‘Niet Kylian Mbappé of Lionel Messi, maar hij was mijn beste tegenstander’

Nederlandse profvoetballers zijn in alle uithoeken van de wereld te vinden, van de spotlights van de grote Europese competities tot de meer avontuurlijke dienstverbanden op andere continenten. In de rubriek Over de Grens spreekt Voetbalzone wekelijks met een speler die buiten de landsgrenzen actief is. Met deze keer aandacht voor Azor Matusiwa, het jeugdproduct van Ajax dat FC Groningen in augustus 2021 verliet voor Stade Reims. Na twee uitstekende seizoenen in de Ligue 1 staat de 25-jarige controleur komende zomer open voor een nieuw avontuur.

Door Wessel Antes

Matusiwa groeide op in Hilversum als kind van Angolese ouders. Op de Noord-Hollandse pleintjes leerde hij voetbal kennen, al zit het talent ook in zijn genen. Matusiwa’s oudere broer Diangi was profvoetballer bij onder meer FC Den Bosch, Telstar en Almere City (destijds FC Omniworld) en speelde zelfs een interland voor Angola. “Eigenlijk heb ik door mijn twee broers de liefde voor voetbal ontwikkeld. Als kind was ik al heel snel met de bal bezig. Ik heb letterlijk elke dag gevoetbald in mijn straat. Vanaf mijn tienerjaren werd mijn liefde voor voetbal een stuk serieuzer. Toen ging ik ook echt genieten van spelers als Xavi bij Barcelona, hij was zo intelligent. Ik vond het heel interessant om te zien hoe hij mijn favoriete rol invulde. Ook keek ik altijd naar Match of the Day op BBC, want Yaya Touré was ook een voorbeeld. Hij was de complete middenvelder in mijn ogen, echt een beest. Mede door hem is spelen in de Premier League een droom van mij geworden.”

Via de Hilversumse Sport Vereniging Wasmeer belandde Matusiwa in 2011 in de jeugdopleiding van Almere City, dat in die tijd nauw samenwerkte met Ajax. “Mede door die samenwerking heb ik maar kort bij Almere gespeeld. Als speler van Almere mocht ik regelmatig meetrainen met mijn leeftijdsgenoten bij Ajax. Zelf verwachtte ik daar niets van, want ik vond het al gewoon leuk om te kunnen trainen met die jongens. Op een dag riep mijn trainer mij naar zijn kantoor om te vertellen dat Ajax me wilde overnemen, dat moment weet ik nog heel goed. Mijn familie was natuurlijk erg trots”, aldus Matusiwa, die zijn eerste training in Amsterdam niet is vergeten. “Ik heb tijdens het positiespel de bal geen enkele keer aangeraakt, zo snel ging het. Qua tempo en kwaliteit van mijn teamgenoten was die stap wel groot, maar ik kon er gelukkig snel aan wennen.”

De defensieve middenvelder heeft warme herinneringen overgehouden aan zijn tijd bij Ajax. “Ik heb enorm veel geleerd in Amsterdam en leuke mensen ontmoet. Wel waren de momenten waarop ik niet alles speelde best zwaar, al hoort dat er uiteindelijk bij. Wat mijn mooiste herinnering is? Het kampioenschap met Jong Ajax. Dat zal nog lang een unieke prestatie blijven voor een beloftenelftal, denk ik.” Matusiwa deed één wedstrijd mee in de hoofdmacht van Ajax, die hij volledig mocht uitspelen van Erik ten Hag. “Die wedstrijd tegen Excelsior (1-2 winst, red.) zal ik nooit vergeten. Veel jongens spelen lang in de jeugd bij Ajax, maar maken nooit hun debuut. Van mij kan niemand dat meer afnemen.”

