‘Er werd voor zestig miljoen verkocht, maar AZ pakt het tien keer beter aan’

Met metropool Parijs als achterland heeft Paris Saint-Germain de beschikking over een bijna oneindige bron van jong talent. Met de uitverkiezing van zijn opleiding tot de beste van Frankrijk vorig jaar heeft de club uit de hoofdstad zijn zaakjes op het eerste gezicht bovendien dan ook goed op orde, maar een blik op de huidige selectie laat zien dat het voor talenten toch een moeilijke zaak blijft om de overstap te maken naar de hoofdmacht van trainer Thomas Tuchel. In de afgelopen jaren hebben eigenlijk alleen Presnel Kimpembe en Adrien Rabiot zich weten op te werken tot vaste waarden en laatstgenoemde speelt, na een langlopende contractsoap die uiteindelijk uitmondde in een transfervrij vertrek, inmiddels voor Juventus. De beleidsbepalers in het Parc des Princes hebben in de afgelopen jaren tientallen talenten de deur achter zich dicht zien trekken en aan deze trend lijkt voorlopig geen einde te komen.

Door Robin Bruggeman

Voor aankomende zomer zijn Tanguy Kouassi en Adil Aouchiche de voornaamste onderwerpen van gesprek. Kouassi, een achttienjarige verdediger die in het afgelopen seizoen zes keer in actie kwam in de Ligue 1 en ook minuten maakte in de Champions League, heeft zijn zinnen gezet op een vertrek bij PSG en is naar alle waarschijnlijkheid onderweg naar Bayern München. De zeventienjarige aanvallende middenvelder Aouchiche wordt op zijn beurt nadrukkelijk in verband gebracht met Arsenal, terwijl ook Juventus en opnieuw Bayern worden genoemd als gegadigden. Deze twee talenten treden in de voetsporen van een imposant rijtje met spelers die werden opgeleid door les Parisiens, maar het nooit tot een vaste waarde in de hoofdmacht wisten te schoppen. Moussa Dembélé, huidig spits van Olympique Lyon, gaf in 2012 op zestienjarige leeftijd het startschot voor een nieuwe generatie grote talenten om hun heil elders te zoeken en hij kreeg in de daaropvolgende jaren navolging van onder meer Mattéo Guendouzi (Arsenal), Kingsley Coman (Bayern München), Jonathan Ikoné (Lille OSC), Dan-Axel Zagadou (Borussia Dortmund), Ferland Mendy (Real Madrid) en Odsonne Édouard (Celtic).

Een dergelijke uittocht van talenten zou bij veel clubs tot scheve gezichten leiden en PSG is volgens recente berichten uit Frankrijk dan ook niet blij met het vertrek van Kouassi, die werd gezien als een van de steunpilaren voor de toekomst. Over het algemeen heerst dit sentiment echter minder, zo vertelt Leeroy Echteld in gesprek met Voetbalzone. De 51-jarige oud-speler van onder meer HFC Haarlem, sc Heerenveen en AZ, en voormalig jeugdtrainer en assistent bij de Alkmaarders, had vorig seizoen het reserveteam van PSG onder zijn hoede. Met PSG B kwam hij uit in de Championnat National 2, het vierde niveau van Frankrijk. “Daar balen ze helemaal niet van, het is gewoon business. Vorig jaar hebben ze voor ruim zestig miljoen euro aan jeugdspelers verkocht, kun je nagaan”, reageert hij op de vele vertrekkende talenten. PSG nam afgelopen zomer afscheid van Moussa Diaby (voor 15 miljoen verkocht aan Bayer Leverkusen), Christopher Nkunku (voor 13 miljoen verkocht aan RB Leipzig), Stanley Nsoki (voor 12,5 miljoen verkocht aan OGC Nice), Arthur Zagré (voor 10 miljoen verkocht aan AS Monaco) en Timothy Weah (voor 10 miljoen verkocht aan Lille OSC). Deze tientallen miljoenen hielpen de club een heel eind op weg richting het vervullen van de Financial Fair Play-verplichtingen, aangezien er ook flink wat geld werd uitgetrokken om de komst van onder meer Abdou Diallo, Idrissa Gueye, Pablo Sarabia, Keylor Navas, Ander Herrera en Mauro Icardi mogelijk te maken.

