‘Ik dacht: als ik naar Nederland ga, is iedere coach als Peter Hyballa’

De Keuken Kampioen Divisie geldt al decennialang als kraamkamer voor binnen- en buitenlandse talenten en ook dit seizoen lopen er op het tweede niveau weer veel voetballers met potentie rond. Voetbalzone, de officiële mediapartner van de Keuken Kampioen Divisie, licht elke week een van deze talenten uit, met deze keer aandacht voor Andrejs Ciganiks, de Lets international van SC Cambuur die reeds de nodige tegenslagen moest overwinnen.

Door Chris Meijer

Op zestienjarige leeftijd liet Andrejs Ciganiks huis en haard achter zich om in Duitsland zijn voetbaldroom na te jagen. Bayer Leverkusen haalde de jonge Let in 2013 weg bij Skonto Riga, waar hij op dat moment al in het tweede elftal speelde. Nu, een kleine zes jaar later, speelt Ciganiks niet in de Bundesliga, maar in de Keuken Kampioen Divisie voor SC Cambuur. “Toen ik naar Leverkusen ging, kwam er een droom uit: de Bundesliga, dicht bij de Champions League. Nu zit ik in de Keuken Kampioen Divisie, dus dan moet je begrijpen dat je 140 procent moet geven om die droom nog eens te laten uitkomen. Wanneer je niet of slecht speelt, moet je daar niet bij stilstaan. Op een dag zal je je beter voelen en de kans zien”, zo klinkt het zelfbewust. Ciganiks is inmiddels een specialist op het gebied van omgaan met tegenslagen, want zijn dienstverband bij Bayer Leverkusen verliep hoogst ongelukkig. Dat begon al voordat hij arriveerde in het westen van Duitsland.

Ciganiks maakte in het voorjaar van 2013 zijn debuut in het tweede elftal van Skonto Riga, dat destijds uitkwam op het tweede niveau van het Letse voetbal. Een achillespeesblessure dwong hem er echter toe om vanaf april tijdelijk te stoppen. Na een kleine drie maanden pakte Ciganiks voorzichtig het hardlopen weer op, vlak voordat hij naar Bayer Leverkusen verkaste. “Toen ik daar begon met trainen, voelde ik in mijn hele lichaam pijn. Voor mijn zestiende had ik nooit ergens last van gehad, maar in Leverkusen kreeg ik ineens last van blessures. Eerst kleintjes, maar later ook grote blessures.” Door blessureleed speelde Ciganiks in zijn eerste seizoen voor die Werkself slechts vijf wedstrijden voor de Onder-19. “Je moet je voorstellen hoe dat in mentaal opzicht is, je zit in een ander land, met een andere taal, zonder vrienden en familie, woont alleen en kwam daar om je droom te leven. Maar dan krijg je die fucking blessures.”

In het tweede seizoen in Duitsland had de vleugelaanvaller annex middenvelder tijd nodig om zijn ritme terug te vinden en weer volledig fit te worden, waarna hij het jaar erop met totaal 33 wedstrijden relatief veel speelde. “In mijn derde seizoen heb ik laten zien wat ik kan, maar ik kreeg geen kans om mee te gaan op trainingskamp of zoiets. Eigenlijk had ik in die drie jaar mijn volledige potentie moeten laten zien, maar dat is door de blessures niet gelukt. Het grootste probleem dat ik had in Leverkusen, was dat ik niet het gevoel had dat iedereen achter me stond. Ik dacht dat iedereen tegen me was”, legt Ciganiks uit. In de zomer van 2016 besloot Bayer Leverkusen hem op huurbasis te laten vertrekken naar Viktoria Köln, uitkomend in de Regionalliga West. Ook daar kreeg de Let te maken met blessureleed, waardoor hij in een heel seizoen slechts zes wedstrijden speelde. “Ik ging denken: misschien moet ik iets anders dan voetbal gaan doen, omdat ik het niet begreep. Ik wist het gewoon niet meer, was ten einde raad. Op gegeven moment dacht ik: moet ik naar de kerk gaan, om God te vragen? Dat waren mijn gedachten. Mensen weten niet waar ik vandaan komt. Voor Duitse en Nederlandse jongens is het normaal om bij zo'n club terecht te komen en hier te zijn, maar voor mij was het speciaal. Ik wilde niet stoppen.”

