Hoe CL-winnaar ‘El Príncipe’ een ‘extreem frisse wind’ laat waaien in Argentinië

Voor de verstokte voetballiefhebbers is de selectie van Racing Club een feest der herkenning. Met spelers als Lisandro López (ex-FC Porto en Olympique Lyon), Darío Cvitanich (ex-Ajax), Mateo Cassierra (speelde echter nog geen minuut), Marcelo Díaz (ex-Hamburger SV), Jonathan Cristaldo (voormalig wonderkind) en Leonardo Sigali (ex-Villarreal) herbergt de kersvers kampioen van Argentinië de nodige namen die in Europa nog wel een belletje doen rinkelen. De bekendste naam binnen de club is echter die van sportief directeur Diego Milito, onder wiens leiding La Academia een voor Argentijnse begrippen onorthodoxe weg is ingeslagen.

Door Chris Meijer

Milito was in zijn eerste jaren nooit een waanzinnig talent. El Príncipe, een bijnaam die hij te danken had aan zijn gelijkenissen met de Uruguayaanse aanvallende middenvelder Enzo Francescoli, maakte op twintigjarige leeftijd zijn debuut voor Racing Club. Zijn broertje Gabriel, die voor aartsrivaal Independiente uitkwam, speelde daarentegen al op zijn zeventiende zijn eerste wedstrijd in het betaald voetbal. De oudste telg van de gebroeders scoorde in zijn eerste vier jaar voor Racing, waarmee hij in 2001 met de club kampioen werd, 34 keer in 137 wedstrijden, geen al te indrukwekkend moyenne voor een spits. Toch telde Genoa begin 2004 een kleine tien miljoen euro voor de toen 23-jarige Milito neer. In Europa vond Milito aanmerkelijk vaker het net dan in Argentinië. Via Genoa en Real Zaragoza (waar hij met broertje Gabriel samenspeelde) kwam de spits in 2009 bij Internazionale terecht. In het blauw-zwart vierde Milito zijn grootste successen als speler, met als hoogtepunt de treble in 2010 onder leiding van José Mourinho. Met twee doelpunten in de met 0-2 gewonnen finale tegen Bayern München had de 25-voudig Argentijns international de hoofdrol in het Champions League-succes van i Nerazzurri.

Na vijf jaar in het shirt van Internazionale keerde Milito op zijn 35e terug bij jeugdliefde Racing, de club waar hij naar eigen zeggen altijd zijn carrière wilde afsluiten. In zijn laatste twee jaar als profvoetballer voegde de spits nog een Argentijnse landstitel toe aan zijn palmares, waarmee hij geschiedenis schreef. Milito is de enige speler in de recente clubgeschiedenis die twee keer kampioen werd met Racing. “Hier voel ik me kalm en gelukkig, bij Racing ben ik thuis. Ik ben Genoa, Real Zaragoza en Internazionale dankbaar, die clubs hebben me heel veel gegeven. Maar Racing is mijn thuis. Ik heb een prachtige carrière gehad”, sprak Milito tegenover verschillende Argentijnse media vlak voor zijn laatste wedstrijd in het shirt van Racing. Door zijn liefde voor de club uit Avellaneda, een voorstad van Buenos Aires, mag het geen verrassing heten dat hij na zijn carrière verbonden bleef aan Racing.

Unieke functie
Waar broertje Gabriel na zijn loopbaan aan de slag ging als trainer, zag Milito voor zichzelf een andere functie weggelegd. Na zijn afscheid in 2016 ging hij bij Racing aan de slag als sportief directeur, een functie die tamelijk uniek is in het Argentijnse voetbal en meer toebehoort aan de Europese voetbalstructuur. “Vaak worden spelers binnengehaald door de trainer of de president, met de hulp van een aantal zaakwaarnemers. Er is geen proces: alles verandert constant. Daarnaast worden er geregeld cruciale beslissingen genomen door mensen die helemaal niets van voetbal weten”, legde Eduardo Huerta, momenteel de rechterhand van Milito bij Racing, uit aan de New York Times. De oud-spits wilde de ideeën die hij had opgedaan in Europa graag implementeren in Argentinië. “Hij heeft gezien hoe er in Europa gewerkt wordt en hij probeerde die ideeën hier door te voeren.”

