Coronacrisis blijkt ware nachtmerrie voor springplank Bozeník en Skriniar

De ene club is de andere niet tijdens de coronacrisis. De goed verdienende spelers van Barcelona gingen afgelopen maandag akkoord met een salarisverlaging van zeventig procent, zodat de overige werknemers van de Catalanen in de voetballoze maanden gewoon voor honderd procent kunnen worden uitbetaald. Bij het veel minder kapitaalkrachtige MSK Zilina hangt de vlag er heel anders bij. De topclub uit Slowakije heeft per 1 april officieel een faillissement aangevraagd, al is het niet ondenkbaar dat de voormalig werkgever van Feyenoord-spits Róbert Bozeník op termijn alsnog een doorstart maakt. Een triest einde dreigt derhalve voor de Slowaakse kampioen van 2017, die al 112 jaar meegaat in de voetbalwereld in Centraal-Europa.

Door Rian Rosendaal

Zilina kwam met een voorstel richting de spelersgroep van trainer Pavol Stano om het salaris tijdelijk met maar liefst tachtig procent te verlagen. Met deze constructie zou het de komende tijd geen probleem zijn om de salarissen van de overige werknemers en de overige lopende kosten te behappen. De internationale spelersvakbond FIFPro maakte echter al snel wereldkundig dat de plannen resoluut van tafel waren geveegd door de spelers van de nummer twee in de Slowaakse Fortuna Liga. Zilina besloot daarop om de contracten van maar liefst zeventien spelers te verscheuren. "De contracten van de duurste spelers en de verbintenissen die deze winter en zomer zouden aflopen zijn opgezegd door de curator", zo liet de club afgelopen maandag weten in een officieel persbericht op zijn website. Zilina houdt nog wel 34 contractspelers over, maar het gaat hier in de meeste gevallen om onervaren jeugdspelers. Het idee is ook om jong talent voor de leeuwen te gooien, mocht de club op een of andere manier toch in leven worden gehouden door externe financiers.

Rastislav Otruba, die als advocaat de belangen van Zilina behartigt, ging tegenover het Slowaakse medium TASR dieper in op de ingrijpende maatregel van de noodlijdende club. "De spelers met de hoogste salarissen, zeventien in totaal, zijn van de loonlijst geschrapt." Doelman Dominik Holec kwam in een videoboodschap op Facebook met een verklaring omtrent de weigering om voorlopig nog maar voor twintig procent uitbetaald te krijgen. "Een verlaging van tachtig procent is wel erg rigoreus, het is gewoon absurd", gaf de sluitpost het gevoel weer dat heerste bij de spelers van de zevenvoudig kampioen van Slowakije. Holec benadrukte echter ook dat de bereidwilligheid om te onderhandelen er zeker wel was. Ploeggenoot Miroslav Kacer bevestigt de uitleg van de sluitpost. "We waren uiteraard niet enthousiast over het voorstel. Toch was een deal altijd bespreekbaar. De verklaring van Zilina over het faillissement kwam echter als een donderslag bij heldere hemel", citeerde de lokale krant SME de middenvelder.

Verkoop Bozeník laatste huzarenstukje
De aanhoudende coronacrisis heeft dus waarschijnlijk verstrekkende gevolgen voor de hoogvlieger uit Zilina. Het regelmatig verkopen van spelers is cruciaal in de langetermijnstrategie van de in 1908 opgerichte club. "Het budget voor 2020 valt of staat met de transferopbrengsten die we voor deze zomer voor ogen hadden. Vanwege de huidige ontwikkelingen is de kans echter zeer groot dat we helemaal niet hoeven te rekenen op transferinkomsten. In het statement van Zilina werd verwezen naar Bozeník, de laatste grote uitgaande transfer van de huidige nummer twee in Slowakije. Feyenoord sloot in de slotdagen van de winterse transfermarkt een deal voor 4,5 miljoen euro voor de jonge aanvaller. "Tot nu toe hebben we pas tien procent van het afgesproken bedrag ontvangen vanuit Nederland", zo gaf Zilina als voorbeeld van de nijpende situatie op financieel gebied. Er is niet wereldkundig gemaakt wanneer Feyenoord de volledige transfersom overmaakt richting Zilina. Een nieuwe tegenvaller voor de geel-groenen, nu de nood al zo hoog is in het Stadión Pod Dubnom, dat plaats biedt aan ruim 11.000 toeschouwers.

Dat Zilina op omvallen staat, is ook buiten Slowakije groot nieuws. Marek Mintál, één van de meest bekende spelers uit de clubgeschiedenis, reageerde vol afschuw. "Ik was gelijk in shock toen ik het maandag hoorde", zo zei hij in een onderhoud met de Nürnberger Nachrichten. Mintál, die tot 45 interlands kwam voor zijn vaderland en in 2002 en 2003 namens Zilina de topscorerstitel opeiste, hoopt dat de vermogende voorzitter Jozef Antosik alsnog een konijn uit de hoge hoed weet te toveren. "Ik kan me echt niet voorstellen dat hij het hierbij laat zitten", aldus de voormalig middenvelder van onder meer 1. FC Nürnberg en Hansa Rostock. Antosik is al een kwart eeuw verbonden aan Zilina en investeerde behoorlijk wat geld in zijn geesteskind. Zo werd de infrastructuur rondom het stadion flink verbeterd, terwijl de thuishaven van Zilina zelf ook geregeld aan een renovatie werd onderworpen. De ambitieuze preses baalt ervan dat geld steeds meer een drijfveer is in de hedendaagse voetbalwereld. "Sommige spelers verdienen drie keer zoveel als de trainer", zo gaf de Zilina-voorzitter donderdag blijk van zijn teleurstelling in gesprek met SME. "Daar hebben ze ook recht op, zolang het maar niet schadelijk is voor de club. We willen als club overleven, het verlagen van de spelerssalarissen is helemaal geen doel op zich", aldus Antosik, die tevens benadrukt dat de voorgestelde salarisverlaging geleidelijk zou worden ingevoerd.

