Hoe het roemruchte Red Star het ‘Silicon Valley van het voetbal’ wil zijn

PARIJS - Voor de supporters van Red Star Paris had de degradatie uit de Ligue 2 niet louter nadelen. Na twee seizoenen zou de roemruchte club weer terugkeren naar huis, het Stade Bauer in Saint-Ouen. Het onderkomen in het noorden van Parijs heeft een belangrijke plaats in de clubhistorie en hoort bij de identiteit van de 121 jaar oude club, ooit opgericht door Jules Rimet.

Door Chris Meijer

Als het aan voorzitter Patrice Haddad had gelegen, was er elders in Parijs voor miljoenen een multifunctioneel onderkomen opgetrokken voor Red Star. Het voorstel werd echter verworpen door de fans, die van mening zijn dat Stade Bauer de ziel van de club vertegenwoordigt. Sinds 1909 speelt Red Star al in het stadion en de tribunes zijn voor de mensen uit het noorden van Parijs niet alleen een plaats om voetbal te kijken, maar ook een ontmoetingsplek. Afgelopen twee seizoenen moest Red Star echter elders spelen, omdat het Stade Bauer niet aan de eisen voor de Ligue 2 voldoet. Zo speelde de club in seizoen 2015/16 in Beauvais, circa tachtig kilometer ten noorden van Parijs. Een jaar later keerde Red Star weer terug naar Parijs, waar het in het rugbystadion Stade Jean-Bouin, gelegen onder de rook van Parc des Princes, ging spelen.

Vorig seizoen degradeerde Red Star uit de Ligue 2, waardoor het dit jaar weer terug mocht keren naar het Stade Bauer. Op het derde niveau van het Franse voetbal zijn de eisen voor de stadions een stuk soepeler. Nu gaat het de club sportief weer voor de wind en Red Star bezet momenteel een promotieplaats in de Championnat National. Om te voorkomen dat de club volgend jaar weer op zoek moet naar een ander onderkomen, worden er de nodige renovaties uitgevoerd aan het stadion. Zo worden het bezoekersvak, de perstribune, de lichtinstallatie en de camerasystemen voor een bedrag van twee miljoen euro opgeknapt. “Ook al waren we teleurgesteld door de degradatie, het was een opluchting om terug te keren naar dit stadion. Red Star kan nergens anders een stabiele club worden”, zei Vincent Chutet-Mezence, voorzitter van het supporterscollectief, tegenover Le Monde.

Disneyland
“Het is goed dat er bij het stadion nieuwe projecten worden opgezet. We willen ondernemingen met een band met de buurt hier hebben, geen Disneyland”, vervolgde Chutet-Mezence. Clubvoorzitter Haddad voegde daaraan toe: “Door de verbanning zijn we niet gedegradeerd, maar in dit stadion hadden we waarschijnlijk wel een grotere kans gehad op lijfsbehoud. Uiteindelijk willen we niet in een kleurloos stadion eindigen.” Stade Bauer moet in de komende jaren geleidelijk gerenoveerd worden en aan het einde van seizoen 2021/22 moet er plaats zijn voor 12.000 mensen, waar op dit moment de capaciteit 2999 bedraagt. Het belangrijkste speerpunt is dat het stadion meerdere functies heeft, maar voornamelijk een belangrijke plek voor de buurt is. De supporters van Red Star zamelden reeds 25.000 euro in om Stade Bauer op te knappen.

Het is illustrerend voor het socialistische karakter van Red Star. François Hollande, tussen 2012 en 2017 president van Frankrijk, is de bekendste aanhanger van de club en stond in zijn studententijd op de tribune bij Red Star. “We hebben een goede band met hem. Het is hier simpel en authentiek en daarom waardeert hij onze club”, sprak algemeen directeur Pauline Gamerre in 2015 tegenover Le Figaro. Zij stond in Saint-Ouen te boek als de ‘Margaret Tatcher van Red Star’ en was de eerste en enige vrouwelijke bestuurder in het Franse voetbal. In oktober ging ze aan de slag bij de Franse voetbalbond en werd opgevolgd door Grégoire Potton, die tot voor kort voor de beweging En Marche! van president Emmanuel Macron werkte. Tegenover Le Parisien zei Potton zich niet te gaan bemoeien met het sportieve beleid: “De club moet een stabiele basis hebben, ongeacht de prestaties op het veld. Ik vind Red Star een prachtig project en moet me daar volledig voor kunnen geven. Ik ben klaar voor deze uitdaging.”

