Jaap Stam begint bij onrustig Feyenoord in woud van onzekerheden

Feyenoord begint maandag met de eerste training achter gesloten deuren aan de voorbereiding op het nieuwe seizoen. De nieuwe trainer Jaap Stam heeft ruim een maand om zijn ploeg klaar te stomen voor de start van de nieuwe jaargang, die voor de Rotterdammers op 4 augustus van start gaat met de thuiswedstrijd tegen het gepromoveerde Sparta Rotterdam. Exact 41 dagen voor de ouverture van het seizoen bestaan er echter nog heel veel vraagtekens rond Feyenoord, waar het de afgelopen tijd bijzonder stil was.

Door Chris Meijer

Het afgelopen seizoen ging voor Feyenoord als een nachtkaars uit. De Rotterdammers deden nooit serieus mee in de titelstrijd en eindigden uiteindelijk met een achterstand van maar liefst 21 punten op kampioen Ajax. Lang leek het erop dat het bekertoernooi de jaargang nog van enige glans zou kunnen voorzien, maar in de halve finale was Ajax met 0-3 te sterk. Het was al een tijdje bekend dat Giovanni van Bronckhorst bezig was aan zijn laatste seizoen en Stam zijn opvolger zou worden. Eind maart werd ook bekend dat technisch directeur Martin van Geel Feyenoord achter zich zou laten, mede door de druk van de achterban. De bestuurder trad in 2011 aan bij het bijna failliet Feyenoord en hielp de club er weer bovenop, met als kroonstuk het kampioenschap in 2017. In de afgelopen twee jaar brokkelde het opgebouwde krediet van Van Geel beetje bij beetje af, tot er na de winterstop van afgelopen seizoen praktisch niets meer van over was. Een deel van de achterban begon steeds luider te roepen om het vertrek van de technisch directeur, die daar uiteindelijk, al dan niet op aandringen van de raad van commissarissen, aan toegaf.

“Ik vind de kritiek niet terecht. We spelen lang niet altijd even goed, maar je moet je afvragen of een tegendoelpunt de schuld van de technisch directeur is. Ik vind van niet en daarmee vind ik een deel van de kritiek buitengewoon onterecht. Het gaat ook niet om de kritiek, maar om de mate waarmee die geuit wordt. De vorm en de inhoud, daar mag je wel wat van vinden. Ik vind dat soms op het onbeschofte af. Ik vind dat we dat met z’n allen nooit mogen accepteren”, zo reageerde algemeen directeur Jan de Jong bij Feyenoord TV op het vertrek van Van Geel. Feit is echter wel dat het sinds het kampioenschap bergafwaarts is gegaan in Rotterdam-Zuid. Met de Champions League-miljoenen, waardoor Feyenoord in seizoen 2017/18 een recordomzet van 99,4 miljoen euro draaide, haalde Van Geel Steven Berghuis, Ridgeciano Haps, Sam Larsson, Jeremiah St. Juste, Sofyan Amrabat en Jean-Paul Boëtius binnen. Een seizoen later was er een stuk minder budget, waardoor alleen voor Luis Sinisterra een transfersom op tafel gelegd werd. Yassin Ayoub en Joris Delle werden transfervrij binnengehaald, terwijl Jordy Clasie gehuurd werd van Southampton.

Van Geel werd uiteindelijk verantwoordelijk gehouden voor de weinig succesvolle afgelopen twee seizoenen, wat volgens criticasters mede te maken heeft met het weinig creatieve aankoopbeleid van Van Geel. “Natuurlijk is het spijtig dat het straks eindigt, want met de directe collega's had ik nog jaren door kunnen werken, maar het lot van een td is dat successen uit het verleden en waar je als club vandaan komt door een deel van de buitenwacht snel zijn vergeten als het een periode minder draait. Dat is jammer, maar zo werkt het nu eenmaal. De vele negatieve aandacht die er nu voor mij is, is niet goed voor Feyenoord”, liet Van Geel op de website van Feyenoord weten bij zijn vertrek. De negatieve aandacht rond de technisch directeur stond echter niet op zichzelf, zo is na de mededeling over zijn vertrek gebleken. Zowel Arman Avsaroglu van de NOS als Valentijn Driessen van De Telegraaf wisten de afgelopen maanden te melden dat er sprake is van een ‘machtsstrijd’ binnen Feyenoord.