‘In Nederland zie je dat niet’
Echteld werkte in het seizoen dat hij het tweede van PSG onder zijn hoede had nauw samen met een aantal van deze talenten, waaronder Zagré. De nu achttienjarige linksback werd uitgeroepen tot Jeugdspeler van het Jaar en verkaste vervolgens naar Monaco. Volgens Echteld zegt het geval-Zagré veel over de manier waarop er in Parijs tegen de voetbalschool wordt aangekeken: “Zagré is een fantastische speler. Waar zie je in Nederland dat een talent, bijvoorbeeld van AZ naar Ajax, voor dat bedrag wordt gekocht? Zo moet je het zien. Dat Ajax een talent verkoopt aan Feyenoord voor tien miljoen, dat gebeurt niet. En het gebeurt daar dus wel. In Frankrijk denken ze: we geven hen een contract en als ze het goed doen verkopen we ze gewoon. En omdat ze PSG achter hun naam hebben staan, worden bijna al die jongens wel weggehaald. Die krijgen altijd wel een kans, terwijl er ook jongens tussen zitten die niet eens in de Keuken Kampioen Divisie kunnen spelen. Ze geven de grote talenten een meerjarig contract en zij gaan ergens anders rijpen, zo houdt PSG de controle. Als je echt super-, supergoed bent, sluit je gewoon in een keer aan bij de hoofdmacht. Dan ben je ook ineens niet tien miljoen, maar vijftig of zestig miljoen waard. Die talenten hebben gewoon een hele andere status omdat hun eerste zo hoog speelt. Daar zit zoveel geld in, ze spelen altijd Champions League, dat is gewoon de top van de wereld. Op het moment dat een jeugdspeler vier keer meespeelt of vier keer invalt heeft hij direct een hele andere status dan bijvoorbeeld een jongen die in Nederland tien of twintig wedstrijden heeft gespeeld. Guus Til had in Nederland op een gegeven moment meer dan twintig goals gemaakt, twee seizoenen in het eerste gespeeld en hij gaat voor achttien miljoen weg. Als dat zou gebeuren in Parijs, ga je voor zestig, zeventig miljoen weg. Zo’n Arthur Zagré heeft nul wedstrijden gespeeld, nul. En hij wordt voor tien miljoen door Monaco gekocht. Zeg het maar.”

De talenten van PSG hadden in het verleden nog de mogelijkheid om via het reserveteam geleidelijk de gang richting het eerste te maken. Sinds vorig jaar is deze optie echter weggevallen, aangezien toenmalig technisch directeur Antero Henrique besloot het tweede elftal terug te trekken uit de competitie. Voor Echteld kwam er zo een abrupt einde aan zijn dienstverband in Parijs: “Antero heeft ruzie gemaakt met de bond. Hij zei: ‘Als ik talenten naar Parijs wil halen komen ze niet, omdat ze in deze divisie moeten spelen.’ Hij wilde eigenlijk een divisie opstarten met alle tweede teams van de profclubs. Dat kreeg hij er niet doorheen en toen heeft hij op het allerlaatste moment besloten om het team terug te trekken. In het begin was dat voor mij niet heel erg omdat ik de Onder-19 zou gaan doen. Antero werd twee weken later echter zelf ontslagen, toen werden ook de algemeen directeur en het hoofd opleidingen ontslagen en ik zat ook in die hoek. Toen werd ook mijn contract afgekocht omdat ik geen team meer had.” Echteld toont zich een jaar later nog altijd verbolgen over de gang van zaken, al kan hij zich ook wel in de gedachtegang van de toenmalige beleidsbepaler verplaatsen: “Op zich had hij wel een punt, want hij zei dat hij zijn talenten niet in een competitie wilde laten spelen die eigenlijk nergens op sloeg. We konden wel degraderen, maar niet promoveren. Als wij kampioen hadden kunnen worden en konden promoveren naar de Ligue 2, had hij het niet erg gevonden. Want dan kunnen wij in de tweede divisie spelen. Het zou voor die talenten hartstikke goed zijn om elke week zwaar onder druk te staan. Je moet je ook voorstellen dat de competitie daar in de breedte zeker drie keer beter is dan in Nederland. Zijn grootste probleem was daarom dat er geen talenten naar Parijs wilden komen. Als je bijvoorbeeld kijkt naar Spanje, daar spelen al die tweede teams in hun eigen competitie waar elke week zesduizend mensen zitten te kijken. Dat is natuurlijk een veel beter ontwikkelingspodium dan dat wij hadden.”

‘De scheidsrechters zijn gewoon bang voor hem’
Dat het er in de onderste regionen van het Franse profvoetbal raar aan toe kon gaan, merkte Echteld al snel: “Vijf of zes van de ploegen zijn echt goed, dat is goed voor die jongens om tegen te spelen. Maar je moet het ook zo zien dat wij met jongens van zeventien, achttien, negentien spelen tegen echte kerels. Het is niet zoals in Nederland, waar elk team in de Keuken Kampioen Divisie ook niet zo oud is, dat zijn ook allemaal vrij jonge teams. Daar zijn het allemaal echte kerels en dan worden die jonge jongens eigenlijk ondersteboven gekegeld. We hebben het nog vrij goed gedaan, maar het is niet goed om altijd te moeten vechten. Je probeert je er wel onderuit te spelen, maar de scheidsrechters, de uitwedstrijden, het gaat er gewoon prehistorisch aan toe. Dat kunnen de mensen in Nederland zich niet voorstellen. Hier heb je overal camera’s, dat heb je daar niet. Als je uitspeelt bij Bastia, dan zit de voorzitter gewoon op de bank. De scheidsrechters zijn gewoon bang voor hem. Dat soort taferelen maak je mee. Wat dat betreft had Antero dan ook wel een punt, want het is gewoon een vreselijke klasse. Ik vind het echter heel raar hoe hij dit op het laatste moment heeft gedaan, dat was gewoon op zijn eigen conto. Dat doe je niet zomaar, vind ik. En ook nog op de laatste dag nadat we ons hadden gehandhaafd. Dus we hadden ons gehandhaafd, we hadden de laatste wedstrijd gespeeld en na de laatste training werd dat gezegd. Je kan het niet slechter timen natuurlijk. Alle jongens kwamen ineens op straat te staan, heel apart.”

