‘Gestoorde’ Telstar-bankzitter treft nu AZ: ‘Anders was hij 40 miljoen waard'

Als AZ het dinsdagavond in het kader van de derde voorronde van de Champions League in het Olimpiyskiy opneemt tegen Dynamo Kiev, is de kans groot dat er bij de Oekraïense opponent een voor de doorgewinterde Nederlandse voetbalfans bekende naam op het wedstrijdformulier staat. Gerson Rodrigues speelde drie jaar geleden nog een handvol wedstrijden voor Telstar en kwam vorig jaar via een wonderlijke omzwerving in Kiev terecht. Hoe een Luxemburgs international in Velsen-Zuid kwam, uitgroeide tot een attractie en via de achterdeur weer verdween.

Door Chris Meijer

Het moet een gure herfstdag geweest zijn, ergens in het najaar van 2017. Voor de verandering had trainer Mike Snoei zijn selectie meegenomen naar het strand van IJmuiden. Piet Buter, destijds technisch directeur bij de Witte Leeuwen, buldert van het lachen als hij de anekdote in gesprek met Voetbalzone reproduceert. “Na een halfuurtje zei Snoei: ‘Oké, we sluiten af met tien sprintjes’. Toen kwam Gerson naar hem toe en zei: ‘Trainer, today no sprinting’. ‘Kom op Gerson, we sluiten de training af met tien sprintjes’, reageerde Snoei. Maar Gerson hield vol, hij had er geen zin in en deed het echt niet. Hij had het ook niet nodig, hij was snel en sterk genoeg. Snoei werd helemaal gek, want die andere spelers horen en zien dat ook. Als je dat goed vindt, kom je zelf in de shit”, brengt Buter in herinnering. Het is volgens hem exemplarisch voor het gedrag van de onnavolgbare Rodrigues in het halfjaar dat hij in dienst van Telstar speelde.

Het was sowieso al een opmerkelijk huwelijk, tussen de Luxemburgs international en de club uit Velsen-Zuid. De wieg van Gerson Leal Rodrigues Gouveia stond in Pragal, onder de rook van het levensgrote standbeeld van Jezus Christus dat over Lissabon waakt. Rodrigues groeide de eerste tien jaar van zijn leven op zonder zijn moeder, die haar zoon achterliet bij zijn oma om een toekomst op te bouwen in Luxemburg. Toen hij zich uiteindelijk bij zijn moeder in het Groothertogdom voegde en voor het eerst in clubverband ging voetballen, bleek hij al snel uitermate getalenteerd te zijn. Het op een uur van Luxemburg gelegen FC Metz voegde Rodrigues toe aan zijn jeugdopleiding. Bij de Noord-Franse club vormde hij een aanvalsduo met Maxwel Cornet. De wegen van de twee boezemvrienden in de voetbalwereld liepen daarna behoorlijk anders. Terwijl Cornet via FC Metz bij Olympique Lyon terechtkwam en uitgroeide tot international voor Ivoorkust, werd Rodrigues na drie jaar teruggestuurd naar Luxemburg. De geboren Portugees had weinig met school, terwijl FC Metz graag wilde dat hij educatie bleef volgen en hem daarom wegstuurde.

Terug in Luxemburg kwam Rodrigues terecht in een internaat voor jongeren die moeite hebben met school en daardoor op het criminele pad terechtkomen. In Dreiborn vond hij structuur, volgde hij een opleiding tot timmerman, was hij bezig met bodybuilding en pakte hij zijn voetbalcarrière weer op bij tweededivionist FC Swift Hesperingen. Door zijn reputatie was het voor Rodrigues niet eenvoudig om stappen te zetten binnen Luxemburg, maar via Union 05 Kayl-Tétange en Racing FC Union Luxemburg kwam hij in de zomer van 2016 uiteindelijk bij zevenvoudig kampioen CS Fola Esch terecht. In het Stade Émile Mayrisch groeide Rodrigues uit tot international voor Luxemburg en speelde hij zich op opmerkelijke wijze in de kijker bij Telstar.

