‘Ik ben geen laptoptrainer, maar zo noemen ze me’

ALMERE - Als een ware Romeinse veldheer overziet Michele Santoni het partijspel op de training van Almere City. De 38-jarige oefenmeester is geen druktemaker langs de lijn, niet iemand die schreeuwend alle poppetjes op de juiste plaats probeert te zetten. Santoni observeert en analyseert in alle rust met de armen over elkaar, glimlacht even als verzorgd positiespel resulteert in een knap doelpunt. Het karakteriseert de Italiaanse Amsterdammer, die met het ambitieuze Almere City sterk aan het seizoen is begonnen.

Door Chris Meijer

‘Onverstoorbaar’, zo wenst Santoni zichzelf het liefst te omschrijven. Dat Almere City met twintig punten uit negen wedstrijden prima aan het seizoen begonnen is, zorgt niet voor een euforische stemming bij de geboren Italiaan. “Als trainer zoek ik graag de balans. Ik weet niet of het pieken en dalen van emoties altijd goed is. Ik houd meer van evenwicht. Mensen zeggen dat ik er soms emotieloos uitzie, dus niet met het Italiaanse temperament. Zo wil ik ook zijn”, vertelt Santoni in gesprek met Voetbalzone, de officiële mediapartner van de Keuken Kampioen Divisie. De goede seizoensstart brengt automatisch hogere verwachtingen met zich mee, ook intern. “We hebben in de afgelopen jaren heel weinig bij Volendam gewonnen en meestal was iedereen gelukkig met een puntje. Onlangs pakten we een punt (na een 2-2 gelijkspel, red.) en overheerste een gevoel van teleurstelling. Dat zegt wel iets over de verwachtingen die we onszelf opleggen.”

Onlogisch is het niet dat de verwachtingen in Almere zijn toegenomen. De club, die in het verleden nog weleens ‘het lelijke eendje van het betaald voetbal’ werd genoemd, is op verschillende vlakken bezig aan een opmars. Vorig seizoen haalde Almere City de finale van de play-offs om promotie, waar De Graafschap de weg naar de Eredivisie dwarsboomde. De mensen lijken de club te hebben omarmd. Waar een aantal jaar geleden nog hooguit achthonderd supporters afkwamen op thuiswedstrijden, werd het Yanmar Stadion dit seizoen al twee keer volledig uitverkocht. “Almere City heeft echt een plan, geen gebakken lucht zoals heel veel clubs vaak roepen. Dat plan houdt in dat we deze kant opgaan, al gaat het nu misschien wat sneller dan verwacht. We hebben wel alle voorwaarden gecreëerd om hier naartoe te werken. We hebben geen glazen bol, maar het was de bedoeling om bij de beste vijf te horen. Binnen deze club bestaat toeval niet. Alles is goed gestructureerd en gepland.”

Jong, ambitieus en eigenwijs
Het is geen toeval dat Almere City afgelopen zomer uitkwam bij Santoni. Rond het trainingsveld prijken overal de woorden ‘jong’, ‘ambitieus’ en ‘eigenwijs’, het officiële motto van de club. “Ik pas bij die kernwaarden. Jong en ambitieus ben ik sowieso, van anderen krijg ik te horen dat ik eigenwijs ben”, glimlacht Santoni. Hij speelde in de jeugdopleiding van Hellas Verona, maar liep al op jonge leeftijd een knieblessure op en stortte zich op het trainersvak. Na bij Haarlem (jeugdtrainer), Ajax (video-analist), Livorno, Cesena (bij beide assistent-trainer), Lazio (jeugdtrainer), Internazionale (video-analist) en Cagliari (trainingscoördinator) te hebben gewerkt, bood Almere City Santoni de eerste kans als hoofdtrainer in het betaald voetbal. “De laatste stap was ergens hoofdtrainer worden. Ik was zeer zeker klaar voor deze stap, absoluut. Ik wilde per se in het betaald voetbal aan de slag, dus dan kom je snel uit in de omgevingen waar je in je comfortzone blijft. Dat betekent dat je in Nederland en Italië gaat kijken, waar Nederland mijn voorkeur had. Ik wilde heel graag thuis zijn, na vijf jaar in Italië.”

In de gesprekken met algemeen directeur John Bes en technisch directeur Robert Maaskant was er sprake van ‘liefde op het eerste gezicht’. “Ik had het niet in eigen hand, want zij moesten een keuze maken. Maar ik had wel zoiets: dit is een club waar ik heel graag wil werken”, vertelt de oefenmeester. De liefde bleek wederzijds, want Almere City bood Santoni een tweejarig contract aan. “Ik zal Bes, Maaskant en de raad van commissarissen altijd dankbaar blijven voor deze kans. Het is een ideale club om te beginnen als hoofdtrainer. Binnen deze kernwaarden staat ook dat er fouten gemaakt mogen worden. Juist omdat je fouten maakt als je veel werkt en probeert om beter te worden. Dat geeft ook een andere druk.” Met de komst van Santoni maakte Almere City afgelopen zomer stappen op het gebied van voeding en fysieke training, onder meer door de komst van een inspanningsfysioloog. “Dit is geen club die ‘nee’ zegt. We zijn nu bijvoorbeeld druk bezig met nieuwe gps-data.”

