Het oogappeltje van Rangnick dat een sprankje licht in duistere tijden geeft

In een seizoen waarin alles wat Manchester United aanraakt lijkt te uit te lopen in frustratie, is het moeilijk zoeken naar lichtpuntjes. Ole Gunnar Solskjaer kreeg de selectie van de Engelse grootmacht niet aan de praat en opvolger Ralf Rangnick lijkt al even erg te bakkeleien. Des te meer springt het eruit als een product uit eigen fabriek het benodigde elan weet te brengen. Waar voormalig Jonge Speler van het Jaar-awardwinnaar Marcus Rashford het dit seizoen laat afweten, geeft de negentienjarige Anthony Elanga United hoop in duistere tijden.

Door Tom Röfekamp

We zitten in de tachtigste minuut van het Champions League-duel tussen Atlético Madrid en Manchester United. João Felix heeft de Spanjaarden in het Wanda Metropolitano al vroeg op voorsprong gebracht met een fraaie kopbal; United heeft daar in de 73 minuten daarop niets, werkelijk niets tegenover weten te stellen. Bruno Fernandes steekt de bal nog maar eens, op goede hoop, richting zestienmetergebied. Atléti-verdediger Reinildo schat de bal volledig verkeerd in, waardoor die in de voeten van een kersvers ingekomen invaller van de tegenstander belandt. Die invaller twijfelt geen moment, en geeft zijn schot precies genoeg vaart en precisie om doelman Jan Oblak te verslaan. Anthony Elanga bezorgt Manchester United daarmee een zeer, zeer onverdiend punt, en een verdienstelijke uitgangspositie voor de return op Old Trafford, 15 maart.

“Hij speelt alsof het een droom is die uitkomt”, zei Rangnick na afloop van het duel over zijn pupil. “Het is een genot om hem te zien spelen. Ik wou dat sommige mensen een voorbeeld aan hem namen – een rolmodel, zo zou je hem kunnen noemen.” Rangnick noemde verder geen spelers bij naam, maar de kans is groot dat de Duitser doelde op de directe concurrenten van Elanga die wél aan het startsignaal verschenen: Jadon Sancho en Marcus Rashford. Eerstgenoemde heeft zijn prijskaartje van 85 miljoen euro nog altijd niet waar kunnen maken, terwijl Rashford al het gehele seizoen worstelt met zijn vorm.

Elanga, die pas eind vorig seizoen naar de eerste selectie van United werd overgeheveld, brengt ten opzichte van zijn concurrenten een zekere frisheid op de vleugels. De Zweed is sneller en explosiever dan zowel Sancho als Rashford, durft meer en heeft in tegenstelling tot zijn collega-aanvallers alles nog te bewijzen. Daarbij is de drang om zich te ontwikkelen enorm. Voormalig manager bij de Onder-23 van United Neil Wood noemde Elanga eind 2020 al ‘een van de hardste werkers die ze hadden’ en ‘de eerste die extra werk verzet na de training’. Al die arbeid om in de voetsporen te treden van zijn grote idool: Thierry Henry.

Als kind in een echte voetbalfamilie groeide Elanga op in Malmö, waar vader (en zeventienvoudig Kameroenees international) Joseph bij de plaatselijke FF zijn brood verdiende. Anthony raakte door zijn vader verliefd op het spelletje, zo vertelde hij in 2020 aan The Athletic. “Ik ging naar alle wedstrijden, kende alle liedjes van de fans en wist alles over de rivaliteit met Helsingsborgs IF en AIK uit Stockholm.” De jongste Elanga speelde in zijn geboorteland kortstondig in de jeugdopleiding van IF Elfsborg, voordat hij in 2013 met zijn familie naar Engeland verhuisde, op wens van zijn moeder.

Daar werd Elanga in het shirt van de amateurs van Hattersley al gauw opgemerkt door scouts van beide topclubs uit Manchester. Zijn coach bij Hattersley, Ian Forder, zag tien minuten na hun kennismaking al dat Elanga iets speciaals was. “Anthony kwam hiernaartoe om een kijkje te nemen bij Hyde United, dat op de velden naast ons traint”, blikte Forder in juni vorig jaar terug. “Hij leek nogal verloren. Ik ging naar hem toe en vroeg: ‘Kan ik je helpen?’ Hij vroeg of we Hyde United waren. Ik zei van niet, en bood aan om met ons te komen trainen. Hij deed zijn schoenen aan en kwam het veld op. Tien minuten later drukte ik een inschrijvingsformulier voor de neus van zijn moeder!”

