De ‘schuld’ van Manchester City aan degradaties in Spanje en Nederland

Manchester City veroverde dit seizoen de domestic treble, door de Premier League, de FA Cup en de EFL Cup te winnen. De vreugde was groot in het blauwe deel van Manchester, waar the Citizens gehuldigd werden tijdens een rit in een open bus. Het contrast met Girona, een ander filiaal van de zogenaamde City Football Group, is levensgroot. In Catalonië geen uitzinnige vreugde, zelfs geen glimlach. Ondanks alle ambities en mooie plannen is Girona na twee jaar in LaLiga terug bij af en dat zorgt voor het nodige chagrijn.

Door Chris Meijer

De datum 4 juni 2017 zal in de omvangrijke geschiedenisboeken van Girona altijd een speciale plaats hebben. Met een 0-0 gelijkspel tegen Real Zaragoza verzekerden los Blanquivermells zich voor het eerst in het bestaan van promotie naar LaLiga. Girona speelde het grootste deel van het bestaan op het derde niveau van het Spaanse voetbal, maar was in de jaren voorafgaand aan de promotie naar het hoogste niveau een vaste waarde in de Segunda Divisíon. Op het moment dat Girona zichzelf verzekerde van een plaats in LaLiga, waren de onderhandelingen met de City Football Group al in een vergevorderd stadium. Het door Sheikh Mansour opgebouwde voetbalimperium wilde dolgraag een filiaal in Europa openen en Girona was om meerdere redenen een bijzonder interessante toevoeging. Helemaal toevallig was het niet dat de City Football Group in 2016 bij Girona terechtkwam. Pere Guardiola, de jongere broer van Manchester City-manager Pep, had eerder namelijk al zijn intrede gedaan bij de Catalaanse club.

Guardiola, die met zijn bedrijf Media Base Sports de belangen van onder meer zijn broer, Luis Suárez, William Carvalho, Brahim Díaz, Yuri Berchiche en Pablo Maffeo behartigt, speelde al een tijdje op de achtergrond een rol bij Girona, waardoor in 2015 al de eerste huurlingen van Manchester City in Spanje arriveerden. De Spaanse zaakwaarnemer onderhoudt zeer warme banden met Txiki Begiristain en Ferran Soriano, die sinds 2012 belangrijke posities vervullen binnen de City Football Group en wat er mede tot heeft geleid dat Pep Guardiola in 2016 in Manchester tekende. De informele samenwerking werd in de zomer van 2017, vlak na de promotie van Girona naar LaLiga, omgezet in een officiële overeenkomst. In een statement werd bekendgemaakt dat de City Football Group 44,3 procent van de aandelen in Girona in handen kreeg. Een andere 44,3 procent kwam in handen van de Girona Football Group. Deze partij wordt pikant genoeg gerund door Pere Guardiola.

Belangenverstrengeling
Om die reden is het dan ook niet verwonderlijk dat er direct vragen ontstonden over vermeende belangenverstrengeling, onder meer bij the Guardian en de BBC. De Britse kwaliteitskrant trok de conclusie dat zowel de Engelse voetbalbond (FA) als de Spaanse voetbalbond (RFEF) geen regels heeft aangaande innige samenwerkingsverbanden met buitenlandse clubs. “Het is makkelijk voor te stellen hoe de alarmbellen afgaan als Girona zich plaatst voor de Champions League en daarin aan Manchester City gekoppeld wordt”, schrijft de BBC. “City weet dat er verdenkingen zijn, maar benadrukt dat de lange termijn-visie belangrijker is dan de personen die momenteel betrokken zijn. Ondanks dat zij mede-eigenaar zijn, hebben ze geen directe invloed op de beslissingen bij Girona. Pep en Pere Guardiola zijn niet alleen broers, maar hebben vergelijkbare ideeën over voetbal en hoe een club gerund moet worden. City gelooft niet dat de samenwerking met Girona iets nieuws is, want meer Engelse clubs hebben een dergelijke samenwerking. Chelsea heeft bijvoorbeeld een vergelijkbaar samenwerkingsverband met Vitesse.”

