‘Er zijn al een aantal bizarre dingen gebeurd, die ik nooit had durven dromen’

Nederlandse profvoetballers zijn in alle uithoeken van de wereld te vinden, van de spotlights van de grote Europese competities tot de meer avontuurlijke dienstverbanden op andere continenten. In de rubriek Over de Grens spreekt Voetbalzone wekelijks met een speler die buiten de landsgrenzen actief is. Met deze keer aandacht voor Steven Pereira, de vijfvoudig Kaapverdiaans international die Bulgarije afgelopen zomer verruilde voor een avontuur in Portugal.

Door Chris Meijer

Na een tamelijk onrustige zomer is het leven van Steven Pereira de afgelopen weken tot rust gekomen in Viseu, een middelgrote stad ten zuidoosten van Porto. “Het leven bevalt me hier uitstekend. Na de training ben ik lekker met mijn vrouwtje uit eten geweest”, vertelt de 25-jarige Rotterdammer als Voetbalzone hem wat later op de avond aan de telefoon krijgt. Dat hij nu op huurbasis voor Académico de Viseu in de Liga Pro, het tweede niveau van het Portugese voetbal, zou spelen, lag eigenlijk niet voor de hand. Pereira verruilde het Bulgaarse CSKA Sofia tijdens de afgelopen transferwindow voor Santa Clara, momenteel de nummer zeven van de Portugese Liga NOS. Voor de verdediger goed en wel gesetteld was in Ponta Delgada, de hoofdstad van de eilandengroep Azoren in de Atlantische Oceaan, werd duidelijk dat hij zich in principe kon opmaken voor een reserverol.

“Ik ben gehaald als vervanger van een jongen, van wie het 95 procent zeker was dat hij zou gaan vertrekken. Uiteindelijk is hij gebleven, waardoor ik voor de keuze kwam te staan: minimaal tot de winterstop op de reservebank zitten of ergens anders minuten maken. Ik heb voor dat laatste gekozen, omdat het in deze fase van mijn carrière belangrijk is om aan spelen toe te komen”, zo legt Pereira uit. Hij had op de Azoren net zijn appartement toegewezen gekregen, na de eerste weken in een hotel te hebben gebivakkeerd. Twee weken later, vlak voor het verstrijken van de transferwindow, stapte hij echter op de zoveelste vlucht van de zomer, deze keer richting het vasteland van Portugal. “Ik heb aardig wat vlieguren gemaakt, ja. Ik had eigenlijk mijn koffers nog niet uitgepakt, of ik zat alweer op het vliegtuig naar een andere stad. De beste manier om je ergens op je plek te voelen, is als je je appartement hebt en je koffers uitgepakt zijn. Ik was eigenlijk continu aan het reizen van de ene naar de andere plek, waardoor ik me nog niet echt thuis voelde. Nu pas begin ik dat gevoel steeds meer te krijgen, ik heb een beetje rust gevonden. Je weet waar je aan toe bent en dat is voor mij het beste.”

Merk je dat het inmiddels ook zijn vruchten afwerpt op het veld?
“Als je niet helemaal goed in je vel zit, kan je niet het uiterste uit je kwaliteiten halen. Nu ik wat beter in mijn vel zit, merk ik dat bepaalde dingen wat makkelijker en beter gaan. Vergis je niet, want er wordt in Portugal echt op een hele andere manier verdedigd. Dat had ik van tevoren al wel gehoord, maar het is écht zo. In het begin dacht ik weleens: huh, wat gebeurt hier?”

Is dat echt zo erg?
“In de eerste paar oefenwedstrijden van de voorbereiding speelde ik voor mijn gevoel best aardig. Dan heb je de volgende dag de videoanalyse en dan pikt de trainer er een aantal momenten van jou uit. Dan zie je dat je de enige bent die op een andere manier verdedigt. Dan dacht ik: ohja, hij heeft gelijk. In de wedstrijd had ik dat totaal niet door. Je ziet dat ik een totaal ander soort voetbal gewend ben, dat heeft tijd nodig.”

Wat dat betreft biedt de huurperiode bij Viseu ook een mogelijkheid om te wennen aan het Portugese voetbal.
“Ja, precies. In het begin ben je heel veel aan het nadenken en dat is niet lekker voor een voetballer. Het is het lekkerst als er een bepaald automatisme inzit, dat je niet constant hoeft te denken: sta ik goed? Ik merk dat ik nu steeds minder nadenk en dan komen de kwaliteiten vanzelf het beste naar boven. Toen ik aangaf dat ik op huurbasis wilde vertrekken, gaf de trainer aan dat hij het ermee eens was. Hij vond dat het voor alle partijen het beste was om ergens aan minuten te komen. Viseu is een hele ambitieuze club, ze hebben een mooi stadion. Eigenlijk mooier dan Santa Clara. De faciliteiten zijn goed, ik heb een prima appartement. Voorlopig heb ik het prima naar mijn zin en ik wil hier lekker knallen. Ik heb er het vertrouwen in dat ik uiteindelijk bij Santa Clara mijn plek ga vinden en mijn krediet verdien. Ik ga nu lekker aan mijn minuten werken en dan zien we vanzelf wel wanneer ik daar de pannen van het dak speel.”

