Kongolo openhartig over donkere periode: ‘Dankzij God eindelijk weer gelukkig’

Nederlandse profvoetballers zijn in alle uithoeken van de wereld te vinden, van de spotlights van de grote Europese competities tot de meer avontuurlijke dienstverbanden op andere continenten. In de rubriek Over de Grens spreekt Voetbalzone wekelijks met een speler die buiten de landsgrenzen actief is. Met deze keer aandacht voor Terence Kongolo, die na jaren vol blessureleed en pech eindelijk weer zijn geluk heeft gevonden op huurbasis bij Le Havre AC. Met de koploper van de Ligue 2 is de 29-jarige verdediger dicht bij zijn eerste prijs sinds de landstitel met zijn jeugdliefde Feyenoord in 2017.

Door Wessel Antes

Met zijn atletische bouw stond Kongolo zijn gehele jeugdopleiding bij Feyenoord te boek als een absoluut toptalent. Dat de linkspoot De Kuip zou halen stond in de sterren geschreven. Kongolo debuteerde in april 2012 onder Ronald Koeman bij de Stadionclub, die voor altijd in zijn hart zit. “Iedereen die in Rotterdam opgroeit wil Feyenoord 1 halen. Ik kwam op mijn achtste bij de club en Feyenoord voelde daarom als thuis. Ik heb bij Feyenoord veel kunnen leren, ook dingen waar ik nog steeds dagelijks gebruik van maak.” Kongolo speelde in totaal 138 wedstrijden voor Feyenoord, waarin hij goed was voor drie doelpunten en negen assists.

De hoogtepunten in zijn loopbaan tot dusver beleefde Kongolo als speler van Feyenoord. “Na het seizoen dat ik écht doorbrak mocht ik als jongen van twintig met het Nederlands elftal naar het WK in Brazilië. Dat was geweldig om mee te maken.” De viervoudig international kwam uiteindelijk als invaller in de ploeg voor Dirk Kuijt tijdens de zege op Chili (2-0). Met diezelfde Kuijt zou hij later zijn volgende memorabele ervaringen opdoen. “In 2016 hadden we al de KNVB Beker gewonnen en een jaar later werden we kampioen. Dat was natuurlijk een jongensdroom, om dat feest met de supporters in de stad te mogen vieren.” Kongolo volgt Feyenoord nog steeds. “Ik hoop dat ze die schaal dit jaar weer winnen. In mijn ogen verdienen ze dat ook echt. Niet alleen de selectie, maar ook de supporters en Rotterdam als stad. De club is echt goed bezig.”

Kongolo stond tot afgelopen zomer in de top drie van uitgaande transfers bij Feyenoord. Als jeugdproduct leverde hij de Rotterdammers maar liefst vijftien miljoen euro op met zijn droomtransfer naar AS Monaco, in de zomer van 2017. Bij de Monegasken liep het echter anders dan hij had verwacht. “Ik ging voor het eerst naar het buitenland en stapte uit mijn vertrouwde omgeving. In mijn hoofd dacht ik dat ik elke week zou gaan spelen, maar helaas mocht dat niet zo zijn. Monaco was dat jaar daarvoor kampioen geworden en het lukte mij niet om een plek te veroveren. Daardoor werd ik wel hongerig om in Engeland te vlammen, bij Huddersfield in de Premier League.” Huddersfield Town huurde Kongolo eerst een halfjaar, waarna hij in juli 2018 voor twintig miljoen euro definitief werd overgenomen.

De eerste periode in Engeland was geweldig, zo vertelt Kongolo enthousiast. “Iedere week spelen in de Premier League was een prachtige ervaring. Je speelt elke week tegen de beste spelers van de wereld. Daardoor kun je geen moment een steekje laten vallen, je moet elke seconde honderd procent zijn.” Drie tegenstanders zijn Kongolo het meest bijgebleven. “Bij Liverpool Mohamed Salah, die was niet normaal. Ik speelde ook tegen Eden Hazard, in zijn beste periode bij Chelsea. Eenmaal gewend op dat niveau voel je dat je elke week zelf ook beter wordt. Dat moet ook wel als je spelers als Romelu Lukaku wil verdedigen. Ik moet terug naar mijn niveau van toen, terug naar die prime TK.”

