‘Hij mist geen minuut van het WK, ik weet niet wanneer die man slaapt’

Op het moment dat Hirving Lozano Mexico in de 35e minuut op voorsprong schoot tegen titelverdediger Duitsland, veerde bondscoach Juan Carlos Osorio snel terug in zijn stoel. Naar eigen zeggen moest de Professor een plan bedenken om de voorsprong tot de rust vast te kunnen houden. De uiteindelijke 0-1 zege op de regerend wereldkampioen vormt voorlopig een kroon op de wonderlijke carrière van de 57-jarige oefenmeester.

Door Chris Meijer

Het zag er 21 jaar geleden allerminst naar uit dat Osorio ooit op een WK zou staan. De Colombiaan was in 1984 dankzij een uitwisselingsprogramma in de Verenigde Staten terechtgekomen. In zijn thuisland speelde Osorio voor Deportivo Pereira, maar hij wist bij die club nooit door te breken. “In die tijd kregen clubs veel geld van de drugskartels, waardoor er een stuk of acht buitenlanders bij iedere club speelden”, verklaarde Osorio in gesprek met ESPN. Nadat het uitwisselingsprogramma in de Verenigde Staten afliep, bleef hij illegaal in het land werken om geld bij elkaar te krijgen om een studie te kunnen bekostigen. Dankzij baantjes in de bouw en in een restaurant spaarde Osorio genoeg geld om bewegingswetenschappen te studeren aan de Southern Connecticut State University. Hij behaalde de universitaire graad, maar dat maakte zijn leven in de Verenigde Staten niet veel gemakkelijker. Als trainer van amateurclubs Criollos en Staten Island Vipers en met een bijbaan in een sportschool verdiende Osorio net genoeg om het leven in New York te kunnen betalen.

Engelse indrukken
In 1997 nam hij echter een beslissing die uiteindelijk zou eindigen op het WK. Osorio besloot al zijn geld bij elkaar te leggen om de oversteek naar Engeland te kunnen maken. Met de verkoop van een auto en horloges werd een studie bekostigd aan de John Moores University in Liverpool. Naast zijn studie probeerde Osorio destijds zoveel mogelijk op te pikken van het Engelse voetbal. Zo klopte hij op een dag aan bij de familie McManus, die naast het trainingscomplex van Liverpool woonde. Osorio vroeg om een ladder om over de muur naar de training van the Reds op Melwood te kunnen kijken. Omdat de Colombiaan iedere dag terugkeerde én zich heel beleefd gedroeg, besloot de familie McManus hem op gegeven moment binnen te laten in hun huis. “Ik dacht dat ik mijn tijd naast mijn studie goed moest besteden. Als het regenachtig weer was, kon ik de training vanuit het raam bekijken. Dat was geweldig”, herinnerde Osorio zich in gesprek met de Daily Mail. Ondanks verschillende verzoeken kreeg hij nooit toestemming om binnen te kijken bij Liverpool. Bij stadgenoot Everton kreeg hij wel eens een rondleiding op het trainingscomplex.

“Het was heel productief om het Engelse voetbal te zien. Ik kom uit een Latijns land, waar vooral kort gespeeld wordt. In Engeland zag ik het tegenovergestelde van tiki-taka. Dat inzicht heeft me enorm versterkt”, zei de keuzeheer van Mexico in gesprek met Sky Sports. Na het afronden van zijn studie keerde Osorio terug naar de Verenigde Staten, waar hij rond zijn veertigste op zoek ging naar zijn eerste baan in het profvoetbal. Na een kort dienstverband bij MetroStars (tegenwoordig New York Red Bulls) als assistent-trainer, haalde Manchester City hem in 2001 als conditietrainer terug naar Engeland. “Je merkte aan alles dat hij overal wel geweest is, hij had bij clubs als AC Milan en Ajax in de keuken gekeken. Overal had hij ideeën opgedaan en gekeken hoe anderen het doen, daar had hij de beste punten uitgepakt. Hij was zijn tijd vooruit qua ideeën, over fit en sterker worden”, herinnert Gerard Wiekens zich in gesprek met Voetbalzone. De oud-verdediger speelde tussen 1997 en 2004 voor Manchester City en werkte destijds samen met Osorio.

