Hoe Brands de waarde van de Everton-selectie met 150 miljoen liet stijgen

Marcel Brands ruilde drie jaar geleden zijn baan als technisch manager bij PSV in voor een topfunctie bij Everton. Nadat hij de lijnen had uitgezet bij RKC Waalwijk, AZ en PSV, mocht hij hetzelfde gaan doen in Liverpool. Everton heeft grootse plannen, wil meedoen in de Engelse top en Europa. Aan Brands de taak om een selectie samen te stellen die aan de hoge verwachtingen moet voldoen. Dat de Nederlander goed op weg is blijkt wel uit zijn nieuwe contract.

Everton draait in de Premier League al jaren mee als middenmoter, met hier en daar een uitschieter in positieve of negatieve zin. In de nabije toekomst willen the Toffees gaan meedraaien in de Engelse top en structureel Europees voetbal halen. Met clubs als Arsenal, Chelsea, Liverpool, Manchester City, Manchester United en Tottenham Hotspur zijn er echter meer dan genoeg clubs die minimaal hetzelfde nastreven. Het is dus dringen geblazen in de top van Engeland. Om serieus mee te gaan doen is door Everton een beleid uitgestippeld waarin Brands een belangrijke rol speelt. De Nederlander moet van de middenmotor een Engelse topclub maken en krijgt daar de tijd, ruimte en het geld voor. Everton is momenteel de nummer acht van de Premier League en staat dus nog lang niet waar het moet zijn. Toch is men binnen de club zeer tevreden over de werkzaamheden van Brands. Zijn aankopen doen het vaker wel dan niet goed en met oog op de komende jaren is het vertrouwen in hem uitgesproken met een vernieuwd contract tot medio 2024.

Brands viel in Europa op door zijn manier van werken bij PSV. Hij haalde onder meer Dries Mertens, Kevin Strootman, Andrés Guardado, Santiago Arias, Hirving Lozano en Luuk de Jong naar Eindhoven, terwijl hij spelers als Georginio Wijnaldum en Memphis Depay voor vele miljoenen wist te verkopen. In 2018 kon hij de verleiding niet weerstaan toen Everton op de stoep stond. Na lang wikken en wegen ging hij in op de aanbieding van the Toffees. "Het is echt lastig om iets dat goed is los te laten, maar dat ga ik nu toch doen", zei Brands bij zijn vertrek. "Ook in mijn functie is de Premier League natuurlijk iets geweldigs. Het is in alle opzichten de grootste competitie ter wereld. Ik krijg nu de kans om daar op mijn manier iets neer te gaan zetten. Daar kijk ik ontzettend naar uit." Na acht jaar verliet hij PSV met drie landstitels (2015, 2016 en 2018) en een TOTO KNVB Beker (2012) op zak. "Ik ga de cultuur bij Everton niet veranderen. Ik hoop wel een paar dingen te kunnen verbeteren. Ik ben de eerste uit Nederland in zo'n functie. Dat is wel bijzonder", zei Brands.

Brands zorgt voor metamorfose
Met Brands aan het roer als director of football hoopte Everton op betere tijden. De club uit Liverpool was in 2018 op de achtste plaats in de Premier League geëindigd. Club eigenaar Farhad Moshiri nam daar geen genoegen mee. De Iraanse miljardair wilde meer en kondigde een aanval op de Engelse top aan. Director of football Steve Walsh werd ontslagen en Brands kreeg een driejarig contract. Een van de eerste handelingen van Brands was het aanstellen van een nieuwe trainer. Marco Silva kwam over van Watford en kreeg van de Nederlandse ‘td’ een aantal versterkingen. Brands gaf de Everton-selectie een ongekende metamorfose. In totaal werden in de zomerse transferperiode van 2018 negentien spelers definitief uitgezwaaid. Onder meer Wayne Rooney en Davy Klaassen vertrokken uit Liverpool. Door nog eens veertien spelers op huurbasis te laten vertrekken maakte Brands nog meer ruimte in de selectie. De Nederlandse directeur slaagde er vervolgens in om een aantal grote namen naar Goodison Park te halen. De fans waren in hun nopjes met de komst van Richarlison, Bernard, Lucas Digne, Yerry Mina en André Gomes. Het aantrekken van deze spelers kostte Everton totaal ongeveer honderd miljoen euro.