Bij Huddersfield werd Kongolo dankzij zijn werkethos geliefd onder de supporters. Als speler van de Engelse laagvlieger speelde hij zijn laatste interland voor Oranje in mei 2018. Uiteindelijk ging het wel mis in het Kirklees Stadium. The Terriers degradeerden en kregen een nieuwe manager. “Achteraf had ik toen een stap moeten maken in plaats van in de Championship te gaan spelen. Aan de andere kant is dat hoe het in het voetbal kan lopen. Je hebt zoveel plannen in je hoofd, maar soms hangt je carrière af van allerlei andere factoren. Bij Huddersfield was het dat seizoen ineens helemaal klaar voor mij.”

Nadat Kongolo was hersteld van een spierblessure kreeg hij plotseling een keiharde boodschap van manager Danny Cowley. “Hij vertelde dat hij me niet meer nodig had en dat de club me in januari zou gaan verkopen. Dat kwam hard aan, want ik werd zelfs direct naar de Onder 18 gestuurd. Dat was echt pijnlijk...” Na zestig officiële wedstrijden voor Huddersfield vertrok Kongolo via de achterdeur voor bijna vijf miljoen euro naar Fulham, om zijn geluk in de absolute voetbalhoofdstad van Engeland weer terug te vinden. In Londen werd zijn situatie, mede door nieuw blessureleed, echter alleen maar problematischer.

Kongolo debuteerde voor Fulham in een FA Cup-duel met Manchester City (4-0 nederlaag), waarna hij wegens contractuele afspraken niet mocht spelen tegen zijn oude club Huddersfield. Tijdens zijn competitiedebuut voor the Cottagers tegen Blackburn Rovers ging het volledig mis. “Als invaller kreeg ik de kans en binnen tien minuten brak ik mijn voet.” Een zwaar en langdurig hersteltraject volgde. “Ik moest voor het eerst geopereerd worden en lag er lange tijd uit. Een paar maanden later kwam de lockdown vanwege het coronavirus. Uiteindelijk duurde het zeven maanden om terug te komen.” Toen Kongolo in 2021 eindelijk de kans kreeg om zich te bewijzen sloeg het noodlot opnieuw toe.

“Ik mocht starten tegen Wolverhampton Wanderers in de Premier League. Ik had zin om te vlammen, maar raakte direct opnieuw zwaar geblesseerd”, aldus de onfortuinlijke Kongolo. “Ditmaal een ernstige knieblessure. Op dat moment zat ik er enorm doorheen. Ik wilde niets meer met voetbal te maken hebben. Ik voelde me geen voetballer meer en was er helemaal klaar mee. Ik wilde het niet eens meer kijken op televisie.” In ruim twee seizoenen speelde Kongolo slechts vier officiële wedstrijden voor Fulham. Zijn laatste jaren in Engeland werden echter niet alleen gevormd door blessureleed, maar ook door een emotioneel verlies in zijn privéleven. Kongolo verloor zijn beste vriend, met wie hij samenwoonde in Londen. Even was hij de realiteit volledig kwijt.

“Ik kan bijna niet omschrijven hoe zwaar die periode voor me is geweest. Ik had zoveel dingen aan mijn hoofd. Ik was gewoon gebroken”, vertelt Kongolo openhartig. “Ik ging fanatiek mee in het uitgaansleven, werd verblind door alle aandacht en liet mij meeslepen door bepaalde mensen om mij heen. Ik dacht dat het me gelukkiger zou maken, maar uiteindelijk was dat een masker om mijn verdriet te verbergen. Ik probeerde die leegte op te vullen, niet wetende dat ik mijn problemen aan het opstapelen was.”