“De eerste paar jaar dat ik in Engeland speelde, liepen we in de voorbereiding vooral veel zonder bal om conditie op te doen. Normaal gesproken was je iedere dag naar de klote in de voorbereiding, maar onder hem deden we alles met een bal. Je was meters aan het maken, maar je had het niet echt door. Aan het einde van de training dacht je: volgens mij hebben we helemaal niet genoeg gedaan. Maar zes of zeven weken later begon de competitie en waren we topfit”, vervolgt Wiekens, die tegenwoordig werkzaam is als jeugdtrainer bij FC Groningen en vanaf volgend seizoen de amateurs van vv Noordster onder zijn hoede heeft. Onder het bewind van Osorio deden zaken als core stability en trainingsoefeningen met elastiek zijn intrede bij Manchester City, waar het grote geld op dat moment nog niet gearriveerd was. The Citizens pendelden destijds op en neer tussen de Premier League en de First Division en hoopten met de nieuwe ideeën zoals die van Osorio een vaste waarde op het hoogste niveau te worden.

Bezetenheid
“Je merkte wel dat hij echt een voetbalachtergrond had. De meeste conditietrainers komen uit de atletiek, maar bij hem kon je aan alles merken dat hij het voetbal vooropstelde. Ik heb toen alleen niet echt kunnen zien dat hij een trainer zou worden. Hij was bezeten, dat merkte je wel. Hij praatte ook veel over tactiek, maar je verwacht niet dat een fitnesscoach een trainer zal worden”, zegt de oud-verdediger. Wiekens herinnert zich vooral de bezetenheid van Osorio. “Hij was dag en nacht met voetbal bezig. Als wij ’s avonds op stap gingen, zat hij thuis vaak alleen in zijn studeerkamertje om dingen te leren of bij te schaven. Daaraan merkte je dat hij er ontzettend mee bezig was en hij had er alles voor over, stak al zijn tijd en energie in zijn ontwikkeling. Osorio was getrouwd en kreeg een zoon in Engeland, maar hij had het er voor over om een tijd zonder hen in Engeland te zitten. Dat heeft zich ook uitbetaald. Dat zie je terug, maar hij moest er veel voor laten en dat vind ik knap.”

Gedurende zijn dienstverband bij Manchester City deed Osorio hetzelfde als hij tijdens zijn eerdere periode in Engeland deed: zoveel mogelijk indrukken opdoen. Zo ontmoette hij Sir Alex Ferguson, van wie hij oppikte om zoveel mogelijk te rouleren. “Ik vroeg hem of ik bij de training mocht kijken. Daar heb ik geduldig gewacht tot hij het trainingsveld afstapte in zijn lange regenjas. We spraken hooguit vijf minuten en hij heeft enkele dingen gezegd, maar het was het waard om daar twee uur op te wachten. Hij vertelde vooral waarom en hoe je moet rouleren in je selectie. Zijn woorden zijn altijd in mijn hoofd gebleven. De neiging om te rouleren en iedereen een kans te geven, komt van Sir Alex Ferguson”, zei Osorio, die via Millonarios, Chicago Fire, New York Red Bulls, Once Caldas, Puebla, Atlético Nacional en São Paulo bij de Mexicaanse nationale ploeg terechtkwam. “Als je rekening houdt met de speelstijl van de tegenstander en je eigen manier van spelen, kunnen er altijd drie of vier tactische veranderingen plaatsvinden in de basiself. Zo kijk ik tegen rouleren aan. Het kan zijn dat er twee of drie spelers gewisseld worden, maar we proberen het grootste deel van het team intact te houden.”

Kritiek
Overigens heeft die filosofie in Mexico voor de nodige kritiek gezorgd. In de groepsfase van de Copa América van 2016 gebruikte de bondscoach bijvoorbeeld drie verschillende keepers. Aan dat toernooi kwam in de kwartfinale een einde na een beschamende 0-7 nederlaag tegen Chili, waarna de baan van Osorio aan een zijden draadje hing. De Mexicaanse bond besloot de keuzeheer in het zadel te houden en onder zijn leiding plaatste el Tri zich uiteindelijk met overmacht voor het WK. “Hij is ten eerste moeilijk opgevangen omdat hij een buitenlander is, dat is als bondscoach nooit iets makkelijks. Tegen Chili en Duitsland (4-1 nederlaag in de halve finale van de Confederations Cup in 2017, red.) kreeg hij ook nog eens te maken met moeilijke resultaten, maar gelukkig heeft de bond hem ruggensteun gegeven en ik moet zeggen dat de resultaten nu goed zijn. De verwachtingen in Mexico zijn altijd buitenproportioneel. Je bent de slechtste van de wereld of je bent de beste van de wereld. Er is geen tussenweg”, legt Dennis te Kloese uit in gesprek met Voetbalzone. De Nederlander werkt al vijftien jaar in Mexico en is sinds vorige zomer de directeur nationale selecties, de hoogste technische ambt binnen de Mexicaanse voetbalbond. Zodoende werkte Te Kloese afgelopen jaar innig samen met Osorio en hij heeft naar eigen zeggen een goede verstandhouding met de bondscoach.

