De student Europees recht die nog één keer voor een profcarrière ging

Nederlandse profvoetballers zijn in alle uithoeken van de wereld te vinden, van de spotlights van de grote Europese competities tot de meer avontuurlijke dienstverbanden op andere continenten. In de rubriek Over de Grens spreekt Voetbalzone wekelijks met een speler die buiten de landsgrenzen actief is. Met deze keer aandacht voor Haris Memic, die in Polen voor zijn laatste kans als profvoetballer ging en op koers ligt om spoedig op het hoogste niveau te spelen.

Door Chris Meijer

“Vermoeid”, lacht Haris Memic met gevoel voor understatement na de vraag hoe hij zich voelt na de eerste tijd bij zijn nieuwe club Arka Gdynia. De competities in Polen liggen tussen december en februari twee maanden stil, mede door het winterse weer. Het betekent echter niet dat de spelers vrijaf krijgen. In tegendeel, in de lange winterstop wordt de trainingsintensiteit nog eens opgevoerd. Geregeld keek Memic de afgelopen tijd naarstig om zich heen, op zoek naar een kar met ballen. Die bleken dan in het materiaalhok te zijn achtergebleven. “Dat was dus gewoon een hele training lopen. Lekker met de bal, kleine partijtjes en een beetje tactisch trainen? Nee. De voorbereiding is hier wat anders dan in Nederland.”

Memic maakte afgelopen maand een fraaie promotie binnen Polen, door het op het derde niveau uitkomende Bytovia Bytow te verruilen voor Arka. De tweevoudig bekerwinnaar degradeerde vorig seizoen - met Marko Vejinovic en Fabian Serrarens in de gelederen - vanaf het hoogste niveau. “Om eerlijk te zijn, speelde ik heel goed bij Bytovia. Na mijn eerste halfjaar was er al interesse, ook van Arka. Toen is het om bepaalde redenen niet doorgegaan. Het verhaal was dat ik net nieuw was in Polen, ik had pas tien wedstrijden gespeeld. Ze kenden me nog niet zo goed en vroegen zich af hoe ik mentaal zou zijn”, verklaart de 25-jarige centrumverdediger. Arka keerde in januari bij hem terug, evenals verschillende andere clubs vanaf het tweede niveau van het Poolse voetbal. “Ik ben in de zomer teruggekomen bij Bytovia, heb alles gespeeld en zo goed mogelijk laten zien wat ik kan. We hadden een clausule in mijn contract laten opnemen, waardoor ik in de winter kon vertrekken. We hebben wat gesprekken gevoerd, Arka was heel concreet en professioneel. Dat beviel me meteen. Ik denk niet dat een speler als Vejinovic zomaar hierheen zou gaan als het niet goed zou zitten qua club.”

Voor Memic vormt de stap naar Arka - waar hij zijn handtekening zette onder een contract tot het einde van het seizoen met een optie voor nog een jaar - de ultieme beloning voor het besluit dat hij een jaar geleden nam. Op dat moment zat hij al een halfjaar zonder club, nadat hij toenmalig tweededivionist FC Lienden in de zomer achter zich had gelaten. In de tussentijd was een overstap naar de Verenigde Staten vanwege visumproblemen afgeketst. Memic was bezig met zijn maatschappelijke carrière en zat in het laatste jaar van zijn studie Europees recht aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. “Maar voetbal is mijn eerste liefde geweest, ondanks dat ik goed kan leren.” Via Ricky van Haaren, die hij nog kende van een stageperiode bij AS Trencín en op dat moment in Polen voor Olimpia Grudziadz speelde, kwam Memic in contact met een Poolse zaakwaarnemer. Al snel meldde Adrian Stawski, trainer van Bytovia, zich bij de belangenbehartiger.

