Het interessante experiment van de ultieme ‘bad boy’ als manager

FLEETWOOD - Iemand die ooit een sigaar uitdrukte in het oog van een medespeler, een gevangenisstraf uitzat voor mishandeling en door de Engelse voetbalbond (FA) voor dertien maanden geschorst werd voor het gokken op 1260 wedstrijden aanstellen als manager: je moet het maar durven. Joey Barton staat sinds afgelopen zomer aan het roer bij Fleetwood Town, uitkomend in de League One. Een interessant experiment, zo valt na het eerste halfjaar te concluderen.

Door Chris Meijer

Dat er in Barton nog altijd een Bad Boy schuilt, bleek eind december. Op bezoek bij Bristol Rovers ging Fleetwood Town in de slotfase met 2-1 onderuit. Na de winnende treffer van de thuisploeg ontstond er een opstootje, waarna Barton door scheidsrechter Brett Huxtable naar de tribune werd gestuurd. Zijn ploeg besloot door een rode kaart voor Ched Evans de wedstrijd met tien man, terwijl de arbiter acht keer geel trok voor Fleetwood. “Op sommige momenten leek het alsof we tegen meer dan elf man stonden. Dit was het slechtste optreden van een scheidsrechter dat ik ooit heb gezien. De staf van Bristol Rovers waarschuwde zelfs voor hem. Het was helemaal niet een type wedstrijd om uit de hand te laten lopen. Helaas heeft iemand een goed duel volledig geruïneerd. Ik hoop deze gasten nooit meer te zien”, brieste Barton na afloop van het duel in Bristol tegenover Sky Sports. De oud-middenvelder ontving een schorsing van twee wedstrijden en een boete van 2200 euro voor de gebeurtenissen in het Memorial Stadium.

Controverse
In de wedstrijd tussen Bristol Rovers en Fleetwood Town was dus weer een glimp van de ‘oude’ Barton te zien. Hij speelde gedurende zijn carrière als middenvelder voor Manchester City, Newcastle United, Queens Park Rangers, Olympique Marseille, Burnley, Rangers en andermaal Burnley. Het staat buiten kijf dat Barton een uitstekende speler was, maar zijn carrière stond ook bol van de controversiële incidenten. Misschien wel illustrerend is de eerste rode kaart in de loopbaan van de enkelvoudig Engels international: in de rust van het FA Cup-duel tussen Manchester City en Tottenham Hotspur, terwijl het spel helemaal niet aan de gang was, kreeg hij een rode prent voor aanmerkingen op de leiding. Het had niet veel gescheeld, of Barton was in december 2004 op staande voet ontslagen door the Citizens. Hij drukte een sigaar uit in het oog van Jamie Tandy, nadat de jeugdspeler had geprobeerd om het shirt van Barton in brand te steken. Nog geen halfjaar later werd hij naar huis gestuurd tijdens een tournee door Thailand, omdat hij een vijftienjarige Everton-fan te lijf ging.

Barton kwam gedurende zijn loopbaan verschillende keren in aanraking met justitie. Zo kreeg hij het op de training bij Manchester City aan de stok met Ousmane Dabo, waarbij enkele rake klappen zouden zijn gevallen. Barton werd voor het incident veroordeeld en ontving een zware straf van de FA. Kort daarna werd hij gearresteerd wegens een mishandeling in het uitgaansleven van Liverpool. Na dit incident zat Barton 74 dagen in de gevangenis en gaf hij toe dat hij alcoholist was. Ook op het veld raakte de middenvelder diverse keren in opspraak, wegens opstootjes en misdragingen. Veelzeggend is de manier hoe de actieve carrière van Barton ten einde kwam, namelijk door een schorsing van dertien maanden voor het plaatsen van 1260 weddenschappen op voetbalwedstrijden. Een jaar lang verdween hij uit de voetbalwereld, al liet hij nog wel van zich horen in televisieoptredens en via Twitter. Tot april 2018, wanneer Fleetwood Town wereldkundig maakte dat Barton, zodra zijn schorsing afgelopen was, de nieuwe manager zou worden.

