De val van Málaga: een niet geheven grensrechtervlag was het begin van het einde

Mei 2023. Na een flinke teloorgang valt het doek voor Málaga CF en daalt de club af naar de Segunda División B, het derde niveau van Spanje. In 2013 stonden de Andalusiërs nog op de drempel van de halve finale van de Champions League en een decennium later is de club niet eens meer in een profcompetitie terug te vinden. Voetbalzone onderzoekt het opmerkelijke verval van los Albicelestes.

De opmars

We gaan terug naar juni 2010, dit is wanneer de oorspronkelijke opmars van Málaga begint. Voor 36 miljoen euro koopt de Qatarese sjeik Abdullah Al Thani de club van de voormalige eigenaar Lorenzo Sanz. Al Thani heeft grootse plannen met de Andalusische club. Allereerst wil hij Málaga consolideren tot een vaste deelnemer in LaLiga.

De trainer van Málaga in het seizoen 2010/11 is de Portugees Jesualdo Ferreira. Zijn verblijf bij de Andalusiërs is van korte duur. De trainer kan niet imponeren met zijn ploeg en moet in november het veld ruimen voor de Chileen Manuel Pellegrini. Dat is niet het enige wat Málaga doet op de markt. Het geld van de sjeik wordt geïnvesteerd in diverse spelers zoals de Portugese vleugelverdediger Eliseu, de Venezolaan Salomón Rondón en de Argentijnse centrumverdediger Martín Demichelis. Als kers op de taart verwelkomen de supporters van Málaga de Braziliaanse vedette Júlio Baptista, die na avonturen bij Sevilla, Real Madrid, Arsenal en AS Roma komt voetballen bij los Boquerones.

Onder de nieuwe oefenmeester wint Málaga vijf keer achter elkaar en eindigt het uiteindelijk op de elfde plek in de competitie. Het succesvolle seizoen 2011/12 begint op de transfermarkt. Maar liefst tien spelers versterken de club in de zomer van 2011, onder wie de Nederlanders Ruud van Nistelrooij en Joris Mathijsen. Beide spelers maken de overstap van het Duitse HSV. Andere bekende namen zijn Joaquín, Isco, Nacho Monreal, Jérémy Toulalan en de topaankoop Santi Cazorla. Liefst 23 miljoen maken de Malagueños over aan Villarreal.

Deze kwaliteitsinjecties helpen Málaga aan de knappe vierde plek in de LaLiga, waardoor de club in het seizoen 2012/13 voor het eerst in de Champions League uitkomt. In de voorrondes rekent Málaga eenvoudig af met het Griekse Panathinaikos (2-0). De poule waarin Málaga vervolgens zit bestaat uit de Italiaanse gigant AC Milan, de Russische kampioen Zenit Sint-Petersburg en de Belgische kampioen RSC Anderlecht. Het debuut in het miljoenenbal wordt een grandioos succes. In het eigen La Rosaleda blazen de Malagueños Zenit van de mat (3-0). Isco (twee keer) en voormalig toptalent Javier Saviola, die in de zomer werd overgenomen van Benfica, zorgden voor de doelpunten.

Na de 3-0 zege op de Russen volgt een knappe overwinning bij Anderlecht (0-3) dankzij twee doelpunten van Eliseu en een benutte penalty door Joaquín. Dan wacht de thuiswedstrijd met AC Milan en ook de Milanezen worden aan de zegekar gebonden, opnieuw is Joaquín met een doelpunt van grote waarde. Na een remise in het San Siro (1-1) komt overwintering in de Champions League wel erg dichtbij. Vervolgens spelen de Malagueños de laatste twee wedstrijden met 2-2 gelijk. Het deert de supporters niet want als nummer één van de poule stroomt de club door naar de laatste zestien. De loting is niet makkelijk, maar er liggen zeker mogelijkheden. Uit de koker komt namelijk het Portugese FC Porto.

In het Estádio do Dragão verliezen de Spanjaarden met een minimale marge na een doelpunt van João Moutinho in de tweede helft. In het kolkende La Rosaleda draait Málaga de achterstand echter om. Spelmaker Isco brengt vlak voor rust de thuisploeg op gelijke hoogte en een kwartier voor tijd scoort de Paraguayaan Roque Santa Cruz de 2-0. Porto komt deze klap niet meer te boven en dus stromen de Spanjaarden door naar de kwartfinale.

Borussia Dortmund, dat als koploper uit de poule des doods kwam met Real Madrid, Ajax en Manchester City is de volgende lastige horde voor de Spanjaarden. De ploeg van trainer Jürgen Klopp is in het seizoen 2010/11 en 2011/12 kampioen geworden met de West-Duitsers en is dus een geduchte tegenstander. Op het Iberisch schiereiland houden de teams elkaar keurig in balans (0-0), maar de return op dinsdag 9 april 2013 wordt een van de memorabelste wedstrijden uit de geschiedenis van Málaga. Málaga neemt na 25 minuten spelen brutaal de leiding in het Westfalenstadion, maar nog voor rust laat Robert Lewandowski de tachtigduizend toeschouwers met een geel-zwart hart juichen met de 1-1.