De socialistische achtergrond gaat terug naar de oprichting van de club, in 1897. Rimet, later de langstzittende voorzitter in de geschiedenis van de FIFA, iniatator van het WK en naamgever van de wereldbeker, was zoon van een kruidenier en richtte Red Star op 24-jarige leeftijd op. Hij vond het belangrijk dat iedereen lid kon worden van de club, ongeacht je achtergrond, en dat was op dat moment zeldzaam in Frankrijk. Zo groeide Red Star uit tot een club die de working-class van Saint-Ouen vertegenwoordigde. Deze band werd alleen maar versterkt toen Rino Della Negra, een communistische speler van Red Star, werd geëxecuteerd door de Nazi's. In zijn laatste brief schreef hij: “Hallo en vaarwel Red Star.” Della Negra werd uiteindelijk een symbool voor de links georiënteerde aanhang van Red Star. Door de achterban wordt Red Star geregeld vergeleken met het Duitse St. Pauli.

Marathon
Als een van de oudste clubs en Founding Fathers van de Ligue 1 kent Red Star een roemruchte geschiedenis, waarin vijf keer de Franse beker werd gewonnen. Het ging in het begin van deze eeuw echter behoorlijk slecht met Red Star en tussen 2003 en 2005 speelde de club zelfs op het zesde niveau van de Franse voetbalpiramide. Toen Haddad, een filmproducent, in 2008 het roer overnam, was Red Star inmiddels weer opgeklommen naar het vierde niveau. “Het klinkt misschien ongeloofwaardig met de ongeduldigheid die in het voetbal regeert, maar ik heb ingezet op een marathon. Niet op een sprint. Dit project zal vijf tot tien jaar in beslag nemen, we zijn op de goede weg. Als ik een voorzitter was die teveel met emotie handelt, was ik al lang weggeweest. Sinds 2008 is er veel gebeurd. Red Star is een club met emotie en er moet altijd het een en ander gebeuren. Ik ben trots om de president van deze club te zijn, dat zeg ik iedere ochtend tegen mezelf”, sprak de preses van Red Star tegenover Le Parisien.

“Ik houd van gestructureerde plannen. Een promotie naar de Ligue 1 zou voor deze club te snel zijn geweest, omdat de club natuurlijk moet groeien. Ik houd van concurrentie en in mijn functie heb je iedere dag te maken met concurrentie. Ik heb de indruk dat het systeem rond Red Star zich naar de ontwikkeling van talent beweegt en ik houd van talent. Maar artiesten interesseren me ook, ik was en is nog steeds een artiest. Ik denk dat de voetbalwereld te weinig meepakt van de artistieke wereld, deze omgeving zou meer creatief moeten zijn”, vervolgde Haddad vorig jaar tegenover Football365. In seizoen 2015/16 liep Red Star op één punt promotie naar de Ligue 1 mis. In 1975 was de club voor het laatst actief op het hoogste niveau. “Deze club heeft een belangrijke educatieve, sociale en maatschappelijke rol in deze buurt. Onze club moet toegankelijk zijn en jonge mensen laten dromen. Het is de bedoeling dat er voor jonge mensen een zo goed mogelijke omgeving is bij Red Star. Wij zijn het Silicon Valley van het voetbal. De Ligue 1 zit ergens in mijn hoofd, daar is geen twijfel over mogelijk.”

Creatief directeur
Haddad vindt het dus belangrijk dat Red Star een band heeft met de artistieke wereld. Om dit te bevorderen, stelde hij David Bellion aan als creatief directeur. Bellion was spits bij clubs als Sunderland, Manchester United, West Ham United, OGC Nice, Girondins de Bordeaux en besloot zijn loopbaan bij Red Star. “Als creatief directeur, is het mijn doel om bruggen te bouwen tussen Red Star en de wereld van cultuur, kunst en lifestyle, of dat nu om muziek, fashion, fotografie, eten of evenementen gaat. Het is een totaal nieuwe invalshoek. Red Star is een underground, romantische en populaire voetbalclub. Mensen houden van de club, omdat er nog een vibe van old-school voetbal hangt. De club is niet gebouwd voor overwinningen, maar het is een heel krachtig symbool van vrijheid en creativiteit. Er zijn niet veel clubs die zo’n natuurlijke geloofwaardigheid hebben”, verklaarde Bellion in gesprek met the Guardian.

