Hoe de ‘man van 35 miljoen’ via Qatar toch in de Europese top kan belanden

PARIJS/DOHA - Manchester United, Napoli, Borussia Dortmund, Atlético Madrid en zelfs Feyenoord: aan belangstelling was vorige maand geen gebrek voor Shoya Nakajima. De vleugelaanvaller verraste echter vriend en vijand met zijn keuze voor Al Duhail uit Qatar. "Alles is aantrekkelijk aan deze club", glimlachte de Japanner tijdens zijn presentatie, met het rode shirt van Al Duhail trots tussen de vingers. Het is de vraag hoeveel hij van die woorden meende, want er wordt rekening gehouden met een aanstaande transfer naar Paris Saint-Germain. De grootmacht uit de Ligue 1 lijkt een nieuwe constructie te hebben gevonden om de Financial Fair Play-regels van de UEFA aan de laars te lappen.

Door Chris Meijer

Nakajima speelde sinds de zomer van 2017 in het shirt van Portimonense en maakte de nodige indruk in Portugal. Met 15 doelpunten en 19 assists in 47 wedstrijden viel de Japanse vleugelaanvaller op bij verschillende Europese clubs. Heel even werd zijn naam gelinkt aan Feyenoord, maar de Rotterdammers leken geen schijn van kans te hebben gezien de andere belangstellenden voor Nakajima. Naast de reeds genoemde clubs, waren ook Benfica, FC Porto, Southampton, Leicester City, Wolverhampton Wanderers, Saint-Étienne, Girondins Bordeaux, VfB Stuttgart, Galatasaray, Alavés en Sevilla geïnteresseerd. Dat de naam van Nakajima werd gelinkt aan deze clubs, maakt de stap naar het Midden-Oosten misschien nog wel onlogischer. Begin februari werd bekend dat Nakajima zijn carrière zou vervolgen bij Al Duhail, dat een bedrag van 35 miljoen euro overmaakte naar Portimonense en daarmee fors meer betaalde dan de 20 miljoen die de Engelse clubs naar verluidt op tafel wilden leggen.

De emir van Qatar
Op de keper beschouwd is de transfer van Nakajima niet zo onlogisch als het lijkt. AS suggereerde eind januari, toen de overstap aanstaande was, voor het eerst dat Paris Saint-Germain weleens betrokken zou kunnen zijn. Op het eerste oog lijkt die betrokkenheid van de huidige koploper van de Ligue 1 simpel te verklaren, door het Qatarese bewind van de club. De banden tussen Paris Saint-Germain en Al Duhail zijn achter de schermen echter nog een stuk inniger dan op het eerste oog. De belangrijkste overeenkomst is het feit dat beide clubs eigendom zijn van Tamim bin Hamad al-Thani, de huidige emir en daarmee het staatshoofd van Qatar. Dat Al Duhail eigendom is van de Qatarese koninklijke familie, mag geen toeval heten. In 2017 fuseerden Lekhwiya SC en El Jaish SC tot Al Duhail.

Lekhwiya werd opgericht als Al-Shorta (het Arabische woord ‘Shorta’ betekent politie) en was de club van de politie en de binnenlandse geheime dienst. Fusiepartner El Jaish (letterlijk ‘het leger’) stond voorheen bekend als de club van de militairen en was dus ook verbonden aan een overheidsinstantie. Voor de fusie kroonde Lekhwiya zich in zeven seizoenen vijf keer tot kampioen van Qatar. Dat succes kwam niet volledig uit de lucht vallen, want de club werd jarenlang financieel ondersteund door het Qatarese ministerie van Binnenlandse Zaken. Ondanks dat zowel Lekhwiya als El Jaish betrekkelijk succesvol was, viel de publieke belangstelling bij beide clubs behoorlijk tegen. Dat kon op twee manieren verklaard worden: enerzijds door de relatief korte bestaansgeschiedenis ten opzichte van traditionele Qatarese topclubs als Al Sadd, Al Ahli en A -Wakrah, maar aan de andere kant door de negatieve connotatie die een aan de staat gelieerde club met zich meedraagt. Om één sterke en populaire club te vormen, besloot het ministerie van Sport en Cultuur Lekhwiya en El Jaish samen te voegen tot Al Duhail. Die naam heeft te maken met de buurt waar de club gelegen is en wijst niet meer op banden met het leger, de geheime dienst of de politie.