Wanneer de stadionklok tachtig minuten toont staan de ploegen nog altijd op gelijke hoogte, maar gezien de uitdoelpuntenregel destijds van kracht was zou Málaga daardoor met deze stand naar de volgende ronde gaan. Dortmund drong aan, maar het was de uitploeg die wel héél dichtbij de halve finale wist te komen. Eliseu tekent in de 82ste minuut, vanuit buitenspelpositie, voor de 1-2. Nog maar acht minuten plus wat blessuretijd en dan staat Málaga tijdens zijn debuut in de Champions League ‘gewoon’ in de halve finale.

Tien minuten later speelt Málaga de hoofdrol in zijn eigen nachtmerrie. Het slipt weg. Marco Reus tekent in de slotminuut voor de 2-2, maar met de vorige uitgoalregel was 2-2 genoeg geweest voor Málaga (gezien het 0-0 gelijkspel in Dortmund). Dortmund zet aan en scoort nog een keer. Nóg dieper in blessuretijd. De Braziliaan Felipe Santana kan de bal letterlijk op de doellijn binnen tikken. Ondanks dat de verdediger buitenspel staat, wordt de grensrechtersvlag niet geheven. Met zijn doelpunt prikt hij de roze bubbel genadeloos kapot. Málaga is knock-out.

De eigenaar van Málaga, Al Thani, kon zijn emoties na de wedstrijd niet in bedwang houden. Op Twitter schreef hij destijds dat Málaga door racisme uitgeschakeld was en verzocht de eigenaar de FIFA en UEFA een grondig onderzoek te starten, daar kwam niks uit. Met een zesde plek in de competitie had Málaga recht op deelname aan de Europa League in het seizoen 2013/14, ware het niet dat de Financial Fair Play-regels waren overschreden. Málaga betaalde forse salarissen en hoge transfersommen. Dat gecombineerd met weinig commerciële mogelijkheden en een relatief klein stadion zorgde voor een negatief financieel resultaat.

In de zomer van 2013 vinden een hoop mutaties plaats in Zuid-Spanje. Succestrainer Pellegrini vertrekt naar Manchester City om de ontslagen Roberto Mancini op te volgen. Isco, Joaquín, Demichelis en Toulalan verlaten de club en gedurende het seizoen 2012/13 waren Cazorla en Rondón ook al vertrokken. Van al het geld wat binnenkwam werd weinig herinvesteert. Versterkingen zijn voornamelijk gehuurde spelers en transfervrije spelers, maar desondanks weet Málaga in de daaropvolgende seizoenen redelijk stabiel te blijven. Met een elfde plaats in het seizoen 2013/14, negende plaats in 2014/15, achtste plaats in 2015/16 en opnieuw een elfde plaats in 2016/17 heeft Málaga dus niet echt meer uitschieters naar boven, maar voor degradatie hoeven los Albicelestes niet te vrezen.

Degradatie

Op het veld lijken de spelers in eerste instantie onverstoorbaar te zijn. Op bestuurlijk vlak zit de club in een ruigere periode. Al Thani heeft schulden, zo blijkt wanneer hij probeert een jachthaven aan te leggen in Marbella ter waarde van vierhonderd miljoen euro. De burgemeester van de Spaanse kustplaats is enthousiast, maar dat enthousiasme trekt gauw weg wanneer hij erachter komt dat de sjeik helemaal geen financiële stootkracht heeft om deze plannen te verwezenlijken. Al Thani heeft daarnaast aandelen in BlueBay Hotels, maar ook dit bedrijf lijdt onder opstapelende schulden. Málaga wordt verwaarloosd en ziet in het seizoen 2017/18 ook op het veld de gevolgen daarvan.

Veel contracten, waaronder van spelers die onderdeel waren van het succesvolle elftal zoals Willy Caballero en Eliseu, worden ontbonden. Veel spelers werden op huurbasis aangeschaft, waaronder Nordin Amrabat en Hachim Mastour, die later flopte bij PEC Zwolle.

In 2017/18 speelt Málaga precies tien seizoenen in de hoogste profcompetitie van Spanje, iets wat de club nog niet eerder wist te presteren. Dit is echter ook het seizoen waarin het hoofdstuk 'LaLiga-tijdperk' sluit. De geldproblemen van Al Thani spelen de club nu ook binnen de lijnen parten. De selectie heeft een flink gebrek aan kwaliteit. In 38 wedstrijden sprokkelt de club slechts 20 punten bij elkaar, maar liefst 23 punten minder dan Leganés, dat op plaats 17 eindigde. Op 19 april 2018 valt het doek definitief na een 1-0 verlies bij Levante. Tussen 10 december en 1 april weet de club niet één winstpartij te boeken. Degradatie is dan ook geen verrassing.

