KNVB ziet ‘Mendes Moreira-effect’ in toenemend aantal racismemeldingen

Bij de KNVB zijn tussen april 2019 en september 2020 93 meldingen gedaan van discriminatie of racisme, zo leert navraag van de NRC bij de voetbalbond. Het gaat zowel om incidenten uit het profvoetbal als amateurvoetbal. Het is de eerste keer dat de KNVB met cijfers over het aantal meldingen op dit gebied komt. Niet eerder hield de voetbalbond daar cijfers van bij.

De KNVB startte dus april 2019 met het bijhouden van de gegevens over discriminatie- en racismemeldingen. Vervolgens werd op Ahmad Mendes Moreira van Excelsior op 17 november vorig jaar racistisch bejegend door supporters van FC Den Bosch. Sinds de aanvaller van Excelsior in Den Bosch huilend van het veld liep, nam het aantal meldingen duidelijk toe: het 'Mendes Moreira-effect' is duidelijk zichtbaar, zo schrijft de NRC. Vóórdat hij van het veld stapte kwamen bij de KNVB gemiddeld twee meldingen per week over discriminatie binnen, daarna waren dat er wekelijks 3,5.

Sinds het racisme-incident rond Mendes Moreira stonden volgens de KNVB 'meer mensen op tegen discriminatie en racisme'. De bond schreef samen met het kabinet een 'aanvalsplan'. In drie jaar tijd kwam er veertien miljoen euro beschikbaar voor de antiracismeplannen. De KNVB heeft veel punten uit het plan inmiddels in de praktijk gebracht, zoals gespecialiseerde aanklagers aanstellen, reglementen aanscherpen en beeld- en geluidstechniek ontwikkelen waarmee bewijsmateriaal kan worden vergaard. Ook zijn de straffen zijn flink verhoogd, er zijn speciale aanklagers aangesteld en er is een reclame- en mediacampagne gestart.

Het heikele punt op dit gebied blijft bewijsvoering. Uit onderzoek van de NRC blijkt dat de bewijsvoering na een melding van racisme door een voetballer vaak niet rond te krijgen is. De scheidsrechter hoort vaak niet wat er gezegd wordt, en als de tegenpartij ontkent, is er geen bewijs, tenzij er videomateriaal beschikbaar is. In het amateurvoetbal is vaak sprake van 'clubscheidsrechters', wat de situatie extra bemoeilijkt. Omdat de KNVB te weinig onafhankelijke arbiters heeft, wordt een wedstrijd vaak gefloten door iemand die verbonden is aan een van beide partijen. 'Clubscheidsrechters' zijn niet snel geneigd om melding te maken van incidenten, die betrekking hebben op hun eigen kennissen en vrienden. "Inderdaad een lastig punt”, zegt de KNVB. "Wij hebben wel medewerking nodig."