De oerdegelijke ‘unsung hero’ van Liverpool die saaiheid cool maakt

James Milner mag met recht een unsung hero worden genoemd. De 33-jarige middenvelder lijkt al een eeuwigheid mee te gaan op de Engelse velden, maar is nimmer de smaakmaker waar toeschouwers speciaal voor naar het stadion komen. In zijn tijd bij Manchester City ging de meeste aandacht uit naar Sergio Agüero, David Silva en Vincent Kompany. Bij Champions League-finalist Liverpool zijn onder meer Mohamed Salah, Sadio Mané, Virgil van Dijk en Georginio Wijnaldum de blikvangers. De stille kracht van the Reds haalt zijn schouders erover op en telt de dagen af naar zijn tweede opeenvolgende Champions League-finale, met ditmaal Tottenham Hotspur als opponent.

Door Rian Rosendaal

James Philip Milner, van 4 januari 1986, groeide op in een doorsnee Engels gezin in Leeds en kwam op jeugdige leeftijd in de opleiding van de plaatselijke voetbaltrots terecht. In de weekeinden was Elland Road zijn vaste stek, want de jonge James had een seizoenkaart van the Whites, net als zijn voetbalmaffe ouders. Daarnaast fungeerde hij regelmatig als ballenjongen in zijn favoriete stadion. Zijn debuut in de hoofdmacht volgde op 10 november 2002 in een duel met West Ham United. Anderhalf jaar daarvoor stond Leeds nog in de halve finale van de Champions League, maar mindere tijden braken al snel aan. Vanwege ernstige financiële problemen werd het succesvolle elftal beetje bij beetje ontmanteld en in 2004 volgde de onvermijdelijke degradatie. Leeds is vijftien jaar later nog steeds niet teruggekeerd in de Premier League, het podium waar het product van de jeugdopleiding al jaren actief is.

Voor Milner brak een nieuw hoofdstuk in zijn nog prille loopbaan aan. Wijlen Sir Bobby Robson haalde de onvermoeibare middenvelder naar Newcastle United. Helaas voor de jonge aankoop werd de oud-bondscoach van Engeland al snel de laan uitgestuurd. Graeme Souness nam het stokje over op St. James’ Park en het was al snel duidelijk dat de Liverpool-legende weinig ophad met de aanwinst van zijn voorganger. “You don’t win with a team full of James Milners”, sneerde hij. Milner hield wijselijk zijn mond en vond tijdelijk emplooi bij Aston Villa, maar kreeg na het vertrek van Souness een tweede kans bij the Magpies. Glenn Roeder zag het wel in hem zitten en gaf de door Leeds opgeleide controleur dan ook geregeld speeltijd bij de volksclub uit Newcastle.

Een definitieve overgang richting Villa volgde in de zomer van 2008. The Villans maakten 13,5 miljoen euro over naar Newcastle. Milner sleepte in Birmingham enkele individuele prijzen in de wacht. In het seizoen 2009/10 werd hij uitgeroepen tot PFA Young Player of the Year. In diezelfde voetbaljaargang werd de Villa-aanwinst opgenomen in het Team of the Year van de Premier League. De goede prestaties van Milner op Villa Park werden ook opgemerkt door toenmalig bondscoach Fabio Capello, die de destijds 24-jarige middenvelder een plaats gunde in de definitieve WK-selectie van the Three Lions voor het eindtoernooi in Zuid-Afrika.

Milner kreeg een plaats op het middenveld van Engeland in de groepsduels met de Verenigde Staten (1-1) en Slovenië (1-0 winst) en de wedstrijd tegen Duitsland in de achtste finale, waarin Engeland met 4-1 werd vernederd. Roy Hodgson, de opvolger van Capello bij het Engelse elftal, nam de noeste werker mee naar de EK’s van 2012 en 2016 en het WK van 2014, al waren al deze toernooien geen doorslaand succes voor zowel de bondscoach als de middenvelder. Milner zette na het dramatisch verlopen EK van drie jaar geleden in Frankrijk, toen IJsland voor een daverende stunt zorgde door de Engelsen uit te schakelen in de achtste finale, een punt achter zijn interlandloopbaan. De prestaties op clubniveau kregen voorrang.

De opmars van Manchester City, met de oliedollars uit het Midden-Oosten als grote steun, loopt parallel met de opwaartse spiraal waarin de carrière van Milner zich sinds 2010 bevond. Hij speelde voor het eerst in een elftal dat structureel om de prijzen meedoet. Het eerste beetje silverware kwam er aan het einde van zijn eerste seizoen in het blauwe gedeelte van Manchester. The Citizens versloegen Stoke City met minimale cijfers (1-0) in de finale van de FA Cup van 2011. Een jaar later volgde het eerste kampioenschap voor Milner, al zag hij de krankzinnige kampioenswedstrijd tegen Queens Park Rangers (3-2 winst) vanaf de bank. Dankzij treffers in blessuretijd van Edin Dzeko en Agüero werd de landstitel in extremis afgepakt van Manchester United, dat zich kampioen waande door de 0-1 zege in en tegen Sunderland.