Hoewel de supporters van Málaga niet onbekend zijn met de Segunda División, voelt de degradatie zuurder dan ooit. Slechts vijf jaar eerder stond Málaga nog met anderhalve been in de halve finale van de Champions League en nu verzuipt de club. Wat de supporters dan nog niet weten is dat de gifbeker nog lang niet de bodem heeft bereikt.

Al Thani, die eerst nog op handen gedragen werd door de aanhang van Málaga, wordt nu verguisd. Supporters verliezen het vertrouwen in de sjeik die de supporters in 2010 nog zoveel voorspoed beloofde. Aan het eind van 2018/19 komt Málaga net tekort om een razendsnelle terugkeer te verwezenlijken. De Andalusiërs eindigen op de derde plek en moeten daardoor play-offs voor promotie spelen. Daarin bezwijkt de ploeg in de eerste ronde tegen een andere gevallen club, Deportivo La Coruña.

Het mislopen van promotie is het startpunt voor nog meer problemen in de op vijf na grootste stad van het land qua inwonersaantal. Nadat de kritiek op Al Thani nog verder is toegenomen - hij is de club 7,3 miljoen euro verschuldigd - wordt de sjeik in 2020 door de Spaanse rechtbank afgezet als president van Málaga. Dit was op grond van meerdere aanklachten, waaronder illegale toeëigening. Het vertrek van Al Thani zorgt voor opluchting bij de Malagueños, maar het blijkt dat de club dieper in de penarie zit dan aanvankelijk gedacht.

In de drie jaar na het vertrek van de Qatarees blijft de club onverminderd doorgaan met wanbeleid voeren. De club is een waar trainerskerkhof geworden en versleet in de negen jaar na Pellegrini’s vertrek negentien trainers. In het seizoen 2019/20 eindigt de ploeg veertiende. Het verval is ingezet. Zo wordt in augustus 2020 vrijwel de hele selectie op straat gezet. Het is de laatste strohalm die Málaga kan pakken om niet failliet te gaan.

Van het ambitieuze Málaga dat rond 2011 een dappere poging deed om te behoren bij de Spaanse subtop is exact tien jaar later in 2021/22 geen spaan meer heel gelaten. De club leeft op zijn laatste krachten en weet zich wonder boven wonder te handhaven door achttiende te eindigen. Twee punten meer dan degradant SD Amorebieta. In de LaLiga2 komen 22 ploegen uit en degraderen de onderste vier.

De selectie is geen schim meer van wat het ooit was en zonder middelen om broodnodige versterkingen aan te schaffen is degradatie onvermijdelijk. Vorig seizoen eindigde de ploeg na 42 wedstrijden op 44 punten, wat resulteerde in een twintigste plaats. Degradatie naar de Primera Federación, oftewel het derde niveau van Spanje is een feit. De Primera Federación is verdeeld over twee groepen gebaseerd op de geografische ligging.

Het heden

Málaga is als zuidelijke club toegevoegd aan groep twee van de Primera Federación. Hierin spelen onder andere Real Madrid Castilla, Cordoba, UD Ibiza en de trotse koploper CD Castellón van trainer Dick Schreuder. Málaga staat op de vierde plaats en doet dus volop mee om promotie. In de Primera Federación promoveert echter alleen de nummer één direct en dat lijkt met elf punten achterstand wel een gesloten boek. De plaatsen twee tot en met vijf doen mee aan de play-offs voor promotie. In de selectie van de Malagueños zitten geen Nederlanders, al komt hot topic Dean Huijsen wel uit de jeugdopleiding. Tot vorig seizoen kwam voormalig Willem II-ster Fran Sol nog uit voor de Andalusiërs.

Terugblik op 2012/13

De spelers die opgesteld stonden in de kwartfinale tegen Dortmund sloegen hun vleugels uit en hebben veelal een mooie carrière gehad. Doelman Caballero vertrok met Pellegrini naar Manchester City en speelde vervolgens nog bij Chelsea en Southampton, Demichelis sloot in 2017 zijn carrière af aan de Spaanse kust na twee uitstapjes bij het blauwe deel van Manchester en Espanyol en is tegenwoordig hoofdtrainer van River Plate. Joaquín hing vorig seizoen zijn schoenen aan de wilgen bij Real Betis, waar hij opnieuw ploeggenoot was met Isco. Spits Baptista maakte nog wat omzwervingen bij Cruzeiro en bij Orlando City, voordat hij in 2018 bij CFR Cluj in Roemenië voor het laatst in actie kwam. Doelpuntenmaker Eliseu vertrok in 2014 naar zijn thuisland, naar Benfica. Daar sloot hij in 2018 zijn loopbaan af.