“Als alles goed is, dus je speelt en voetbalt goed, is het geen probleem om alleen te zijn. Maar als er iets verkeerd gaat, mis je de mensen die achter je staan en je helpen. Tegen mijn ouders zei ik altijd dat ik mezelf goed voelde. Maar dat was helemaal niet zo. Alleen: wat moesten ze doen? Naar Leverkusen komen? Dat kon niet, ze zijn geen rijke mensen en kunnen geen flat kopen in Duitsland. Je moet met jezelf praten, dat klinkt raar. Maar dat moet je doen om jezelf te begrijpen”, zo gaat hij verder. Nadat Ciganiks terugkeerde van zijn huurperiode bij Viktoria Köln, volgde een definitief vertrek bij Leverkusen naar het tweede team van Schalke 04. Waar de vleugelaanvaller annex middenvelder het bij die Werkself als een teleurstelling ervoer dat hij geen kans bij het eerste elftal kreeg, zag hij dat in Gelsenkirchen anders. Het tweede elftal van Schalke 04, uitkomend op het vijfde niveau van het Duitse voetbal in de Oberliga Westfalen, presteerde vorig seizoen moeizaam, terwijl het de hoofdmacht met een uiteindelijke tweede plaats in de Bundesliga juist voor de wind ging.

“Je moet dan een amazing seizoen hebben, twintig doelpunten maken en promoveren met het tweede team bijvoorbeeld. Dan is er misschien een kans dat de trainer van het eerste je ziet, al is het niet aannemelijk. Om die reden was het geen teleurstelling dat er geen kans kwam bij het eerste, ondanks dat ik een aantal keer heb meegetraind en mezelf daarin heb laten zien. Het was een verrassing geweest als ik een keer op de bank had gezeten. Nu speelt Schalke II erg goed, ze staan bovenaan en met het eerste elftal gaat het heel slecht, waardoor de trainer iets moet doen en ze jonge energie nodig hebben. Daardoor stromen veel spelers door, jongens met wie ik heb gespeeld krijgen een contract. Zo is het voetbal: het kan een droom of een nachtmerrie zijn”, legt Ciganiks uit over zijn tijd in Gelsenkirchen. Het dienstverband bij die Königsblauen bleef beperkt tot één seizoen, waardoor hij afgelopen zomer na een succesvolle stageperiode bij Cambuur op de Nederlandse velden terechtkwam.

Zijn keuze voor Nederland werd door twee motieven ingegeven: de Nederlandse voetbalstijl en zijn eerdere ervaringen met Peter Hyballa, die bij Bayer Leverkusen Onder-19 zijn trainer was. “Hyballa had een speciaal karakter en een bijzondere filosofie en voetbalstijl. Ik dacht: als ik naar Nederland ga, is iedere coach als Hyballa. Maar als ik hem nu vergelijk met René Hake (de huidige trainer van Cambuur, red.), zijn ze compleet verschillend. Je kan jezelf onder allebei verbeteren. Hybala is kritisch en laat je zien wat je goed en fout hebt gedaan, waardoor je zelf sterk moet zijn. Hake liet me zien dat je ook fouten kunt maken, dat is geen probleem. Voetbal bestaat uit fouten, daar moet je van zien te leren”, geeft Ciganiks toe. Hij signaleerde al snel dat de Nederlandse voetbalstijl goed bij hem past. “Ik ben klein en een technische speler, die graag in de kleine ruimte speelt met één of twee keer raken. Wat dat betreft past dat wel bij de Nederlandse stijl. De Duitse jongens zijn over het algemeen fysiek wat sterker, in Nederland komt het meer aan op techniek. De trainingen zijn hier ook wat meer met de bal, in plaats van lopen zonder bal. En dan heb je natuurlijk ook nog de supporters bij Cambuur, zij zijn ohhhhh... Ze komen altijd, zelfs toen we er heel belabberd voor stonden, zaten ze er nog. Als we de play-offs halen, is het alleen voor hen.”