Geen publiciteitsstunt
Fleetwood Town is de afgelopen jaren razendsnel opgeklommen in de Engelse voetbalpiramide. Dankzij geldschieter Andy Pilley, rijk geworden in de energiebusiness, promoveerden the Fishermen zes keer in tien jaar. Sinds 2014 speelt Fleetwood in de League One, maar dat is nog niet het eindstation van de ambities van Pilley. De 48-jarige zakenman, die reeds meer dan tien miljoen euro investeerde in de club, zag in Barton de ideale man om Fleetwood naar de Championship te leiden. “Hij is niet zoals de meeste mensen denken dat hij is. In het verleden heeft hij fouten gemaakt, maar dat is iedereen overkomen. Mensen dachten dat dit een publiciteitsstunt was, om de club onder de aandacht te brengen. Dat is niet waar, ik heb iemand aangesteld die in mijn ogen de beste man voor deze baan is”, sprak Pilley na het aanstellen van Barton in gesprek met The Sun en de Daily Mirror. “Hij is enorm intelligent, kan geweldig communiceren, heeft veel energie en is gedreven. Joey heeft alle kwaliteiten van een toptrainer. Ik denk dat hij de man is die ons naar de top van de League One kan leiden. Hij heeft jarenlang in verschillende kleedkamers gezeten, is een echt leiderfiguur. Joey kan uitgroeien tot een van de topcoaches in het Verenigd Koninkrijk, misschien in Europa. Ik zou hem ook niet willen ruilen voor Frank Lampard of Steven Gerrard, ook al waren zij topspelers en zullen ze succesvolle managers worden.”

“Deze baan krijgen was een kwestie van timing en de kans krijgen. Fleetwood zocht een nieuwe manager, wilde met me praten en ik kon die kans niet weigeren”, sprak Barton vlak na zijn aanstelling tegenover Sky Sports. In een interview met the Guardian vulde hij aan: “Ik heb genoeg contrast gekend in mijn carrière. Als een speler naar me toe komt met een probleem, heb ik het waarschijnlijk zelf meegemaakt. Ik heb veel meer meegemaakt dan de meeste anderen in de voetbalwereld, die nooit in de problemen zijn gekomen. Mijn chaotische carrière zal me helpen als manager. Voor iemand als ik is het moeilijk om het gevoel te hebben dat je tijdens een wedstrijd machteloos bent, los van een aantal tactische wijzigingen die je kunt doorvoeren. Je moet het uit handen geven, in dit geval aan het team.” Barton was zich ervan bewust dat zijn aanstelling voor opgetrokken wenkbrauwen zorgde en dat veel mensen hem graag zouden zien falen. “Waarschijnlijk dertig miljoen mensen, als je het land in tweeën deelt. Ik verwacht niet dat iedereen me ineens gaat steunen. De speler Joey Barton zal moeten verdwijnen en sommige mensen zien dat waarschijnlijk als iets goeds.”

Het eerste halfjaar van Barton als manager verliep enigszins wisselvallig. Fleetwood Town boekte een aantal ruime overwinningen en werd eigenlijk door geen enkele ploeg weggespeeld, maar bezet een plaats in de grijze middenmoot van de League One. Na 30 wedstrijden is the Cod Army de nummer tien van het derde niveau van het Engelse voetbal, met 39 punten. Op basis van de waarde van de selectie hoort Fleetwood eigenlijk iets hoger te staan, al presteren Portsmouth en Luton Town dit seizoen boven verwachting en is het gat met de play-offplaatsen overkomelijk. Vorig seizoen eindigde de club onder het bewind van manager John Sheridan als veertiende in de League One, dus voorlopig presteert Fleetwood onder Barton ietsje beter. Ondanks dat de prestaties voorlopig nog niet significant beter zijn, lopen de spelers weg met de oud-middenvelder. “Als je de naam van Joey Barton hoort, denk je aan hoe hij als speler is geweest. Maar je moet een boek niet beoordelen op zijn voorkant. Hij is briljant met alle spelers, iedereen geniet ervan om met hem samen te werken”, zei Paddy Madden, spits van Fleetwood, in gesprek met The 42.

