‘Ik heb er dertien jaar gezeten: Ajax zal altijd mijn club blijven’

BELGRADO - Ajax is in de winter van 2007 op trainingskamp in Zuid-Afrika. Op het stugge gras van het fraaie trainingscomplex Ikamva loopt een stevige Venneper rond, een beetje een uit de kluiten gewassen middenvelder, zo ziet hij eruit. De negentienjarige zet Wesley Sneijder een paar keer goed opzij in de onderlinge duels en laat dus duidelijk merken dat hij er is. Onder de goedkeurende blik van trainer Henk ten Cate ontwikkelt Mitchell Donald zich stormachtig bij de Amsterdamse ploeg.

Door Gijs Freriks

Donald krijgt op een koude februariavond in 2007, kort na het trainingskamp in Zuid-Afrika, in een UEFA Cup-wedstrijd tegen Werder Bremen zijn kans in de hoofdmacht. Er wordt met 3-0 verloren en Donald komt ongeveer een half jaar lang niet meer aan spelen toe in het eerste elftal. Na het vertrek van Ten Cate gloren er nieuwe kansen voor Donald: hij mag bij de A-selectie blijven omdat hij in de ogen van de nieuwe coach Marco van Basten een betere voorbereiding heeft gedraaid dan Kenneth Perez, Leonardo en Laurent Delorge. Echter: in augustus 2008 slaat het noodlot toe. Dan scheurt Donald op het Amsterdam Tournament zijn voorste kruisband in zijn linkerknie af en moet hij een jaar lang revalideren.

Na zijn herstel is Donald alweer toe aan zijn derde trainer bij Ajax, want na Ten Cate en Van Basten krijgt Martin Jol het voor het zeggen in de Johan Cruijff ArenA. “Hij ontwikkelt zich als een komeet”, zo is de oefenmeester in De Gooi- en Eemlander complimenteus. Jol is vooral onder de indruk van de manier waarop Donald kracht en techniek combineert: onder het sterke lichaam van de ranke middenvelder staan opvallend fijngevoelige voeten. Desondanks adviseert Jol hem wel om op huurbasis aan de slag te gaan bij Willem II. Dat blijkt het begin van het einde te zijn van de tijd van Donald in Amsterdam.

De voormalig jeugdinternational komt nooit meer in actie voor Ajax 1: zijn contract wordt niet verlengd en hij gaat verder bij Roda JC Kerkrade. “Ik heb geen vervelende nasmaak overgehouden aan mijn vertrek bij Ajax”, zo blikt de inmiddels 28-jarige Donald terug in een interview met Voetbalzone. “Ik heb er dertien jaar gezeten en Ajax zal altijd mijn club blijven. Ik ging op mijn negende naar Ajax en daarmee ging een ware jongensdroom in vervulling. Ik debuteerde op mijn achttiende en heb met wereldvoetballers gespeeld. Het heeft mij allemaal gemaakt tot de voetballer die ik nu ben.”

En die voetballer is nauwelijks meer te vergelijken met de speler die hij was toen hij ietwat wisselvallig presteerde bij Willem II en Roda JC. Via het Russische Mordovya Saransk kwam hij bij Rode Ster Belgrado terecht en daar wordt hij op handen gedragen. Donald is sinds kort zelfs de eerste buitenlandse aanvoerder ooit van de Champions League-winnaar van 1991. “Dat is een stukje waardering. Het zegt ook wat over het karakter van een persoon: je bent een leider of je bent het niet. Je moet je niet anders voordoen om een leider te zijn, want dan is het fake. Ik hou van communiceren en grapjes maken. Dat heeft het goed gedaan in de kleedkamer. Daarnaast heb ik constant gepresteerd.”

Rode Ster werd twee seizoenen geleden kampioen van de SuperLiga en finishte vorig seizoen als tweede. De rood-witten gingen de voorronden in van de Europa League en schakelden achtereenvolgens Floriana, Irtysh, Sparta Praag en FK Krasnodar uit, waardoor zij nu in Groep H uitkomen tegen BATE Borisov, FC Köln en Arsenal. Rode Ster heeft er inmiddels twee speelronden opzitten en pakte daarin vier punten; de confrontatie met Arsenal staat voor 19 oktober op het programma. Donald kijkt ernaar uit om tegen the Gunners te bevestigen hoezeer hij zich de afgelopen jaren ontwikkeld heeft: “Arsenal, dat is waar je voor voetbalt. Je speelt om iedere week topwedstrijden te spelen”, klinkt het.