Pereira koos er afgelopen zomer voor om CSKA Sofia te verruilen voor Santa Clara. Hij speelde een jaar in Bulgarije, nadat hij in de zomer van 2018 MVV Maastricht achter zich had gelaten. “Er waren meer opties dan Portugal, ik had ook terug gekund naar Nederland. Maar een jaar eerder had ik al twee concrete aanbiedingen vanuit Portugal. Ik stond op het punt daar naartoe te gaan, maar CSKA heeft me zover gekregen om naar Bulgarije te gaan. In het nationale team van Kaapverdië spelen veel jongens in Portugal, dus je hoort dingen en daardoor heeft die competitie me altijd wel aangesproken”, vertelt Pereira. Hij speelde vorig seizoen dertien officiële wedstrijden voor CSKA Sofia, onder meer in de voorronde van de Europa League. Na het ontslag van trainer Nestor El Maestro verdween Pereira bij de Bulgaarse topclub naar de tribune.

“Zoals uit de verhalen wel bekend is, veranderen de grote clubs daar heel vaak van trainer. Na een of twee wedstrijden niet te hebben gewonnen, werd de trainer op straat gezet en vervangen door iemand (Ljupko Petrovic, red.) die het niet in mij zag zitten. Dat merk je meteen, op basis van hoe hij tegen je doet of wat hij zegt. Je hebt er totaal geen invloed op, want je kan nog zo goed je best doen op de training en goed presteren, maar als een trainer het gewoon niet in je ziet zitten. Wie moet je dan voor de gek houden? In het begin was het even lastig, maar ik heb snel de knop omgezet en dacht: ik hoor het liever nu, dan dat de trainer me de rest van het seizoen hoop blijft geven dat ik goed bezig ben of ga spelen. Ik wist waar ik aan toe was, ik werd niet voor de gek gehouden. Zo kan het ook gaan. Ik ben een hele realistische jongen, bij alle keuzes denk ik heel goed na en ik zie wanneer iets ‘m niet meer gaat worden. Dan trek ik mijn conclusies en bekijk ik de andere opties. Ik zat echt heel goed op mijn plek in Bulgarije, dus ik had niet de intentie om weg te gaan. Maar in deze situatie had ik daar weinig meer te zoeken.”

Wat dat betreft is het dienstverband bij CSKA Sofia dus niet naar verwachting verlopen?
“Ik had natuurlijk via de voordeur willen vertrekken en niet op deze manier, dus in dat opzicht is het niet gelopen zoals ik me had voorgesteld. Maar het was een heel leerzaam jaar, mijn eerste buitenlandse avontuur. Ik heb daar heel veel meegemaakt, mooie en minder mooie momenten. In mentaal opzicht ben ik zo sterk geworden, wat dat betreft is het positief geweest. Uiteindelijk was het een mooie ervaring, want het gaat er op heel veel vlakken heel anders aan toe dan in Nederland.”

Wat is het grootste verschil waar je tegenaan gelopen bent?
“Heel weinig mensen praten Engels en het is nog heel racistisch. Het is 2019 en je verwacht dat het niet meer zo is, maar helaas komt het nog heel veel voor in de voetballerij. Daar was het zeker ook het geval, vooral in de grote wedstrijden. Dan hoor je bepaalde dingen die vanaf de tribune naar je worden geroepen... Niet dat ik daar wakker van lig, maar je hoort het wel en het is niet leuk. Het is zoals het is en tja. Die mensen moet het zelf weten, uiteindelijk. Als we de derby tegen Levski speelden, werden er steevast geluiden richting ons gemaakt. Maar als ik kijk naar het team van Levski, daar zaten bij wijze van spreken meer donkere spelers in. Dan denk je: waar gaat dit over? Geloof mij nou maar, de spelers van Levski hebben daar ook last van. Ook al wordt het niet naar hen geroepen, het zijn toch hun supporters. Dat soort dingen zijn bizar, het is daar een totaal andere wereld. Die derby’s zijn sowieso heel intens daar. Als je een derby verliest, zijn er mensen op straat aan het huilen.”