Voor Stawski was Memic namelijk geen onbekende. Op zijn 21e werkte hij al een stageperiode af bij Bytovia. Met succes, want hij kreeg een driejarig contract aangeboden. “Ik heb er toen voor gekozen om het niet te doen, omdat ik pas 21 was en dacht dat ik het niet zou volhouden daar. De toenmalig assistent was nu hoofdtrainer en hij kende me nog, dus hij zei tegen mijn zaakwaarnemer: ‘Ik ken Haris, kun je ervoor zorgen dat hij hier komt?’ Zo is het balletje gaan rollen.” Toch was de keuze niet per se vanzelfsprekend toen het belletje vanuit Polen eenmaal kwam. Moest hij huis en haard achter zich laten en zijn studie tijdelijk stoppen om nog één keer zijn voetbaldroom na te jagen? Na een tijd te hebben nagedacht en met vrienden en familie te hebben gesproken, was het antwoord daarop ‘ja’. ‘Luister Haris, je gaat naar Polen, geeft jezelf één jaar de tijd. Wordt het wat, dan wordt het wat. Zo niet, dan heb je iets om op terug te vallen’, zei hij tegen zichzelf.

“Ik zag het voor mezelf als een laatste kans. Toen ik ging, was ik 24. Hoe jong ben je dan nog? Niet dat ik aan mezelf twijfelde. Want als je aan jezelf twijfelt, ga je het sowieso niet redden. Maar hoe lang ga je het nog proberen? Dat vroeg ik mezelf af. Ik heb het met twee handen aangegrepen en probeerde er binnen mijn mogelijkheden het beste ervan te maken. Bovendien had ik door mijn studie iets achter de hand”, legt Memic uit. Dat hij in Polen redelijk snel zijn plek wist te vinden, had mede te maken met de eerdere ervaringen in zijn loopbaan. Memic doorliep de jeugdopleiding van De Graafschap en speelde daarna een jaar voor TOP Oss, alvorens hij bij DESO voor een halfjaar uit het profvoetbal verdween.

“Ik wilde aan spelen toekomen, dat was belangrijk op mijn leeftijd. Het vertrouwen dat er nog wat zou komen, was wel aanwezig. Linksbenige centrumverdedigers zijn schaars, ik ben groot, sterk en heb een redelijke techniek. Ik had vertrouwen in mijn eigen kwaliteiten. Toen kwam op een gegeven moment het belletje of ik naar Slowakije wilde. Dat wilde ik.” Memic bracht totaal twee jaar door in Slowakije, op het tweede niveau bij Dukla Banska Bystrica en MFK Zvolen. Het was een periode waarin hij naar eigen zeggen snel volwassen werd. “Je kan niet meer naar je ouders bellen of zij dingen voor je willen regelen. Dat moest ik zelf doen. Als ik al om hulp vroeg, deed ik dat aan mensen bij de club.”

De cultuur in Slowakije, en later ook Polen, was voor de in Winterswijk geboren Memic geen onbekend terrein. “Mijn ouders komen uit voormalig Joegoslavië, dat scheelt. Ik kende daardoor de structuur, discipline en hiërarchie binnen groepen al, dat zit een beetje in de opvoeding. Die is toch een stukje strenger dan in West-Europa. Dat zijn die jongens hier ook gewend. Je luistert naar oudere jongens die meer ervaring hebben, je schreeuwt niet naar hen en komt niet met een weerwoord. Iedereen draagt in Nederland de ballen of het doel, maar dat doen hier de jongste spelers. Zij maken de ballen schoon en dragen alle materialen. Het wordt alleen klaargelegd door de materiaalman. In discussie gaan met de trainer, om je mening te geven? Je kan dat hier beter inslikken. ‘Jij moet dit doen’, krijg je te horen als je het toch probeert. Het is in Oost-Europa allemaal niet zo laconiek en makkelijk, er wordt niet lief met je omgegaan.” Bovendien leerde Memic dat voor een goed resultaat letterlijk alles moet wijken.

