Jimmy Greaves, ‘de beste Engelse scherpschutter ooit’, was altijd spraakmakend

Jimmy Greaves is zondagochtend overleden, zo meldt zijn oude club Tottenham Hotspur in een statement. De voormalig aanvaller is 81 jaar geworden. Hij staat bekend als een van de meest succesvolle Engelse voetballers aller tijden. Greaves is thuis overleden en laat zijn vrouw Irene, vier kinderen, tien kleinkinderen en ook achterkleinkinderen na.

Greaves speelde tussen 1959 en 1967 in totaal 57 interlands voor Engeland, waarin hij 44 keer scoorde. Daarmee is hij na Gary Lineker (48), Sir Bobby Charlton (49) en Wayne Rooney (53) de nummer vier op de eeuwige topscorerslijst van the Three Lions. In 1966 werd Greaves met Engeland wereldkampioen. Hij is bovendien topscorer aller tijden van Tottenham Hotspur met 266 officiële doelpunten, gemaakt tussen 1961 en 1970. Hij stond bekend om zijn koelbloedigheid voor het doel, maar ook om zijn dribbels, zijn sprintsnelheid en zijn versnelling. De voormalig spits begon zijn profloopbaan bij Chelsea, waarvoor hij tussen 1957 en 1961 goed was voor 169 officiële wedstrijden en 132 doelpunten.

Vervolgens werd Greaves in 1961 vastgelegd door AC Milan. Hij kreeg 140 pond per week betaald in Italië en ontving een tekenbonus van 15.000 pond. Greaves bedacht zich na het tekenen van het contract echter: hij wilde Londen niet verlaten, maar trainer Giuseppe Viani van AC Milan eiste dat de transfer doorgang zou vinden. Hoewel hij scoorde in zijn debuutwedstrijd, was Greaves niet gelukkig in Milaan. In een wedstrijd tegen Sampdoria deelde hij zelfs een trap uit aan een speler die hem bespuugde; uit de daaropvolgende vrije trap scoorde Sampdoria, waarna de nieuwe hoofdtrainer Nereo Rocco de schuld bij Greaves legde, ondanks dat de Engelsman eerder in de wedstrijd scoorde en een assist gaf. Het incident droeg bij aan zijn slechte gemoedstoestand in Milaan.

Ondanks dat Greaves voor drie seizoenen was gecontracteerd, mocht hij Milan na zijn eerste seizoen verlaten. Tottenham Hotspur en zijn oude club Chelsea brachten allebei een bod uit. De keuze viel op Tottenham, dat 99.999 pond betaalde; daarmee moest Greaves de druk bespaard blijven die gepaard ging met een status als eerste speler ooit in het Britse voetbal met een transfersom van een ton. In de daaropvolgende negen jaar groeide hij uit tot topscorer aller tijden van de club, won hij tweemaal de FA Cup, tweemaal de Charity Shield (de voorloper van de Community Shield) en eenmaal de Europacup II.

Tweets by SpursOfficial

Greaves vertrok in 1970 naar West Ham United, een transfer waarvan hij later toegaf spijt te hebben; hij worstelde met zijn fitheid en motivatie. Een memorabel incident deed zich voor in januari 1971, toen Geaves samen met ploeggenoten Bobby Moore, Brian Dear en Clyde Best alcohol dronk aan de vooravond van een FA Cup-wedstrijd tegen Blackpool. Van journalisten kregen de spelers te horen dat de wedstrijd waarschijnlijk afgelast zou worden vanwege voorspelde vorst. Greaves dronk twaalf biertjes in een nachtclub en keerde om 01.45 uur terug in het spelershotel, in de veronderstelling dat hij de volgende dag niet zou hoeven voetballen. De wedstrijd vond toch doorgang; West Ham verloor met 4-0. Greaves claimde na afloop dat de nederlaag niet kwam door het drankgebruik van het viertal, maar doordat West Ham simpelweg niet goed genoeg was als ploeg.

De betrokken spelers kregen vervolgens een boete en werden uit de selectie gezet. Richting het einde van zijn tijd bij West Ham begon Greaves steeds meer te drinken; na trainingen trok hij rechtstreeks naar het café, waar hij tot sluitingstijd bleef. Later gaf Greaves toe dat hij in een vroeg stadium van alcoholisme zat. Desondanks kwam Greaves in zijn laatste seizoen nog tot negen goals op het hoogste niveau. Inclusief zijn tijd bij Milan eindigde hij op 366 goals in de grootste vijf Europese competities, een record dat pas in 2017 werd verbroken door Cristiano Ronaldo. Na zijn loopbaan kwam Greaves aan in gewicht en werd hij twee jaar lang niet gesignaleerd als toeschouwer bij wedstrijden. Hij bleef worstelen met een alcoholverslaving: Greaves dronk soms overdag twintig biertjes en 's avonds nog een fles wodka, gaf hij later toe. Ook zat Greaves regelmatig beschonken achter het stuur.

De Engelsman wilde zijn leven beteren en begon op lager niveau te voetballen in 1975, op 35-jarige leeftijd. Greaves bleef desondanks worstelen met alcoholgebruik en delirium tremens, een stoornis die optreedt als ontwenningsverschijnsel bij een alcoholverslaving. Hij zocht hulp bij Alcoholics Anonymous en werd opgenomen in het ziekenhuis. Greaves hervatte desondanks zijn amateurloopbaan en was in het seizoen 1977/78 als middenvelder goed voor 25 goals namens Barnet, waar hij werd verkozen tot Speler van het Jaar. Rond zijn voetbalpensioen in 1980 stopte hij met drinken en sindsdien bleef Greaves altijd nuchter. Na zijn carrière had Greaves tussen 1985 en 1992 een televisieprogramma met oud-prof Ian St John, waarin ze wedstrijden analyseerden, en werkte hij mee aan andere voetbalprogramma's.

Greaves had een basisplaats in alle groepswedstrijden op het WK 1966, maar kreeg in de laatste groepswedstrijd tegen Frankrijk de noppen van Joseph Bonnel op zijn scheenbeen. Het leverde een wond op die veertien hechtingen behoefde en waar een permanent litteken uit voortkwam. Zijn vervanger Geoff Hurst scoorde in de kwartfinale tegen Argentinië en behield de rest van het toernooi een basisplek, ondanks dat Greaves fit genoeg was om in de finale te kunnen spelen. Destijds kregen alleen de elf spelers die aan het eind van de finale op het veld stonden een medaille. Daar kwam na het WK 1974 verandering in, maar de Engelse voetbalbond FA voerde in 2009 een campagne om de FIFA ertoe te bewegen alle selectiespelers van WK's daarvoor met terugwerkende medailles te geven. De FIFA ging akkoord, waardoor Greaves in 2009 uit handen van toenmalig premier Gordon Brown toch een medaille kreeg.

De afgelopen jaren ging de gezondheid van Greaves achteruit. In 2012 kreeg hij een TIA, waarna hij een operatie aan zijn nek moest ondergaan. Hoewel Greaves volledig herstelde, werd hij in 2015 getroffen door een hartinfarct. Greaves lag een maand in het ziekenhuis en bracht de rest van zijn leven door in een rolstoel. Greaves, die in oktober 1972 nog een testimonial kreeg van Tottenham Hotspur in een wedstrijd tegen Feyenoord (2-1 zege) voor het oog van ruim 45.000 fans op White Hart Lane, wordt door de Londense club beschreven als 'the finest marksman this country has ever seen', ofwel: de beste scherpschutter uit de Engelse historie. De club is diepbedroefd door het overlijden van de legende. "Het voetbal zal iemand als Greaves nooit meer zien."