Als jullie verloren, kon je beter even in het stadion blijven?
“We konden dan wel het stadion uit, maar dat ging niet zo makkelijk als bij een gewonnen wedstrijd. Het was de dagen erna wel beter om even niet de deur uit te gaan. Ik deed altijd genoeg boodschappen voor zo’n wedstrijd, zodat ik de eerste twee dagen na de wedstrijd de deur niet niet uit hoefde. Ik heb best grote wedstrijden mogen spelen en je geeft een signaal naar jezelf af, dat je ook op dat podium je mannetje kan staan. Het was een mooie bevestiging voor mij.”

Was dat ook een reden om voor CSKA Sofia te kiezen in eerste instantie? Er was ook belangstelling vanuit de Eredivisie in de zomer van 2017.
“Nou, het was geen impulsieve keuze, ik heb research gedaan en spelers gesproken van CSKA. Het was niet zo dat ik het contractvoorstel kreeg en dacht: oh, ik ga wel even naar Bulgarije, even kijken hoe het is. Ik ben ook iemand die openstaat voor een avontuur, ik wil mooie dingen meemaken in mijn carrière. Ik weet waar ik vandaan kom en hoe alles is gegaan. Als ik bijvoorbeeld naar mijn vrienden kijk, de jongens met wie ik destijds omging, die moeten gewoon elke dag van negen tot vijf werken. Dat leven lag ook voor mij in het verschiet. Ik heb geen jeugdopleiding gehad zoals de meeste spelers, weet je. Niemand had voorspeld dat ik het betaald voetbal zou redden.”

Het zag er zeven jaar geleden namelijk niet naar uit dat Pereira het profvoetbal nog zou halen. Na voor amateurclubs HOV/DJSCR, Leonidas, Sparta AV en Alphense Boys te hebben gespeeld, zat hij in 2013 op negentienjarige leeftijd nog bij Spartaan’20. “Ik was bezig met mijn opleiding en had een bijbaantje, ik had een vrij normaal leven eigenlijk. Dromen doet iedereen. Ik was altijd met voetbal bezig, het is wat ik in mijn vrije tijd het liefst deed. Maar het bleef bij dromen, niet meer dan dat. Je moet ook eerlijk en realistisch zijn: ik was negentien en had nog nooit bij een profclub gespeeld. Ik had nooit de kans gekregen. Je hoopt dat je gezien wordt door iemand, dat je in de scoutingsboeken terechtkomt. Maar ik hield er geen rekening mee.” Uiteindelijk haalde PEC Zwolle hem ruim zes jaar geleden weg bij Spartaan’20, waarna hij in de zomer van 2015 naar MVV Maastricht verkaste. Pereira speelde meer dan honderd wedstrijden voor de Sterrendragers en beleefde tijdens zijn dienstverband in Limburg het tot dusver absolute hoogtepunt van zijn loopbaan: de eerste uitnodiging voor de nationale ploeg van Kaapverdië, waarvoor hij in september 2017 debuteerde in de interland tegen Zuid-Afrika (2-1 zege).

Dan sta je in de maanden daarna ineens tegenover Sadio Mané.
“Bizar, eigenlijk. Zo zie je maar hoe snel het in het voetbal kan gaan. Toen ik in de catacomben stond en even naar rechts keek.. Volgens mij stond hij direct naast me. Dan denk je: wow, wacht eens even. Je ziet hem staan, borst vooruit. Dan heb je toch een soort van spanning. Zodra je op het veld staat, vergeet je dat allemaal. Dan ben je met de wedstrijd bezig, geconcentreerd. Dat soort dingen pakt niemand meer van je af."

Had je een aantal jaar geleden überhaupt nog gedacht dat je ooit in het nationale team van Kaapverdië zou spelen?
“Nee, dat had niemand kunnen verwachten. Als ik nu terugkijk, is het volkomen logisch dat ik daar op dat moment niet over nadacht. Ik moet zeggen dat mijn debuut in de nationale ploeg een heel emotioneel moment was. Vier jaar geleden speelde Kaapverdië op de Afrika Cup en vierde ik met mijn vrienden in Rotterdam feest op straat toen ze een wedstrijd wonnen. Ik heb die foto’s nog op mijn Facebook staan, waarop te zien is hoe ik met een Kaapverdiaanse vlag door de straten ren. Twee jaar later maak je je debuut, tja.”

Geniet je door je carrièreverloop extra van de ervaringen die je meemaakt?
“Dat ik überhaupt al wedstrijden in het betaald voetbal heb gespeeld, was voor mij al bijzonder. Nu beleef ik een aantal mooie momenten en we zien wel waar het schip strandt. Er is altijd ruimte voor meer, in ieder geval. Het WK met Kaapverdië zou echt een jongensdroom zijn. Wie weet wat de toekomst nog gaat brengen. Er zijn nu al een aantal bizarre dingen gebeurd, die ik nooit had durven dromen. Ik zou niet weten waarom bepaalde dingen onmogelijk zijn in de toekomst. Het kan nog alle kanten op. Misschien pak ik nog wel de Champions League.”