De verrassing bij Oranje: ‘Ze denken dat hij het had kunnen redden bij Chelsea’

Nu het EK in volle gang is, is de opstelling van Oranje haast dagelijks onderwerp van een nationaal debat. Voetbalzone licht in deze rubriek spelers uit die opvallen of wiens plek de nodige discussie oplevert. Ditmaal gaat de aandacht uit naar Patrick van Aanholt, die van bondscoach Frank de Boer in de eerste EK-wedstrijd tegen Oekraïne (3-2 zege) verrassend de voorkeur kreeg boven Owen Wijndal. Dit ondanks dat de dertigjarige vleugelverdediger misschien qua speelminuten een wat wisselvallig seizoen bij Crystal Palace achter de rug heeft.

Door Chris Meijer

Vrijwel iedereen dacht de opstelling van De Boer voor de openingswedstrijd al te kunnen uittekenen. 5-3-2, Maarten Stekelenburg op doel, Jurriën Timber in de driemansdefensie als vervanger van Matthijs de Ligt, Marten de Roon op het middenveld, Wout Weghorst in de spits. Er moeten heel weinig mensen zijn geweest die ergens twijfelden aan de man op de linksbackpositie. Owen Wijndal was in de laatste vijf interlands, waaronder de twee vriendschappelijke wedstrijden in voorbereiding op het EK tegen Schotland (2-2) en Georgië (3-0 zege), de linksback van De Boer geweest. Toen de opstelling een uur voor de aftrap binnenkwam, ontbrak de naam van de vleugelverdediger van AZ echter verrassend genoeg tussen de eerste elf. Zijn plek op de linkerflank in het 5-3-2-systeem werd overgenomen door Patrick van Aanholt.

“Omdat hij op dit moment een betere indruk maakt dan Owen. Er is geen sprake van een blessure. De oefenwedstrijden hebben me van gedachten doen veranderen. Patrick van Aanholt straalt op dit moment meer energie en drive uit. Misschien is het een bepaalde vermoeidheid of spanning (bij Wijndal, red.). Ik ben ervan overtuigd dat Owen die plek misschien weer kan heroveren, als hij keihard doorgaat. Hij moet er gewoon klaar voor zijn. Hiervoor heb je een selectie die dicht tegen elkaar aanzit”, zo verklaarde De Boer voorafgaand aan de wedstrijd tegen Oekraïne in gesprek met de NOS. Die verklaring kon op begrip bij analisten Rafael van der Vaart en Pierre van Hooijdonk rekenen, terwijl ook Willem van Hanegem in zijn column in het Algemeen Dagblad sprak van een ‘logische keuze’.

"Ik hoorde het zondagochtend met de meeting dat ik mocht spelen, zag ik mijn naam staan bij de opstelling. Ik had het op de training een beetje aan zien komen. Toen ik het gisteren op het bord zag staan was ik blij. Ik heb het laten zien op de trainingen en in de laatste wedstrijd waarin ik inviel. Het is aan mij om het de trainer zo moeilijk mogelijk te maken. De keuze is voor de komende wedstrijden aan de trainer. Ik heb mijn best gedaan en het is aan hem”, zei Van Aanholt een dag na de wedstrijd Oekraïne tijdens een persmoment. Het was pas de zesde keer dat de vleugelverdediger in het Nederlands elftal een basisplaats had, ondanks dat hij in november 2013 onder Louis van Gaal in een oefeninterland tegen Colombia al debuteerde voor Oranje.

Van Aanholt was op dat moment speler van Vitesse, na Coventry City, Newcastle United, Leicester City en Wigan Athletic de vijfde club aan wie Chelsea hem verhuurde sinds hij in 2007 werd weggekaapt uit de jeugdopleiding van PSV. “De fans van Chelsea zijn toch altijd een soort geïntrigeerd geweest door Van Aanholt. Zij denken dat hij waarschijnlijk genoeg talent had om het bij Chelsea te redden, vooral omdat er de afgelopen jaren veel geld is uitgegeven aan linksbacks. Misschien had hij meer kansen moeten krijgen. Al met al zat hij bij Chelsea in een tijd dat heel weinig jonge spelers het tot het eerste geschopt hebben”, legt Nizaar Kinsella, journalist voor de Engelse tak van Goal, uit. Sinds het vertrek van Van Aanholt verwelkomde Chelsea met Filipe Luís (voor 20 miljoen euro overgenomen van Atlético Madrid), Abdul Rahman Baba (voor 26 miljoen euro overgenomen van FC Augsburg), Marcos Alonso (voor 23 miljoen euro overgenomen van Fiorentina), Emerson Palmieri (voor 20 miljoen euro overgenomen van AS Roma) en Ben Chilwell (voor 50 miljoen euro overgenomen van Leicester City) voor totaal 139 miljoen euro aan linksbacks.