Milner stond in 2014 wederom met de kampioensbeker in zijn handen. Liverpool gaf de comfortabele koppositie weg door een serie dramatische resultaten. De Scousers moesten het kampioenschap alsnog aan Manchester City laten. De kapitaalkrachtige club veroverde dat jaar ook de EFL Cup, de vierde prijs van Milner in zijn tijd in het Etihad Stadium. Toch was er ook onvrede bij de middenvelder, die een jaar later transfervrij overstapte naar Liverpool in de hoop daar wekelijks te kunnen spelen. “Bij Manchester City werd ik soms verkozen tot Speler van de Maand, maar dan speelde ik de volgende drie, vier, vijf wedstrijden niet. Ik hoop dat ik bij Liverpool meer vastigheid weet te vinden. Het is aan mij om ervoor te zorgen dat de manager niet om mij heen kan”, liet hij weten aan Daily Express. Milner had niet het voorrecht om samen met Steven Gerrard het middenveld te dirigeren, want de Liverpool-icoon liet zijn grote liefde achter zich voor een avontuur bij Los Angeles Galaxy.

De prijzenkast van Milner werd in de stad van The Beatles de afgelopen vier jaar niet aangevuld. Liverpool verloor in 2016 de Europa League-finale tegen Sevilla (1-3) en was vorig jaar niet opgewassen tegen Real Madrid in de eindstrijd van de Champions League (3-1). Uitgerekend zijn oude club Manchester City zette het elftal van Jürgen Klopp dit seizoen de voet dwars in de race om de Engelse titel. Het onwaarschijnlijke aantal van 97 punten bleek niet voldoende te zijn, want City verzamelde een punt meer en prolongeerde daarmee het kampioenschap, terwijl de hondstrouwe aanhang op Anfield al bijna drie decennia wacht op de negentiende landstitel.

Desondanks groeit in Engeland de waardering voor de oerdegelijke Milner, die zelden een wedstrijd van Liverpool mist en er goed opstaat bij de Duitse manager. “Wanneer mensen zeggen dat hij een werkpaard is, is dat voor mij een compliment. Hij is van nature fit, een ware atleet, en weet hoe hij anderen moet ondersteunen. Ik was in 2015 (toen Klopp bij Liverpool begon, red.) open naar hem toe en hij heeft alle kansen gegrepen”, zei de keuzeheer van the Reds eerder dit seizoen in de Engelse media over de routinier.

Gary Lineker, al sinds jaar en dag de onkreukbare anchorman van Match of the Day, deelt de mening van Klopp en kwam in september met een bijzonder Twitter-bericht op de proppen. De oud-aanvaller bood namelijk zijn excuses aan. “Ik heb ooit getwitterd dat ik niet wist wat James Milner op een voetbalveld deed. Dat weet ik nu maar al te goed, vandaar mijn excuses. Hij is een geweldige, veelzijdige en intelligente voetballer. Stom van mij.” Milner nam het sportief op en kwam al snel met een sarcastische reactie richting Lineker. “Bedankt Gary, ik heb jouw rol als voetballer ook altijd op waarde geschat. En je analyses van tegenwoordig zijn geweldig en zeer intelligent.”

Milner is sowieso een bijzondere verschijning op social media. De antiheld van Liverpool heeft ruim 638.000 volgers op Twitter en zijn Instagram-account wordt gevolgd door maar liefst 1,7 miljoen mensen. Het ‘cement tussen de stenen’ van Liverpool is zich bewust van zijn rol als underdog en neemt zichzelf derhalve graag op de hak. Dat mondde uit in een parodieaccount genaamd ‘Boring James Milner’. Hierop wordt de vermeende saaiheid van Milner nog eens extra uitvergroot met een aantal fikse open deuren. “Ik dacht dat 97 punten echt genoeg was voor de landstitel. Maar Manchester City kwam op 98 punten uit. We zijn dus niet kampioen geworden, maar tweede”, is daar een mooi voorbeeld van. Het cynisch bedoelde account is met ruim 645.000 volgers zelfs groter dan het officiële Twitter-account van Milner.

Alle gekheid op een stokje, de door Klopp en Lineker zo geprezen routinier van Liverpool is zaterdag een van de 22 hoofdrolspelers in het Wanda Metropolitano in Madrid, iets waar menig profvoetballer alleen maar van kan dromen. Milner zal zich ongetwijfeld weer in zijn rol schikken en proberen om Christian Eriksen, de aanjager op het middenveld van the Spurs, het voetballen onmogelijk te maken. De diehard Leeds United-supporter is in de herfst van zijn loopbaan beland, maar de sleet zit er nog lang niet op. Het veroveren van de Champions League zou de ultieme bekroning zijn voor de doodnormale Yorkshire lad.