Buter werkt sinds 2012 als scout voor Southampton en combineerde dat tot anderhalf jaar geleden met de functie van technisch directeur bij Telstar. In een scoutingsoverleg in Engeland werd hij door een Franse collega gewezen op Rodrigues. ‘Voor Southampton kan het niet, maar voor Telstar is het een goede’, kreeg Buter te horen. “Nou, daar had hij gelijk in. Snoei en ik zijn hem gaan bekijken in de interland tussen Nederland en Luxemburg in De Kuip. Daarin speelde hij erg goed, een prima wedstrijd”, brengt Buter in herinnering. Samen met Snoei reed hij vervolgens naar Luxemburg om Rodrigues ervan te overtuigen om de overstap naar de Keuken Kampioen Divisie te maken. “We hebben uitgelegd dat hij in een grotere competitie kon spelen, maar moest investeren. Telstar betaalt weinig tot niks, dat is algemeen bekend. Zijn zaakwaarnemer wilde het heel erg graag en pushte hem, waardoor hij het uiteindelijk wel zag zitten en voor heel weinig bij Telstar ging voetballen. Wij moesten 10.000 euro betalen als vergoeding aan Fola Esch.”

Als Buter nu terugkijkt, klopte er al iets niet aan het gemak waarmee Telstar de op dat moment viervoudig Luxemburgs international kon losweken bij Fola Esch. “Hij is in Luxemburg ook van de ene naar de andere club gegaan. Ondanks zijn kwaliteiten en het feit dat hij in de nationale ploeg speelde, liet die club hem vrij makkelijk gaan. Die andere clubs zijn niet gek en de trainers niet stom, denk ik altijd. Er zat een steekje aan los”, vertelt de Noord-Hollander. Tegelijkertijd noemt hij het binnenhalen van Rodrigues ‘typisch iets voor Telstar’. “Je moet zoeken en gebruik maken van de mogelijkheden die zich af en toe voordoen. Zo heb ik Rody de Boer en Jerdy Schouten kunnen halen, alleen maar doordat ADO destijds problemen had met Hui Wang en geen contracten meer besloot te geven aan jeugdspelers. Die jongens wilden niet wachten, waardoor wij ze konden nemen. Daar moet je gebruik van maken als Telstar, buitenkansjes moet je pakken.”

Mauro Mauriani, voorzitter van Fola Esch, liet na het vertrek van Rodrigues optekenen dat zijn gedrag bij de Luxemburgse topclub lang niet altijd voorbeeldig was geweest en daar maakte men in Velsen-Zuid ook al snel kennis mee. “Het is een geweldige voetballer, laat daar geen misverstand over bestaan. Hij was veel te goed voor Telstar. Maar hij bleek een beetje gestoord te zijn. Een vriendelijke en lieve jongen, maar er was geen land mee te bezeilen. Als hij normaal en verstandig zou leven en trainen en een goede instelling had, zou hij in de Bundesliga kunnen spelen. Dan had hij nooit bij Telstar gespeeld. Hij heeft een geweldige potentie, want hij is razendsnel, heeft techniek, is fysiek heel sterk, heeft scorend vermogen: hij heeft alles. Maar goed, het is af en toe een vreemde snuiter.”

Gevraagd naar voorbeelden van het gedrag van Rodrigues, klinkt opnieuw een lach. Naast de strand-anekdote, heeft Buter nog wel een tekenend verhaal. “Hij was populair, ook bij de fans. Er stond een jongetje van een jaar of elf bij de training te kijken en die was duidelijk voor hem gekomen. Ineens stopt hij met trainen, hij loopt naar binnen, pakt een shirtje dat helemaal niet van hem was, zet zijn handtekening erop, geeft dat shirt aan het jongetje en gaat weer verder met trainen. Is het lelijk gedrag? Nee, het is eigenlijk heel lief. Ook al pikte hij dat shirtje. Maar je loopt toch niet uit de training weg?” Buter zucht en vervolgt: “Het was zo’n wonderlijke jongen in zijn gedrag. In partijtjes kon hij soms alleen aan de bal wat doen, in meeverdedigen had hij geen zin. Niemand wilde in de partijtjes bij hem in het team zitten, ondanks dat ze hem allemaal een geweldige voetballer en aardige gozer vonden. Maar je verloor als je met hem was.”