Chelsea deed Van Aanholt daarentegen voor een bescheiden bedrag van 1,9 miljoen euro van de hand aan Sunderland. The Black Cats konden hem tweëenhalf jaar later voor een veelvoud van dit bedrag verkopen, toen Crystal Palace 10,5 miljoen euro in januari 2017 op tafel legde. Het heeft even geduurd voordat hij vervolgens een relatief vaste plek veroverde in de selectie van Oranje. Na zijn debuut in 2013 werd Van Aanholt in 2014 (één interland als invaller) en 2016 (vier interlands, waarvan één als basisspeler) nog opgeroepen, maar pas sinds de komst van Ronald Koeman krijgt hij mits fit steevast een uitnodiging. Voor die tijd kregen onder meer Daley Blind, Jetro Willems, Jaïro Riedewald, Terence Kongolo en Nathan Aké de voorkeur op de linksbackpositie.

Dat Van Aanholt begin 2018 onder Roy Hodgson - die De Boer dat seizoen na vier wedstrijden had opgevolgd bij Crystal Palace - weer een basisplaats veroverde, was voor Koeman aanleiding om hem weer op te roepen voor Oranje. In de periode waarin het Nederlands elftal uit het dal kroop waardoor het EK 2016 en WK 2018 werden gemist was Van Aanholt een vaste waarde in de selectie van het Nederlands elftal, al fungeerde hij wel voornamelijk als bankzitter. Sindsdien verscheen hij alleen tegen Engeland (oefeninterland, 0-1 nederlaag), Slowakije (oefeninterland, 1-1), Estland (EK-kwalificatie, 5-0 zege) en Polen (Nations League, 1-2 zege) aan de aftrap. Koeman koos in de EK-kwalificatie voor Blind, terwijl onder zijn opvolger De Boer Wijndal een basisplaats in Oranje veroverde.

Maar nu is Van Aanholt dus plotseling als basisspeler aan het EK begonnen. “Het was lichtelijk verrassend dat hij een basisplaats had, want hij heeft zichzelf bij Crystal Palace niet naar een hoger niveau gebracht”, zegt Kinsella. Van Aanholt heeft qua speelminuten zijn minste seizoen bij Crystal Palace achter de rug. Hij speelde dit 1865 minuten verspreid over 23 officiële wedstrijden, een totaal waardoor Raymond Verheijen in De Telegraaf waarschuwde voor overbelasting na een periode van relatief weinig maximale inspanning. “Hij is zeker niet een van de uitblinkers van dit seizoen, maar hij presteerde op zich wel stabiel. Crystal Palace was onder Hodgson een ploeg die in verdedigend opzicht stabiel presteerde en met enkele sterspelers op de omschakeling gokte, waarmee veel gevaar werd gesticht. Ik denk dat Van Aanholt in zijn tijd bij Crystal Palace vooral tot stilstand is gekomen, in plaats van dat hij zich stormachtig verder ontwikkelde. Hij had misschien een hoger niveau kunnen halen, maar dat is niet gebeurd. Bij Crystal Palace waren ze altijd blij met hem, maar de mogelijkheid op een grote transfer is nooit gekomen.”

{embed}

---

Patrick van Aanholt bij Crystal Palace

---

{/embed}{embed}{/embed}
{embed}

STATISTIEK	2016/17*	2017/18	2018/19	2019/20	2020/21
Wedstrijden	11	32	39	29	23
Basisplaatsen	8	29	39	29	21
Speelminuten	714	2504	3457	2511	1865
Doelpunten	2	5	4	3	0
Assists	0	1	2	2	1

---

{/embed}
* In het seizoen 2016/17 speelde Van Aanholt de eerste seizoenshelft nog voor Sunderland.

“Ik denk overigens wel dat het 5-3-2-systeem goed bij hem past, als aanvallende linksback. Hij pikt weleens een doelpunt mee en heeft veel beweging”, stelt Kinsella. Tot dezelfde conclusie moet De Boer zijn gekomen na het zien van de oefeninterlands tegen Schotland en Georgië. Zowel Wijndal als Van Aanholt heeft nauwelijks ervaring als wingback in een vijfmansdefensie. De vleugelverdediger van AZ speelde volgens de gegevens van Transfermarkt in clubverband pas één keer op die positie. Van Aanholt bekleedde in de voorbije jaren bij Sunderland en Crystal Palace negen keer de positie van wingback, waarvan overigens drie keer onder De Boer. De huidige bondscoach hanteerde in drie van de totaal vier wedstrijden die hij aan het roer stond bij Crystal Palace een 3-4-2-1-formatie, waarin Van Aanholt de linkerflank bestreek.

