Degradatie wordt teruggedraaid: ‘Het is één grote rotzooi’

KAAPSTAD - “Dit is een rommelige situatie die de Premier Soccer League nog vele jaren in de schijnwerpers zal zetten.” Journalist Ernest Makhaya van de website Goal verbaast zich over de recente ontwikkelingen in de eredivisie van Zuid-Afrika. Ajax Cape Town kreeg zeven punten in mindering en degradeerde daardoor naar het tweede niveau. Afgelopen maandag echter werd dat besluit teruggedraaid. De satellietclub van Ajax blijft daardoor behouden voor de Absa Premiership.

Door Gijs Freriks

Niet speelgerechtigd
Tendai Ndoro is de hoofdrolspeler in de Zuid-Afrikaanse soap. Deze dertigjarige aanvaller uit Zimbabwe verbond zich op 30 december aan Ajax Cape Town, maar had in het voorbije jaar ook al voor twee andere clubs gespeeld: Al-Faisaly uit Saudi-Arabië en Orlando Pirates uit Johannesburg. Volgens de competitieorganisatie van de Premiership, de Premier Soccer League, mocht Ndoro daarom geen minuut meer maken voor Ajax Cape Town. De geschillencommissie van de competitieorganisatie gaf de club uit Kaapstad echter toestemming om met Ndoro te spelen.

De negenvoudig international scoorde bij zijn debuut tegen Platinum Stars (3-1) en deed later ook mee tegen onder meer Orlando Pirates (3-0 winst), Polokwane City (1-1) en SuperSport United (2-0 winst). De drie laatstgenoemde clubs tekenden samen met de competitieorganisatie beroep aan tegen de uitspraak van de geschillencommissie en werden op 6 juni in het gelijk gesteld: Ajax had Ndoro niet mogen opstellen. De duels met de Pirates, Polokwane en SuperSport werden omgezet in reglementaire nederlagen.

Het team van de Turkse trainer Muhsin Etrugral kreeg daardoor zeven punten in mindering en eindigde niet op de vijftiende en voorlaatste plaats, maar als laatste. Ajax Cape Town was gedegradeerd naar de National First Division en hekkensluiter Platinum Stars mocht in plaats van Ajax deelnemen aan de play-offs om handhaving op het hoogste niveau. Platinum verloor van Black Leopards uit Giyani en laatstgenoemde club wist daardoor te promoveren. De resultaten van die play-offs zijn nu echter nietig verklaard.

Hooggerechtshof
Rechter Denise Fisher van het hooggerechtshof oordeelde maandag dat de Zuid-Afrikaanse voetbalbond niet bevoegd is om een vonnis te vellen omdat Ndoro ook uitkwam voor een club in het buitenland: Al-Faisaly. Volgens Fisher is het daarom aan de Players’ Status Committee (PSC) van de FIFA om een uitspraak te doen. Tot die tijd mag Ajax Cape Town gewoon deelnemen aan de Absa Premiership. Het oordeel van Fisher heeft voor veel onrust gezorgd in het Zuid-Afrikaanse voetbal. Want wat gebeurt er bijvoorbeeld met Black Leopards, dat de play-offs won van Platinum en daardoor dacht te promoveren?

Volgens Zuid-Afrikaanse media overweegt de voetbalbond om de play-offs opnieuw te laten afwerken, maar als men daartoe besluit, zal Black Leopards waarschijnlijk naar de rechter stappen. Een andere optie is om de competitie uit te breiden naar achttien teams óf om beroep aan te tekenen, maar dan zal de bond wel heel gauw een knoop moeten doorhakken, want het nieuwe seizoen begint al op 3 augustus. “De competitieorganisatie heeft kennis genomen van het vonnis dat door rechter Fisher van het hooggerechtshof in Johannesburg is uitgesproken”, liet men weten in een statement.

“Het is noodzakelijk dat de competitieorganisatie de betekenis van dit vonnis goed analyseert, alvorens verdere uitspraken te doen. Het oordeel en het advies van onze adviseurs zal moeten worden beoordeeld en daarna zullen pas verdere stappen worden ondernomen.” In Kaapstad is men in ieder geval blij met de uitspraak, vertelde perschef Shooz Mekuta: “De competitieorganisatie heeft de zaak verloren, dus zij zijn nu aan zet. Wij zijn niet degenen die met een volgende stap moeten komen, want wij hebben gewonnen.”