De Vrienden van Feyenoord, de groep investeerders die nog een deel van de aandelen in handen heeft, zien naar verluidt weinig in het beleid van De Jong en zou hem graag willen vervangen door Robert Eenhoorn. Door de bestuurlijke onrust verliep de zoektocht naar een opvolger voor Van Geel voorlopig vruchteloos. Max Huiberts, Jordy Zuidam, Joris Mathijsen, Earnest Stewart, Ferry de Haan en Nico-Jan Hoogma bedankten volgens De Telegraaf en Voetbal International om technisch directeur te worden in De Kuip. “Organisatorisch is het zo'n wanorde, dat niemand exact weet waar hij aan toe is binnen de huidige organisatie. Allerlei groeperingen, gekapseld in de zo complexe cluborganisatie, laten publiekelijk van zich horen en bewaken hun territorium of zijn bezig hun invloedssfeer intern uit te breiden. Er wordt een ware machtsstrijd gevoerd. Ga in zo'n vechtorganisatie maar eens aan de slag als technisch directeur”, schreef Driessen in zijn column. Uiteindelijk koos Feyenoord met Sjaak Troost voor een noodoplossing. De oud-verdediger was al lid van de raad van commissarissen en is tot 31 januari 2020 op interim-basis aangesteld als de nieuwe technisch directeur.

Verschillende analytici lieten zich bijzonder kritisch uit over de aanstelling van Troost. “Feyenoord heeft het helemaal verkeerd aangepakt. Als je weet dat Van Geel weggaat, moet je al een plan B klaar hebben liggen. Ze dachten: wij zijn Feyenoord, een grote club, dat moet wel lukken”, zei Cor Pot tegenover de NOS. Johan Derksen sprak bij Veronica Inside van een ‘lachwekkende beslissing’. “Troost is niet lastig, maar hij begrijpt niks van de functie. Hij overschat het. Troost denkt dat zaakwaarnemers hem ook wel bellen. En mijn volgende vraag is: waarom staat De Jong dit toe? Feyenoord staat een jaar stil. De Jong weet echt niet wat hij bij deze club moet. Wat heeft hij überhaupt in de voetballerij te zoeken?” De wisseling van de wacht in de technische leiding en de relatief late aanstelling van Troost vallen niet los te zien van de relatieve stilte op de transfermarkt. Stam zag voorlopig alleen doelman Nick Marsman aangetrokken worden, terwijl er mogelijk de nodige mutaties in de selecties gaan plaatsvinden.

De nieuwe trainer van de Rotterdammers schrok in eerste instantie al van het feit dat Martin van Geel vertrok. “Een halfuur voordat het naar buiten werd gebracht, kreeg ik het te horen. Martin belde me en het was best een schok. Natuurlijk snap ik zijn redenen en respecteer ik die, maar ik ging ervan uit dat wij samen zouden werken”, gaf Stam te kennen in gesprek met VTBL. Hij zal ongetwijfeld niet gelukkig zijn met de bestuurlijke onrust bij Feyenoord, daar de selectie eigenlijk versterkt en verfrist moet worden om komend seizoen niet andermaal op een straatlengte achter Ajax en PSV te eindigen. Voorlopig hebben huurlingen Jordy Clasie (terug naar Southampton) en Cuco Martina (terug naar Everton) De Kuip verlaten, terwijl Robin van Persie een punt achter zijn loopbaan heeft gezet en derde doelman Joris Delle uit zijn contract loopt.

Vlak voor de start van het seizoen heeft Feyenoord, in de lijn der verwachtingen, afscheid moeten nemen van Tonny Vilhena. De 24-jarige middenvelder had al meer dan eens laten doorschemeren dat hij toe was aan een stap hogerop en met een transfer naar het Russische FK Krasnodar kreeg hij zijn gewenste buitenlandse avontuur. Met de miljoenen die Vilhena opbrengt, kan technisch directeur Troost de transfermarkt op. Volgens het Algemeen Dagblad is Leroy Fer, transfervrij na zijn vertrek bij Swansea City, de voornaamste kandidaat om het middenveld van de Rotterdammers te versterken. Het is goed mogelijk dat er voor Troost in de komende maand meer uitdagingen wachten. Zo werd Berghuis, afgelopen seizoen goed voor dertien doelpunten en dertien assists, bijvoorbeeld door verschillende media in verband gebracht met een overstap naar PSV, waar hij eventueel het vertrek van Hirving Lozano en Steven Bergwijn moet opvangen. In januari was er volgens Van Geel concrete belangstelling van Zenit Sint-Petersburg voor Jeremiah St. Juste, voor wie er een bod van twaalf miljoen euro geweigerd werd. Begin mei werd de naam van de verdediger door Italiaanse media ook in verband gebracht met AC Milan en Sampdoria.

