Hoe Leroy Fer in het buitenland ambities in nachtmerries zag veranderen

Leroy Fer is terug bij Feyenoord, de club die hij in 2011 achter zich liet. De 29-jarige middenvelder, die al enige tijd meetrainde met het elftal van trainer Jaap Stam, overtuigde de technische staf van zijn kwaliteiten, waardoor een eenjarig contract zijn deel is. Fer verbleef de afgelopen zes seizoenen in het buitenland, met uiteenlopende prestaties. Bij achtereenvolgens Norwich City, Queens Park Rangers en Swansea City was er namelijk telkens een terugkerend thema: het gevecht tegen degradatie, ondanks de sportieve ambities van de betreffende clubs. De teruggekeerde Fer, die via FC Twente in Engeland belandde, degradeerde in totaal drie keer uit de Premier League.

Door Rian Rosendaal

Fer speelde zich tijdens zijn Twentse periode in de kijker van Norwich City, dat in 2013 uiteindelijk circa zes miljoen euro neerlegde voor de fysiek sterke middenvelder. De elfvoudig international van het Nederlands elftal kreeg op Carrow Road gezelschap van Ricky van Wolfswinkel, die voor circa tien miljoen euro werd overgenomen van Sporting Portugal. Fer drukte ondanks de degradatie behoorlijk zijn stempel op het spel van the Canaries. De Nederlander in Engelse dienst werd vooral in de eerste maanden van het seizoen meerdere keren verkozen tot Man of the Match en kreeg regelmatig lof toegezwaaid van onder meer Jamie Redknapp, als analist verbonden aan Sky Sports. De oud-middenvelder zag Fer, die uiteindelijk tot vier doelpunten en drie assists kwam in zijn enige jaar in Norwich, destijds als een van de toekomstige sterren van de Premier League. De loftuitingen van Redknapp ten spijt, de Oost-Engelse club zakte door de achttiende plaats af naar de Championship, waarmee een einde kwam aan een driejarig verblijf op het hoogste niveau.

Van Wolfswinkel koos op huurbasis voor Saint-Étienne en later voor Real Betis. Fer bleef echter behouden voor de Premier League. Queens Park Rangers maakte in de zomer van 2014 ruim tien miljoen euro over naar Norwich, dat naar eigen zeggen hiermee de duurste verkoop ooit realiseerde. Fer zette zichzelf kort daarvoor in de etalage door te scoren tegen Chili op het WK in Brazilië, waar het Nederlands elftal uiteindelijk een bronzen plak veroverde. De Nederlandse aankoop kreeg het shirt met rugnummer 10 en de bijbehorende complimenten van toenmalig manager Harry Redknapp. “De komst van Leroy is een geweldige opkikker voor ons. Hij is een fantastische aanwinst en ik vind het prachtig dat we hem naar Queens Park Rangers hebben kunnen halen. Hij heeft op het WK gespeeld en hij heeft alles wat je zoekt in een middenvelder. Fysiek, goede vaardigheden, een box-to-box-speler. Ik kijk ernaar uit om met hem te werken”, zo zei Redknapp bij de presentatie van Fer.

De aanwezigheid van Redknapp deed Fer uiteindelijk besluiten om voor QPR te kiezen. “Harry vertelde me dat hij me heel graag wilde hebben. En als je dat hoort van een coach wil je met hem samenwerken”, liet de middenvelder weten kort na zijn entree op Loftus Road, het onderkomen van de Super Hoops. Fer kreeg in West-Londen te maken met gerenommeerde ploeggenoten als Rio Ferdinand, Jermaine Jenas, Joey Barton, Robert Green, Shaun Wright-Phillips, Mauricio Isla en Loïc Rémy. Reden genoeg om met optimisme naar de toekomst te kijken voor de voormalig speler van Feyenoord en FC Twente. “Ik kan niet wachten om hier te beginnen. Ik wilde graag in Engeland blijven, in de Premier League. Dat was mijn droom. QPR heeft het afgelopen seizoen (promotie na winst in de finale van de play-offs, red.) goed gedaan door meteen weer te promoveren en heeft een team vol topspelers. Ik vind het geweldig dat ik daar nu ook bij hoor.”