De op zakelijk gebied zeer ervaren Antosik wist door de jaren heen met enige regelmaat spelers voor mooie bedragen te verkopen. Daar zal vanwege het dreigende faillissement en de voortdurende coronacrisis dit jaar waarschijnlijk niets van terechtkomen. Wrok richting de spelers die niet akkoord gingen met de salarisverlaging van tachtig procent koestert de Slowaakse bestuurder echter niet. "Deze spelers vertegenwoordigen momenteel geen enkele waarde. Ze mogen zelfs dankbaar zijn dat ik ze zo makkelijk heb laten gaan. Nu komen ze misschien op plaatsen terecht waar ze normaal gesproken nooit zouden komen." Antosik noemt vervolgens enkele spelers die onder normale omstandigheden geld in het laatje zouden hebben gebracht. "Holec, Kacer (die zich duidelijk uitspraken tegen het voorstel van Antosik, red.) en Filip Kasa zijn zonder twijfel een bepaald bedrag waard." De roerganger van Zilina sluit een hernieuwde samenwerking niet uit, ondanks het tumult van de afgelopen week. "Dat is mogelijk als de spelers geen nieuwe club weten te vinden en er duidelijke afspraken worden gemaakt." Antosik maakt echter een voorbehoud. "Ze moeten dan akkoord gaan met enkele voorwaarden, die ik nu nog niet kan noemen. In sommige gevallen is een tweejarig contract niet uitgesloten."

Springplank richting gevestigde clubs
Mocht een doorstart van Zilina definitief niet tot de mogelijkheden behoren, dan blijven voor de trouwe supporters slechts herinneringen aan betere tijden over. De topclub uit Slowakije wist sinds 2002 zeven keer de landstitel in de wacht te slepen. De successen kwamen onder meer tot stand door spelers die later de sprong wisten te maken naar grote Europese competities. Bozeník voegde zich enkele maanden geleden in een illuster rijtje. In het laatste decennium hield Zilina alleen aan de verkoop van Lászlo Bénes een nóg hoger bedrag over. Borussia Mönchengladbach haalde de middenvelder vier jaar geleden voor 5,5 miljoen euro naar West-Duitsland. De top drie wordt compleet gemaakt door Dávid Hancko, die door Zilina net als in het geval van Bozeník voor 4,5 miljoen euro van de hand werd gedaan, met Fiorentina als nieuwe werkgever van de centrumverdediger. De meest in het oog springende naam is toch wel die van Milan Skriniar. Sampdoria hoefde in 2016 het relatief lage bedrag van 1,2 miljoen euro te betalen aan Zilina voor de kopsterke mandekker. Anderhalf jaar later werd Skriniar voor een veelvoud, twintig miljoen euro, overgedaan aan Internazionale. De 31-voudig international van Slowakije is door zijn sterke optredens in de Serie A inmiddels opgemerkt door onder meer Barcelona, Real Madrid en Manchester United, zo verzekeren verschillende buitenlandse media.

Voor Bozeník is een dergelijk carrièreverloop voorlopig nog slechts toekomstmuziek. De winteraankoop van Feyenoord zal zich eerst moeten bewijzen in de Eredivisie, tegen clubs als Ajax, PSV en AZ. Zijn voormalig werkgever heeft allesbehalve een rijk verleden wat betreft wedstrijden tegen Nederlandse clubs. In de jaargang 2008/09 werd met 1-0 verloren tegen Ajax in de groepsfase van de UEFA Cup, de voorloper van de Europa League. Luttele minuten voor het rustsignaal tekende Luis Suárez voor het enige doelpunt van de ontmoeting in wat toen nog de Amsterdam ArenA heette. Nog langer geleden, in het seizoen 2003/04 was Zilina in hetzelfde toernooi over twee duels kansloos tegen FC Utrecht (2-0 en 0-4). Vanwege een straf van de UEFA werd de eerste krachtmeting in een lege en dus sfeerloze Galgenwaard afgewerkt. Een band met Nederland is er eveneens op trainersgebied. Frans Adelaar kreeg in 2012 een aanstelling en wist korte tijd later met Zilina beslag te leggen op de landstitel en nationale beker. Het Slowaakse sprookje was echter van korte duur, want in januari 2013 volgde ontslag na een reeks tegenvallende resultaten. Ruim zeven jaar later mag oud-verdediger Stano zichzelf voorlopig de laatste hoofdtrainer noemen van Zilina, dat het eerste slachtoffer lijkt te zijn van de ook voor de voetbalwereld zeer schadelijke coronacrisis.