Op basis van de statistieken van de laatste drie interlands van Oranje - tegen Schotland, Georgië en Oekraïne - lijkt de keuze van De Boer voor Van Aanholt vooral vanuit defensief oogpunt gerechtvaardigd, zo blijkt uit de gegevens van Opta. Van Aanholt won vergeleken met Wijndal in deze drie interlands gemiddeld over negentig minuten genomen vaker balbezit (9,7 om 4,3) had meer intercepties (0,9 om 0), won meer luchtduels (66,4 procent om 0 procent) en had een hoger slagingspercentage van zijn tackles (100 procent om 66,7 procent). Misschien wel het belangrijkste bewijs: met Van Aanholt op het veld incasseerde Oranje in deze drie wedstrijden geen tegendoelpunten. Anderzijds presteert Wijndal gemiddeld gezien in aanvallend opzicht beter dan Van Aanholt: qua passes (48,2 om 47,7), passnauwkeurigheid (86,7 procent om 79,6 procent), voorzetten (3,2 om 1,8) en succesvolle voorzetten (16,7 procent om 0 procent).

{embed}

---

Wijndal en Van Aanholt tegen Schotland, Georgië en Oekraïne (statistieken gemiddeld per 90 minuten)

---

{/embed}{embed}{/embed}
{embed}

STATISTIEK	Owen Wijndal	Patrick van Aanholt
Wedstrijden	3	3
Basisplaatsen	2	1
Speelminuten	168	102
Balcontacten	63,2	67,9
Passes	48,2	47,7
Passnauwkeurigheid	86,7 procent	79,7 procent
Voorzetten/corners	3,2	1,8
Succesvolle voorzetten/corners	16,7 procent	0 procent
Balbezit gewonnen	4,3	9,7
Intercepties	0	0,9
Duels aangegaan	9,6	7,1
Duels gewonnen	50 procent	50 procent
Luchtduels	1,1	2,7
Luchtduels gewonnen	0 procent	66,4 procent
Tackles	3,2	0,9
Geslaagde tackles	66,7 procent	100 procent
Dribbels ingezet	0,5	0,9
Dribbels geslaagd	100 procent	100 procent
Doelpunten tegen	2,1	0
Voorbijgedribbeld door tegenstander	0,5	0,9
Schoten	0,5	3,5
Schoten op doel	0	0,9
Kansen gecreëerd	0	0

---

{/embed}

Het was de voornaamste kritiek van Johan Derksen na de wedstrijd tegen Oekraïne. “Er is eigenlijk geen voorzet gekomen. Alles kwam op rechts van Dumfries. Ik moet eerlijk zeggen: Patrick van Aanholt heeft het niet beter gedaan dan Owen Wijndal”, zei de analist. Dat Van Aanholt zich in aanvallend opzicht weinig liet gelden, was in het rapport van Voetbalzone aanleiding om zijn optreden met een 6 te beoordelen. De wat meer defensieve rol van Van Aanholt op de linkerflank valt aan de andere kant ook te verdedigen als de manier om het elftal wat meer in balans te houden. Denzel Dumfries - zijn evenknie aan de rechterkant - speelde immers erg diep op de helft van Oekraïne, waardoor hij in de eerste helft al twee grote kansen kreeg, betrokken was bij het tweede doelpunt van Wout Weghorst en uiteindelijk de winnende treffer voor zijn rekening nam.

Voor Van Aanholt komt de basisplaats in het Nederlands elftal in ieder geval uitstekend uit. Zijn contract bij Crystal Palace loopt af, waardoor hij komende zomer transfervrij op te pikken is. Van Aanholt werd in de voorbije tijd gelinkt aan onder meer Fenerbahçe, Leeds United, PSV, Ajax en zelfs Paris Saint-Germain. “Per 1 juli ben ik transfervrij”, zei Van Aanholt zelf over zijn toekomst. “Maar ik wil het nu niet over mijn toekomst hebben. Ik ga nu vol voor het EK en dan zien we wel wat gaat gebeuren.”

Aflevering 1: ‘Veltman is een goede kandidaat om beste aankoop van het jaar te worden’
Aflevering 2: ‘Als Bakker dat aan zijn spel weet toe te voegen, kan hij echt heel ver komen’
Aflevering 3: ‘Als je Klaassen en Gravenberch door elkaar doet, kom je bij Schouten uit'
Aflevering 4: Waarom ‘leeuw’ met nul goals en nul assists tóch de beste optie voor Oranje is
Aflevering 5: ‘Gezien zijn seizoen verdient Vilhena het niet om met Oranje naar het EK te gaan’
Aflevering 6: St. Juste biedt De Boer extra wapen: ‘Daarmee troeft hij zelfs Haaland af’
Aflevering 7: Gakpo en Timber kunnen historie schrijven: ‘Dat is al veertig jaar niet gebeurd’
Aflevering 8: Statistieken van Oranje-keepers tonen zeer opvallend beeld over Tim Krul
Aflevering 9: Het eeuwige vraagteken bij Oranje: ‘Dat wordt ondergewaardeerd in Nederland’
Aflevering 10: De zes redenen waarom De Boer Daley Blind direct in de basis wil zetten