“Na het overlijden van mijn vriend besefte ik dat dit niet de manier was waarop ik zou moeten leven. Ik ben een geboren leider en zou een inspiratie moeten zijn voor de jongere generatie.” Toen Kongolo het echt niet meer wist, werd hij gevonden door God. “Daardoor voelde ik ineens weer hoop. Zonder God had ik het niet gered. Ik kreeg het besef dat hij altijd met mij is, in goede en slechte tijden. Hij heeft mij de wil en energie gegeven om terug te vechten. Dat ik nu, ook op het veld, langzaam de oude Terence begin te worden komt door hem. Nu voel ik mij als herboren zonder al die randzaken. Dankzij God ben ik eindelijk weer gelukkig.”

Jarenlang gaf Kongolo nauwelijks interviews af. Drie maanden geleden deelde hij via Instagram een video waarin hij zijn verhaal liet doorschemeren. Komende zomer wil hij middels een mini-documentaire dieper op de afgelopen jaren ingaan. “Ik wil er nu pas over praten omdat ik het inmiddels een plek heb gegeven. Ik heb diep gezeten en veel aan mezelf gewerkt. Ik voel dat God ook wil dat ik deze boodschap overbreng. Ik documenteer mijn leven en hoop dat dit anderen zal helpen om de juiste stappen te volgen en te slagen in het leven. Als God wil dat ik anderen inspireer met mijn verhaal, dan doe ik dat. Aan het einde van de dag leef ik niet voor mezelf, maar voor God. Elk verhaal kan anderen helpen. Ik hoop dat dat in mijn geval ook zo is.”

Kongolo heeft door de jaren heen een belangrijke les geleerd. “Wanneer je in een lastige situatie komt, met blessures, weinig speeltijd of andere tegenslagen, moet je de realiteit onder ogen komen. Bij mij lukte dat uiteindelijk door te vertrouwen op God. Hij is mijn oplossing voor elk probleem. Niemand gaat zijn oprechte geluk vinden in drinken, uitgaan en dat soort onzin. Ik heb geen dure kleren of spullen meer nodig om gelukkig te zijn. Ik heb niets meer nodig om gelukkig te zijn dan God. Dat kun je niet van mij afnemen. Het geluk en de vrede die ik daardoor voel, is onbetaalbaar.”

De linkspoot werd afgelopen zomer gelinkt aan meerdere Eredivisie-clubs. “Ik heb met een aantal Nederlandse clubs gesproken, onder meer met Vitesse. Uiteindelijk is het er niet van gekomen”, aldus Kongolo, die op de laatste dag van de transferperiode de kans kreeg om zich te laten verhuren aan Le Havre. Fulham liet de keuze aan de mandekker zelf. “Ze wisten niet zeker of ik voor deze stap openstond. Niet iedere speler staat te springen om naar een club uit de tweede divisie van Frankrijk te gaan. Na gesprekken met God voelde ik dat dit de juiste stap in mijn proces was, en kijk waar ik nu sta. Ik zit lekker in mijn vel, heb weer plezier in het voetbal en we presteren geweldig.”

Door zijn transfer woont Kongolo in een van de belangrijkste havensteden van Frankrijk. De mandekker voelt zich thuis in Le Havre. “Ik woon in een rustige omgeving en dat geeft mij de vrijheid om veel tijd met God te spenderen. Ik woon op mezelf, eerder had ik vrijwel altijd mensen om mij heen. Ik lees de Bijbel en pak naast het voetbal genoeg rust.” Kongolo merkt grote verschillen met zijn leven in Engeland. “Londen is druk en er is altijd wel wat te doen. Le Havre is het tegenovergestelde. Er is op een paar leuke restaurants na weinig te doen. Toch probeer ik in mijn vrije tijd vaak terug naar Londen te gaan. Vooral op zondagen, dan wil ik naar sessies in de kerk daar. Mijn vrienden komen ook regelmatig naar Le Havre toe.”

De club Le Havre voelt eveneens als een veilige omgeving voor Kongolo. “Het is een club met een goede jeugdopleiding en daardoor veel talenten. Onder meer Paul Pogba, Benjamin Mendy en Riyad Mahrez komen hier vandaan. Ik vind het mooi om te spelen met nederige jongens die hard werken aan hun dromen. Daar hebben we ook de juiste trainer voor (Luka Elsner, red.). Hij laat ons hard en vaak trainen, het is zwaarder dan bij de eerdere clubs waar ik heb gespeeld. Daarnaast speelt Le Havre in een mooi stadion, waar zo’n 25.000 mensen in kunnen. Ik ben gewoon blij om hier te zijn en met de manier waarop het nu gaat.”