Everton beleefde een wisselvallig seizoen onder leiding van Silva. In de League Cup werd de ploeg in oktober uitschakeld door Southampton, in de FA Cup bleek Millwall te sterk in de vierde ronde. Voor een serieuze aanval op de top was het nog veel te vroeg, zo concludeerde men in Liverpool aan het einde van het seizoen. De meeste topwedstrijden werden verloren en met de achtste plaats greep Everton net naast Europees voetbal. Voor Brands was het een signaal om de selectie nog verder te versterken. De Nederlander wist voor 80 miljoen euro aan spelers te verkopen en voor circa 120 miljoen versterkingen te halen. Alex Iwobi was met een bedrag van dik dertig miljoen euro de duurste aankoop, terwijl ook Moise Kean (voor 27,5 miljoen euro overgenomen van Juventus) en Fabian Delph (voor 9,5 miljoen euro overgenomen van Manchester City) kwamen. André Gomes kwam voor 25 miljoen euro definitief over van Barcelona en voor Jean-Philippe Gbamin (FSV Mainz 05) werd hetzelfde bedrag betaald. Ondanks de enorme investeringen draaide het voor geen meter onder Silva. Toen op 5 december 2019 met 5-2 werd verloren van Liverpool en de achttiende plaats was ingenomen greep Brands in. Silva kreeg zijn ontslag en met Carlo Ancelotti, die overkwam van Napoli, wist Brands later die maand een grote naam aan te stellen.

Ancelotti kreeg de boel weer op de rit en onder zijn bewind eindigde Everton op de twaalfde plaats. Zijn komst wordt in Engeland gezien als een gouden greep van Brands. De Italiaanse oefenmeester was op zijn beurt onder de indruk van Brands “Mijn eerste indruk was meteen goed, Marcel heeft veel kennis over voetbal en over spelers. Het is een genot om met hem te werken. We spreken elkaar elke dag en we werken elke dag samen om het team en de selectie beter te maken”, vertelde hij vorig jaar in een speciale documentaire over Brands. “Hij wil alles weten over spelers, dat is goed. Iedereen kan de technische kwaliteiten van een spelers zien, maar niet iedereen kan het karakter van een speler inschatten. Het feit dat Marcel deze eigenschap heeft, is heel belangrijk voor de club.” Mede door die kwaliteit lukte het Brands om Kean los te weken bij Juventus. De Nederlander nodigde de moeder van de spits uit en sprak haar bij de presentatie van haar zoon toe. “Het was ongelooflijk mooi dat hij tegen mijn moeder zei dat hij op me zou passen. Zij is de belangrijkste persoon in mijn leven. Daardoor wist ik zeker dat ik me hier thuis zou voelen”, aldus Kean. “Elke keer als ik hem zie, wil ik gewoon zeggen: dank je, dank je, dank je. Dat is misschien wat overdreven, maar hij is de belangrijkste reden geweest voor mij om hierheen te komen.”

De erfenis van Steve Walsh
Niet alle spelers die Brands naar Goodison Park heeft aangetrokken bleken voltreffers. Omdat het overgrote deel van de aankopen goed presteert, is de publieke opinie over Brands in Engeland zeer positief. De Nederlander staat er een stuk beter op dan zijn voorganger Steve Walsh, van juli 2016 tot mei 2018 director of football van Everton. Hij was de man die onder meer Wayne Rooney, Idrissa Gueye en Jordan Pickford naar Everton haalde. Walsh deed echter ook veel miskopen. Davy Klaassen wordt gezien als een van de grootste miskopen uit de clubgeschiedenis en ook het aantrekken van Cuco Martina, Yannick Bolasie, Ashley Williams, Nathangelo Markelo, Boris Mathis, Josh Bowler, Henry Onyekuru en Cenk Tosun pakte niet goed uit. Voor andere aankopen werd door Walsh een te hoge transfersom of een te hoog salaris betaald, zo vinden kritische Everton-fans. Morgan Schneiderlin werd bijvoorbeeld voor 23 miljoen euro gekocht en drie jaar later met een verlies van 20 miljoen euro verkocht. In zijn tijd bij Everton gaf Walsh bijna driehonderd miljoen euro uit. Een groot deel van dat geld is inmiddels verdampt. Brands kon het vuile werk opknappen en heeft dat naar behoren gedaan, zo is de publieke opinie.