“Als je in de 85e minuut met 1-0 voor staat, moet je met opzet een tweede gele kaart pakken. Daar word je voor beloond, ondanks dat je dan een wedstrijd geschorst bent”, lacht hij. Na zijn vertrek bij MFK Zvolen was er de nodige belangstelling vanuit Slowakije en Tsjechië. Hij werkte in Tsjechië een stage af, maar raakte tijdens een oefenwedstrijd geblesseerd en zag de proefperiode daardoor voortijdig eindigen. AS Trencín deed hem wél een contractaanbieding, alleen kwam hij er met de club van de Nederlandse eigenaar Tscheu La Ling niet uit. Memic keerde terug naar Nederland om bij FC Lienden aan de slag te gaan. “Ik heb een stap terug gezet, met het idee om daarna weer omhoog te gaan. Kijk, ik ben drie keer geopereerd, die blessures gaan er ook in zitten. Hoe vaak ga je ermee door? Als het nog een keer gebeurt, ben je nog een halfjaar kwijt. Dat lost je lichaam niet op alsof het niets is. Wanneer je dat bij elkaar gaat optellen met het feit dat je een goede maatschappelijke carrière kunt opbouwen, ga je wel twijfelen.”

Toch vond Memic zich in februari 2020 terug in Bytow, een gehucht in een soort niemandsland ten westen van Gdansk. “Het derde niveau van Polen heeft me heel erg verrast”, zegt Memic over de zogenaamde 2.Liga. “Voor iedere wedstrijd is er gewoon een analyse, er wordt getraind met hartslagmeters. Dat gaat heel ver. Ik had niet verwacht dat ze zich zo bezighouden met voetbal op zo’n niveau. We hebben dit seizoen met Bytovia zelfs een uitwedstrijd gespeeld waar onze kleedkamer een sauna had.” Bij het één niveau hoger spelende Arka gaat het er logischerwijs nog iets professioneler aan toe. “Er wordt veel aan herstel en fysieke gesteldheid gedacht. Heb je een zware training gehad, blijf je per se na de training nog een uur voor een massage of om in het bubbelbad te zitten. Bij een club als Arka hebben ze nog iets extra’s. Voor de warming-up is er een conditietrainer, die rent gewoon met je mee. Bij Bytovia had je een contactpersoon die er niet elke training bij was, die wat extra’s voor je kon organiseren.”

Aan de berichten die hij de afgelopen tijd ontving op social media, merkte Memic dat Arka een grotere club is dan Bytovia. “Ik houd de social media meer voor mezelf, maar je merkt het wel met berichten en uitnodigingen. In Bytow herkenden de mensen me wel, maar ze lieten me met rust. Ze waren niet opdringerig, dat gebeurt ook niet bij de grote clubs. In het stadion zijn ze heel aanwezig en fanatiek, maar daarbuiten is dat anders.” Niet alleen van de fans, maar ook bij zijn ploeggenoten dwong hij snel respect af. Vooral dankzij zijn talenknobbel. “Ik heb Slowaaks geleerd en ik spreek nu ook Pools. Natuurlijk spreken ze allemaal Engels. Maar als je binnenkomt en Pools spreekt, denken ze toch: wow, hij wil echt en heeft het heel snel opgepakt. Ik heb ook het geluk dat ik talen redelijk snel onder de knie heb. Schrijven is wel moeilijk, daar ben ik nog niet echt goed in.”

Arka hervat de tweede seizoenshelft volgende week woensdag met de achtste finale van de Poolse beker, in eigen stadion tegen Gornik Leczna. Anderhalve week later wordt het seizoen in de 1.Liga voortgezet, waarin de club als nummer vijf van de ranglijst jaagt op promotie naar de Ekstraklasa. “Ik wil in ieder geval de stap naar de Ekstraklasa maken. Wanneer dat zal zijn, moet blijken. Het kan volgend seizoen al, als we promoveren. Dat staat nu op het lijstje. Ik wil me eerst hier in het team knokken en dan die stap maken. Daarna zullen we het zien, dan gaan we weer verder stippelen.” Als het gesprek op zijn einde loopt, knikt Memic. “O ja, ik wil eigenlijk nog één ding zeggen”, zegt hij op de valreep. “Ik wil jongens vooral aanmoedigen de stap naar het buitenland te durven maken. Als je het in Nederland niet redt, betekent dat niet het einde van je carrière. Ik hoop in dat opzicht ook een soort inspiratiebron te kunnen zijn.”