Ciganiks speelde dit seizoen tot dusver 25 wedstrijden voor Cambuur, waarvan 19 als basisspeler. Onder Hake werd de Let, die voorheen als linksbuiten of aanvallende middenvelder speelde, omgeturnd tot een nummer zes. “Op die positie moet je ballen afpakken en inleveren. Het is totaal verschillend, maar als de coach tegen mij zegt dat hij het gevoel heeft dat ik dit aankan en hij me uitdaagt, dan moet ik laten zien dat ik op deze positie een belangrijke speler kan zijn. Het is goed voor mijn ontwikkeling om op verschillende posities te spelen. Ik ben begonnen als linksbuiten, werd daarna als aanvallende middenvelder gebruikt en ben nu plotseling een nummer zes. Misschien speel ik binnen een aantal jaar linksback. Voor keeper ben ik te klein”, lacht hij. Met de eerste uitnodiging voor de nationale ploeg van Letland kwam in oktober de ultieme beloning voor de volharding die Ciganiks de afgelopen jaren heeft moeten tonen. In de thuiswedstrijd tegen Kazachstan (1-1) in het Daugava Stadion, op een steenworp afstand van de plek waar hij opgroeide, speelde Ciganiks zijn eerste wedstrijd voor het Baltische land.

Eerder zag Ciganiks een oproep voor de A-selectie van Letland nog in rook opgaan, doordat hij in de laatste fase van zijn huurperiode bij Viktoria Köln andermaal geblesseerd raakte. “Ik heb het gehaald, dat gevoel had ik toen ik mijn eerste minuten maakte. Alle problemen die ik had, zijn voorbij. Eindelijk ben ik een international. Ik heb nog niet heel veel bereikt, maar voor mij persoonlijk was dit een grote stap.” Zijn debuut voor Letland, voor wie hij inmiddels vijf interlands speelde, betekende een overwinning op de mensen die de grote belofte inmiddels uit het oog verloren waren. “Natuurlijk is er aandacht, Letland is niet zo'n groot land en er zijn niet heel veel spelers in het buitenland. Ze volgen mijn weg, zijn geïnteresseerd hoe het gaat. Ik was een groot talent, maar met pech kwam ik op het vijfde niveau van Duitsland terecht. Iedereen zei: ‘We zijn weer een talent verloren’. Nee, ik ben er nog. Ik probeer er alleen op een andere manier te komen. Er zijn niet veel spelers die Letland zo vroeg hebben verlaten. Ik heb er geen spijt van, totaal niet. Het heeft me gemaakt tot wie ik ben.”

“Ik ben bang voor blessures, omdat het in de voetbalwereld heel snel gaat. Je kan zomaar basisspeler zijn, geblesseerd raken en drie maanden later is iedereen je vergeten. Als je geblesseerd raakt, kan je niet zeggen: ‘Ik kom sterker terug, bla, bla’. Nee, je moet begrijpen dat je niet geblesseerd hoeft te zijn. Je moet aan je lichaam werken, relaxen en meer proberen te doen. Dat probeer ik, om niet langer dan twee of drie weken geblesseerd te zijn.” Het is nog de vraag waar Ciganiks volgend seizoen zal spelen. De optie in zijn aflopende verbintenis werd door Cambuur niet gelicht, waardoor hij Leeuwarden na dit seizoen zal verlaten. “Ik heb dit seizoen duidelijke stappen gemaakt en bij mijn volgende club ben ik op meerdere posities inzetbaar. Om verder te bouwen aan mijn carrière, was dit een goed jaar. Ik kan nog 25 tot 30 procent beter, denk ik. Als er een mogelijkheid in Nederland komt, is dat geen probleem. Ik ben inmiddels gewend aan het voetbal hier, dus een tweede seizoen zal nog een stuk beter zijn dan afgelopen jaar. Ik zie mezelf ook wel ergens anders naartoe gaan, ik hoop in ieder geval dat er een stap komt.”

Naam: Andrejs Ciganiks
Geboortedatum: 12 april 1997
Club: SC Cambuur
Positie: (aanvallende) middenvelder of vleugelaanvaller
Sterke punten: techniek, inzicht, passing