Hoge standaard
“Als manager is hij heel anders dan als speler. Hij zorgt ervoor dat iedereen zich op zijn gemak voelt. Voor zijn eerste club als manager, doet hij het geweldig. Hij heeft veel veranderingen doorgevoerd. Er zijn veel mensen voor de staf aangetrokken, met andere ideeën. Zo is alles na de training nu bijvoorbeeld beter geregeld. Hij zorgt dat alles in orde is, wat hij ook als speler gewend was. We worden behandeld zoals hij zelf ook als speler behandeld wilde worden. De spelers hoeven zich nergens zorgen over te maken”, stelde Madden. Barton is uit zijn carrière een relatief hoge standaard gewend en heeft dat meegenomen naar Fleetwood, waardoor er sinds afgelopen zomer het nodige aan de infrastructuur veranderd is. Om verschillende redenen lijkt hij de kwaliteiten te hebben om uit te groeien tot een succesvolle manager. Allereerst kunnen de ervaringen uit zijn eigen loopbaan een belangrijke rol spelen, omdat Barton spelers als geen ander kan uitleggen wat ze vooral niet moeten doen.

Daarnaast is Barton iemand met een duidelijke mening en visie, die tevens niet bang is om te experimenteren. In de eerste seizoenshelft stapte hij bijvoorbeeld verschillende keren af van het in Engeland traditionele en haast heilige 4-4-2-systeem, om zijn elftal in 4-3-3 te laten spelen. “Dit is hoe ik denk dat we vooruit kunnen komen. Sinds de dag dat ik hier binnenkwam, wilde ik op deze manier spelen. We hadden alleen niet de juiste spelers om dit systeem te spelen, dus we hebben het in individueel opzicht aangepast. Spelers hebben de kans om te vechten voor hun leven bij deze club, om in het systeem te passen. Als ze er niet in passen, zullen we andere spelers vinden en dit systeem succesvol maken”, liet Barton weten aan de Blackpool Gazzette. Hij zal als manager alleen zijn emoties onder controle moeten krijgen. Het opstootje tegen Bristol Rovers was weliswaar het enige incident tot dusver, maar Barton ligt onder een enorm vergrootglas. Iedere misstap die hij begaat, wordt in de Engelse pers breed uitgemeten wegens zijn verleden. In de eerste seizoenshelft was zijn ploeg tevens the Dirtiest Team van de League One, zo becijferden verschillende Engelse media op basis van onder meer overtredingen en gele en rode kaarten.

“Dit een vuurdoop voor mij, omdat ik van tevoren niet veel wist van dit niveau. Er zijn veel stadions die ik voor dit seizoen nog nooit had bezocht. Dit is de perfecte plaats om me te ontwikkelen en een plek waar ik mijn potentie kan benutten. Het is een beetje buiten de spotlights, waardoor ik fouten kan maken en daarvan kan leren. Daarnaast krijg je nog niet zoveel lof als je het goed doet”, zei de manager van Fleetwood Town. Helemaal buiten de spotlights staat hij niet, want door het aantreden van Barton genereert de club uit de League One sinds afgelopen zomer bijvoorbeeld veel meer aandacht op social media. “Dit is wat anders dan mijn spelersloopbaan, omdat ik daar een beetje moest vechten tegen mijn verleden. Ik wist dat ik deze baan wilde hebben en ik hoop dit werk nog dertig jaar te kunnen doen, als ik genoeg geluk heb om het zo lang vol te houden.”