Rotzooi
“De competitieorganisatie kan nog in beroep gaan, we weten niet of ze dat gaan doen. Ajax Cape Town zal op de reactie van de competitieorganisatie moeten wachten”, aldus Mekuta. Ernest Makhaya van Goal vindt dat de Premier Soccer League in de spiegel moet kijken, zo schrijft hij in zijn column: “Ze moeten toegeven dat ze de FIFA-regels niet kennen én niet gelezen hebben. Ze zijn zich er enkel bewust van geworden toen het begin dit jaar onder de aandacht kwam in de media. Ze hadden het probleem moeten tackelen voordat het zo groot zou worden. Dan hadden ze een competitie in totale wanorde kunnen voorkomen.”

“De rotzooi die is gecreëerd, is slecht voor de Premier Soccer League en voor de Zuid-Afrikaanse voetbalbond als geheel, want dit doet de wenkbrauwen fronsen over het kennisniveau van bepaalde officials. In plaats van de vermoorde onschuld te spelen, moet de PSL de schuld op zich nemen”, aldus Makhaya, die ook kritisch is op Ajax Cape Town: “Ajax had de regels moeten lezen voordat men Ndoro contracteerde en liet spelen. Ze hadden hem bovendien nooit moeten opstellen toen de Premier Soccer League beroep aantekende tegen de uitspraak van de geschillencommissie. Toen was namelijk al duidelijk dat dit mogelijk niet goed zou aflopen voor Ajax Cape Town.”

Verslaggever Vuyani Joni van Soccer Laduma sluit zich bij Makhaya aan: “De Premier Soccer League staat met de rug tegen de muur. Ze hebben veel te lang gewacht om deze rotzooi op te ruimen en nu blijft deze zaak de competitieorganisatie achtervolgen”, vertelt hij aan 947. Matthew Booth, voormalig centrumverdediger van onder meer Ajax Cape Town en de nationale ploeg van Zuid-Afrika, kan eveneens niet anders concluderen dan dat de huidige situatie in het Zuid-Afrikaanse voetbal ‘één grote rotzooi’ is: “Ik kom uit Kaapstad en zie het liefst zoveel mogelijk clubs uit Kaapstad in de Premiership. Maar voor de sport is dit niet goed. Je vraagt je af wat er nu gaat gebeuren.”

Natie in spanning
“Hopelijk wordt het snel duidelijk, want ook voor de spelers is dit niet makkelijk. Het is niet leuk om rekening te houden met eventuele degradatie. Het is ongemakkelijk, want de spelers willen weten waar ze aan toe zijn.” 37-voudig international Booth pleit voor een uitbreiding van de competitie naar achttien ploegen, al beseft hij dat ook die oplossing niet ideaal is: “Dat kan ook weer tot gevolgen leiden waar niemand rekening mee houdt. Ze hebben veel dingen om over na te denken, maar ik hoop dat de belanghebbenden en betrokkenen om de tafel gaan om te praten over de weg vooruit. Want anders blijft de competitie gegijzeld worden door gerechtelijke procedures.”

Booth krijgt bijval van Makhaya: “Als we van zestien naar achttien ploegen gaan, dan moet de bond in gesprek met de vier grote sponsoren omdat die contracten moeten worden aangepast. Daarnaast zal het aantal bekerduels moeten worden verminderd.” Ten tijde van het schrijven van dit artikel is nog niet duidelijk aan welke oplossing de Premier Soccer League de voorkeur geeft. Makhaya hoopt dat er ‘zo snel mogelijk’ duidelijkheid komt: “Om te voorkomen dat de hele natie in spanning moet blijven afwachten. Maar als onze competitie tot de beste competities van de wereld had behoord, dan was dit allemaal nooit gebeurd.” Overigens zal Ndoro geen wedstrijden voor Ajax Cape Town meer spelen. Op 25 juni maakte de clubleiding bekend dat men het aflopende contract van de spits niet zou verlengen.