Het risico van het vak

Ik heb net als alle Nederlanders met argusogen ons Oranje gevolgd op dit wereldkampioenschap. En ook al ben ik geen WK-expert, ik vond dat het er toch even uit moest: we hebben gefaald. Niet alleen in de laatste wedstrijd, het hele WK. Robin van Persie haalde zijn vorm niet die hij wel kan halen. Iedereen vertrouwde op het schitteren van de spits van Arsenal, niet in de groepsfase, maar in de finale. Hij was de beste man in de voorbereiding, hoor je Jack van Gelder, Johan Derksen en andere analisten zeggen. Lag dit aan Van Persie zelf? Nee. Er stond één man achter hem. We komen nu direct bij het probleem van Bert van Marwijk: Rafael van der Vaart.

Van der Vaart speelde in de voorbereiding 'op tien'. Wesley Sneijder kreeg die rol weliswaar toebedeeld, de nummer 23 van Real Madrid verdeelde het spel. Hij zou in de weg gelopen hebben van onze Wesley, waardoor Van Marwijk bij de terugkomst van Robben niet Dirk Kuyt, maar van der Vaart naar de bank verwees. Tactisch een handige zet volgens de voetbalwereld. Kuyt kon Maicon opvangen en bikkelde keihard, waardoor zijn technische beperkingen wegvielen, althans, niet opvielen. In de finale zagen we deze beperkingen. De Spanjaarden waren tactisch, technisch en fysiek de baas. Arjen Robben was goed en dreigend, maar op beslissende momenten laat hij het vaker afweten. Hoe hadden we de superieure spanjolen moeten verslaan?

Simpel. Van Persie had de man moeten zijn om ons naar die felbegeerde wereldtitel moeten schieten. Hij zou uitzakken en een middenvelder zou zijn positie overnemen om ruimte te creëren voor het schot, de pass of de dribbel. Wie was die middenvelder? Sneijder? Robben? Kuyt, of zelfs van Bommel? Nee, want dat was de grootste fout die Bert van Marwijk maakte. Ronald Waterreus gaf het bij de NOS al aan: Van Bommel sloot niet genoeg aan. De aansluiting ontbrak, waardoor de spits niet rendeerde. De ideale man om dit gebrek op te vangen, zat op de bank. Spaans bloed, een speler die technisch minimaal gelijkwaardig is aan, met alle respect, Sergio Busquets en Xabi Alonso.

Van der Vaart was de schakel in de voorbereiding. Hij liet Van Persie excelleren, net zoals Cesc Fàbregas dit doet bij Arsenal. Van der Vaart zorgde voor de aansluiting, Sneijder liet zich zakken voor de opbouw. Diepte, erg belangrijk, volgens velen. Elia zou het probleem oplossen, met zijn loopacties en de acties die volgens eigen zeggen altijd lukken. Hebben de Spanjaarden diepte? Xavi, een man van de eindpass. Andrés Iniesta dribbelt maar door, maar wel altijd naar binnen. David Villa is een man met diepgang, maar moest van Vicente Del Bosque de bal vaak halen. Pedro is vergelijkbaar met Robben, mits hij op rechts staat.

Diepte was niet het probleem. Bovendien is diepte in het spel iets anders dan diepgang. Als we iets misten, was het wel diepgang. Heeft iemand ooit Robben de spitspositie zien overnemen toen Van Persie uitzakte? Dat is diepgang. Van der Vaart heeft die diepgang, het gevoel om op het juiste moment door te sluiten, over te nemen.

Ik vind het nog steeds jammer dat Van Marwijk niet het lef heeft gehad met 'de grote vier' te spelen. Het was een voetbalfeest geworden. Echter hadden we niet met de grote vier vooraan moeten spelen. Sneijder had de positie van Nigel de Jong (die inderdaad een goed toernooi speelde) kunnen overnemen en Kuyt had gewoon op linksbuiten kunnen blijven staan. Van der Vaart had ons naar de finale gebracht en had samen met Van Persie de Spanjaarden voetballes gegeven. Het had ons natuurlijk de schoonheidsprijs opgeleverd, met een nadeel voor Van Marwijk: het woord risico is onlosmakelijk verbonden met deze speelstijl.