‘Fanowned’ Belgische club timmert aan de weg: ‘We hebben een pioniersrol’

BEVEREN - Zo’n beetje iedereen kent het sprookjesachtige verhaal van AFC Wimbledon. De club verhuisde naar Milton Keynes en veranderde van naam, werd heropgericht door supporters en keerde terug in het Engelse profvoetbal. In België zijn de supporters van het vroegere KSK Beveren zes jaar geleden aan eenzelfde project begonnen: hun club terugbrengen naar het oude niveau.

Door Chris Meijer

Ivorianen
Koninklijke Sportkring Beveren werd in 1935 opgericht en groeide uit tot een roemruchte club in de Belgische voetbalgeschiedenis. Beveren vierde in 1979 en 1984 de landstitel, terwijl het in 1978 en 1983 de Belgische beker won. Jean-Marie Pfaff genoot zijn opleiding bij KSK Beveren en Peter van Vossen begon zijn profloopbaan bij de club, terwijl Beveren vanaf 2002 bekendheid verwierf als Ivoriaanse enclave in België. Spelers als Gervinho, Yaya Touré, Emmanuel Eboué, Arthur Boka en Romaric droegen het shirt van KSK Beveren. Sinds 2010 heeft deze club echter alleen nog maar een damesploeg, die uitkomt in de Tweede Nationale. Dit is het derde niveau van het Belgische vrouwenvoetbal.

In 2007 degradeerde KSK Beveren uit de Eerste Klasse, wat het begin van het einde betekende. De club kampte met ernstige financiële problemen en kon het hoofd amper boven water houden. In het naburige Sint-Niklaas speelde Red Star Waasland, een financieel stabiele club die, evenals KSK Beveren, in Tweede Klasse speelde. Het probleem van Red Star Waasland was echter dat er doorgaans niemand kwam kijken naar de wedstrijden. De club trok hooguit tweehonderd toeschouwers naar het stadion, waardoor de gemeente Beveren wel wat zag in een samenwerking met het noodlijdende KSK.

KSK Beveren besloot in 2010 vrijwillig te degraderen naar de Derde Klasse, omdat het door de financiële problemen geen licentie meer zou krijgen in de Tweede Klasse. De gemeente weigerde langer investeringen aan het stadion en de infrastructuur te doen als de club van start zou gaan in die competitie. De club trok zijn eerste elftal uiteindelijk terug, waarna het officieus fuseerde met Red Star Waasland. Een officiële en juridische fusie was geen optie omdat dan de schulden van KSK Beveren zouden worden overgedragen op de nieuwe fusieclub. Red Star Waasland werd simpelweg omgedoopt tot Waasland-Beveren en verhuisde naar de Freethiel, het stadion van het vroegere KSK Beveren.

'Onlogische keuze'
“Beveren was financieel in de put geraakt. In onze opinie had die put zeker nog gevuld kunnen worden, met steun van de fans en een goed saneringsplan. Dat is niet gebeurd en uiteindelijk hebben ze voor een soort fusie gekozen. Iets waar wij als supporters twintig jaar lang tegen hebben geprotesteerd en plots was de fusie daar”, herinnert Robin Beck, sportief verantwoordelijke en bestuurslid bij YB SK Beveren, zich in een interview met Voetbalzone

Een gedeelte van de supporters van het vroegere KSK Beveren was fervent tegenstander van de fusie en zag hun club zodoende verdwijnen. Zij besloten daarom in 2011 om een eigen club op te richten: Yellow Blue Supporterskring Beveren. “Waasland-Beveren is een andere club. Wie nu achter Waasland-Beveren staat, moet beseffen dat het een andere club is. Er zijn heel wat supporters overgebleven bij Waasland-Beveren, wat ook niet onlogisch is. Wij zijn diegenen die de onlogische keuze hebben gemaakt, maar in mijn opinie wel de voetbalethische enige juiste keuze.”

“De meeste mensen gaan naar een stadion om topwedstrijden te zien, met goed voetbal. Dat is iets wat je op lager niveau in het voetbal niet direct terugvindt”, stelt Beck. YB SK Beveren moest namelijk als nieuwe club op het allerlaagste niveau beginnen: de Vierde Provinciale. Binnen twee seizoenen promoveerde de club, maar één seizoen later was het alweer terug bij af. Na drie jaar was Beveren nog niks opgeschoten, terwijl Waasland-Beveren inmiddels in de Eerste Klasse terecht was gekomen. Een deel van de supporters hield het na het derde seizoen voor gezien, wat voor het bestuur reden was om de koppen bij elkaar te steken.

Aantrekkingskracht
“We hebben toen de basis gelegd voor onze huidige selectie. Elk jaar proberen we ons te versterken en we hopen om de twee jaar te kunnen promoveren. Wij zijn qua schaal te groot voor deze divisie, maar het is niet makkelijk om uit deze divisies te komen. Simpelweg omdat er heel veel geld omgaat in het provinciale voetbal. We spelen in ieder geval voor heel wat volk nu, dat zorgt ook wel voor taferelen. Het heeft een bepaalde aantrekkingskracht, je kunt er spelers mee kopen voor de helft van de prijs. Gewoon omdat je voor zoveel supporters speelt”, legt het bestuurslid van YB SK Beveren uit. Bij topwedstrijden trekt de club gemiddeld duizend toeschouwers.

