‘Hij stopte en begon te schreeuwen: ‘Denk je dat we hier bij Barcelona zijn?’’

Nederlandse profvoetballers zijn in alle uithoeken van de wereld te vinden, van de spotlights van de grote Europese competities tot de meer avontuurlijke dienstverbanden op andere continenten. In de rubriek Over de Grens spreekt Voetbalzone wekelijks met een speler die buiten de landsgrenzen actief is. Met deze keer aandacht voor Arian Sevok, die sinds kort zijn geld verdient bij het Iraakse Zakho FC.

Door Chris Meijer

In juni 2016 plofte er in huize Sevok in Nieuw-Vennep een onverwachte brief op de mat. Arian Sevok werd, enigszins tot zijn eigen verbazing, voor het eerst uitgenodigd voor de Onder-19 van Irak, het land waar 21 jaar geleden zijn wieg stond. Al op eenjarige leeftijd kwam hij met zijn ouders naar Nederland, waar hij onder de rook van Schiphol opgroeide. Sevok speelde als doelman in de jeugd van Ajax, AFC, FC Lisse en Almere City, waar hij in de Onder-19 zat toen de uitnodiging vanuit Irak kwam. Zijn geboorteland zag hij in al die jaren tot dan toe één keer terug, tijdens een vakantie. De uitnodiging voor Irak Onder-19 zou zijn carrière, en daarmee ook zijn leven, uiteindelijk sterk veranderen. “Ik wist eigenlijk niet zo goed hoe ik me moest gedragen. Op het moment dat ik me voor het eerst bij de Onder-19 meldde, was ik nog heel jong en ik sprak geen Arabisch. Ik kwam voor het eerst als voetballer in Irak en werd meteen voor de leeuwen gegooid: de trainingen waren heel anders, we speelden op een hockeyveld”, brengt Sevok in herinnering. Zijn eerste wedstrijd met Irak Onder-19 verliep desastreus.

“Ik maakte de grootste blunder in mijn hele carrière, ik kon wel door de grond zakken. Er zaten zoveel mensen op de tribune. Tijdens de wedstrijd werd ik nog wel opgepept, maar na afloop had ik direct door hoe laat het was. De keeperstrainer heeft nog met me gesproken en zei dat ik veel potentie had, maar dat hij er verder ook niet zoveel aan kon doen. Ik werd vervolgens niet meer opgeroepen. Daar heb ik een tijdje mee gezeten, maar op een gegeven moment moest ik de knop omzetten en had ik me er bij neergelegd”, vertelt de sluitpost. De scouts van de Iraakse voetbalbond verloren hem echter niet uit het oog en ruim een jaar geleden ontving Sevok, die inmiddels in Jong Almere City speelde, opnieuw een belletje vanuit het Midden-Oosten. Hij werd uitgenodigd voor een trainingskamp met Irak Onder-23 in Turkije. “Ik sprak helemaal geen Arabisch, dus ik heb de telefoon aan mijn vader gegeven”, lacht hij. “Ik geloofde het op de een of andere manier niet, dus ik zei: ‘Het zal wel’. Een week van tevoren kreeg Almere City een brief van de bond en ontving ik de vliegtickets, waardoor ik dacht: wow, het gaat echt gebeuren. Op dat trainingskamp ging het heel goed en sindsdien zit ik erbij.”

Door zijn status als jeugdinternational maakte Sevok al snel naam in Irak. “Na het eerste trainingskamp vroegen de eerste clubs al mijn naam bij de trainers.” Aanvankelijk zag hij echter niets in een overstap naar Irak. Sevok maakte de afgelopen drie seizoenen deel uit van de selectie van Jong Almere City, al was hij daar geen vaste waarde onder de lat. Gaandeweg de voorbereiding kwam hij tot de conclusie dat het perspectief bij de club uit de Keuken Kampioen Divisie weinig rooskleurig was. “Ik zat in mijn derde jaar bij Jong Almere City en ik kwam maar niet vooruit, dus ik had het gevoel dat ik iets moest veranderen. Het is niet dat ik oud ben, maar ik ben bijna 22 en je moet toch iets gaan bereiken in je carrière. Mijn vader is mijn zaakwaarnemer en hij werd platgebeld door Iraakse clubs, tijdens de afgelopen transferwindow ging het echt los. Ik zei heel lang: ‘Ik wil het niet, ik wil het niet’. Eerst wilde ik nog rondkijken in Europa, maar ik zou liegen als ik zou zeggen dat de Europese clubs in de rij stonden. Helaas niet. Het plaatje was in sportief en financieel opzicht niet compleet. Dan moet je eerlijk tegenover jezelf zijn.”