Bij QPR kreeg Fer te maken met bestuurders met torenhoge ambities. Formule 1-tyconen Bernie Ecclestone en Flavio Briatore hadden enige tijd aandelen in de club, wat overigens niet goed viel bij een groot deel van de achterban van de club. Ecclestone en Briatore kregen namelijk regelmatig het verwijt dat ze enkel door zakelijke motieven werden gedreven en geen oog hadden voor het sportieve aspect. Het weinig populaire duo blies uiteindelijk de aftocht in 2011, toen Tony Fernandes het overgrote deel van de QPR-aandelen in handen kreeg. De Aziatische zakenman, met een geschat eigen vermogen van ruim zeshonderd miljoen euro, legde circa veertig miljoen euro neer voor het grootaandeelschap in het westen van Londen. Fernandes probeerde eerder binnen te komen bij West Ham United, van kinds af aan zijn grote liefde op voetbalgebied. Deze poging mislukte echter, waar de overname aan de andere kant van Londen wel slaagde. De vermogende eigenaar nam tevens de rol van voorzitter bij QPR op zich, een functie die hij in 2018 neerlegde.

Fer kreeg bij QPR met een herhaling van zetten te maken. Dit alles ondanks de ambities van de clubleiding om uit te groeien tot een stabiele Premier League-club, en zijn uitverkiezing tot Man of the Match in zijn eerste optreden voor eigen publiek. De Londense formatie eindigde na een moeizaam seizoen op de laatste plek, tot ongenoegen van met name Fernandes. Fer was onder Redknapp doorgaans een vaste waarde op het middenveld, maar daardoor steeg zijn populariteit onder de supporters van QPR niet. Zijn fabelachtige doelpunt op de slotdag van het seizoen tegen Newcastle United, met Tim Krul onder de lat, bracht daar geen verandering in. Ruim een halfjaar na de degradatie koos Fer voor een verhuurperiode bij Swansea City. Om zijn afscheid werd niet getreurd, zeker niet op Twitter. “Ik ben er niet rouwig om dat Fer is vertrokken. Het is een luie speler die constant overstapjes doet en de bal veel te vaak verliest”, zo schreef een opgeluchte aanhanger. Een andere supporter van The R´s omschreef de vertrokken middenvelder als ‘een van de minst effectieve spelers die ooit het shirt met nummer 10 heeft gedragen’.

Fer werd ook in Swansea geconfronteerd met een club waar het op bestuurlijk niveau behoorlijk onrustig was en waar tevens verschillende managers sneuvelden. The Swans werden in de zomer van 2016 overgenomen door een consortium uit de Verenigde Staten. Met de overname was naar verluidt ruim honderd miljoen euro gemoeid. ‘Behangkoning’ John van Zweden redde de club in 2003 door zelf circa 55.000 euro in de club te steken, samen met enkele bevriende bestuursleden. Ruim een decennia later hield Van Zweden naar verluidt bijna negen miljoen euro over aan de deal met de Amerikanen. “Eigenlijk wilden we niet verkopen, want het is toch uniek: een club geleid door supporters. Maar het ging steeds meer aan me knagen. Hier in de behangwinkel kon ik jongens die 1500 euro per maand verdienen geen salarisverhoging bieden, maar bij de club gaf ik voetballers alleen al miljoenen aan tekengeld. Op een gegeven moment kon ik mezelf niet meer in de spiegel aankijken. Maar toen kwam er een groep Amerikaanse investeerders voorbij en konden we de club voor 120 miljoen verkopen. Ik weet het nog als de dag van gisteren: op 22 juli 2016 was ik ineens multimiljonair”, liet Van Zweden destijds optekenen door Quote.

