelet nam op voorwaarde dat hij de schuld van circa één miljoen euro zou wegwerken, de club voor één symbolische euro over van Tolnai Sándor, een oude bekende van zijn vader Roland. “Sándor had al met mijn vader Roland gewerkt en zo kwam het contact tot stond. Mijn vader zocht een opvolger voor Standard Luik en dacht dat dit wel een mooie kans voor mij zou zijn. Újpest is een prachtige club, dus ik ben hier erg blij mee”, vertelde Roderick Duchâtelet toentertijd.

Wat hij toen nog niet wist, of ergens misschien ook wel, was dat de verkoper niet Tolnai Sándor was, maar een offshorebedrijf op Cyprus, genaamd SpontefordLtd. En met die firma begon de ellende. Na de aandelenoverdracht stuurden diverse offshorebedrijven, waaronder SpontefordLtd, aan de lopende band rekeningen naar Újpest. “Hun eisen waren betwistbaar en ongeldig, maar Duchâtelet betaalde netjes iedere cent, misschien naïef als hij was. Daardoor liep de schuld van de club steeds meer op. Toen weer een ander offshorebedrijf een claim indiende van 620.000 euro, vond Duchâtelet het genoeg. Hij zei dat hij niet langer wilde betalen voor twijfelachtige eisen van offshorebedrijven”, zo vatte Csongor Visontai, raadsman van Újpest, de situatie eens samen.

Een grafoloog kwam tot de conclusie dat de claims allemaal afkomstig waren van één en dezelfde entiteit en ook in dezelfde periode waren ondertekend, hoewel de rekeningen werden uitgesmeerd over enkele jaren. De Belastingdienst stelde een onderzoek in en stelde vast dat er een heel netwerk van offshorebedrijven uit Cyprus en de Seychellen rondom Újpest was opgezet om aan de club te verdienen. Vervalste contracten, nepfacturen, btw-fraude en zo meer. De schadepost voor de club was opgelopen tot verluidt boven de vijf miljoen euro, een bedrag dat Duchâtelet weigerde te betalen. Sándor, de man die de aandelen van Újpest had overgedaan aan Duchâtelet, voormalig algemeen directeur István Csehi en hun zakenpartners Péter Kovács, Tibor Kukorelli en Ildiko Buda kwamen in het verdachtenbankje terecht.

Ex-bestuurslid István Csehi ontkende alle aantijgingen, zei dat de offshorebedrijven wel degelijk diensten hadden geleverd en verweerde zich verder door te stellen dat Duchâtelet gewoonweg geen of minder belasting wilde betalen. Duchâtelet had er schoon genoeg van en bracht de club daarom onder in een nieuwe structuur. De entiteit veranderde van Újpest Football Club Ltd naar Újpest 1885 Football Kft, waardoor het nieuwe Újpest niet langer verantwoordelijk kon worden gehouden voor eventueel wanbeleid uit het verleden. “Zo lieten we het verleden achter ons”, zei Duchâtelet in november 2014 tegen Sport/Voetbalmagazine. Újpest had echter nog één probleem te tackelen.

Vrouwen
De paarshemden moesten toestemming krijgen om de licentie van het eerdere Újpest over te kunnen nemen, want anders zou men in de lagere regionen van de Hongaarse voetbalpiramide moeten beginnen. Met betraande ogen liet Duchâtelet op een persconferentie weten dat als dat zou gebeuren, hij de club zou verlaten. Duchâtelet kon echter opgelucht ademhalen: nadat een curator de constructie had goedgekeurd, verleende de voetbalbond Újpest in maart 2014 een licentie. De club was gered. De bewuste offshorebedrijven zijn voor zover bekend nooit aangepakt, maar Újpest heeft wel een nieuwe start kunnen maken. En bij zo’n nieuwe start hoort in de ogen van Duchâtelet en Eszter kennelijk ook een nieuw clublogo.

“Die wens maakt duidelijk dat de directie de tradities en de oud-voetballers van Újpest niet respecteert”, zei de 48-jarige Flórián Urbán begin deze maand tegen Nemzeti. Hij voegde eraan toe dat de club beter éérst met de achterban had kunnen overleggen en deelde vervolgens nog een sneer uit naar directrice Gyarmati Eszter: “Ik heb altijd al gezegd dat er voor vrouwen geen plaats is in de voetballerij. Vrouwen horen in de keuken, horen af te wassen en op te ruimen. Maar zij horen geen leiding te geven.” Die opmerkingen kwamen Urbán, die is uitgegroeid tot hét gezicht van het protest tegen het nieuwe clublogo, begrijpelijkerwijs op veel kritiek te staan op de sociale media.

“Wij vrouwen zijn soms geneigd om verontwaardigd te zijn wanneer een man zegt dat het enige recht van een vrouw het aanrecht is. Eerlijk gezegd begrijp ik dit niet”, zo begon journaliste en humorist Kormos Anett haar rake en ironische reactie op Facebook. “Aan de ene kant zijn er mensen die er echt voor elkaar zijn en voor elkaar voelen. Maar aan de andere kant verdient een man die zo redeneert, ook een vrouw die zo denkt. Wat zou Florián moeten beginnen met een vrouw die soms naar de bibliotheek gaat, schrijft, leest en soms communiceert met een hoge woordenschat. Dat zou toch beschamend zijn! Iedereen moet op zijn eigen niveau worden behandeld. Dergelijke mannen wens ik een vrouw toe die zodanig bij hen past dat hun enige dilemma aan het einde van hun leven is, hoe ze kip en paprika moeten snijden en hoe ze noedels en slakkentaart voor hun man moeten klaarmaken.”

Alles overziend heeft de verandering van het clublogo meer slecht dan goed gedaan: de ontevreden fans misdragen zich in woord en gebaar, om het hoofd van de voorzitter en algemeen directeur wordt geschreeuwd en zelfs de burgemeester bemoeit zich met de kwestie. Wellicht is het enige dat de club in rustig vaarwater kan brengen, sportief succes. “We kennen de Hongaarse markt beter en beter, dus we weten precies waar we mee bezig zijn”, zei Duchâtelet vorige maand. “Ik ben ervan overtuigd dat zelfs als er nog spelers weggaan we sterker zullen zijn dan vorig seizoen. Ook verwacht ik dat we hoger zullen eindigen dan vorig seizoen. We willen het in de competitie dus beter doen en willen de beker winnen.” Het eerstvolgende duel van Újpest wordt zondag gespeeld, uit bij Videoton.