Lees hier het interview dat Voetbalzone in juni 2017 had met Michele Santoni, die destijds nog werkzaam was bij Cagliari.

Ondanks dat het het dienstverband in Almere zijn eerste avontuur als hoofdtrainer is, heeft hij nauwelijks hoeven wennen aan die functie. Santoni legt uit dat het hoofdtrainerschap weinig verschilt met de werkzaamheden bij zijn vorige club Cagliari. “Daar was ik al verantwoordelijk voor heel veel dingen. Ook organisatorisch, omdat ze mij met mijn ervaring bij grote clubs daar wilden hebben. Het enige verschil is dat je hier de opstelling maakt en de laatste speech voor de wedstrijd moet geven. Het voelt niet heel anders”, aldus Santoni. De meeste energie ging volgens hem afgelopen maanden zitten in het leren kennen van de mensen bij Almere City. “Het wennen in de eerste maanden had vooral te maken met het feit dat ik bij een nieuwe club terecht ben gekomen, niet met de nieuwe functie.”

Laptoptrainer
Na de goede start met Almere City merkt Santoni dat het stempel van ‘die analist’ of ‘die Italiaan’, dat hij in het verleden nog weleens kreeg, heeft plaatsgemaakt voor het predicaat ‘succesvolle laptoptrainer’. “Ik ben geen laptoptrainer, maar zo noemen ze me. Omdat ik niet gevoetbald heb. Nou, prima”, reageert hij. “Ik werk al zoveel jaar met topspelers, beter dan wat de Keuken Kampioen Divisie biedt. Ik heb wat van hun ervaring meegenomen. Dat is een andere ervaring dan als je profvoetbal hebt gespeeld. Ik heb die ervaring ingevuld door veel te sparren en communiceren met die topspelers waar ik mee heb kunnen werken. Mensen vergeten dat ik met spelers als Icardi, Perisic, Brozovic, Barella, Padoin, Pavoletti, Vertonghen, Suárez, De Vrij, Candreva en Parolo heb gewerkt, dat is mijn ervaring. Ervaring als voetballer is belangrijk, maar er komen heel veel aspecten bij het trainersvak kijken. Die aspecten moeten een bepaalde balans creëren, want als je bepaalde eigenschappen niet hebt, is je voetbalervaring ook weinig waard.”

Doordat Santoni ook jarenlang in Italië werkte, bestaat zijn filosofie uit een mix van Italiaanse en Nederlandse invloeden. ‘Het beste van twee werelden’, zo noemt hij dat zelf. “Ik wil anders verdedigen, tactisch meer met details bezig zijn en ook iets anders te werk gaan met voetbalprincipes. In Nederland zijn we heel erg bezig met slimme spelers creëren. Daar is niks mis mee, maar in het spelletje vind ik dat je soms de gebruiksaanwijzing meer aan spelers moet geven en ze minder moet laten denken. We werken tevens veel aan spelhervattingen”, legt de oefenmeester uit. “Trainers kunnen komen kijken hoe ik train, maar het betekent niet dat je het zelf ook zo kunt doen. Ik ben mezelf en ik doe het op mijn manier. Een andere trainer moet kijken wat interessant is, maar moet het ook eigen zien te maken. Op deze groep slaat mijn manier goed aan, ook omdat deze selectie zelf de verantwoordelijkheid neemt. Anders moet je wat meer ingrijpend en actiever zijn, dat hoeft bij deze spelers niet.”

“De selectie is beter dan vorig seizoen, vind ik. Als je bang bent om te falen, moet je er niet aan beginnen. Als ik bij deze organisatie kom, met deze omstandigheden en voorwaarden, en van tevoren bang ben uit te spreken dat we de play-offs moeten halen, dan kan ik beter thuis blijven”, zegt Santoni. Op dit moment ligt Almere City op koers om die doelstelling te behalen. “Ik vind de positiviteit leuk, maar we moeten bewaken dat het niet omslaat als het twee wedstrijden wat minder gaat. Dat kan zomaar gebeuren, want in deze competitie kan iedereen van elkaar winnen. Ik blijf gewoon de kritische trainer, die veel uren aan de details blijft werken. Dat zal ik onverstoord blijven doen, ongeacht wat er gebeurt.”