Wat deed je aanvankelijk twijfelen om de overstap naar Irak te maken?
“Als je Irak hoort, denk je niet meteen: oh, dat is een leuk land om te gaan voetballen. Zo eerlijk moet ik ook zijn. De eerste gedachte bij Irak is vaak niet positief, dus dat heeft voor twijfel gezorgd. In Nederland wordt het land toch voornamelijk geassocieerd met onveiligheid. Met het nationale team had ik al trainingskampen gehad in Irak, dus ik wist al een beetje hoe het er aan toeging. Ik heb ook met trainers en spelers gesproken, maar het is altijd afwachten hoe het is als je er daadwerkelijk bent. Op een gegeven moment is bij mij de knop omgegaan en heb ik besloten dat ik wel de overstap naar Irak wilde maken.”

Waardoor is die knop omgegaan?
“Ik heb hier de mogelijkheid om me echt op het voetbal te focussen. In Nederland werkte ik nog naast het voetbal, want ik verdiende gewoon niet genoeg met het voetbal. Ik maakte hele lange dagen en dat was ik op een gegeven moment zat. Als je in de jeugd speelt, is het allemaal nog leuk. Maar op een gegeven moment moet je geld gaan verdienen, ook al klinkt dat misschien raar. Dat kon hier, gelukkig.”

Zijn de voorwaarden in de Iraqi Premier League ook beter dan je van tevoren had verwacht?
“Ik weet dat mensen het misschien niet denken, maar in Irak valt er ook wel goed geld te verdienen. Bovendien speel ik nu op het hoogste niveau. Het zegt de mensen in Nederland misschien weinig, maar het leeft hier enorm. Zowel in financieel als in sportief opzicht kon ik deze kans niet laten lopen.”

Zodoende besloot Sevok afgelopen zomer in te gaan op een van de vele aanbiedingen vanuit Irak. Hij zette zijn handtekening onder een contract bij Zakho FC, afkomstig uit de gelijknamige stad in het noorden van Iraaks-Koerdistan op de grens met Turkije. “Ik ben hier vlakbij geboren, dus ik heb familie in de buurt wonen”, zo legt Sevok zijn keuze uit. “Ik heb weleens verhalen van andere Iraakse clubs gehoord... Dat spelers niet op tijd worden betaald of het eten niet goed geregeld is. Daarom heb ik ook bewust voor deze club gekozen, ik had een goed gevoel. Zakho kan je beschouwen als het Feyenoord van Irak, we hebben echt gekke supporters. Iedere wedstrijd zitten er minimaal tienduizend mensen op de tribune. Dat geeft een enorme kick, om dat te zien. In deze stad leven ze echt voor deze club. Ik word weleens herkend, moet af en toe op de foto. Maar het gaat met respect, je wordt niet enorm lastiggevallen. Op sociale media krijg je berichtjes van supporters, die je succes wensen of vragen hebben.”

Hoe kijk je terug op je eerste weken in Irak?
“Ik zou liegen als ik zou zeggen dat het makkelijk was in het begin, ik had problemen met heimwee. Het is een hele andere levensstijl dan in Nederland. Hoe moet ik dat zeggen... In Nederland is alles heel vrij, na de training kan je doen en laten wat je wil. Hier ben ik vrij alleen, ik heb geen vrienden en familie of leuke dingen te doen. Het grootste deel van de dag zit ik op mijn hotelkamer en daar had ik in het begin moeite mee. Tegelijkertijd biedt het de mogelijkheid om me alleen op het voetbal te focussen, de gym zit bijvoorbeeld heel dichtbij mijn hotel. Op het veld is het ook wel even schakelen in vergelijking met Nederland.”

Waar zit dat in?
“Iedereen kent de Nederlandse school, voetballen van achteruit. Nou, dat heb je hier niet. Een van de eerste keren dat ik met het nationale team was, wilde ik gaan opbouwen. Een assistent-trainer stopte direct de training en begon te schreeuwen: ‘Denk je dat we hier bij Barcelona zijn? Schiet die bal gewoon lang!’ Dat was wel even een realitycheck. Door de ervaringen bij het nationale team wist ik wel wat ik kon verwachten en het scheelde dat ik daar ook al een paar woordjes Arabisch heb geleerd, want ik kan me verstaanbaar maken en dat helpt om mijn weg te kunnen vinden. Toch moest ik even wennen in de eerste weken. Ik realiseer nu overigens wel dat we in Nederland van geluk mogen spreken, waar alles tot in de puntjes is geregeld.”

Hoe groot is dat verschil?
“In Nederland zeuren spelers al als het trainingsveld er niet goed bijligt, bijvoorbeeld. Nou, hier zijn sommige trainingsvelden niet te doen. Het wordt niet bijgehouden, er ligt amper gras. Maar goed, in principe is voetbal overal hetzelfde. Het enige wat écht significant anders is, is dat de competitie heel vaak wordt gestopt. Ik weet zelf niet eens wat de reden is, dat snap ik niet. Na de laatste wedstrijd kwam iemand van het bestuur de kleedkamer in, om te vertellen dat de competitie voor onbepaalde tijd is stilgezet en we zoveel dagen vrij waren. Uit het niets. Dat vind ik een beetje apart, maar daar moet je mee leven. In Nederland heb je voor het seizoen begint een heel speelschema, maar dat bestaat hier niet. Ze maken het pas voor de speelronde bekend, je kan hooguit een paar weken vooruit kijken. Het is heel moeilijk om je daar op voor te bereiden.”