Ondanks dat de banden met de overheid nu in de clubnaam zijn verdwenen, lijkt de staat nog altijd een vinger in de pap te hebben bij Al Duhail. Met Abdullah Al Thani is momenteel in ieder geval een lid van de Qatarese koninklijke familie de voorzitter van de club. Deze Al Thani is overigens geen onbekende in de Europese voetbalwereld, want hij is ook de eigenaar en president van het Spaanse Málaga. De voorzitter profileert zich echter niet als de man met de meeste macht binnen Al Duhail en treedt weinig op de voorgrond bij de regerend kampioen van Qatar. Khalifa Khamis Al Sulaiti staat doorgaans in de spotlights als de club iets te melden heeft, zoals de aanstelling van Rui Faria als trainer. “Veel mensen zullen denken: waarom ben je hier? Maar na een aantal gesprekken met meneer Khamis begreep ik dit project en de ambities van de club”, zei Faria, die jarenlang aan de zijde van José Mourinho als assistent werkte, bij zijn aanstelling. Door verschillende media wordt gesuggereerd dat de aanstelling van de 43-jarige Portugees georkestreerd is vanuit Parijs, waar sportief directeur Antero Henrique hem nog kent van hun gezamenlijke tijd bij FC Porto.

Khamis lijkt momenteel de brug te vormen tussen Al Duhail en Paris Saint-Germain. Hij staat te boek als de football gentleman van Qatar en is naar verluidt op voetbalgebied de belangrijkste adviseur van de emir, die overigens veel verstand van voetbal heeft en bij zowel Al Duhail als Paris Saint-Germain aan de touwtjes trekt. Het zijn andere mensen die zijn plannen in Doha en Parijs tot uitvoering brengen. Bij Paris Saint-Germain is de dagelijkse leiding in handen van Nasser Al-Khelaifi, een voormalig tennisser die sinds 2011 de leiding heeft over investeringsfonds Qatar Sports Investments. Paris United vergelijkt Al-Khelaifi met Doug Stamper, een personage uit de serie House of Cards. “De emir vertrouwt Nasser, ze werken harmonieus samen. Desondanks is de emir de echte baas bij Paris Saint-Germain”, zei journalist Christian Chesnot, gespecialiseerd in het Midden-Oosten, in gesprek met Paris United. Het is pas sinds kort dat de emir zijn club in Qatar nodig heeft om Paris Saint-Germain te versterken.

Financial Fair Play
Les Parisiens worden de laatste jaren steeds vaker door de UEFA lastiggevallen met de Financial Fair Play-regels. De Europese voetbalbond voerde die regels vanaf het seizoen 2011/12 in om te voorkomen dat er ongestoord bakken met geld konden worden gepompt in het Europese clubvoetbal. Clubs mogen hierdoor in twee seizoenen maximaal 45 miljoen verlies maken, terwijl in de drie seizoenen daarna maximaal 30 miljoen in de rode cijfers mag worden geschreven. Vanaf de invoering van deze regels heeft Paris Saint-Germain samen met Manchester City onder een vergrootglas gelegen bij onderzoekers van de UEFA. De eerste keer dat de Franse topclub onderzocht werd, was in juli 2013. Der Spiegel schreef dat Paris Saint-Germain een vijfjarig sponsorcontract met de Qatar Tourism Authority (QTA) had gesloten, dat de club 215 miljoen euro per jaar opleverde. Voor dat bedrag kreeg QTA in feite niks: geen reclame in het stadion, geen plaats op het shirt en niet eens een banner op de website van de club. Het was duidelijk dat het sponsorcontract een kleine omweg was om miljoenen in Paris Saint-Germain te blijven pompen. Volgens onderzoekers was het sponsorcontract normaal gesproken slechts een kleine drie miljoen per jaar waard, tachtig keer minder dan wat QTA betaalde.