Matusiwa voelde veel vertrouwen van Ten Hag. “Hij was wel een trainer die het echt in mij zag zitten. Hij kwam van FC Utrecht, een club met veel bikkelaars. Op trainingen merkte ik dat hij gecharmeerd was van mijn spel. Op een gegeven moment mocht ik vrijwel altijd meetrainen en daarna gunde hij mij dat debuut, direct in de basis. Daar ben ik hem zeer dankbaar voor. Dat hij het nu goed doet bij Manchester United vind ik extra mooi om te volgen.” Van alle spelers met wie hij bij Ajax speelde stak één speler er echt bovenuit. “Dat was Hakim Ziyech, echt een kwaliteitsspeler. Hij was ook heel behulpzaam. Ik wilde in die tijd aan mijn traptechniek werken, vooral in het verplaatsen van het spel. Wanneer ik dingen aan Ziyech vroeg, wilde hij me altijd helpen. Hij is echt een goed persoon.”

In 2019 speelde Matusiwa een uitstekend half jaar op huurbasis bij De Graafschap, waarna Groningen hem in de zomer voor 700.000 euro definitief overnam van Ajax. Ook bij de Trots van het Noorden groeide de Nederlands jeugdinternational in een mum van tijd uit tot een belangrijke schakel. In zijn tweede seizoen bij Groningen was Matusiwa zelfs reserve-aanvoerder achter Arjen Robben. “Mijn tijd bij Groningen was heel leerzaam. Toen ik naar het noorden verhuisde had ik door alle verhalen wel wat vooroordelen, maar toen ik daar eenmaal woonde merkte ik juist dat de mensen heel warm zijn. Groningen is ook echt een leuke stad om in te wonen. Omdat ik direct alles speelde heb ik niet lang hoeven wennen daar.” Danny Buijs gaf Matusiwa enorm veel vertrouwen, zo erkent de controleur.

“Onder hem ben ik echt volwassen geworden als voetballer. Tactisch heb ik bizar veel geleerd van Danny, met name in het verdedigen. De basis klopte vrijwel altijd”, aldus Matusiwa, die niet altijd goed overweg kon met Buijs. “In het begin botste ik best wel vaak met hem. Puur omdat Danny best wel hard is, vooral op het veld. Tijdens een een-op-eengesprek op zijn kantoor is hij weer heel anders, dan is hij zeer begripvol. Hij kan zijn mening goed onderbouwen, dus dan is het al snel goed.” Matusiwa en Buijs hebben nog altijd een goede band met elkaar. “We hebben regelmatig contact. Begin deze maand kwam hij nog kijken bij mijn wedstrijd tegen Ajaccio (1-0 winst, red.), dat vind ik best bijzonder.”

Bij Groningen speelde Matusiwa samen met Robben, die hij vroeger vaak zag spelen in de Champions League en op eindtoernooien van Oranje. “Ik had gehoopt dat ik vaker met hem zou voetballen, maar helaas was hij regelmatig geblesseerd in dat jaar. Als hij meedeed op trainingen maakte hij wel gelijk het verschil. Dan was het niveau van de trainingen direct een stuk hoger. Ook was hij bloedfanatiek, waarin hij de groep meenam. Ik vond het mooi om te zien hoe iemand iedere dag zoveel van zichzelf eist, en dat nog op die leeftijd ook.” Dat het met Groningen slecht gaat dit seizoen doet Matusiwa pijn. “Het is wel triest wat er aan de hand is op dit moment. Ik vrees dat het dit seizoen niet meer goed gaat komen. Dat is jammer, want dat gun ik de club natuurlijk niet.”

Zelf is Matusiwa inmiddels al bijna twee jaar contractspeler van Reims, dat hem voor vier miljoen euro overnam vanuit Groningen. De middenvelder had destijds ook opengestaan voor een Nederlandse topclub. “Er waren wel geruchten, maar die clubs werden niet concreet. Uiteindelijk ben ik heel erg blij met de stap die ik naar Frankrijk heb gemaakt. Reims is een prachtige club en alles heeft goed uitgepakt. Ik geloof dat alles gebeurt met een reden, al is dat in sommige gevallen moeilijker te accepteren. De zomer voor mijn transfer naar Reims wilde ik naar RC Lens, maar die transfer werd tegengehouden door Groningen. Op dat soort momenten merk je dat je niet alles in eigen handen hebt in de voetballerij.”