Voor Fer werd de overgang naar Swansea diezelfde zomer definitief. Hij kreeg in Wales gezelschap van Mike van der Hoorn en later ook van Luciano Narsingh en Erwin Mulder. De fans, die in 2013 nog het veroveren van de EFL Cup vierden, waren echter niet bezig met aanwinsten. Een deel van de supporters was zeer ontstemd door het feit dat hun geliefde club in Amerikaanse handen was gekomen. Van Zweden en consorten werden afgeschilderd als ‘geldwolven’. De onrust buiten het veld had in de jaargang 2016/17 nog geen invloed op het sportieve gedeelte, al was het verval al enigszins zichtbaar. Het elftal van toenmalig manager Paul Clement eindigde op de vijftiende plaats. De voormalig assistent-trainer van onder meer Chelsea, Paris Saint-Germain en Real Madrid wist de club te behoeden voor degradatie, maar moest zes maanden later alsnog het veld ruimen vanwege de tegenvallende resultaten. Fer was onder Clement meestal een zekerheidje, al werd dat onder diens opvolger Carlos Carvalhal wel steeds minder. Carvalhal leidde Swansea naar zeges op onder meer Liverpool en Arsenal en zorgde daarmee voor hernieuwd optimisme in het Liberty Stadium. De Portugees werd zelfs uitgeroepen tot Manager van de Maand in januari. De opleving was van korte duur, want zijn formatie wist degradatie uiteindelijk niet te voorkomen. Voor Fer was het alweer de derde keer dat hij onder de degradatiestreep eindigde.

Fer werd in zijn laatste seizoen in Swansea geplaagd door blessureleed. Kort na de jaarwisseling begon een knieblessure hem parten te spelen. Hierdoor kwam Fer in de laatste maanden van het seizoen tot het schamele aantal van zes minuten, in een wedstrijd tegen hekkensluiter Ipswich Town in april. De middenvelder stond er ondanks de aanhoudende kwetsuren goed op bij manager Graham Potter, die onder meer Frank de Boer versloeg in de race om het managerschap bij Swansea. Fer droeg zelfs enige tijd de aanvoerdersband. Desondanks kwam er na ruim twee jaar een einde aan zijn dienstverband in Zuid-Wales. Narsingh en voormalig Vitesse-aanvaller Wilfried Bony kregen ook te horen dat hun contracten niet werden verlengd. Potter, inmiddels zelf ook niet meer in dienst, liet in de slotfase van het seizoen tegenover de BBC al weten dat contractverlenging een heikele kwestie zou worden voor Fer, die door de Engelse manager werd omschreven als een ‘fijne kerel’. “Het is voor beide partijen een moeilijke kwestie. Het is te hopen dat de revalidatie voorspoedig verloopt zodat hij in de voorbereiding weer op zijn oude niveau terugkeert.”

De ervaren middenvelder, die in januari door de Engelse media nog werd gelinkt aan Aston Villa en Lille OSC, kwam tijdens zijn buitenlandse verblijf tot 184 wedstrijden, met daarin 22 doelpunten en 20 assists. Een gemiddelde van ongeveer dertig wedstrijden per seizoen. De degelijke statistieken worden helaas voor Fer overschaduwd door de drie degradaties. De degradatiezorgen lijken voorgoed verleden tijd, want het is niet aannemelijk dat Feyenoord aankomend seizoen in de onderste regionen bivakkeert. Fer liet eerder deze maand aan het Algemeen Dagblad dat hij leergeld heeft betaald in Swansea. “Ik heb bij Swansea te lang doorgespeeld met klachten. Daarvan ondervind ik nu nog de naweeën, Het is niet anders. Fit worden is nu het eerste dat telt.” De teruggekeerde Fer is inmiddels geslaagd in die missie, met Narsingh wederom aan zijn zijde, ditmaal op Nederlandse bodem.