Racing stond er op het moment dat Milito begon als sportief directeur op z’n zachtst gezegd tamelijk belabberd voor. De financiële situatie van de club was dusdanig penibel, dat een groep van dertig supporters de academie betaalde én onderhield, bijvoorbeeld door te verven en het gras te maaien. Mede daardoor was het lastig om te wedijveren met grootmachten als Boca Juniors en River Plate. De enige manier voor Racing om deze clubs af te troeven, is door op een andere manier te werk te gaan. Het eerste dat Milito deed om zijn nieuwe beleid invulling te geven, was een scoutingsapparaat opbouwen met mensen die in zijn ogen verstand van het spelletje hadden. Zo gaf hij Huerta een prominente plaats in de technische leiding. Hij werkte als journalist samen met Martí Perarnau, voormalig hoogspringer en de biograaf van Josep Guardiola. Door zijn band met Perarnau kreeg Huerta de kans om in de keuken te kijken bij onder meer Borussia Dortmund, Sevilla, Barcelona, Olympique Marseille en Real Madrid. Daarnaast haalde Milito Javier Weiner naar Racing, een man die op freelance-basis als scout voor Europese clubs als Bayer Leverkusen en Udinese had gewerkt.

Met het versterkte scoutingsapparaat is Racing nu in staat om op een andere manier te zoeken naar nieuwe spelers. “We willen een ander type club zijn, met een goede verstandhouding tussen de president, de technisch directeur en de trainer. We moeten creatief zijn en hebben een goed netwerk, waardoor we spelers eerder op de korrel hebben dan grotere clubs. In financieel opzicht kunnen we niet concurreren met Boca Juniors en River Plate”, zei Weiner in gesprek met The Independent. Het betekent dat Racing sinds kort scouts naar internationale jeugdtoernooien, de lagere Argentijnse divisies of andere Zuid-Amerikaanse landen als Colombia, Paraguay, Venezuela en Peru stuurt, iets dat clubs uit Argentinië tot dusver eigenlijk nooit deden. Door criticasters wordt het Argentijnse clubvoetbal beschouwd als een enigszins conservatief en isolationistisch wereldje, waardoor het huidige beleid van Racing tamelijk baanbrekend is. Milito heeft bij deze manier van werken een voorbeeld genomen aan Sevilla, dat door de concurrentie van bijvoorbeeld Real Madrid en Barcelona op eenzelfde manier te werk moet gaan.

Zuid-Amerikaanse manier van opleiden
“Het is moeilijk, omdat Argentinië nog steeds vastzit in de twintigste eeuw. Je hebt tegenwoordig alle informatie die je wilt, van iedere speler of club ter wereld. We willen dat benutten op het gebied van scouting en meer spelers afleveren aan Europese clubs. Zuid-Amerikaanse spelers maken het Europese voetbal interessant, omdat ze op een andere manier opgeleid zijn. Om die reden willen we binnen onze academie op een Zuid-Amerikaanse wijze blijven werken”, vertelde Huerta aan World Football Index. Naast het scouten van onontdekt talent, is de opleiding van Racing een belangrijk speerpunt in het beleid van Milito. De club heeft altijd bekend gestaan om zijn goede jeugdopleiding, die naast Milito en Lisandro López recent onder meer Sergio Romero, Luciano Vietto en Lautaro Martínez voortbracht. Sinds kort brengt Racing 55 jeugdspelers onder op het trainingscomplex, waar hen alle hulp geboden wordt in de ontwikkeling. In de jeugdopleiding van de club wordt tegenwoordig voornamelijk de focus gelegd op individuele ontwikkeling, in plaats van resultaten. Het moet er allemaal toe leiden dat Racing op termijn zijn elftal kan bouwen op spelers uit de eigen jeugdopleiding, waarna zij na een aantal jaar in de hoofdmacht de overstap naar Europa dienen te maken.