Bij Reims ligt Matusiwa vast tot medio 2026, maar de club heeft hem gekocht om hem binnen een aantal jaren weer door te verkopen. “Omdat de transfermarkt bijna dicht ging moest ik snel een keuze maken, alhoewel ik het eigenlijk ook gewoon direct een interessante stap vond. Ik was me er goed van bewust dat ik nog een tussenstap nodig had om mijn doelen te bereiken. Dat Reims een club is die graag werkt met jonge spelers, om ze vervolgens een mooie stap te gunnen, maakte het plaatje compleet.” Matusiwa speelde al 56 officiële wedstrijden voor Reims, waarin hij goed was voor één doelpunt en één assist.

Waar Nederlandse teamgenoten als Kaj Sierhuis en Mitchell van Bergen vaak genoegen moeten nemen met een plek op de bank, is Matusiwa sinds zijn aankomst bij Reims een onbetwiste basisspeler. Het lijkt haast een patroon in zijn carrière: na iedere transfer speelt Matusiwa zichzelf moeiteloos in de basiself. “Ik weet niet hoe dat komt. Ik werk gewoon hard en probeer mezelf iedere dag te bewijzen. Als ik in een nieuwe omgeving kom, probeer ik direct mijn respect af te dwingen. Natuurlijk heb je ook af en toe wat geluk nodig, maar ik denk vooral goed na voordat ik bepaalde beslissingen neem in mijn carrière. Daarbij luister ik goed naar de mensen die het beste met mij voor hebben.”

Matusiwa merkt een aantal grote verschillen tussen voetbal in Frankrijk en Nederland. “Hier in de Ligue 1 is alles een stuk fysieker en daarnaast ligt het tempo veel hoger. Tactisch is Nederland misschien weer wat verder.” Daarnaast staat hij wekelijks met wereldsterren op het veld. “De individuele kwaliteiten van directe tegenstanders zijn van een hoger niveau, maar dat is logisch als je tegen namen als Messi, Mbappé en Neymar speelt. Het blijft bijzonder om dat soort spelers van dichtbij te zien, al heb ik inmiddels al meerdere keren tegen Paris Saint-Germain gespeeld.” Reims bezet momenteel de achtste plek in de Ligue 1.

Wie zijn beste tegenstander was? “Niet eens Messi of Mbappé eigenlijk”, concludeert Matusiwa. “Ik vond Alexis Sánchez (Olympique Marseille, red.) echt indrukwekkend. Vorige maand speelden wij tegen hem en tot dusver was hij mijn beste tegenstander. Als je ziet hoe slim die man is, zoveel ervaring, echt geweldig. Hij is enorm klein, maar wint elk kopduel. Daarnaast krijg je hem nauwelijks van de bal af, daar stond ik wel van te kijken. Die wedstrijd scoorde hij ook twee keer, waardoor we met 1-2 verloren. De vrije trap die hij maakte was op geen enkele manier houdbaar. Dat hij nog steeds zo goed is had ik echt niet verwacht.” De 34-jarige Sánchez speelt sinds afgelopen zomer voor Marseille. In 29 competitiewedstrijden was hij goed voor twaalf doelpunten en twee assists.

Matusiwa spreekt inmiddels behoorlijk Frans, maar de aanwezigheid van Sierhuis en Van Bergen blijft fijn. “Ik kan elke dag gewoon Nederlands praten in de kleedkamer. Naast Kaj en Mitchell hebben we twee Nederlandstalige Belgen in ons team. Uiteindelijk trek je dan toch veel naar elkaar toe. Voor onze vriendinnen is het ook perfect, die gaan veel met elkaar om.” Wie de selectie van Reims bekijkt ziet dit seizoen één naam die er echt bovenuit steekt: Folarin Balogun. Ook Matusiwa is onder de indruk van de Arsenal-huurling. “Hij scoort echt de ene na de andere goal, dat had ik voor dit seizoen echt niet verwacht. Ik denk dat hij zijn kans gaat grijpen bij Arsenal, maar anders sowieso een mooie stap gaat maken.”

