De vloek van de media

Een rustieke, maar o zo stedelijke stad is Trabzon. Het is een kleine en rustige vissersstad, maar toch gaat de lokale voetbalclub Trabzonspor met de bijnaam Storm van de Zwarte Zee door het leven. De stad en de club van de tegenpolen zijn te vinden aan de noordoostelijke kust van Turkije, pal aan de Zwarte Zee. 243.735 inwoners telde de stad in 2012, voor Turkse begrippen een kleine stad. Maar de stad, haar club en haar inwoners hebben een grote invloed, voor hun kleine omvang, in de landelijke en regionale ontwikkelingen.

Op de palmares van de voetbalclub prijken onder andere zeven landskampioenschappen, acht Turkse bekers, acht Super Cups, acht ‘Basbakanlik Kupalari’ (vrij vertaald: Minister-President’s Cup), een ‘Kibris Kupasi’ (vrij vertaald: Cyprus Cup, destijds een prestigieuze prijs) en talloze wat kleinere en grotere successen. De meeste van die successen zijn records en of unieke prestaties, zoals het driemaal achter elkaar binnen slepen van de landstitel of het doorbreken van de Istanbul hegemonie in de competitie.

De doodssteek voor de club kwam op 3 juli 2011, de dag van het veelbesproken omkoopsschandaal tussen Fenerbahçe en Trabzonspor. Sinds het omkoopschandaal is de club opgedeeld in kampen. De supporters vinden dat er een politiek spel wordt gespeeld omtrent het voetbal en dat er te weinig of juist te veel is stilgestaan bij dit incident. Persoonlijk behoor ik toe tot de laatste categorie fans.

Zoals het gezegde ‘stilstand is achteruitgang’ normaliter luidt, geldt die niet voor Trabzon. Trabzon is een stad waarbij gesproken kan worden van een volgend scenario: ‘niet rennen is achteruitgang’! Zeker als het gaat over de lokale trots, Trabzonspor. De Trabzonlular zijn fanatieke voetballiefhebbers. De club staat namelijk symbool voor hun stad, karakter, eigenwaarde en hun identiteit. De spelers worden altijd enorm gesteund en bijna aanbeden, zeker na een winstpartij. De hele week is er een hosannastemming in de stad en lijkt het wel feest

Deze passie en liefde voor voetbal heeft zo zijn voordelen, maar ook zijn nadelen. Zo worden er geen uitsupporters meegenomen bij de wedstrijden tegen de clubs uit Istanbul, zijn er al vele straffen uitgedeeld aan de club, van reglementaire verliespartijen tot aan wedstrijden zonder supporters.
Als er verloren wordt is het ook niet fijn vertoeven in Trabzon. Vele, vooral buitenlandse, spelers van de club hebben al aangegeven na een verloren pot de stad niet in kunnen of durven te gaan!
De passie voor de club reikt zelfs zo ver, dat een van de fans zijn leven opgaf, na het thuis verloren kampioenschap tegen rivaal Fenerbahçe in het seizoen 1995/96. Door continu stil te staan bij het incident uit 2011, wordt het belangrijkste aspect van een voetbalclub totaal verwaarloost: namelijk het voetbal. Tenminste, dat was de sfeer die heerste tot dit seizoen. Begin dit seizoen besloot de voorzitter Ibrahim Haciosmanoglu, een radicale man met scherpe uitspraken (dus eigenlijk een typische 'Trabzonlu'), dat het roer totaal om moest.

Allereerst werd Vahid Halilhodžic opnieuw aangesteld als nieuwe trainer. De vorige aanstelling van Halilhodžic verliep echter niet vlekkeloos. Na talloze scherpe uitspraken over de spelers lag hij zo ver in de clinch met de spelersgroep en vervolgens het bestuur en de supporters, dat hij zijn biezen mocht pakken. Toch had Haciosmanoglu (tijdens Halilhodžic' vorige periode vicevoorzitter bij de club) met de trainer afgesproken dat als hij ooit voorzitter mocht worden van de club, hij de club weer zou moeten komen coachen en zo geschiedde dus op 14 juli 2014.

De aanstelling leek bij voorbaat gedoemd te mislukken: een exorbitante voorzitter en trainer gecombineerd met de fanatieke supporters zou zomaar tot flinke botsingen kunnen leiden. Het was meteen raak: Halilhodžic had besloten dat we wel tien spelers moesten halen, wilden we ergens aanspraak op maken dit seizoen. Haciosmanoglu liet de stemming echter al snel omslaan, door grote namen als Óscar Cardozo en Kévin Constant, en veelbelovende Turkse talenten als Ishak Dogan en Sefa Yilmaz binnen te halen. De verwachtingen waren om te snijden en met Halilhodžic aan het roer zou het wel goed komen.

Maar hoe normaal is het om te verwachten dat een team opgebouwd uit welgeteld 21 (!) nieuwe spelers, wel even successen zal boeken?! Vooral tegen geduchte concurrenten, die al wel allemaal ingespeeld zijn op elkaar. Die verwachting bleek ook te mooi om waar te zijn, want na vijf speelronden staat Trabzon met vier gelijke spellen en een kansloze nederlaag op de derde plaats van onder.

In een stad als Trabzon zorgen niet alleen de fanatieke supporters voor spanning en chaos. Ook de media en de bestuurders, allen stuk voor stuk jongens uit diezelfde stad, hebben er een handje van. En ondanks dat fanatisme zijn er bestuurders die eigen belang, politiek belang of economisch belang boven dat van de club stellen. Dat is geen nieuws meer in Trabzon. Stelt u zich vervolgens voor dat tientallen van deze Trabzon-supporters de regionale media totaal bezetten. Media die nauwe banden onderhouden met oudere bestuursleden, die er een traditie van lijken te maken ieder nieuw bestuur het zo moeilijk mogelijk te maken. Een recept voor een tikkende tijdbom lijkt alweer in de maak. Als vervolgens ook nog eens de prestaties tegen vallen, ondanks de hoge verwachtingen, lijkt de tijdbom alleen maar versneld te worden.

En zo was het geen schok aan de ene kant, maar toch wel aan de andere kant, dat ik maandagochtend op de Turkse voetbalpagina's kon lezen: Çek git Vahid!, vrij vertaald naar 'Vertrek nu Vahid!'. Misschien was mijn verwachting dat een coach eindelijk eens de tijd zou krijgen wel voorbarig, tegen beter weten in zelfs. Maar die hoop had ik gekoesterd, zodat we eindelijk met z’n allen konden terug keren naar ons geliefde spel: voetbal. Dat geen enkele coach bij Trabzon die tijd zal krijgen, is me nu echter eens te meer duidelijk geworden. En dat wij dan ook al sinds 1984 niet meer officieel kampioen zijn geworden is wellicht dan ook geen verrassing, maar gewoonweg een gevolg. Een gevolg van het verkeerde recept van fanatisme, opportunisme en (zinloze) druk van de media.