Bij Le Havre heeft Kongolo, mede door een gebrek aan wedstrijdritme, gewoon moeten vechten voor zijn plek. De resultaten waren goed, dus ook hij moest zich bewijzen. Sinds begin dit jaar is hij een vaste waarde in het elftal van Elsner. “God heeft mij geleerd om geduldig te blijven. In de eerste maanden speelde ik niet, maar heb ik keihard gewerkt om fit te blijven. Toen ik de kans kreeg heb ik die direct gepakt. Nu speel ik iedere week negentig minuten. Dat voelt goed. Ik heb nog niet mijn topniveau behaald, maar ik merk wel dat ik de goede richting in ga. Stap voor stap. Ik heb dat niveau nog steeds in me, daar ben ik zeker van.”

Het niveau van de Ligue 2 is hoger dan Kongolo had verwacht, zo concludeert hij. “Ik zie hier wekelijks jonge talenten waarvan ik denk dat ze nog veel stappen kunnen zetten in hun carrière. Het is een fysieke competitie, waarin veel behendige aanvallers spelen. Met mijn speelstijl kan ik me daar goed tegen wapenen.” Hoewel Kongolo vele jaren de Engelse voetbalsfeer heeft mogen meemaken, valt de supportersbeleving in Frankrijk niet tegen. “De fans van Le Havre zijn fanatiek. Vooral de harde kern die ook naar alle uitwedstrijden toekomt. Een vergelijking trekken met mijn eerdere clubs is natuurlijk niet eerlijk. Engeland is gewoon anders, en de fans van Feyenoord zijn buiten de UK een van de weinige supportersgroepen die dat kunnen evenaren, of misschien zelfs overtreffen.”

Le Havre kan voor het eerst in vijftien jaar weer een prijs winnen. De hele club smacht naar eremetaal. Het doet Kongolo denken aan de situatie bij Feyenoord. “Toen was het ook belangrijk om die prijzendroogte te doorbreken. Ik probeer mijn ervaring over te brengen op het team. Daarvoor heeft de trainer mij ook gehaald. Ik wil het team ook helpen tijdens lastige momenten, maar ben nooit echt een prater geweest. Wel laat ik dat zien in mijn verdedigende acties, bijvoorbeeld met een sliding.” Kongolo’s woorden zullen menig Feyenoorder doen terugdenken aan de sprint en tackle waarmee hij een counter van Ajax-aanvaller Kasper Dolberg onschadelijk maakte, in de blessuretijd van De Klassieker (1-1) in het seizoen 2016/17.

Na dit seizoen keert Kongolo in principe terug bij Fulham, maar waar zijn toekomst daadwerkelijk zal liggen is nog de vraag. “Alleen God weet dat. Ik heb er vertrouwen in dat hij komende zomer met mooie dingen zal komen, ik laat het in zijn handen. Ik moet het nu gewoon laten zien op het veld, daar ligt mijn focus.” Kongolo heeft gezien dat een carrière soms alternatieve routes kan nemen. “Niets is zeker in het voetbal. Gelukkig heb ik nog vele jaren te gaan, ook daar dank ik God voor. Wat ik nog wil bereiken? Ik wil terugkeren naar mijn oude niveau, topvoetbal spelen, in de hoogste competities. Laten zien dat ik een vechter ben. Meer interlands? Met God is niets onmogelijk. Ik ben geen opgever.”

Door zijn geloof komt de verdediger steeds dichter bij de persoon die hij wil zijn. Op de afsluitende vraag, wat hij als 29-jarige man aan de jonge versie van zichzelf zou meegeven, komt Kongolo direct met een helder antwoord. “Verwaarloos je dromen niet door verleidingen van buitenaf. Blijf gefocust, blijf geloven in God en alles komt goed. Laat de buitenwereld je carrière niet verpesten. Dat zou ik aan een jonge Terence meegeven!”