De jonge schrijver Garrett Post vatte de situatie op de Everton-fanwebsite grandoldteam.com in de zomer van vorig jaar treffend samen: “Hoewel Marcel Brands verre van perfect werk heeft geleverd bij Everton, erfde hij van Steve Walsh een absolute puinhoop als we het hebben over de selectie en financiële situatie. Walsh heeft de hoop van Everton om zich een weg naar Europa te banen verpest. Nu komt het aan op Brands en Ancelotti, die de zware taak hebben om de selectie te herstellen en de rotzooi die Walsh heeft gemaakt op te ruimen. Ik hoop dat de Evertonians hun geduld kunnen bewaren, want het lijkt erop dat Everton nog steeds lijdt onder de schade die Walsh heeft aangericht.” Het oordeel over de werkzaamheden van Brands klinkt een stuk positiever. “Over het algemeen zijn de deals van Brands veel beter dan die van Walsh. Hij betaalt niet te veel en deelt geen belachelijke contracten uit. De kwaliteit van de spelers die hij aantrekt ligt veel hoger dan onder Walsh. Brands lijkt een visie voor de toekomst te hebben. Blijft Brands dan gevrijwaard van kritiek? Nee, natuurlijk niet. Hij is een verbetering ten opzichte van Walsh, maar dat zegt niet veel. Brands kan het antwoord zijn op de ongehoorde gebeden van de Evertonians.”

De metamorfose is niet goedkoop geweest. In de afgelopen drie seizoenen heeft Brands meer geld uitgegeven dan er binnenkwam. In totaal gaf hij bijna 300 miljoen euro uit aan nieuwe spelers. Op basis van de cijfers van Transfermarkt leverde het werk van de Nederlander een negatieve transferbalans van 182 miljoen euro op. Daartegenover staat wel dat de selectie van Everton meer waard is dan toen hij het stokje overnam van Walsh. In het seizoen 2017/18 was de complete selectie, bestaande uit 39 spelers, 311,25 miljoen euro waard. De Everton-selectie van dit seizoen telt 24 spelers. Zelfs met 15 spelers minder is de selectie véél meer waard. De huidige waarde van de selectie ligt volgens Transfermarkt namelijk op 464,5 miljoen euro, een verhoging van ruim 150 miljoen euro.

De volgende stap
Brands heeft na drie jaar bijna helemaal afgerekend met de erfenis van Walsh. Hij heeft de Everton-selectie op orde en haalde afgelopen zomer opnieuw een aantal belangrijke spelers naar Liverpool. Vooral voor het binnenhalen van James Rodriguez, die transfervrij overkwam van Real Madrid, zijn de fans hem nog iedere dag dankbaar. Maar ook het aantrekken van Allan en Ben Godrey pakte tot duver goed uit. Het team van Ancelotti staat richting het einde van het seizoen op de achtste plaats. Voorlopig is dit niet genoeg voor Europees voetbal, maar met nog een wedstrijd tegen landskampioen Manchester City voor de boeg is in theorie de zesde plaats nog mogelijk. Everton is nog niet waar het wil zijn, maar de weg naar boven is ingezet. Na drie jaar puinruimen ziet de toekomst van Everton er rooskleurig uit, mede dankzij het werk van Brands. Voorzitter Bill Kenwright beloonde hem vorige maand met een nieuw contract. “Het was al lang duidelijk dat Marcel en ik binnenkort zouden gaan zitten voor zijn nieuwe contract. Toen Farhad ook zijn toestemming gaf, waren we er snel uit. Marcel is ontzettend goed in zijn werk en heeft een geweldige werkrelatie met Carlo, mij en onze algemeen directeur. Farhad en ik wensen onze geweldige staf succes en geluk bij het verder bouwen aan een mooie toekomst voor onze club”, aldus Kenwright.

Brands, die in januari 2019 toetrad tot het bestuur van Everton, ligt nu tot aan de zomer van 2024 vast op Goodison Park. Als zijn nieuwe contract afloopt hoopt de club de overstap te maken naar het gloednieuwe stadion, dat plaatsbiedt aan meer dan 50.000 toeschouwers. Tegen die tijd moeten de sportieve prestaties verbeterd zijn en met het nieuwe onderkomen hoopt de club de volgende stap te zetten richting de top van Engeland en Europa. Ook komende zomer wordt verwacht dat de club een stap vooruit zet. Door de aanwezigheid van Ancelotti en de financiële stootkracht is Everton in staat om kwaliteit aan te trekken.

Volgens Engelse berichtgeving krijgt Brands van Moshiri de komende transferperiode een budget van omgerekend zo’n 120 miljoen euro te besteden. Bovenaan het wensenlijstje van Ancelotti zou Napoli-verdediger Kalidou Koulibaly staan. Ook de naam van Atlético Madrid-back Kieran Trippier zingt rond in bij Everton. Verder heeft Ancelotti volgens Football Insider bij Brands een verzoek ingediend om ‘een aanvaller van wereldklasse’ te halen. In de wandelgangen wordt AC Milan-aanvaller Rafael Leão genoemd als mogelijke versterking. Met twee of drie gerichte aankopen zal Everton nog niet gaan meedoen om de landstitel, maar hoopt het weer een beetje dichter naar de top te schuiven.

[stand:8]