De intenties van de City Football Group waren eigenlijk direct duidelijk: een podium creëren voor de meest talentvolle spelers van de academie van the Citizens om hen ervaring op te laten doen en hun marktwaarde te verhogen. Of zoals dat volgens de officiële lezing heet: “De nieuwe eigenaars willen de club laten groeien en tot een vaste waarde in LaLiga laten ontwikkelen. Dankzij deze actie zal de club een beroep kunnen doen op de ervaring van de City Football Group inzake infrastructuur, technische ploegen, de vorming van jonge spelers en marketing.” Sinds het aantreden van Sheikh Mansour heeft de jeugdopleiding van Manchester City een ongekende facelift ondergaan. Met de aankoop van the Citizens wilde hij niet alleen een uithangbord voor de Verenigde Arabische Emiraten creëren, maar ook geld verdienen. Want ondanks dat er al een oneindige berg oliedollars in Manchester City is gestoken, is de City Football Group inmiddels een winstgevende organisatie. In het verdienmodel van het ‘Disney-imperium van het voetbal’ heeft Girona een belangrijke plaats. De andere filialen van de City Football Group, New York City, Melbourne City, Yokohama Marinos, Club Atletico Torque en Sichuan Jiuniu, hebben in principe als functie om het ‘merk’ op andere continenten te versterken.

Logische consequentie
Girona diende op voorhand eigenlijk als voorportaal voor de hoofdmacht van Manchester City. De kampioen van Engeland heeft immers wel een ijzersterke jeugdopleiding, waarvoor overal ter wereld de beste talenten worden weggeplukt. Er miste echter een essentieel onderdeel binnen de academie: de mogelijkheid om de laatste stap richting het eerste elftal te zetten. “De beloftencompetitie is niet goed genoeg voor jonge spelers. In Spanje spelen de tweede teams van Real Madrid of Barcelona voor 45.000 mensen, terwijl hier niemand komt kijken. Het is niet sterk genoeg en daarom is het soms zo moeilijk voor Engelse spelers om door te breken. Het is een probleem in het Engelse voetbal”, zo verwoordde City-manager Guardiola zijn zorgen. Met de samenwerking met Girona loste Manchester City dit probleem in principe op, want op deze manier werd er een ‘tweede elftal’ gecreëerd, waar jonge spelers ervaring konden opdoen in LaLiga. Na hun periode in Girona zouden deze spelers dan klaar zijn voor het eerste elftal óf een transfer, wat dan weer geld in het laatje zou brengen voor de City Football Group. “Het kopen van Girona is een logische consequentie van de strategie van de City Football Group en de concentratie van rijkdom in het Europese voetbal. Door Girona kan City spelers ontwikkelen, om meer geld aan hen te verdienen. Slechts een aantal van hen zal ooit voor City spelen”, legde Raffaele Poli, hoofd van het CIES Football Observatory, uit aan the Guardian.

In het eerste jaar van de officiële samenwerking werden deze intenties kracht bijgezet door Manchester City, dat met Olarenwaju Kayode, Aleix García, Douglas Luiz, Pablo Maffeo en Marlos Moreno vijf op papier veelbelovende talenten richting Catalonië stuurde. In eerste instantie was er bij de fans van Girona positiviteit over de samenwerking met the Citizens. “Het zorgt ervoor dat de club meer geld heeft, waardoor we in staat zijn om de plek in LaLiga te consolideren en betere spelers te halen”, sprak Jaume Boix, supporter van Girona, twee jaar geleden tegenover de BBC. De positiviteit werd nog eens versterkt door het sterke debuutjaar van Girona in LaLiga. Onder leiding van trainer Pablo Machín eindigden de Catalanen als tiende, waarmee plaatsing voor Europees voetbal maar net werd misgelopen. De charismatische oefenmeester trad in 2014 aan toen Girona naar het derde niveau dreigde te degraderen en loodste de club in een kleine vier jaar naar een plek in de middenmoot van LaLiga, door zijn elftal met een duidelijke identiteit en filosofie te laten spelen. Machín liet Girona afgelopen zomer achter zich voor Sevilla, een vertrek dat volgens speculaties in Spaanse media weleens ingegeven zou kunnen zijn door de bemoeienissen vanuit Engeland.

Behalve Machín vertrok ook steunpilaar Maffeo, die door Manchester City werd verkocht aan VfB Stuttgart. Hoopvol werd er in Girona gekeken richting Engeland, maar uiteindelijk kwam er met Patrick Roberts slechts een nieuwe huurling bij. Verder versterkten los Blanquivermells zich met Johan Mojica (die overigens direct zwaar geblesseerd raakte), Jairo Izquierdo en Seydou Doumbia, terwijl Eusebio Sacristán werd aangesteld als de nieuwe trainer. Het huwelijk tussen de 55-jarige voormalig assistent-trainer van Barcelona, die bekendstaat als inconsistent en soft, en Girona werd nooit een succes, vooral omdat hij de matige selectie van de Catalanen niet aan het voetballen kreeg. Terwijl Girona worstelde, bleef het vanuit Manchester stil. Twee jaar geleden werd door Soriano nog beloofd dat men er alles aan zou doen om Girona zo lang mogelijk op het hoogste niveau te houden, maar van die belofte leek nu weinig over. Mede door negen nederlagen in de laatste tien wedstrijden van het seizoen degradeerde Girona uiteindelijk uit LaLiga. De woede van de fans richt zich toch voornamelijk op de City Football Group, die na de degradatie liet weten dat er ondanks de teleurstelling niks zou veranderen aan de samenwerking. “Voetbal gaat om emoties. De fans, ondanks dat ze geen eigenaar zijn van de club, verdienen een uitleg voor wat er de afgelopen maanden is gebeurd”, schreef de Diari de Girona.