Het leven in Reims bevalt Matusiwa goed. “De stad heeft precies alles wat ik nodig heb. Reims is niet overdreven groot en dat bevalt me wel. Na een wedstrijd kan ik gewoon de stad in zonder gedoe, ook als we verloren hebben. Soms vragen mensen om een foto, maar ik kan in ieder geval gewoon normaal over straat.” In zijn vrije tijd geniet Matusiwa van Frankrijk. “Als we meerdere dagen vrij hebben, vind ik het wel leuk om een Franse stad te verkennen. Lekker eten en winkelen. Eerst gingen we vooral naar Parijs, maar laatst was ik in Lille en dat vond ik ook top. Lens is de volgende stad die op de planning staat.”

De middenvelder rijdt regelmatig terug naar Hilversum. “Als het rustig is op de weg ben ik binnen vier uur in Nederland, dus dat is wel goed te doen. Daardoor zie ik mijn familie ook vaak. Voor onze vrienden is het ook goed aan te rijden, die komen regelmatig kijken. Voor hen is het natuurlijk ook leuk om Paris Saint-Germain te zien spelen”, aldus Matusiwa, die op korte termijn mogelijk weer zal verhuizen. De controleur hoopt, ondanks zijn meerjarige contract, komende zomer de volgende stap te zetten in zijn carrière.

“Ik heb voor vijf jaar getekend, maar met de club zijn duidelijke afspraken gemaakt”, stelt Matusiwa. “Reims weet dat ik ambitieus ben en een stap wil maken. Dan moet het plaatje wel perfect zijn. Als de juiste club niet komt is het absoluut geen straf om hier te blijven. Ik ben geen jongen die een vertrek gaat forceren.” Matusiwa droomt van de Premier League. “Ik heb altijd al gezegd dat ik daar wil spelen. Als kind had ik die ambitie al toen ik naar Match of the Day keek. Die voetbalbeleving daar wil ik echt meemaken. Ik denk dat het ook een mooie competitie is voor het type speler dat ik ben. Dat hoor ik ook vaak van mensen.”

Matusiwa speelde vier interlands voor Jong Oranje en dat smaakt naar meer. “Ik hoop op korte termijn te debuteren in Oranje. Ik denk dat ik daar best dicht tegenaan zit, en dat een juiste transfer kan helpen. Daardoor zou ik iets meer in beeld kunnen komen. Ik denk dat Reims en de Ligue 1 minder worden bekeken dan een competitie als de Premier League. Als ik ook op dat niveau laat zien makkelijk mee te kunnen komt dat vanzelf wel. Met Jong Oranje heb ik al een eindtoernooi kunnen spelen, maar met het grote Oranje zou dat echt een droom zijn. Ik geloof erin dat ik het kan halen.”

De middenvelder ziet een terugkeer naar Nederland, om zo wellicht eerder in beeld te komen bij Oranje, niet zitten. “Of er moet echt een topclub concreet worden, dan kan ik daar natuurlijk altijd over nadenken. Maar in mijn ogen heeft Nederland maar drie topclubs: Ajax, Feyenoord en PSV. Een transfer naar een van de overige clubs zou voelen als een stap achteruit. Daar zou ik Reims niet voor inruilen. Ik hoop gewoon een mooie vervolgstap te zetten in het buitenland. Bij voorkeur naar een club in de Premier League.” Op de vraag waar Matusiwa zichzelf over vijf jaar ziet spelen heeft de middenvelder een vastberaden antwoord. “Dan wil ik als speler van een Premier League-club in Oranje spelen!”