Het is een van de nodige keren dat Paris Saint-Germain de Financial Fair Play-regels heeft omzeild, zo is de afgelopen tijd meer dan eens gebleken uit de publicaties van Football Leaks. Ondanks verscheidende onderzoeken heeft de UEFA Paris Saint-Germain nooit harder bestraft dan met een boete. Ook nu loopt er nog altijd een onderzoek van de Europese voetbalbond naar les Parisiens wegens overtreding van de Financial Fair Play-regels, ondanks dat de Fransen een klacht indienden bij het Hof van Arbitrage voor Sport (CAS). In december bracht L’Équipe het bericht naar buiten dat de Franse topclub Neymar of Kylian Mbappé moest verkopen om aan sancties van de UEFA te ontsnappen. Het blijft altijd gissen in hoeverre dit soort berichten waar zijn, temeer omdat de clubleiding alles ontkende en journalisten van de Franse sportkrant in de ban deed. “Het is niet honderd procent, maar tweeduizend procent zeker. Ze blijven in Parijs. Diverse media, met name Franse media, meldden dat we Neymar of Kylian moesten verkopen. Ik wil hierbij bevestigen dat Kylian en Neymar bij ons blijven”, voegde Al-Khelaifi toe in gesprek met Le Parisien.

In de afgelopen jaren was Paris Saint-Germain er geregeld als de kippen bij om berichtgeving over eventuele sancties van de UEFA te ontkrachten, maar feit is wel dat de club sinds de megatransfers van Neymar (voor 222 miljoen overgenomen van Barcelona) en Mbappé (voor totaal 180 miljoen overgenomen van AS Monaco, na hem eerst een jaar te hebben gehuurd) minder actief is geweest op de transfermarkt. In de afgelopen twee seizoenen werd er verder alleen de portemonnee getrokken om Yuri Berchiche (inmiddels alweer verkocht), Thilo Kehrer, Juan Bernat en Leandro Paredes binnen te halen. Daarnaast werden er de nodige miljoenen binnengehaald met de verkoop van spelers. De activiteiten op de transfermarkt verraden dat Paris Saint-Germain wel degelijk rekening moet houden met de Financial Fair Play-regels. Na het aantrekken van Paredes, voor wie er veertig miljoen euro werd overgemaakt naar Zenit, was er financieel gezien geen ruimte meer om ook nog eens Nakajima binnen te halen.

Imperium
Dat is waar Al Duhail hoogstwaarschijnlijk in beeld is gekomen. In Qatar zijn de financiële mogelijkheden in principe onbegrensd. Mede door de rol van de staat bij Al Duhail, blijken the Red Knights nog altijd het meest slagvaardig in de Qatar Stars League, getuige de huidige waarde van de selectie volgens de cijfers van Transfermarkt (zie tabel) en de recente recordtransfer van Nakajima. Deze constructie biedt Paris Saint-Germain de mogelijkheid om eerst spelers naar Qatar te halen, om ze vervolgens iets later door te schuiven naar Parijs. Les Parisiens zijn uiteraard niet de eerste club die gebruikmaakt van een dergelijke constructie. Zo schuift de City Football Group naar hartenlust met spelers tussen onder meer Manchester City, Melbourne City, New York City FC en Girona. De Italiaanse familie Pozzo is eigenaar van Watford, Udinese en Granada en gebruikt alle clubs in het imperium met het uitwisselen van spelers. De huidige constructie die Paris Saint-Germain met Nakajima lijkt te gebruiken, is wel tamelijk uniek.

Het valt te bezien of Nakajima inderdaad naar Doha gehaald is om hem uiteindelijk naar het Parc des Princes te brengen. Voorlopig bestaan er louter verdenkingen dat de begeerde Japanse vleugelaanvaller via Al Duhail bij Paris Saint-Germain terecht zal komen. Indien dat inderdaad het geval is, en dan valt het niet uit te sluiten dat bijvoorbeeld Medhi Benatia ook in de toekomst naar Parijs trekt, heeft de Franse topclub andermaal een maas in de Financial Fair Play-regels weten te vinden. Nakajima speelde inmiddels twee wedstrijden voor Al Duhail, dat momenteel de nummer twee van de Qatar Stars League is met een achterstand van vier wedstrijden op koploper Al-Sadd. In maart hervat de Qatarese club tevens de AFC Champions League, waarin men het in de groepsfase opneemt tegen Al-Hilal (Saudi-Arabië), Al-Ain (Verenigde Arabische Emiraten) en Esteghlal (Iran). Na de fusie is het een lang gekoesterde wens van Al Duhail om het Aziatische clubtoernooi te winnen. Met Nakajima en Benatia in de gelederen moet er een gooi worden gedaan naar de AFC Champions League. Mogelijk dat als die missie voltooid is, de weg voor Nakajima naar Parijs open ligt.