In zijn eerste acht wedstrijden voor Telstar scoorde Rodrigues twee keer, maar kreeg hij ook een in de woorden van Buter tekenende rode kaart. Tijdens het thuisduel met FC Dordrecht kwam hij een kwartier voor tijd binnen de lijnen bij een 3-0 voorsprong en kon hij acht minuten later weer inrukken na een schoppende én slaande beweging richting Denis Mahmudov. Het gevolg: een schorsing van drie wedstrijden. “Het paste bij hem. Maar wereldacties pasten ook bij hem. Hij gedroeg zich af en toe vreemd, dus dan kon Snoei hem niet opstellen. Als hij er dan in kwam, was hij wel meteen levensgevaarlijk”, knikt Buter. Rodrigues was volgens hem helemaal niet meer te handhaven na het 0-0 gelijkspel van Luxemburg tegen Frankrijk, waarin de aanvaller na een fraaie rush de paal raakte. In de dagen erna werd het Telstar Stadion overspoeld met de Nederlandse pers, die alles van Rodrigues wilden weten. Voor iedere draaiende camera of lopende voicerecorder beloofde hij plechtig dat hij een maand later ook zou schitteren tegen Zweden en Oranje hoogstpersoonlijk nog een kans op kwalificatie voor het WK van 2018 zou bezorgen.

Het mag een klein understatement heten dat het anders liep. Rodrigues kwam in Zweden na rust als invaller binnen de lijnen, raakte geen knikker en zag de score oplopen tot maar liefst 8-0. Voor de Zweden, welteverstaan. “Zo ging het wel vaker met de beloftes van Gerson. Snoei heeft hem wel een keer of vier naar mij gestuurd. ‘Ga jij maar naar Buter toe’. Nou, ik met hem praten. Dan dikke tranen, hij beloofde altijd dat hij professioneler zou worden. Maar dat gebeurde niet. Hij was niet te handhaven, ik zag geen verbetering in het gedrag. Hij was heel wispelturig. Ik heb een hele goede relatie met zijn zaakwaarnemer, een hele goede gozer die zo zijn best deed. We hebben besproken dat hij wat anders voor hem moest zoeken en wij waren tevreden als we ons geld terugkregen.”

Na twaalf wedstrijden (waarvan zeven als basisspeler) in een halfjaar verloste de Moldavische topclub Sheriff Tiraspol Telstar van Rodrigues, voor wie iets meer betaald werd dan de tienduizend euro de Witte Leeuwen hadden neergeteld. Hij bracht een jaar door bij de achttienvoudig kampioen uit het door zichzelf onafhankelijk verklaarde Transnistrië, alvorens het Japanse Júbilo Iwata de volgende stap in zijn wonderlijke carrière vormde. De meest opvallende stap volgde een jaar later, toen Dynamo Kiev hem voor twee miljoen euro en met een vijfjarig contract naar Oekraïne haalde. In sportief opzicht lijkt zijn passage bij Telstar ver achter hem te liggen, maar de spreekwoordelijke vos blijkt zijn streken nog niet verloren te zijn.

Zo maakte hij zich al in zijn eerste halfjaar bij Dynamo Kiev onmogelijk bij de inmiddels vertrokken trainer Oleksiy Mykhaylychenko, onder meer door een woede-aanval richting de oefenmeester tijdens de na verlenging met 2-1 verloren bekerwedstrijd tegen Shakhtar Donetsk. Rodrigues heeft bovendien naam gemaakt als liefhebber van alcohol, mede doordat hij twee dagen voor de interland tussen Oekraïne en Luxemburg (1-0) gespot werd in het nachtleven van Lviv. Nadat hij het op de training ook nog aan de stok kreeg met ploeggenoot Vitaliy Buyalskyi, was een tijdelijk vertrek in januari naar Ankaragücü onvermijdelijk. Met zes doelpunten en twee assists in elf wedstrijden maakte hij indruk in de Turkse Süper Lig, maar hij moest het laatste thuisduel met Galatasaray aan zich voorbij laten gaan. De (misschien weinig verrassende) reden: Rodrigues was disciplinair geschorst vanwege een vechtpartij met ploeggenoot Ante Kulušic op de training.

Het is mede door de continue stroom aan incidenten dat Dynamo Kiev niet onwelwillend zou staan tegenover het vertrek van Rodrigues. Toch deed de nieuwe trainer Mircea Lucescu in de eerste wedstrijden van het seizoen, voornamelijk door personele problemen, wel een beroep op de 24-voudig Luxemburgs international. Mede doordat toptalent Viktor Tsygankov nog niet volledig fit was, verscheen Rodrigues in de wedstrijd om de Supercup tegen Shakhtar (1-3 overwinning, één doelpunt) aan de aftrap, kreeg hij als invaller in de eerste competitiewedstrijd tegen Olimpik Donetsk (1-4 overwinning, één assist) 45 minuten speeltijd en maakte hij afgelopen vrijdag 25 minuten tegen Desna Chernigiv (0-0). Het ligt echter niet in de lijn der verwachtingen dat Rodrigues een basisplaats zal hebben tegen AZ, zo voorspelt Pavel Koutcherov. De in Rusland geboren oud-verdediger was in het verleden werkzaam voor onder meer TOP Oss, Willem II, Karpati Lviv, Dinamo Minsk, Arsenal en Everton en volgt het Oekraïense voetbal op de voet.