“Het meest betekenisvolle project van de club is het Red Star Lab. Het is een workshopplatform voor kinderen die bij Red Star spelen. De kinderen kunnen iedere keer een andere discipline proberen, leren of spelen. Het kan fotografie, straatkunst, koken of dansen zijn. We werken nu aan een project waarbij de kinderen een fanzine van Red Star bouwen. Zo zorgen we ervoor dat kinderen andere passies ontdekken”, aldus Bellion. Zodoende is iemand die in de jeugdopleiding van Red Star speelde, uitgegroeid tot kunstenaar. “Ik wil laten zien dat Red Star niet alleen een voetbalclub is, maar een manier van leven. We willen onze jeugd zo ook cultuur bijbrengen, zodat ze meerdere talenten hebben als ze ouder zijn. Als voetbal niet werkt, hebben ze andere ook nog andere dingen geleerd.”

Hipsterclub
Door de opvallende manier van werken en de overwegend linkse achterban wordt Red Star ook wel een ‘hipsterclub’ genoemd. “We hebben de meest unieke supporters. Ze zijn sociaal geëngageerd, helpen mensen die in de moeilijkheden zitten. Ja, ze zijn politiek actief, maar zijn tolerant tegenover iedereen. En ze staan achter de club en zingen, ongeacht de score. Dat is behoorlijk bijzonder in Frankrijk”, stelde Bellion. Hij kreeg bijval van John Hanson, een Britse expat die sinds 1996 in Parijs woont en direct verliefd werd op Red Star: “Red Star heeft integriteit, de fans waarderen de echte waarden van het voetbal. Je bent geen fan van Red Star als je een glory hunter bent.”

Met Paris FC en Paris Saint-Germain heeft Red Star namelijk twee stadgenoten die aanmerkelijk succesvoller zijn en in ieder geval hoger spelen. Het verschil tussen het statige Parc des Princes van het megalomane Paris Saint-Germain en het vervallen Stade Bauer van het bescheiden Red Star is als een verschil tussen dag en nacht. Waar PSG twee grote fanshops op de Champs-Élysées heeft, verkoopt Red Star zijn merchandising vanuit een klein kamertje in het stadion. “Red Star is het historische team in Parijs en nog altijd heel erg populair in het noorden. Natuurlijk speelt Paris Saint-Germain nu in de Champions League en mensen vinden het leuk om naar ze te kijken. Maar als Red Star eenmaal promoveert, kunnen er dingen veranderen. Ik denk dat ze een enorme potentie hebben. Doordat er uit Qatar zoveel geld is gekomen, zijn de echte Paris Saint-Germain-supporters teleurgesteld geraakt. Parc des Princes is stil en duur, Red Star kan het tegenovergestelde bieden. Het is een geweldig merk”, zei marketingdeskundige Simon Pioche tegenover de BBC. Volgens Bellion kijkt men bij Red Star niet naar de rijke stadgenoot.

“We zijn al een unieke club, dus we hoeven nergens op te mikken. Red Star is de oudste club van Parijs. We proberen niet alternatief te zijn, we uiten gewoon wie we zijn. Daarom kijken we niet naar wat andere clubs doen, maar we respecteren Paris Saint-Germain. Omdat onze club gebaseerd is op liefde, nederigheid en diversiteit”, stelde de creatief directeur van Red Star. Het verschil met het vermogende Paris Saint-Germain is voorlopig nog immens, zowel sportief als financieel. In de tweede seizoenshelft wacht voor Red Star allereerst de taak om weer terug te keren in de Ligue 2. Momenteel staat de club tweede in de Championnat National, een plek die aan het einde van de rit recht geeft op promotie. De voorsprong op naaste achtervolger Grenoble bedraagt één punt. Het succes zal onder de supporters ongetwijfeld toegejuicht worden, al zal er één voorwaarde zijn: dat Red Star in de Ligue 2 zijn thuiswedstrijden in het stokoude Stade Bauer kan spelen.