Die topduels speelt Donald in Servië lang niet altijd. Rode Ster en Partizan Belgrado zijn de grote ploegen, Vojvodina is the best of the rest en met de rest is het kwaliteitsverschil groot. Dat is ook de reden dat Donald overweegt om na dit seizoen gebruik te maken van zijn transfervrije status: “Ik heb een verbeterde aanbieding voor een nieuw contract gekregen, maar er zal nog wel een tijdje overheen gaan voordat ik een besluit neem. Ik ben een jongen met ambities, wil hogerop. Er is interesse na wat ik de afgelopen twee jaar heb laten zien. Ik ga er nu even rustig voor zitten om de juiste beslissing te nemen.”

Clubs als Sparta Praag, Kayserispor, Gençlerbirligi en SC Freiburg toonden de voorbije maanden al belangstelling, maar om uiteenlopende redenen kwam het niet tot een transfer. Donald heeft overigens wel zo zijn voorkeuren: “Ik wil naar Europa, naar Engeland, Duitsland, Spanje, Italië of Turkije en in Nederland heb je natuurlijk ook wel wat ploegen. Ajax is mijn club, maar dat is niet de per se de enige club waarvoor ik terug zou kunnen naar Nederland.” Droomt Donald stiekem nog weleens van een telefoontje uit Amsterdam? “Nee, daar ga ik niet vanuit. Ik ga vooral uit van mijn eigen kracht.”

“Ik wil een sportieve keuze maken en ga dus niet alleen voor het geld. Bij Gençlerbirligi kreeg ik niet het goede gevoel, hoewel Turkije wel aangenaam is. Wat betreft Freiburg: dat heeft Rode Ster zelf een beetje afgehouden vanwege onze deelname aan de Europa League. Ik ben blij dat ik ben gebleven, zit hier goed. We doen mee in Europa, staan tweede in de groep, ben verkozen tot aanvoerder. Ik houd van Rode Ster. Dit is een club naar mijn hart, een heel warme familieclub. Je moet verder gewoon eerlijk blijven. Ik heb altijd gezegd dat ik niet in Servië wil blijven, dat ik ambities heb. Maar het moet wel het juiste moment zijn.”

Donald had een paar jaar geleden waarschijnlijk niet kunnen bevroeden dat hij nu zó belangrijk zou zijn voor een gerespecteerde club als Rode Ster en hij zou aantreden tegen Arsenal. Zo werd hij bij Roda JC eens twee keer uit de selectie gezet; Jon Dahl Tomasson vond het loopwonder ‘een negatieve houding’ hebben. Donald bestrijdt dat hij ‘lastig’ was en gist nog altijd naar de reden waarom hij naar de beloften werd gestuurd. Hij erkent wel dat hij mentaal stappen heeft gemaakt: “Het talent is er altijd wel geweest, maar dat moet gepaard gaan met karakter en een winnaarsmentaliteit. Ik heb daarnaast meer ervaring gekregen, ben situaties in het veld gaan herkennen. Ik geef altijd honderd procent en zeker door de supporters van Rode Ster wordt dat gewaardeerd.”

Ten tijde van het interview maakt Donald zich klaar voor een trainingskamp in het Sloveense dorpje Catež ob Savi, precies tien jaar na het trainingskamp van Ajax in Zuid-Afrika. Hij maakte toen indruk op Ten Cate, maar zou uiteindelijk ‘maar’ zeventien duels voor Ajax spelen. “Je kan van een achttienjarige niet verwachten dat-ie er meteen staat. Clarence Seedorf stond er op zijn zestiende, maar hij is een uitzondering. Ik kwam net kijken. Ik heb laten zien dat ik een goede voetballer ben, maar je hebt als talent ook een trainer nodig die volledig achter je staat”, erkent Donald.

“Ik speelde in een andere tijd bij Ajax, er liepen grote namen rond. Als de club dan ook nog allerlei spelers gaat halen, wordt het moeilijk, maar ik heb wel laten zien dat ik meekan. Overall heeft het mij zeker geholpen in mijn ontwikkeling”, besluit Donald. Rode Ster bereidt zich in Slovenië voor op de bekerwedstrijd tegen Dinamo Vranje (11 oktober) en de dubbele confrontatie met Arsenal (19 oktober en 2 november). Een mooi vooruitzicht voor een voetballer die zijn Ajax-droom als tiener in duigen zag vallen na een zware knieblessure, maar op wist te krabbelen en inmiddels niet meer stuk kan bij de fans van Rode Ster.