Deze gang van zaken vormt geen uitzondering bij PSG en Echteld denkt dat er nog veel meer uit de jeugdopleiding van de regerend kampioen van Frankrijk gehaald moet kunnen worden: “Ik heb daar de discussie gehad dat ik vond dat de jeugdopleiding helemaal niet zo goed is, dat er geen structuur in zit en dat ze eigenlijk maar gewoon wat doen. Dat gesprek heb ik wel gehad. Dat blijkt ook wel, want elk jaar of elke twee jaar komen er weer nieuwe mensen. Daardoor kan je nooit iets fundamenteels opzetten. Ik had vorig jaar een staf van meer dan tien mensen, dat heeft bijvoorbeeld SC Cambuur waarschijnlijk niet eens. Zoveel mensen had ik tot mijn beschikking. Kun je nagaan, Jong AZ heeft dat niet. Die hebben niet alle mensen in dienst die ik vorig jaar had, ik had gewoon een volledige Eredivisie-staf. Daar willen ze dus stappen in maken, maar het volgende jaar zijn er weer vijf, zes mensen weg van die staf. Elk jaar is het gewoon weer een andere visie, dat is zonde. Maar ja, wie ben ik? Want ze hebben wel weer gewoon voor zestig miljoen aan jeugdspelers verkocht. Zolang ze dat blijven doen, zal er toch niets veranderen.” Ondanks de enorme inkomsten is hij van mening dat de zaken in Alkmaar beter worden geregeld: “Tien keer, bij AZ wordt het tien keer beter aangepakt. Ze zijn in dat opzicht gewoon heel ver, ze hebben alleen niet de spelers die ze in Parijs hebben. Met Myron Boadu, Owen Wijndal en Calvin Stengs hebben ze in de afgelopen jaren goede spelers voortgebracht, maar het is afwachten of er in de komende jaren dezelfde talenten naar voren blijven komen. Ze hebben daar wel gewoon een heel goed plan. Het opzoeken en opleiden van dat soort talenten kost echter jaren en dat heeft PSG niet nodig, de talenten komen toch wel. En talent hebben ze daar wel, dat is niet normaal. Sterk, snel, technisch ook nog. Maar mentaal is het daar heel apart, ook omdat ze op jonge leeftijd al zoveel verdienen. Het is gewoon een hele aparte wereld daar.”

Met het verdwijnen van het reserve-elftal is het perspectief om als jeugdspeler van PSG definitief de stap te maken naar de hoofdmacht verder vertroebeld. Talenten kunnen nu in de Onder-19 ervaring opdoen in bijvoorbeeld de jeugdcompetities of de UEFA Youth League, of verhuurd worden als zij tussen de wal en het schip dreigen te vallen. De stap naar het elitekorps van Tuchel, dat voetballend sterke en commercieel aantrekkelijke uithangborden als Marco Verratti, Kylian Mbappé, Neymar en Icardi heeft, is door de beslissing van Antero Henrique alleen maar groter geworden. Echteld denkt echter niet dat dit uiteindelijk een grote invloed uit zal oefenen op de aantrekkingskracht van de club: “Als ik heel eerlijk kijk, zijn er ook een hele hoop doorgebroken. Vorig jaar zijn er vanuit mijn elftal toch drie, vier spelers bij het eerste gekomen. Loïc Mbe Soh (een negentienjarige centrale verdediger die nu drie wedstrijden in de hoofdmacht achter zijn naam heeft staan, red.) zit bijvoorbeeld nu nog bij het eerste, hij is er vorig jaar bij gekomen. Dan kun je zeggen dat het moeilijk is om bij het eerste te komen, maar áls je erin slaagt om bij het eerste te komen speel je meteen op een heel hoog niveau. Dan speel je in de Champions League. Als je doorbreekt bij Ajax, AZ, Feyenoord ofzo, dan moet je nog een behoorlijke weg afleggen voordat je bij PSG zit. Als het je lukt om vanuit de jeugd de stap naar het eerste van PSG te maken, dan sla je in een keer heel wat stappen over. En die jongens kunnen voetballen, hè. Zolang de kans er is gaan ze het proberen.”