Dat levert zo nu en dan problematische situaties op. YB SK Beveren heeft namelijk nog geen eigen accommodatie en speelt zijn thuiswedstrijden op een bijveld van de Freethiel, het stadion van het vroegere KSK Beveren en tegenwoordig de thuishaven van Waasland-Beveren. Toch is de huidige accommodatie al een stuk beter dan waar de club moest beginnen. In eerste instantie mocht de club niet in Beveren spelen, waardoor het uit moest wijken naar Sint-Niklaas. Ironisch, omdat Red Star Waasland juist vanuit Sint-Niklaas naar Beveren was verhuisd en het ‘echte’ Beveren uit zijn eigen gemeente moest vertrekken. Sinds 2012 huurt YB SK Beveren een veld van Waasland-Beveren, maar daardoor heeft het geen eigen kantine. Daarnaast is het lastig om de vijf jeugdelftallen van de club een plek te geven om te spelen.

Binnen twee jaar moet de club een eigen accommodatie betrekken, elders in de gemeente Beveren. “We proberen op een andere locatie een stadion te bouwen, geheel naar de wensen van onze supporters. Er zal in ieder geval een mooie staantribune komen, waar sfeeracties gehouden kunnen worden. Nu hebben we niet eens een tribune, laat staan een stadion”, legt Beck uit. “De politiek en de gemeente beginnen ons project te waarderen. Ik snap ook wel dat het lastig is om zo’n anticlub te steunen, een protest tegen de club van de gemeente. De gemeente steunt onze plannen om te verhuizen nu, daar dank ik ze voor.”

“Het is een bijzonder moeizaam proces geweest”, aldus Beck. “De gemeente had een rol in de fusie en was ons daardoor in eerste instantie niet goed gezind. Ook de Belgische voetbalbond heeft ons niet echt geholpen, want zij erkenden ons niet. Zij erkenden niet dat wij volledig fanowned zijn. Uiteindelijk hebben we via de rechter erkenning voor onze naam afgedwongen.”

Principekwestie
Via het Belgisch Arbitragehof voor de Sport (BAS) heeft de club afgedwongen dat het voortaan YB SK Beveren heet, waaraan ‘SK’ is toegevoegd. De club is trots op het zogenaamde fanowned karakter en heeft de naam om die reden gewijzigd. Dit werd echter niet erkend door de KBVB, waardoor de club een procedure begon bij het BAS. Met succes, want de club werd in het gelijk gesteld. “Het was niet zo dat we er hinder van ondervonden, het was meer een principekwestie.”

YB SK Beveren is de enige club in België die volledig bestuurd wordt door supporters. Het verschijnsel is overgewaaid uit Engeland, waar clubs als Wimbledon en FC United of Manchester de belangrijkste voorbeelden zijn van fanowned clubs. Overigens is supportersinspraak in landen als Duitsland en Spanje vrij normaal. “We willen onszelf misschien ook wel een beetje wijsmaken dat we een unieke club zijn, want we zijn de enige club in België die volledig bestuurd wordt door fans”, stelt Beck. “We hebben een pioniersrol en willen die verder uitbouwen. Er zijn altijd malafide mensen die voetbal zien als een soort speelgoed. En als ze het speelgoed zat zijn, maken ze zich er snel vanaf. Diegene die er altijd blijven staan, zijn de supporters. Waarom zou je de mensen die hun hele leven er staan geen inspraak geven? Het gaat om zeggenschap, het is niet zo dat de supporters de ploeg op moeten stellen of iets te zeggen moeten hebben over het halen van nieuwe spelers. De supporters beslissen wel hoeveel geld er mag worden uitgegeven en zij controleren ook die uitgaven. Bovendien kunnen zij indien nodig bestuurders kiezen en ontslaan. Dit geldt als een belangrijk verdedigingsmechanisme voor zakenlui die niet het beste met de club voorhebben”

Inmiddels is YB SK Beveren in zes jaar twee keer gepromoveerd en speelt het inmiddels in de Tweede Provinciale, het zesde niveau in het Belgische voetbal. “We hebben sportieve ambities. Ik wil in mijn leven, ik ben 26, Beveren weer zien spelen tegen clubs als Anderlecht en Standard Luik. Mijn Beveren, dat ik heb helpen wederopbouwen. Of dat gaat lukken, blijft de vraag. Ik denk dat wij als supporters moeten werken aan een toekomst waar er slim wordt omgesprongen met beslissingen en waarin we financieel het overzicht niet verliezen. Zolang we gepassioneerde mensen met kennis op de juiste plek hebben, lukt dat ook.”

Droom
Naast de sportieve ambities heeft de club nog één grote droom: “Wij zijn tot op de dag van vandaag nog niet KSK Beveren. Dat wil zeggen dat het stamnummer 2300 van KSK Beveren, waar ook de geschiedenis en de palmares aan vastzitten, nog altijd niet in onze handen is. We zijn van plan om dat stamnummer in de toekomst te verkrijgen”, bekent Beck, die eraan toevoegt dat de club dit wel op een eerlijke en correcte manier wil oplossen. “We hebben supporters om trots op te zijn en blijven er voor strijden dat de club nooit kapot zal gaan. Dat het niet zomaar ten prooi valt aan alle commerciële belangen die in het voetbal spelen. De voetballiefhebbers gaan naar Waasland-Beveren, de supporters gaan naar YB SK Beveren. Dat is niet zo omdat zij in het stadion van KSK Beveren spelen, dat die club KSK Beveren is. Op dat vlak denk ik dat wij veel meer recht hebben op de naam, de geschiedenis en de eer van KSK Beveren.”