“Hij is een hele bijzondere man: hij blijft heel attent op de details en wil nooit in een comfortzone terechtkomen. Hij mist geen minuut van het WK, ik weet niet wanneer die man slaapt eigenlijk”, lacht Te Kloese. “Hij heeft wat mensen waar hij door beïnvloed is, waar hij grote delen van zijn voetbalideeën van heeft overgenomen. Marcelo Bielsa, bijvoorbeeld. Dat is ook een hele bezeten voetbaltrainer, maar de bezetenheid van Osorio is tot op een bepaalde hoogte. Hij is sociaal en heeft een goede relatie met spelers, weet ze te overtuigen. Hij gaat heel bezeten om met de informatie en videomateriaal: alles om een elftal heen moet perfect geregeld worden. Het is voor ons als bond heel prettig werken met zo iemand. Als trainer blijft hij altijd naar informatie zoeken en met mensen spreken om nieuwe indrukken op te doen. Hij gaat zijn eigen gang, heeft een heel duidelijk idee over hoe hij moet trainen en hoe hij een elftal moet leiden.”

Goede band
Voor het eerst sinds 1997 werd Mexico groepswinnaar in de kwalificatiegroep van de CONCACAF, waardoor het WK op overtuigende wijze werd bereikt. Nadat bekend werd dat de Mexicanen het WK zouden openen tegen titelverdediger Duitsland, begon Osorio aan zijn voorbereiding. “We hebben zes maanden geleden al een plan bedacht, maar door blessures moesten we het een en ander veranderen. Het is altijd het plan geweest om met twee snelle buitenspelers en een offensieve middenvelder te spelen. We hadden ons voorbereid op hun gebruik van Mario Gómez en hebben erop getraind om een voorsprong te verdedigen, waardoor we bijna nog het tweede doelpunt wisten te maken”, zei Osorio na het duel met de Duitsers tegenover Sky Sports. Na de overwinning lieten diverse spelers van de Mexicaanse ploeg zich lovend uit over Osorio. Te Kloese bevestigt dat de band tussen Osorio en zijn spelers uitstekend is. “Een criterium om iemand te evalueren, is hoe de groep reageert op zijn manier van trainen, manier van leiding geven en zijn analyses. Onze spelers reageren daar op een goede manier op en dat zijn ook jongens die in grote competities spelen: in Portugal, Engeland, Nederland, Duitsland, Mexico.”

“Die jongens kan je niet zomaar wat op de mouw spelden, dus je moet wel met een goed verhaal aankomen als je hen toespreekt of voor je wil winnen. Hij doet dat op een goede manier, omdat hij heel veel kennis heeft en altijd openstaat voor nieuwe dingen. Hij heeft daar veel tijd in gestoken, ook tijdens zijn werk bij ons, hij is altijd op zoek naar nieuwe ideeën en contacten. Hij is heel close met de spelers”, zegt de directeur nationale selecties van de Mexicaanse bond. Mexico wist het toernooi met een 1-2 overwinning op Zuid-Korea een goed vervolg te geven en heeft groepswinst in eigen hand. Na het toernooi gaat de Mexicaanse bond om de tafel met Osorio, die in het bezit is van een aflopende verbintenis. Te Kloese: “Ik denk dat in dat gesprek zwaar weegt wat hij wil en daarom is het voor hem ook een belangrijk toernooi. Als je van Duitsland kan winnen en je speelt een aantal goede wedstrijden, zet je jezelf wel op de kaart. Dat zou dan slecht nieuws voor ons kunnen betekenen. Het is niet makkelijk om een opvolger te vinden. Maar Mexico is een groot land en heeft een behoorlijke aantrekkringskracht. We moeten eerst maar dit WK spelen en dan zien we daarna wel verder.”