Hij veroverde Europa met Feyenoord en overleed op 33-jarige leeftijd

Feyenoord en Dinamo Zagreb stonden vóór dit seizoen nooit tegenover elkaar in Europees verband, maar de clubs hebben door Mladen Ramljak toch een bijzondere band. Ramljak maakte in 1973 de overstap van Dinamo Zagreb naar Feyenoord, won een jaar later de UEFA Cup en zou in 1978 sterven door een auto-ongeluk. Op de dag van de Europa League-wedstrijd tussen Feyenoord en Dinamo Zagreb haalt Kroatië herinneringen op aan de oud-verdediger.

Ramljak, zevende van links op de bovenste rij van de foto, was tussen 1962 en 1973 goed voor 265 competitiewedstrijden voor Dinamo Zagreb. Zijn hoogtepunt was het veroveren van de Jaarbeursstedenbeker, de voorganger van de UEFA Cup, in 1967; in dienst van Feyenoord won hij de landstitel en de UEFA Cup tijdens zijn debuutseizoen 1973/74. Ramljak had een basisplaats in de gewonnen returnwedstrijd (2-0) in de finale tegen Tottenham Hotspur in De Kuip. Hij werd ooit aangetrokken vanwege een blessuregolf in Rotterdam en speelde in totaal 68 wedstrijden voor Feyenoord, alvorens in 1977 voor 50.000 gulden te vertrekken naar AZ.

Eigenlijk wilde Ramljak zijn loopbaan als amateur afsluiten in zijn geboorteland, maar hij greep de kans om naar AZ te vertrekken met beide handen aan. Het deed hem goed om actief te kunnen blijven in het betaald voetbal. "Het is nu eenmaal mijn beroep", zei de doorgaans stoïcijnse voorstopper daarover. Zonder een wedstrijd te hebben gespeeld voor AZ, mocht hij na een paar maanden echter alweer vertrekken uit Alkmaar. Ramljak werd vanwege een liesblessure en problemen met zijn achillespees afgekeurd voor het spelen van profvoetbal.

Zijn afscheidswedstrijd bij Feyenoord, een 1-1 gelijkspel tegen NAC Breda op 1 mei 1977, werd zodoende zijn laatste wedstrijd ooit als prof. Ramljak, een afgestudeerd econoom, raakte op 13 september 1978 met zijn personenauto in frontale botsing met een vrachtwagen. Hij overleefde het ongeluk niet. Ramljak werd 33 jaar. Hij stond bekend als een veelzijdige, technisch vaardige verdediger: de Joegoslaaf had een goede balbehandeling, schuwde de combinatie niet en kon zodoende gebruikt worden als voorstopper, ausputzer en zelfs als centrale middenvelder. In de lucht was Ramljak nagenoeg onklopbaar.

Feyenoord: erg kwetsbaar zonder Ramljak, kopte het Leidsch Dagblad op maandag 4 november 1974, twee dagen na een zwaarbevochten 3-3 remise van Feyenoord op bezoek bij FC Den Haag. "Feyenoord zonder Ramljak, vraag Henk van Leeuwen (toenmalig aanvaller van FC Den Haag, red.) maar eens hoe onbezorgd je dan kunt voetballen. Je wint alle kopduels; er is wanneer die Ramljak op het appel ontbreekt geen enkele Feyenoorder die je tussen hemel en aarde serieus van de bal betwist. En niet alleen Van Leeuwen, maar ook Martin Jol, Dojcin Perazic en nog een aantal andere Hagenaars kon zaterdag vrij en onverveerd richting Eddy Treijtel koppen."

"Of spaarde Feyenoord Mladen Ramljak misschien juist met het oog op CF de Barcelona", vroeg de krant zich af, doelend op de achtste finale tegen Barcelona in de Europacup I. "Een zuchtende Wiel Coerver: 'Was dat maar waar. Mladen kon echt niet. Hij trainde heel de week ook niet. Dat wil zeggen niet met de bal. Ik zou het op dit moment echt niet weten.'" Feyenoord had in eigen huis met 0-0 geremiseerd tegen Barcelona en stond op 5 november, een dag na het bewuste krantenartikel, voor een loodzware opgave in het Camp Nou. Tegen het Barcelona van Rinus Michels, met Johan Neeskens en Johan Cruijff in de basis, verloor Feyenoord uiteindelijk met 3-0 door een hattrick van Carles Rexach. Maar Mladen Ramljak deed mee.

"Mladen was het prototype van een moderne, defensief ingestelde voetballer: een centrumverdediger annex middenvelder, snel, wendbaar, intelligent...", somt journalist Milivoj Nikolic van Vecernji list op. "Mladen en Rudolf Cvek (oud-ploeggenoot van Ramljak bij Dinamo Zagreb, red.) waren spelers die met hun kwaliteiten vandaag de dag voor een Europese topclub zouden kunnen spelen. Mladen was een moderne speler, Westers-georiënteerd. Hij hield van buitenlandse muziek. In Spanje kocht hij ooit een plaat van Julio Iglesias. Hij had toen net een van zijn eerste singles, Chiquilla uitgebracht. Ramljak zei toen tegen ons: 'Let op, deze zanger wordt een wereldster.'"

"Ramljak was voorbestemd om Dinamo te gaan leiden na zijn carrière. Het was een geweldige speler, een geboren leider met een goede reputatie en charisma. Hij was een publiekslieveling, een ideaal persoon om in de toekomst directeur van de club te worden", concludeert Nikolic. De Kroatische krant 24sata schrijft dat Ramljak bekendstond als een elegante verdediger, die zelden een overtreding nodig had. Maar daar denkt Jan Mulder anders over, bleek uit herinneringen die hij in oktober 2017 ophaalde in het magazine SANTOS. Mulder stond als aanvaller van Ajax tegenover Ramljak en kan zich de onderlinge duels nog goed herinneren.

"Ramljak sprak niet. Als ik Ramljak kort zou moeten omschrijven, zou het met deze woorden zijn: beenhard zwijgen. Hij was lid van het Genootschap der Scheermessen. Oudere Feyenoord-stoppers als Rinus Israël en Theo Laseroms hadden de naam hun spitsen door de lucht te kegelen. Jammer, ze waren niet half zo hard als Ramljak", blikte Mulder terug. Op 27 februari 1974 eindigde De Klassieker in 2-2, nadat de huidig tv-analist vlak voor tijd een enorme kans op de winnende treffer miste. "Wim Rijsbergen zou me, met een vriendelijk woord en nét geen vals lachje op zijn topsmoel, hebben getroost, om me nog beroerder te maken, Ramljak vertoonde geen enkele emotie."

Jaarlijks wordt het overlijden van Ramljak herdacht tijdens het Mladen Ramljak Memorial Tournament, een oefentoernooi dat in 2018 en 2019 werd gewonnen door het Feyenoord Onder-19 van Dirk Kuyt. Feyenoord en Dinamo Zageb doen er geregeld aan mee; in augustus 2019 won Feyenoord in de finale met 1-2 van de topclub uit Kroatië. Dit jaar werd er, vermoedelijk door het coronavirus, geen editie georganiseerd.