“Kijk naar Martínez, zijn bewegingen zijn Argentijns door de manier waarop hij gecoacht is. Wij willen dat merk uitbreiden, dus focussen we ons op ontwikkelen op de Argentijnse manier. We doen tegenwoordig bijvoorbeeld ook mee met internationale jeugdtoernooien, iets dat eerder nooit gebeurde”, sprak Huerta. Miguel Gomis, hoofd jeugdopleiding bij Racing, vulde aan: “We vechten al jaren tegen het idee dat competitie kinderen laat groeien. Het heeft invloed op de ontwikkeling van spelers, die wrede competitie. We zien niet de fouten die we maken, want hoe slecht we dingen ook doen, spelers breken door. Zwitserland weet hoe je horloges maakt. Wij weten hoe je spelers maakt. Maar hoe train je talent? Dat is grijs gebied en niet gemakkelijk te managen.” Om de interesse uit Europa aan te wakkeren, heeft men sinds kort iemand in dienst die de contacten met scouts onderhoudt. De aanleiding daarvoor was enigszins opmerkelijk: Weiner zag tijdens een wedstrijd een aantal ‘blonde, lange gasten’ achter het doel zitten. Het bleken scouts van FC Kopenhagen, die gewoon een kaartje voor de wedstrijd moesten kopen omdat ze met niemand binnen de club contact konden krijgen.

Nieuwe markten
De verbeterde contacten met buitenlandse scouts hebben ook te maken met de beoogde internationalisering van Racing. “Het is niet gemakkelijk voor ons, omdat we niet Boca of River zijn. We hebben niet de internationale status die deze clubs al hebben. De laatste tijd trekken we steeds meer fans van over de hele wereld, door onze campagnes. We proberen om de spelers die we hebben voortgebracht te benutten om Racing een bekende naam in het voetbal te maken”, vertelde Huerta. “Dat is niet altijd gemakkelijk, door de socio-cultuur in Argentinië. We proberen nieuwe markten te vinden in China, Afrika en Europa. Onlangs hebben we een Chinese club bezocht, terwijl Diego naar Koeweit is geweest. We zijn aan een pad begonnen, waardoor we over een aantal jaar impact op de wereld en de Superliga hopen te hebben. De club focust zich op het belang van modernisering, Milito en zijn team proberen om commerciële samenwerkingen over de hele wereld op te zetten. In een isolationistisch voetballand als Argentinië geldt dat als een extreem frisse wind.”

Die frisse wind heeft nu al sneller dan gedacht geresulteerd in zilverwerk. Door een 1-1 gelijkspel tegen Tigre in de voorlaatste speelronde is Racing niet meer te achterhalen door naaste achtervolger Defensa y Justicia. “Ik had niet gedacht dat we al zo snel weer terug aan de top zouden zijn”, liet voorzitter Víctor Blanco doorschemeren in gesprek met Clarín. Hij benadrukt dat het uitgangspunt van het beleid van Racing betrekkelijk simpel is: minder geld uitgeven dan wat er binnenkomt. “Als je op lange termijn goed werkt, levert dat resultaten op. Ik voelde dat het tijd was om achter een duidelijk doel te gaan staan en alles zoveel mogelijk te professionaliseren. Het idee is om een sterk Racing voor de komende tien jaar te bouwen. We werken heel direct met elkaar binnen de club, maar we hebben een gezamenlijk doel en dat is om Racing hogerop te krijgen. Diego is veeleisend, El Chacho (trainer Eduardo Coudet, red.) ook. Dit is een groep die niets aan het toeval overlaat.” La Nación schreef dat Milito en Coudet in het afgelopen seizoen wel degelijk hun meningsverschillen hadden, maar in het belang van Racing vonden de twee altijd een compromis.

Zo schaarde Milito zich bijvoorbeeld achter zijn trainer toen Ricardo Centurión uit de selectie werd verwijderd na een ruzie. Tot februari was de vleugelaanvaller, die bij Genoa een verleden in Europa heeft, meer dan eens basisspeler in het elftal van Coudet, die het jeugdproduct een disciplinaire schorsing oplegde. Het is de vraag of de 44-jarige oefenmeester ook volgend seizoen aan het roer staat bij Racing, want hij is momenteel in het bezit van een aflopend contract. Wie er ook voor de groep zal staan, Milito zal onverstoord verder gaan met het uitwerken van zijn plannen. Dat zijn ‘missie’ om Racing weer Argentijns kampioen te maken zo snel al is vervuld, verandert niets aan de langetermijnvisie van El Príncipe. “We zijn blij, omdat al onze plannen gericht waren op dit succes. Winnen is nooit gemakkelijk”, zei Milito vlak na het veroveren van de Argentijnse titel tegenover FOX Sports. “Ik wil het team en de staf feliciteren met het kampioenschap. Dit succes heb ik beleefd als supporter. Als voetballer is het anders, want dan kan je de spanning nog kwijt omdat je onderdeel van de groep bent.”