Dat er onlangs met Nicolai Jörgensen een overeenstemming werd bereikt over een contractverlenging tot medio 2022 scheelt een slok op een borrel, daar Feyenoord daardoor in ieder geval een zoektocht naar een nieuwe spits bespaard blijft. Daarnaast tekende ook Jens Toornstra bij, maar daarmee is Troost er nog niet. Eric Botteghin, Bart Nieuwkoop en Jan-Arie van der Heijden komen, zoals het er nu naar uitziet, in hun laatste contractjaar terecht. Met Lutsharel Geertruida staat er een talentvolle verdediger klaar om het eventuele vertrek van Botteghin en Van der Heijden eventueel op te vangen, al loopt ook zijn contract in medio 2020 af. Het is goed mogelijk dat Feyenoord komend maand in het aanvullen van de selectie is aangewezen op de ooit zo buitengewoon florerende jeugdopleiding. “Op een of andere manier lijkt het beeld ontstaan dat Feyenoord Academy wat in het slop is geraakt, maar kijk alleen even naar de doorstroming: de helft van de eerste selectie bestaat uit door Feyenoord zelf opgeleide spelers”, sprak Stanley Brard, die per 1 januari terugkeerde als hoofd jeugdopleidingen, op de website van Feyenoord. “Feyenoord staat er anders voor dan toen ik vertrok. Destijds speelde Feyenoord 1 niet om het kampioenschap en was Europees voetbal ook niet gebruikelijk. Die gasten hebben Feyenoord een geweldige boost gegeven. Ze zorgden met hun doorbraak voor optimisme en hun transfersommen hebben de club er financieel bovenop geholpen. De jeugd kan Feyenoord opnieuw een boost geven.”

Tien jaar geleden hield het noodgedwongen doorschuiven van zelfopgeleide spelers Feyenoord in leven, maar uit een recente serie van NRC Handelsblad blijkt dat de ooit beste jeugdopleiding van Nederland er mede door interne spanningen niet al te best voor staat. Dat Feyenoord, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Ajax en PSV, zijn beloftenteam niet heeft laten instromen in de zogenaamde voetbalpiramide, lijkt het voornaamste probleem te vormen. De staat van Jong Feyenoord is niet al te best, daar in de loop van het afgelopen seizoen de stekker uit de groepstrainingen van het beloftenteam werd getrokken. De wedstrijden in de afgesloten beloftencompetitie, waarin het meer dan eens voorkwam dat Jong Feyenoord niet eens genoeg spelers had, staan in schril contrast met de ervaringen die talenten van Ajax en PSV opdoen in de Keuken Kampioen Divisie.

Het heeft er mede toe geleid dat de doorstroming vanuit de jeugdopleiding hapert, ondanks dat er middels een samenwerkingsverband bij FC Dordrecht alsnog een podium in de Keuken Kampioen Divisie wordt geboden. Het is de vraag welke jeugdproducten, naast toptalent Orkun Kökcü, in de komende jaren een plaats zullen veroveren in de hoofdmacht van Feyenoord. Met Dylan Vente, Jordy Wehrmann, Cheick Touré, Naoufal Bannis, Wouter Burger en Achraf El Bouchataoui loopt er wel degelijk talent rond in Rotterdam-Zuid, al valt het te betwisten of zij al klaar zijn voor het eerste elftal. Het is aannemelijk dat Stam in de voorbereiding een deel van deze talenten zal meenemen, misschien wel om te testen wie van hen klaar is voor het grote werk. Het zou zomaar zo kunnen zijn dat de nieuwe trainer de talenten over een maand hard nodig heeft, als versterkingen uitblijven. Het doorschuiven van jong talent heeft Feyenoord al eens gered, al moeten de ambities en verwachtingen in dat geval voorlopig even de ijskast in.