‘Er is mij al gevraagd of we nu hond gaan serveren in het stadion’

Het meest memorabele wapenfeit van Blyth Spartans op voetbalgebied vond plaats in het seizoen 1977/78, toen de club de titel van giant killer veroverde met een campagne die uiteindelijk tot de vijfde ronde van de FA Cup reikte. Wrexham bleek ruim veertig jaar geleden over twee wedstrijden verspreid uiteindelijk te sterk voor Blyth, waarna the Spartans weer in de betrekkelijke anonimiteit verdwenen tot Boxing Day van het afgelopen jaar. Een opvallend reclamebord langs de kant van het veld zorgde er op Tweede Kerstdag namelijk even voor dat Blyth in heel Engeland onderwerp van gesprek was.

Door Robin Bruggeman

Arsenal zorgde begin dit seizoen al voor de nodige ophef toen de Londenaren shirts presenteerden met daarop de slogan ‘Visit Rwanda’ en in die hoek moet de aandacht voor het in de National North League, het zesde niveau van de Engelse voetbalpiramide, uitkomende Blyth ook gezocht worden. The Gunners sloten afgelopen zomer een controversiële sponsorovereenkomst met het Oost-Afrikaanse land, dat 33 miljoen euro per jaar betaalt in de hoop om zo nieuwe toeristenbronnen aan te boren. Het nieuws over die deal leidde meteen tot kritiek van politici in het Verenigd Koninkrijk en zelfs Tweede Kamervragen in Nederland, aangezien Rwanda in 2016 nog voor een miljard euro aan ontwikkelingshulp ontving.

Het land van president Paul Kagame, aan de macht gekomen na de genocide in 1994, geldt als een van de armste landen van de wereld, waarin zestig procent van de bevolking onder de armoedegrens leeft. “Ik ben verontwaardigd dat een land waar wij stevig financiële hulp aan verlenen, nu voor liefst dertig miljoen euro shirtsponsor is geworden van een grote Engelse voetbalclub”, was de reactie van Christenunie-Kamerlid Joël Voordewind in mei tegenover de NOS nadat zijn mening over de kwestie werd gevraagd.

In tegenstelling tot Arsenal is het in het noordoosten van Engeland, op zo’n twintig kilometer van Newcastle, gelegen Blyth niet rechtstreeks in zee gegaan met het bewind van een land, maar kwam het eind december wel om vergelijkbare redenen in het nieuws. De Engelse laagvlieger speelde op Boxing Day een thuiswedstrijd tegen Spennymoor Town en tot grote verbazing van de ruim vierduizend toegestroomde supporters viel op een van de reclameborden langs het veld de slogan ‘Visit North Korea’ te lezen. Foto’s van het bord gingen daarna al snel rond op social media en de kritiek op de vermeende overeenkomst tussen Blyth en de stalinistische dictatuur van staatshoofd Kim Jong-un was niet mals.

Het bord met de aanmoediging om Noord-Korea te bezoeken bleek echter afkomstig van een reisbureau, dat onder meer tours naar het Aziatische land organiseert en belangstellenden ook de kans biedt om er een semester te studeren of deel te nemen aan de marathon van Pyongyang. Visit North Korea werd in 2015 opgericht door de destijds nog studerende Tom Fowdy en de vanuit China opererende baas van het bedrijf vond dat de tijd was aangebroken om wat aan zijn naamsbekendheid te doen: “Hun manager commerciële zaken vertelde mij dat de voorzitter ervoor open stond en het dus iets waar zij wel aan mee wilden werken. Ik wilde me gaan mengen in voetbalsponsoring en ik was ervan overtuigd dat een bekende volksclub als Blyth de beste plek was om te beginnen”, legt hij uit in gesprek met The Guardian.

“Ik ben in contact gekomen met een aantal fans van Blyth, die de deal met open armen hebben ontvangen en geïnteresseerd zijn in Noord-Korea. Bovendien zorgt het nu voor aandacht en erkenning voor hun team”, vervolgde Fowdy. De oprichter geeft aan dat zijn reisbureau boven alles uit is op ‘educatie, het promoten van reizen, culturele uitwisseling en positieve betrokkenheid’: “In plaats van het nastreven van confrontaties en vijandigheid, moedigen wij mensen aan om hun horizon te verbreden en anders over zaken te gaan denken.” Zijn woorden worden onderschreven door Mark Scott, manager commerciële zaken van Blyth, die wel even vreemd opkeek toen hij het verzoek van Fowdy binnen kreeg. Nadat de borden langs het veld verschenen werd hij ook aangesproken door een aantal supporters: “We hebben al een paar opmerkingen gekregen over het serveren van hond (een delicatesse in Noord- en Zuid-Korea, red.) bij de volgende wedstrijd.”

“Wij maken reclame voor een bedrijf dat reizen naar Noord-Korea aanbiedt, we onderschrijven de daden van het Noord-Koreaanse regime niet. Zoals ik al gezegd heb tegen een aantal mensen: als zij het land willen promoten en willen dat meer mensen er op bezoek gaan, kan dat alleen maar iets goeds zijn toch?”, reageerde hij tegenover de Evening Chronicle op de kritiek op het beleid van zijn club. “Het eerste contact verliep erg cryptisch, ze vertelden ons dat ze wilden adverteren zonder erbij te zeggen waar het om ging. Onze adverteerders komen meestal uit de buurt, de plaatselijke loodgieter, de elektricien en soms wat grotere bedrijven. Ik heb gezegd dat het mij niet uitmaakte zolang het niet illegaal of kwetsend was.”

Visit North Korea betaalt een kleine 170 euro per wedstrijd voor een bord, een plekje in het programmaboekje en een link op de website van the Spartans: “Wie ben ik om erover te oordelen? De jongen die hierachter zit gaat daarheen om het land te bezoeken, niet om handen te schudden met Kim Jong-un. Wij hebben er dus geen problemen mee. Omdat ik zelf nooit in het Verre Oosten ben geweest belde ik voorzitter Tony Platten, die net terug was van een reis naar Japan en Nepal, en hij was net zo geïntrigeerd als ik. Hij heeft ons vervolgens gebruikt om te kijken welke reacties er zouden komen en wij zijn redelijk goedkoop, hij wilde niet meteen de portemonnee trekken voor een reclame bij Sunderland of Newcastle United. En het levert ons allebei publiciteit op, alle publiciteit is goede publiciteit”, vervolgde Scott zijn verhaal.

De ophef rondom de sponsordeal heeft supportersgroep Green Army in ieder geval geïnspireerd tot het maken van een aantal goed bekeken parodiefilmpjes, waarin propagandamateriaal uit Noord-Korea wordt versneden met wedstrijdbeelden en voorzien van Engelse ondertiteling. Zo werd er over de in 2-2 geëindigde wedstrijd tegen ‘de imperialisten van Spennymoor Town’ een video gemaakt waarin het ‘officiële team de Democratische Volksrepubliek Korea’ wordt aangemoedigd door Kim Jong-un zelf, die de wedstrijd, gespeeld in de aanwezigheid van ‘100.000 uitzinnige fans’ via een verrekijker volgt. Na de wedstrijd tegen York City van een paar dagen later volgde een nieuw filmpje, waarin voormalig Blyth-speler Macauley Langstaff werd omschreven als een ‘overloper’ en een lange bal van keeper Peter Jameson die uiteindelijk tot een doelpunt leidde ‘de nauwkeurigheid had van een Koreaanse intercontinentale kruisraket’.