De drie wedstrijden die het Zakho FC van Sevok tot dusver wél speelde, gingen allemaal verloren. Het heeft de Libische trainer Abdul-Hafeedh Arbeesh al razendsnel zijn baan gekost. “Alles is heel resultaatgericht, je merkt dat het snel onrustig wordt. Dat ze de trainer eruit hebben gegooid, is ook niet echt in mijn voordeel. Hij had net een duidelijk beeld van me, want ik heb de voorbereiding gemist door een trainingskamp met de nationale ploeg en was door het papierwerk nog niet speelgerechtigd voor de eerste wedstrijd. Toen de nieuwe trainer kwam, moest ik weer op trainingskamp met de nationale ploeg naar Qatar. Dus ik moet me nu wéér opnieuw in de kijker spelen.” De eigenaar en president zag Sevok al een aantal keer in de kleedkamer verschijnen. “Om een speech te geven en de spelers te motiveren. Direct na de wedstrijden komt hij niet, maar een aantal dagen daarna laat hij wel even zijn gezicht zien. Een hele aardige man, maar hij laat wel duidelijk merken dat er op gegeven moment gewonnen moet worden.”

Zijn dienstverband bij Zakho moet voor Sevok een springplank vormen, in eerste instantie naar een topclub in Irak. “Als ik een of twee goede seizoenen draai, komt de interesse van de topclubs. Bij een topclub ben ik dichterbij het nationale team en dat is mijn voornaamste doel. Ik zou liegen als ik zou zeggen dat ik de rest van mijn leven in Irak wil spelen. Ik zie het als een springplank. Neem Qatar bijvoorbeeld, dat is een prachtig land. Als ik daar mag spelen, hoor je mij niet klagen.” Het laatste toernooi van Sevok met de Onder-23 van Irak vormt mogelijk de Olympische Spelen in Tokio. Op de Azië Cup in januari 2020 in Thailand zijn nog drie startbewijzen te verdelen, aangezien Japan als gastland al geplaatst is. “Na de Olympische Spelen mag ik niet meer uitkomen voor de Onder-23. Dan is de enige optie dat ik voor het nationale team word uitgenodigd en ik moet nog een aantal stappen zetten voordat dat aan de orde is. Ik ben er nu mee bezig, daarom heb ik voor Irak gekozen.”

Het moet wel een ontwikkeling zijn die je een aantal jaar geleden nooit had gedacht.
“Dat kun je wel zeggen, ik ben de afgelopen drie jaar naar landen en plekken geweest waar ik nooit gedacht had te komen. Vorig seizoen speelde ik met Jong Almere City nog op amateurcomplexen en dit seizoen sta ik in volle stadions, waar soms meer dan dertigduizend mensen op de tribune zitten. Het is best wel grappig hoe het allemaal is gelopen, ik had dit niet voorspeld toen ik jonger was. In Nederland ben ik een buitenlander en hier ben ik ook een buitenlander. Maar het is op een positieve manier, ik word niet gediscrimineerd. Voor hen is Nederland het paradijs, ik krijg vragen hoe het daar is en waarom ik naar Irak ben gekomen. Nederland staat er goed op, ze willen er allemaal graag naartoe.”

Is het tegelijk voor jou een beetje surrealistisch om sommige plaatsen in Irak te zien?
“Sommige steden zijn mooi, maar op andere plaatsen zie je wel dat er oorlog geweest is. Af en toe moet ik er even bij stilstaan, het is best heftig om sommige dingen te zien. Afgebroken huizen, dat soort dingen heb je in Nederland uiteraard niet. In Zakho is het overigens gewoon rustig, dat is ook een reden waarom ik hiervoor heb gekozen. Irak is een heel groot land. Als er in het zuiden wat gebeurt, krijg ik daar weinig van mee. Dat is hetzelfde alsof er in Spanje wat gebeurt: je ziet het wel in het nieuws, maar het is niet zo dat iedereen op hol slaat in Nederland. Het leven is hier voor mij heel normaal, ik zit rustig op mijn hotelkamer en ga geregeld wat eten in de stad met ploeggenoten.”

Heeft het spelen je status van jeugdinternational jouw leven en carrière daadwerkelijk veranderd?
“Ik denk dat het hier meer waarde heeft dat je international bent dan in Nederland. Ook als je bij een club aankomt. Bij Almere City vond iedereen het mooi, maar ze keken niet anders naar me. Dat is hier anders, ze hebben er respect voor. Ik denk dat de kans heel klein was dat ik in deze competitie had gespeeld als ik niet voor het nationale elftal had gespeeld.”