NAC Breda
Het verhaal van Girona vertoont in zekere zin de nodige gelijkenissen met NAC Breda. In april 2016 tekende de Parel van het Zuiden een vijfjarig samenwerkingsverband met Manchester City. Uit een reconstructie van NRC Handelsblad blijkt dat daarbij afgesproken is dat jaarlijks vier talenten de tijdelijke overstap naar Breda maken. Daarnaast staat in het contract dat NAC in de Eredivisie een ‘uiterste inspanning’ moet leveren om de gehuurde spelers minimaal 50 procent van de officiële wedstrijden te laten spelen, terwijl dit percentage in de Eerste Divisie kan oplopen tot 75 procent. Het samenwerkingsverband met NAC heeft eigenlijk dezelfde insteek als die met Girona: het doen toenemen van de marktwaardes van de huurlingen van Manchester City. In het eerste jaar kwamen er direct zes spelers vanuit Engeland richting Breda: David Faupala, Brandon Barker, Ashley Smith-Brown, Thomas Agyepong, Manu García en James Horsfield, terwijl ook Fisayo Adarabioyo en Shane O’Neill via het netwerk van the Citizens binnenkwamen in het Rat Verlegh Stadion. NAC promoveerde direct en handhaafde zich een seizoen later in de Eredivisie, mede dankzij huurlingen Angeliño, Thierry Ambrose en Pablo Marí.

Dit drietal keerde na de zomer niet terug in Breda, om elders gestald of verkocht te worden. Erik Palmer-Brown, Luka Ilic, Paolo Fernandes en Arijanet Muric kwamen uiteindelijk op huurbasis naar NAC, al speelde laatstgenoemde slechts één wedstrijd in Nederlandse dienst. De twintigjarige doelman werd door City teruggeroepen wegens een langdurige blessure van Claudio Bravo, waarmee NAC eind augustus opgezadeld werd met een behoorlijk probleem. Het is tekenend voor de moeizame manier van samenwerken in dit seizoen. Na het vertrek van technisch directeur Hans Smulders en algemeen directeur Justin Goetzee was er volgens BN De Stem nauwelijks communicatie meer tussen NAC en City, wat er mede toe heeft geleid dat NAC in de winterse zoektocht naar versterkingen geen gebruik maakte van het Engelse scoutingsnetwerk. Tegelijkertijd verhuurde City Ko Itakura zonder overleg aan FC Groningen, op dat moment een concurrent in de strijd tegen degradatie. Joost Gielen, voorzitter van de raad van commissarissen, haalde later in gesprek met Voetbal International de kou uit de lucht en stelde dat al lang en breed bekend was dat NAC in de winter geen spelers zou krijgen vanuit Engeland. “Ik vind het te kort door de bocht om dan maar te stellen dat de samenwerking niets meer voorstelt. Dat is gewoon onzin.”

Voor zowel NAC als Girona wachtte dit seizoen uiteindelijk hetzelfde lot: met een bijzonder tegenvallende selectie degradatie vanaf het hoogste niveau. Het lijkt onwaarschijnlijk dat de City Football Group twee jaar geleden dit scenario had uitgedacht toen de contracten in Nederland en Spanje werden getekend. Het is de vraag of de leiding van het imperium zijn houding komende zomer zal veranderen, om de filialen weer terug te brengen op het hoogste niveau. Luuc Eisenga, de nieuwe algemeen directeur van NAC, benadrukte in een interview met BN De Stem dat er nog sprake is van een doorlopend contract en dat er in Engeland gesproken is. “Het waren prima gesprekken. Het ging over welke filosofie wij aanhangen, hoe NAC op een goede manier van hun spelers, kennis en manier van werken kan profiteren en hoe wij iets van regie kunnen hebben over welke spelers er komen en voor welke posities. Toen García en Angeliño hier speelden, waren er weinig kritische vragen over de samenwerking met City, het kan dus wel. In heel deze discussie moeten we relativering aanbrengen.”