Forder trainde de Onder-14 van Hattersley, terwijl Elanga in de leeftijdscategorie van de Onder-12 viel. Alsnog stak de jongeling met kop en schouder boven zijn teamgenoten uit, waardoor Forders voorspelling dat hij niet lang bij de club zou blijven dan ook daadwerkelijk uitkwam - en waarschijnlijk nog sneller dan verwacht, zelfs. Slechts twaalf duels (en zeventien goals) later mocht Elanga langskomen voor een snuffelstage bij Manchester City. Het talent bedankte voor de interesse en koos uiteindelijk voor stadsgenoot en aartsrivaal United.

Elanga doorliep de verschillende jeugdelftallen van the Red Devils probleemloos en won aan het eind van het seizoen 2019/20 zelfs de Jimmy Murphy Award, de prijs voor de beste jeugdspeler van de club. Daarmee trad Elanga in de voetsporen van onder anderen Ryan Giggs, Paul Scholes, Phil Neville én huidig teamgenoot Rashford. Het sterke spel van Elanga bij de Onder-23 ontging ook Solskjaer niet. De in november ontslagen trainer van de hoofdmacht van United haalde Elanga eind vorig seizoen enkele malen bij de selectie, voordat de aanvaller op 11 mei 2021 (direct als basisspeler) voor de leeuwen werd gegooid in het duel met Leicester City. De debutant kon in de 66 minuten die hij kreeg zijn stempel echter niet drukken, en zag United met 1-2 onderuitgaan.

Solskjaer leek niet overtuigd. De Noor deed tot aan zijn congé nog slechts tweemaal een beroep op Elanga, waarbij zeventien minuten in de EFL Cup tegen West Ham United zijn enige van de huidige jaargang waren – als linksback nota bene. Elanga zinspeelde op een verhuur, maar de komst van Rangnick veranderde alles. De nieuwe oefenmeester had aan één training genoeg om de potentie van zijn nieuwe pupil te zien. Rangnick vroeg Elanga om in ieder geval bij United te blijven tot aan het einde van de winterse transferwindow, zodat hij in de tussentijdse trainingen en wedstrijden kon laten zien dat hij daadwerkelijk aanspraak maakte op meer speeltijd.

Waar Elanga het in december nog moest doen met een enkel optreden in de Champions League tegen Young Boys (1-1) begon de speelminutenteller in januari flink op te lopen. Elanga kreeg achtereenvolgende basisplaatsen tegen Aston Villa, Brentford en West Ham United, en besloot daardoor Rangnicks wens in te willigen en te blijven. Verzekerd van een plek op het startformulier raakte Elanga echter nog altijd niet. De aanval van United blijft wisselvallig presteren, waardoor Rangnick zich nog steeds midden in zijn zoektocht naar de ideale formatie begeeft. Ook Elanga wordt niet uitgezonderd van Rangnicks roulette met de voorste vier, waardoor de aanvaller basisplaatsen moet afwisselen met soms tergend korte invalbeurten.

De afgelopen weken grijpt Elanga zijn kansen echter met beide handen aan. Uit bij Leeds United verzorgde de buitenspeler het slotakkoord van een 2-4 zege; bij Atlético stelde hij met zijn allereerste Champions League-goal een punt veilig. Langzaam maar zeker sluit de supportersschare van Manchester United Elanga daarom in zijn hart. Fans veranderden na Leeds-uit de naam van stadion Elland Road op de Wikipedia-pagina ludiek naar ‘Elanga Road’, terwijl ze de melodie van het eurodance-nummer Rhythm Is A Dancer van de Duitse groep SNAP! gebruikten om een persoonlijk spreekkoor voor Elanga te maken. De supporters zien bij hun nieuwe liefde eindelijk weer iets van het spelplezier terug dat de rest van de United-aanval wel kwijt lijkt, en doen daarom geen moeite om hun vreugde te verhullen.

Toch lijken analytici nog niet verkocht. Gary Neville noemde Elanga weliswaar ‘een nachtmerrie om tegen te spelen’, maar dat was na een wedstrijd met de Onder-23 van tegen Salford City (6-0 winst, Elanga scoorde tweemaal). Sinds zijn entree op het hoogste niveau lijken de lofredes een stuk genuanceerder. Michael Owen en Rio Ferdinand waren het er na afloop van het duel met Atlético over eens dat Elanga iemand is die het verschil kan maken, maar wel in het huidige Manchester United. De vergelijking met clublegendes als Wayne Rooney en Giggs ging mank, zo oordeelden beiden.

Het is precies waarom het lastig inschatten is waar Elanga’s plafond ligt. Onderscheidt hij zich slechts vanwege de middelmatigheid van Uniteds selectie, of zien we hier een toekomstig Ballon d’Or-kandidaat? Je zou zeggen dat die vraag alleen beantwoord kan worden wanneer de gevallen grootmacht uit het sportieve dal kruipt waar hij in zit. Voor nu moet United het doen met dit spaarzame lichtpuntje in de duisternis.