“Een aantal spelers was nog niet fit en Lucescu heeft met de tweede keuze tegen Shakhtar in de Supercup gespeeld. Ze hebben het goed gedaan, daar kunnen we niet omheen. Het zorgt voor scherpte in de selectie, want er waren vier of vijf basisspelers niet bij en zij weten dat er een tandje bij moet”, geeft Koutcherov te kennen tegenover Voetbalzone. Normaal gezien zal de voorste linie van Dynamo Kiev bestaan uit Benjamin Verbic, Vladyslav Supryaga en Tsygankov. “We moeten afwachten of Verbic en Tsygankov fit zijn voor AZ, hetzelfde geldt voor Sergiy Sydorchuk. Die andere jongens hebben het ook aardig goed gedaan. Ze waren altijd zeker van een basisplaats, maar dat is na die wedstrijd tegen Shakhtar anders. Met Lucescu weet je het nooit, hij doet verrassende dingen. De wedstrijd tegen AZ is een test, want ze willen graag verder in de Champions League. Dat zal bepalend zijn voor Lucescu. Als ze worden uitgeschakeld, ontstaat er weer twijfel.”

“AZ durft iets meer te voetballen, zal wat meer op balbezit spelen. Dynamo Kiev zal het initiatief iets meer aan de tegenstander geven, ze kunnen dan gevaarlijk op de counter worden. Ze zullen tegen AZ hetzelfde spelen als tegen Shakhtar: compact, gedisciplineerd en gokken op de counter. Dat heeft het elftal succes gebracht en zal zich verder ontwikkelen”, voorziet Koutcherov. Mocht Dynamo Kiev erin slagen AZ te verslaan, ook de laatste voorronde tegen Rapid Wien of AA Gent overleven en de groepsfase van de Champions League halen, wacht een opvallend volgend hoofdstuk in de opmerkelijke carrière van Rodrigues.

Buter heeft de belangenbehartiger van Rodrigues nog geregeld aan de telefoon en vraagt steevast hoe het met de voormalig aanvaller van Telstar gaat. “Het zou vooruitgegaan zijn, hij schijnt nu normaal te doen”, vertelt Buter. De woorden van zaakwaarnemer Ahmed Nouma stroken niet echt met de incidenten die zich recent hebben voorgedaan. “Je weet nooit, je hebt spelers die het licht zien. Hij is midden twintig, dus het kan nog. Hij moet een keer echt presteren. Als ze de goede beelden van hem op een rijtje zetten, denk je dat het een wereldster is. Dat is bij elkaar een halfuur in een carrière. Hij heeft er de kwaliteiten voor, mensen gaan denken dat hij het heeft en dat het er bij hen uitkomt. Als dat zo is, heb je een speler die twintig, dertig of veertig miljoen euro waard is. Maar in de praktijk komt het er nooit uit. Als het bij een ander niet lukt, lukt het bij jou vaak ook niet.”

“Hij moet kijken naar profs om hem heen. Een speler als Frank Korpershoek speelt op zijn 36e nog in het eerste bij Telstar, hij is nog steeds goed en fit. Daar moet hij eens naar kijken, wat doen zij ervoor? Hoe hard trainen ze? Hoe serieus zijn ze met hun vak bezig?”, zo luidt het advies van Buter aan Rodrigues. Toch zal de voormalig technisch directeur van Telstar de samenwerking met de flamboyante aanvaller in Velsen-Zuid nooit vergeten. “Hij is de meest opvallende speler die ik bij Telstar heb binnengehaald, dát wel. Niet de beste, want hij heeft ook niet het meeste opgeleverd. Schouten, De Boer, Mohammed Osman, Melvin Platje, Reda Kharchouch: die hebben veel meer opgebracht. Maar hoe hij voor de dag kwam, ja, was hij wel de meest opvallende.”